Οι Έλληνες ηλεκτροπαραγωγοί θεωρούν το ευρωπαϊκό σχέδιο «μη ρεαλιστικό» και ζητούν από την ελληνική κυβέρνηση να δώσει μάχη διαμορφώνοντας τις κατάλληλες συμμαχίες ώστε το ευρωπαϊκό σχέδιο, που επί της ουσίας θέτει υπό διωγμό τις μονάδες φυσικού αερίου, να τροποποιηθεί, δίνοντας άνετη πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα και στο επενδυτικό, καθώς οι εν λόγω μονάδες αποτελούν τη μοναδική λύση για την επίτευξη της ενεργειακής μετάβασης.
Όπως είναι γνωστό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε σε δημόσια διαβούλευση την πρόταση της για το Taxonomy λίγες ώρες πριν εκπνεύσει το 2021 καλώντας τα κράτη μέλη να υποβάλλουν τις παρατηρήσεις τους έως τις 21 Ιανουαρίου με στόχο το τελικό σχέδιο να διαμορφωθεί έως το τέλος του μήνα. Στο σχέδιο της Κομισιόν προβλέπεται ότι το φυσικό αέριο εντάσσεται στις πράσινες επενδύσεις, αλλά υπό αυστηρούς περιβαλλοντικούς όρους οι οποίοι επί της ουσίας καθιστούν σχεδόν αδύνατη τη χρηματοδότηση ή αναχρηματοδότηση επενδύσεων σε μονάδες φυσικού αερίου.
Ηλεκτροπραγωγοί: Η κυβέρνηση πρέπει να πιέσει για ανατροπή
Έτσι οι Έλληνες ηλεκτροπαραγωγοί ζητούν από την κυβέρνηση να δώσει μάχη προκειμένου να αναγνωριστεί, ότι το φυσικό αέριο είναι η μοναδική διαθέσιμη τεχνολογία που κατά την τρέχουσα δεκαετία μπορεί να προσφέρει τόσο σύντομα, τόσο μεγάλη μείωση εκπομπών CO2 και ταυτόχρονα να συνεισφέρει στην ευστάθεια του Συστήματος προσφέροντας εφεδρείες και να διασφαλίσει την επάρκεια ισχύος και την αποφυγή μπλακ-άουτ.
Όπως είναι γνωστό η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει δεσμευτικό στόχο για μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά 55% (σε σχέση με το 1990) μέχρι το 2030. Οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου έχουν ήδη μειωθεί κατά 26%. Δηλαδή απομένουν περίπου 30 ποσοστιαίες μονάδες που πρέπει να καλυφθούν στα επόμενα εννιά χρόνια.
Για την επίτευξη αυτών των στόχων απαιτείται ηράκλεια προσπάθεια και επομένως η προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση και την αναχρηματοδότηση μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύσιμο φυσικό αέριο κατά την τρέχουσα δεκαετία πρέπει να αποτελέσει βασικό κομμάτι της ευρωπαϊκής ταξινομίας.
Το σχέδιο όμως της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τις μη ρεαλιστικές προϋποθέσεις που θέτει, προκαλεί ανησυχία όσον αφορά την απόδοση του χαρακτηρισμού της μεταβατικής δραστηριότητας στις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο. Επιπλέον, βρίθει ασαφειών και δημιουργεί σύγχυση σε πολλά σημεία της.
Ανεφάρμοστο όριο τα 270 gCO2/KWh
Πρώτα από όλα, εάν μια μονάδα αερίου μπορεί μελλοντικά να λειτουργήσει με λιγότερα από 100 gCO2/kWh στον κύκλο ζωής της, τότε θα πρέπει να χαρακτηρίζεται ως πράσινη (αφού αυτό το όριο θέτει η ταξινομία και για τις ΑΠΕ) και όχι ως μεταβατική δραστηριότητα.
