Σε εναλλακτικές προμήθειες και ταχύτερη επέκταση στην καθαρή ενέργεια με ευθύνη των εθνικών κυβερνήσεων καθώς και την επιβολή πλαφόν στα οικιακά τιμολόγια ρεύματος και σε επιλεγμένους κλάδους επιχειρήσεων στρέφεται η ΕΕ σύμφωνα με το σχέδιο για την μείωση της εξάρτησης της ΕΕ από το ρωσικό φυσικό αέριο που παρουσιάσθηκε στις Βρυξέλλες από τον Frans Timmermans και την Kadri Simson.
Στόχος είναι η μείωση της εξάρτησης της ΕΕ από το ρωσικό φυσικό αέριο κατά τα δύο τρίτα φέτος και τερματισμό της εξάρτησής της από τις ρωσικές προμήθειες καυσίμου πριν από το 2030».
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον περασμένο μήνα προκάλεσε αναθεώρηση των ενεργειακών προτεραιοτήτων της ΕΕ των 27 χωρών, καθώς οι Βρυξέλλες επιδιώκουν να απαλλάξουν τις χώρες που εξαρτώνται από τη Ρωσία, η οποία προμηθεύει περίπου το 40% του φυσικού αερίου του μπλοκ.
Το αέριο και το υγροποιημένο φυσικό αέριο από χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Κατάρ θα μπορούσαν φέτος να αντικαταστήσουν περισσότερο από το ένα τρίτο, 60 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm), από τα 155 bcm που λαμβάνει η Ευρώπη ετησίως από τη Ρωσία. Και μέχρι το 2030, η αυξημένη χρήση βιομεθανίου και υδρογόνου θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει.
Νέα αιολικά και ηλιακά έργα θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν 20 bcm ζήτησης φυσικού αερίου φέτος, ενώ ο τριπλασιασμός της χωρητικότητας μέχρι το 2030, προσθέτοντας 480 GW αιολικής και 420 GW ηλιακής ενέργειας, θα μπορούσε να εξοικονομήσει 170 bcm ετησίως.
Η μείωση των θερμοστατών κατά 1°C θα μπορούσε να εξοικονομήσει επιπλέον 10 bcm φέτος, ενώ έως το 2030, η αντικατάσταση των λεβήτων αερίου με 30 εκατομμύρια αντλίες θερμότητας θα μπορούσε να εξοικονομήσει επιπλέον 35 bcm.
Η ΕΕ θα προτείνει επίσης κανόνες έως τον Απρίλιο που θα απαιτούν από τις χώρες της ΕΕ να γεμίζουν την αποθήκευση φυσικού αερίου κατά 90% έως την 1η Οκτωβρίου κάθε έτους. Η αποθήκευση στην ΕΕ είναι επί του παρόντος πλήρης κατά 27%.
Η Ευρώπη έχει αρκετό φυσικό αέριο σε αποθήκευση και προμήθεια από άλλες χώρες για να το περάσει αυτό το χειμώνα, αλλά οι αναλυτές λένε ότι η παρατεταμένη διακοπή των ρωσικών εισαγωγών θα έπληττε την οικονομία της Ευρώπης και θα απαιτούσε έκτακτα μέτρα, όπως το κλείσιμο των εργοστασίων
Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Φρανς Τίμμερμανς Φρανς Τίμερμανς ερωτηθείς για την έκδοση ομολόγων, για την χρηματοδότηση των ενεργειακών αναγκών απεξάρτησης της Ευρώπης από το ρώσικο αέριο, απάντησε ότι εμείς δεν γνωρίζουμε τίποτε, δεν ξέρω τι πρόκειται να κάνουν τα κράτη.
