H απόλυτη αβεβαιότητα επικρατεί στην ενεργειακή αγορά τόσο στην Ελλάδα όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Κανείς δεν είναι σε θέση να προβλέψει αν οι ροές φυσικού αερίου θα σταματήσουν αύριο το πρωί, είτε με πρωτοβουλία των Ρώσων, είτε μετά από απόφαση της Δύσης να σκληρύνει τη στάση της και να επεκτείνει τις κυρώσεις και στον ρωσικό ενεργειακό τομέα. Ήδη οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι προχωρούν σε ανάλογα μέτρα.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον κορυφώνεται ο προβληματισμός για την επόμενη ημέρα του ενεργειακού τομέα, τόσο σε επίπεδο τιμών όσο και επάρκειας, ενώ προβληματισμός δεν αφορά μόνο την κυβέρνηση αλλά και τον επιχειρηματικό κόσμο που δραστηριοποιείται στον ενεργειακό τομέα.
Το οικονομικό επιτελείο της ελληνικής κυβέρνησης παρακολουθεί με βαθιά ανησυχία την εξέλιξη των τιμών του ηλεκτρισμού που επιδίδονται σε ένα ανεξέλεγκτο και επικίνδυνο ράλι, ακολουθώντας τη «τρελή» πορεία του φυσικού αερίου, ενώ σε άνοδο βρίσκεται και το πετρέλαιο.
Δηλώσεις - σοκ από Τίμερμανς
Tην ίδια ώρα ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες της Ευρώπης στα ενεργειακά, ο Φρανς Τίμερμανς αποδεικνύει, γιατί η ευρωπαϊκή ηγεσία χρήζει σκληρής κριτικής, καθώς σωρεία λανθασμένων εκτιμήσεων οδηγούν την αγορά συχνά να κυνηγά την ουρά της, ενώ μετατρέπεται σε έρμαιο των εξελίξεων, αγόμενη και φερόμενη από τις περιστάσεις. Η στροφή 180 μοιρών στο θέμα του λιγνίτη, για να αντιμετωπισθεί άμεσα η ανάγκη υποκατάστασης του φυσικού αερίου από την Ρωσία, είναι μια εντυπωσιακή ανατροπή, που έχει αφήσει άναυδους όσους παρακολουθούν τα ενεργειακά πράγματα στην Ευρώπη.
Συγκεκριμένα ο επικεφαλής της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ ανέφερε: «Η ιστορία πήρε μια πολύ απότομη τροπή πριν από μία εβδομάδα και πρέπει να συμφιλιωθούμε με αυτήν την ιστορική αλλαγή», είπε ο Φρανς Τίμερμανς σε συνέντευξη που παραχώρησε σήμερα στο BBC 4.
Η Πολωνία και πολλές άλλες χώρες σχεδίαζαν να απαγκιστρωθούν από τον λιγνίτη και στη συνέχεια να χρησιμοποιήσουν προσωρινά φυσικό αέριο και μετά να μεταβούν στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Αν συνεχίσουν να χρησιμοποιούν τον λιγνίτη για μεγαλύτερο διάστημα, αλλά στη συνέχεια μετακινηθούν αμέσως στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, θα είναι κάτι που μπορεί να βρίσκεται εντός των παραμέτρων που έχουμε ορίσει για την κλιματική μας πολιτική.
«Πρέπει να απεξαρτηθούμε από το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο της Ρωσίας και πρέπει να το κάνουμε πολύ πιο γρήγορα από ό,τι περιμέναμε. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα κάνει προτάσεις την επόμενη εβδομάδα, προκειμένου αυτό να συμβεί το συντομότερο δυνατόν».
Η άντληση LNG για να καλυφθεί ο στόχος των αποθεμάτων το ερχόμενο καλοκαίρι υπολογίζεται ότι θα κόστιζε στην ΕΕ 70 δισ. ευρώ, ποσό σχεδόν έξι φορές μεγαλύτερο από τα 10 δισ. ευρώ που ξόδευαν τα κράτη σε ετήσια βάση μέχρι τώρα.