Mιλώντας στο Bloomberg μετά την παρουσίαση του ευρωπαϊκού σχεδίου απεξάρτησης από το ρώσικο αέριο, όπου ανέφερε ότι δεν έχει ιδέα για σχέδιο χρηματοδότησης με την έκδοση ομολόγου της κάλυψης των αναγκών του νέου ενεργειακού προγράμματος μετά την πολεμική εμπλοκή, ερωτηθείς επ΄ αυτού και τον τρόπο χρηματοδότησης, ανέφερε ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα συναντηθούν τις επόμενες ημέρες στις Βερσαλλίες και πιθανόν εκεί να συζητήσουν το χρηματοδοτικό. Δεν ξέρω την ατζέντα της γαλλικής προεδρίας, είπε χαρακτηρισιτικά.
Όταν ρωτήθηκε επιμόνως αν αυτό το σχέδιο είναι ή δεν είναι στο τραπέζι, είπε ότι τίποτε δεν μπορεί να μην είναι στο τραπέζι μετά την ρώσικη εισβολή και την αλλαγή του κόσμου όπως τον ξέραμε.
Εργαλειοθήκη
Σύμφωνα με τις δηλώσεις της K. Simson οι εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου από την ευρωπαΐκή ένωση ανέρχονται σήμερα σε 10 δισεκατομμύρια m³ έναντι 2 δισεκατομμυρίων m³ του 2009. Δεν είναι πλέον επαρκής η εργαλειοθήκη των μέτρων που παρουσιάσαμε τον προηγούμενο Οκτώβριο ανέφερε.
Τα κράτη-μέλη μπορούν να ρυθμίζουν πλέον τις τιμές για τα νοικοκυριά και για τις μικρές επιχειρήσεις. Σύντομα θα παρουσιαστούν τα σχήματα βάσει των οποίων μπορεί να εφαρμοστεί το συγκεκριμένο μέτρο. Θα υπάρξει τροποποίηση των κανόνων σε σχέση με τις κρατικές ενισχύσεις ώστε να μπορούν τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τις επιχειρήσεις για την αντιμετώπιση της κρίσης που προκύπτει από την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία
Τα κράτη-μέλη μπορούν να φορολογήσουν τα υπερβολικά κέρδη προσωρινά που προκύπτουν από τις πολυ ψηλές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας. Για να γίνει αυτό θα δημοσιοποιήσουμε συγκεκριμένες οδηγίες. Επίσης τα κράτη-μέλη μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα έσοδα από την πώληση δικαιωμάτων ρύπων από τον Ιανουάριο του 2021.
Έχουμε εξέταση σενάρια ακόμη και για την πει πλήρη διακοπή τροφοδοσίας με φυσικό αέριο από την Ρωσία λόγω του καλού καιρού θεωρούμε ότι βρισκόμαστε σε καλό σημείο για τον φετινό χειμώνα ωστόσο πρέπει να ληφθούν μέτρα για τον επόμενο χειμώνα.
Θα νομοθετήσουμε ότι οι αποθήκες φυσικού αερίου πρέπει να είναι γεμάτες σε ποσοστό 90% έως τον επόμενο χειμώνα θα χρειαστεί συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών για την αγορά και αποθήκευση υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Επιτάχυνση της αδειοδότησης των έργων ΑΠΕ και σύνδεση το δικτύου της Ουκρανίας με το ευρωπαϊκό όσο το δυνατόν γρηγορότερα.
Οι χώρες μπορούν να καθορίζουν τις τιμές ηλεκτρισμού για τα νοικοκυριά και τις μικρές επιχειρήσεις
Φέτος θα μειώσουμε τις ανάγκες μας σε ρωσικό φυσικό αέριο κατά τα δύο τρίτα.
Θα ζητήσουμε από τους ευρωπαίους καταναλωτές να περιορίσουν την κατανάλωση ενέργειας ώστε να μειώσουμε την εξάρτηση μας από την Ρωσία.
Δεν έχουμε τέτοια σχέδια στην ευρωπαΐκή επιτροπή, σημείωσε, δεν ξέρω αν έχουν κάποια κράτη-μέλη αλλά δεν υπάρχουν τέτοια σχέδια στην ευρωπαΐκή επιτροπή Τίμερμαν.
Πρέπει να κινηθούμε πολύ ταχύτερα σε σχέση με το παρελθόν για να μειώσουμε την εξάρτηση μας από την Ρωσία.
Αν χρειαστούν επιπλέον χρήματα μπορούν τα κράτη μέλη να αντλήσουν από τα προγράμματα σταθερότητας τώρα αν χρειαστούν επιπλέον χρήματα αυτό είναι κάτι που θα αποφασιστεί από το ευρωπαϊκό συμβούλιο.
Είναι στο χέρι των κρατών μελών να αποφασίσουν αν θα χρησιμοποιήσουν την πυρηνική ενέργεια ή τον άνθρακα ως καύσιμο μετάβασης αν το κάνουν αυτό σε συνδυασμό με την επιτάχυνση της εγκατάστασης έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας τότε είναι μία διπλή νίκη.
Το φυσικό αέριο μπορεί να παραμείνει καύσιμο μετάβασης αυτό που λέμε τώρα είναι ότι πρέπει να περιορίσουμε την εξάρτηση από την Ρωσία.
Μπορούν να επιβληθούν φόροι για τα επιπλέον κέρδη στην παραγωγή ενέργειας. Τα μέλη που δεν έχουν αποθήκες δεν θα τα υποχρεώσουμε να φτιάξουν.
Τι προβλέπει το σχέδιο
Ειδικότερα, το σχέδιο της Επιτροπής για την εξάλειψη της εξάρτησης της ΕΕ από το ρωσικό αέριο πριν το 2030 (REPowerEU), περιλαμβάνει τα εξής:
Διαφοροποίηση των προμηθειών φυσικού αερίου, μέσω υψηλότερων εισαγωγών LNG (από ΗΠΑ, Κατάρ κλπ.) και αγωγών από μη Ρώσους προμηθευτές.
Μεγαλύτερο όγκο παραγωγής και εισαγωγών βιομεθανίου και ανανεώσιμων πηγών υδρογόνου.
Ταχύτερη μείωση της χρήσης ορυκτών καυσίμων στα σπίτια, τα κτίρια, τη βιομηχανία και το ηλεκτρικό σύστημα, ενισχύοντας την ενεργειακή απόδοση και αυξάνοντας τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Πλήρης εφαρμογή των προτάσεων της Επιτροπής για την πράσινη μετάβαση «Fit for 55», η οποία θα μπορούσε να μειώσει την ετήσια κατανάλωση ορυκτού αερίου κατά 30%, που ισοδυναμεί με 100 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm), έως το 2030.
Με τα μέτρα στο σχέδιο REPowerEU, η Επιτροπή εκτιμά ότι θα μπορούσαν να καταργηθούν σταδιακά τουλάχιστον 155 bcm χρήσης ορυκτών αερίων, που ισοδυναμούν με τον όγκο που εισήχθη από τη Ρωσία το 2021. Σχεδόν τα δύο τρίτα αυτής της μείωσης μπορούν να επιτευχθούν εντός ενός έτους, τερματίζοντας την υπερβολική εξάρτηση της ΕΕ από έναν μόνο προμηθευτή. Η Επιτροπή προτείνει να συνεργαστεί με τα κράτη μέλη για τον εντοπισμό των καταλληλότερων έργων για την επίτευξη αυτών των στόχων, βασιζόμενη στην εκτεταμένη εργασία που έχει ήδη γίνει στα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.
Σημειώνεται ότι η Ρωσία παρείχε περίπου το 45% των συνολικών εισαγωγών φυσικού αερίου της ΕΕ το 2021. Οι άλλοι κύριοι προμηθευτές αερίου στην ΕΕ ήταν η Νορβηγία (23%), η Αλγερία (12%), οι Ηνωμένες Πολιτείες (6%) και το Κατάρ (5%).
Για το αργό πετρέλαιο, η Ρωσία ήταν επίσης ο μεγαλύτερος προμηθευτής εισαγωγών από την ΕΕ (27%), ενώ στον τομέα του λιθάνθρακα, παρόλο που οι όγκοι των εισαγωγών έχουν μειωθεί τα τελευταία χρόνια, η Ρωσία παραμένει επίσης ο πρώτος προμηθευτής (46%), ακολουθούμενη από τις ΗΠΑ (15%) και την Αυστραλία (13%).