Η πτώση των CO2 μπορεί να αναφέρει ανατροπές στην Ελλάδα
Δεν είναι λοιπόν καθόλου τυχαίο ότι οι τιμές των δικαιωμάτων ρύπων (CO2) υποχωρούν συνέχεια με αποτέλεσμα χθες να κλείσουν στα 67 ευρώ/ τόνο (-2,16%).
Αν οι Ευρωπαίοι που συνέβαλαν σε μια κατευθυνόμενη άνοδο των δικαιωμάτων ρύπων, πράγμα που τόνιζαν και χώρες όπως η Πολωνία αλλάξουν στρατηγική και δώσουν σήμα αναστροφής της τάσης στα funds τότε αυτό θα σημάνει πολλές επιπτώσεις.
Μεταξύ άλλων ανατροπή στον σχεδιασμό του ΔΑΠΕΕΠ που έχει προβλέψει 3 δισ ευρώ από ΕΛΑΠΕ και ρύπους για χρηματοδότηση των επιδοτήσεων στους λογαριασμούς ρεύματος.
Και παράλληλα έναυσμα για αμφισβήτηση της στρατηγικής της απολιγνιτοποίησης. Αυτά όμως για να γίνουν θα πρέπει να παγιωθεί η άποψη σε κορυφαίο ευρωπαϊκό επίπεδο.
Ποιός όμως μπορεί να εμπιστεύεται τις Βρυξέλλες απόλυτα, όταν εμπειρογνώμονες, όπως ο καθηγητής κ. Κάπρος έχει αναφέρει περί των ευθυνών για ανεπάρκεια όπως συνέβη στην αποθήκευση φυσικού αερίου, που εν μέρει οδήγησε στην σημερινή κρίση.
Σε μια τέτοια εξέλιξη η ΔΕΗ θα έχει το συγκριτικό πλεονέκτημα απέναντι στην κρίση, καθώς η χρήση του λιγνίτη φαινομενικά θα γίνει ακόμα φθηνότερη, ενώ η Πτολεμαϊδα V από πρόβλημα θα καταστεί λύση.Όλα αυτά βέβαια δεν αποκλείεται να αποδειχθούν σενάρια επιστημονικής φαντασίας, όμως η εμμονή σε έναν στόχο φύσει - θέσει αδύνατο από την ευρωπαϊκή ηγεσία όπως η υποκατάσταση του ρωσικού φυσικού αερίου, μπορεί να οδηγήσει σε προμοτάρισμα ανεδαφικών λύσεων.
Δεν αποκλείεται μάλιστα μια ευρωπαϊκή ηγεσία που θα κληθεί να αντιμετωπίσει την δυσαρέσκεια των πολιτών της για τυφλές αποφάσεις και ενεργειακή φτώχεια εντός διαστήματος να ανασύρει και τα περίφημα ΑΔΙ για τις λιγνιτικές μονάδες που επίμονα ζητούσε η δίοικηση της ΔΕΗ το 2018!
Και όλα αυτά ενώ όλοι οι μεγάλοι ενεργειακοί όμιλοι στην Ελλάδα προχωρούν σε επενδύσεις CCGT , σύγχρονων μονάδων φυσιού αερίου.
Όπως επίσης κατέγραψε το Politico, ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Μάριο Ντράγκι δήλωσε στους βουλευτές την περασμένη εβδομάδα ότι «οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με καύση λιγνίτη μπορεί να χρειαστεί να ανοίξουν ξανά για να καλύψουν τυχόν ελλείψεις βραχυπρόθεσμα» ως συνέπεια της ρωσικής επιθετικότητας στην Ουκρανία.
Ψηλά οι τιμές με το φυσικό αέριο να κατέχει το συντριπτικό ποσοστό
Ενδεικτικό της κατάστασης είναι το γεγονός ότι στην Αγορά Επόμενης Ημέρας η μέση τιμή χονδρικής ηλεκτρισμού, μετά από ένα άλμα 28,6%, διαμορφώθηκε για σήμερα στα 362,22 ευρώ/MWh, καταρρίπτοντας κάθε προηγούμενο ρεκόρ. Έτσι κανείς δεν μπορεί να προβλέψει σε ποιο ύψος θα διαμορφωθεί η μέση τιμή του ηλεκτρισμού για τον Μάρτιο, ώστε να υπολογίσει τα χρήματα που θα χρειαστούν για την επιδότηση των καταναλωτών. Αξίζει να αναφερθεί ότι ενώ η μέση τιμή του Φεβρουαρίου ήταν 211 € ανά μεγαβατώρα στις τρεις πρώτες ημέρες του Μαρτίου η μέση τιμή διαμορφώθηκε στα 264 € ανά μεγαβατώρα.