Η Επίτροπος Ενέργειας Κάντρι Σίμσον δήλωσε: «Για τις υπόλοιπες εβδομάδες αυτού του χειμώνα, η Ευρώπη έχει επαρκείς ποσότητες φυσικού αερίου, αλλά πρέπει να αναπληρώσουμε τα αποθέματά μας επειγόντως για το επόμενο έτος. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θα προτείνει έως την 1η Οκτωβρίου, η αποθήκευση φυσικού αερίου στην ΕΕ να έχει πληρωθεί έως τουλάχιστον 90%.»
Εξάλλου, σε συνέχεια της «Εργαλειοθήκης τιμών ενέργειας» που πρότεινε η Επιτροπή τον περασμένο Οκτώβριο, βοηθώντας τα κράτη-μέλη να μετριάσουν τον αντίκτυπο των υψηλών τιμών στους ευάλωτους καταναλωτές, σήμερα η Επιτροπή παρουσιάζει πρόσθετα έκτακτα μέτρα.
Δίνεται η δυνατότητα ρύθμισης των τιμών σε εξαιρετικές περιστάσεις και τα κράτη-μέλη να μπορούν να αναδιανέμουν στους καταναλωτές, τα έσοδα από τα υψηλά κέρδη του ενεργειακού τομέα και την εμπορία εκπομπών.
Η Επιτροπή θα διαβουλεύεται με τα κράτη-μέλη σχετικά με τις ανάγκες και το πεδίο εφαρμογής ενός νέου προσωρινού πλαισίου κρατικών ενισχύσεων για την παροχή ενισχύσεων σε εταιρείες που έχουν πληγεί από την κρίση, ιδίως σε εταιρείες που αντιμετωπίζουν υψηλό ενεργειακό κόστος.
Η Επιτροπή σκοπεύει να υποβάλει έως τον Απρίλιο μια νομοθετική πρόταση που απαιτεί την πλήρωση της υπόγειας αποθήκευσης φυσικού αερίου σε ολόκληρη την ΕΕ έως τουλάχιστον το 90% της χωρητικότητάς της, έως την 1η Οκτωβρίου κάθε έτους. Η πρόταση θα συνεπαγόταν την παρακολούθηση και την επιβολή των επιπέδων πλήρωσης και τη δημιουργία ρυθμίσεων αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών.
Για να αντιμετωπίσει την εκτίναξη των τιμών της ενέργειας, η Επιτροπή θα εξετάσει όλες τις πιθανές επιλογές, μεταξύ άλλων, έκτακτα μέτρα για τον περιορισμό της μεταδοτικής επίδρασης των τιμών του φυσικού αερίου στις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, όπως προσωρινά όρια τιμών. Θα αξιολογήσει επίσης επιλογές για τη βελτιστοποίηση του σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας λαμβάνοντας υπόψη την τελική έκθεση του Οργανισμού της ΕΕ για τη Συνεργασία των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER) και άλλες συνεισφορές σχετικά με τα οφέλη και τα μειονεκτήματα των εναλλακτικών μηχανισμών τιμολόγησης για να διατηρηθεί η ηλεκτρική ενέργεια προσιτή, χωρίς διακοπή του εφοδιασμού και περαιτέρω επενδύσεις στην πράσινη μετάβαση.
Ο Αντιπρόεδρος για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία Φρανς Τίμερμανς δήλωσε: «Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι μια φθηνή, καθαρή και δυνητικά ατελείωτη πηγή ενέργειας και αντί να χρηματοδοτούν τη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων αλλού, δημιουργούν θέσεις εργασίας εδώ. Ο πόλεμος του Πούτιν στην Ουκρανία καταδεικνύει την επείγουσα ανάγκη επιτάχυνσης της μετάβασής μας στην καθαρή ενέργεια».
www.worldenergynews.gr