Ενδιαφέρον έχει επίσης το γεγονός ότι η συμμετοχή του φυσικού αερίου στο ηλεκτροπαραγωγικό μείγμα της σημερινής ημέρας έχει φτάσει στο επίπεδο ρεκόρ του 53,7%. Και αυτό, την ώρα που οι τιμές αερίου TTF φλέρταραν με τα 200 ευρώ/ MWh. Η λιγνιτική παραγωγή αυξήθηκε στο 16,1% του μείγματος, όμως η συμμετοχή των ΑΠΕ περιορίστηκε στα 16,3% και τα υδροηλεκτρικά δεν ξεπέρασαν το 4,3%.
Σημαντικά αυξημένες είναι οι εξαγωγές που φθάνουν στο 14,1% του σημερινού όγκου συναλλαγών και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η ελληνική αγορά είναι φθηνότερη από τις γειτονικές. Για παράδειγμα στην Ιταλία η τιμή διαμορφώθηκε στα 383,13 € ανά μεγαβατώρα, στη Γαλλία στα 363,7 €, στην Γερμανία 458,78€, ενώ η ακριβότερη αγορά ήταν αυτή της Βρετανίας με 434,33 € και η φθηνότερη της Πολωνίας με 153,9€.
Η τιμή αερίου TTF στο συμβόλαιο Απριλίου έκλεισε στα 147,5 ευρώ ανά μεγαβατώρα ενώ νωρίτερα το πρωί είχε ανέβει στα 198,56 ευρώ/MWh.
Η άντληση μεγαλύτερης ποσότητας LNG για να καλυφθούν τα αποθέματα το ερχόμενο καλοκαίρι θα κόστιζε στην ΕΕ 70 δισ. ευρώ, ποσό σχεδόν έξι φορές μεγαλύτερο από τα 10 δισ. ευρώ που ξόδευαν τα κράτη – μέλη ετησίως τα προηγούμενα χρόνια.
Αντιδράσεις για πλαφόν στην χονδρεμπορική
Εν τω μεταξύ, ενώ ως χθες ο ενεργειακός τομέας της Ρωσίας είχε μείνει πλήρως εκτός κυρώσεων, η Ουάσιγκτον έλαβε μέτρα κατά των προϊόντων διύλισης από τη Ρωσία για περιορισμό των εξαγωγών τους και ταυτόχρονα ανακοίνωσε μεγάλους περιορισμούς στις εξαγωγές από τη Λευκορωσία. Ας σημειωθεί ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αποφασίσει να δώσει το πράσινο φως στις χώρες- μέλη για τη φορολόγηση των έκτακτων κερδών των παραγωγών ηλεκτρισμού, από τη μεγάλη άνοδο των τιμών και τη διάθεση των ποσών αυτών είτε για επενδύσεις σε ΑΠΕ, είτε για το μετριασμό των επιπτώσεων στους καταναλωτές.
Σε αυτή την κατεύθυνση κινούνται και τα μέτρα που προτείνει ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας ενώ μέχρι στιγμής η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει δώσει το στίγμα των προθέσεων της όσον αφορά στη φορολόγηση.
Οι προτάσεις που έχουν ακουστεί περί της επιβολής πλαφόν στις χονδρεμπορικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας δεν φαίνεται να αντιμετωπίζονται, επί του παρόντος τουλάχιστον, θετικά ενώ έντονη αναμένεται να είναι η αντίδραση και του επιχειρηματικού κόσμου που δραστηριοποιείται στον τομέα της ενέργειας σε μία τέτοια προοπτική.
www.worldenergynews.gr