Ακόμη και το όριο των 270 gCO2/kWh είναι ανεφάρμοστο. Οι τελευταίας τεχνολογίας μονάδες συνδυασμένου κύκλου εκπέμπουν 340 gCO2/kWh με καύση φυσικού αερίου. Σημειώνεται ότι οι συγκεκριμένες μονάδες διαθέτουν δυνατότητα καύσης Η2. Καθώς όμως, κατά την τρέχουσα δεκαετία, δεν παρέχεται δυνατότητα εμπορικής τροφοδοσίας πράσινου υδρογόνου σε σημαντικές ποσότητες από τα πανευρωπαϊκά δίκτυα, η επίτευξη του ορίου των 270 gCO2/kWh δεν είναι εφικτή. Για αυτό και για τις νέες μονάδες θα πρέπει να προβλέπεται:
- Η τεχνολογική δυνατότητά τους να χρησιμοποιούν Η2 (‘hydrogen ready’)
- Όριο εκπομπών στο επίπεδο των 340 gCO2/kWh για όσο δεν υπάρχουν εμπορικά διαθέσιμες επαρκείς ποσότητες πράσινου Η2 μέσω δικτύων και αγορών. Το όριο αυτό να μειώνεται αυτόματα σε 270 gCO2/kWh τη χρονική στιγμή που θα καταστούν εμπορικά διαθέσιμες επαρκείς ποσότητες πράσινου καυσίμου.
Η εναλλακτική
Όσον αφορά την δεύτερη εναλλακτική προκειμένου να χαρακτηριστεί μια μονάδα ηλεκτροπαραγωγής ως μεταβατική δραστηριότητα, δηλαδή τα 550 kgCO2/kW ανά έτος:
Αυτό πρακτικά σημαίνει λειτουργία μιας νέας μονάδας για μόλις 1.600 ώρες περίπου τον χρόνο. Κάτι που οδηγεί στη μη βιωσιμότητα της επένδυσης, ιδίως κατά τα πρώτα κρίσιμα έτη της λειτουργίας της.
Μία λύση θα ήταν το όριο των 550 kgCO2/kW χρόνο να επιτυγχάνεται ως μέσος όρος τουλάχιστον της 25ετίας, υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχουν επαρκείς ποσότητες καυσίμων χαμηλών ή/και μηδενικών εκπομπών. Εναλλακτικά, το όριο πρέπει να τεθεί στα 1.100 kgCO2/kW ετησίως για την περίοδο 2023-2035 και να μειώνεται κατόπιν σταδιακά, παράλληλα με την αποδεδειγμένη διείσδυση εναλλακτικών/πράσινων καυσίμων, ώστε να επιτυγχάνεται στο βάθος της ωφέλιμης ζωής μιας μονάδας φυσικού αερίου το όριο των 550 kgCO2/kW-year
Τα χρονικά όρια για τη διείσδυση του πράσινου υδρογόνου στην ηλεκτροπαραγωγή δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα.
Με τα σημερινά δεδομένα δεν προκύπτει ότι το 2026 θα υπάρχει τόσο μεγάλη παραγωγή πράσινου υδρογόνου στην Ευρώπη (και δη για τους σκοπούς της ηλεκτροπαραγωγής) που να μπορεί να καλύψει το 30% της παραγωγής των νέων μονάδων φυσικού αερίου. Ούτε το 55% το 2030.
Οι προβλέψεις του σχεδίου σχετικά με τη διαδικασία αντικατάστασης ρυπογόνων μονάδων είναι ασαφείς. Θα πρέπει να είναι σαφώς καθορισμένη -με τη μορφή πίνακα- ποια ποσότητα ανθρακικής και πετρελαϊκής ισχύος θεωρείται ότι είναι προς αντικατάσταση σε κάθε χώρα, βάσει του εγκεκριμένου ΕΣΕΚ. Πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη ότι δεν μπορεί να τιμωρούνται χώρες όπως η Ελλάδα, η οποία έχει επιλέξει ένα πολύ σύντομο μονοπάτι απολιγνιτοποίησης.
Το όριο για την αναγνώριση ότι μία μονάδα δεν «επιβαρύνει σημαντικά» τους περιβαλλοντικούς στόχους και ειδικά τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής (do not significant harm – climate change mitigation) επιβάλλεται να αναπροσαρμοστεί σε 450 gCO2/kWh ώστε να καταλαμβάνει ρεαλιστικά επίπεδα εκπομπών και των υφιστάμενων μονάδων φυσικού αερίου, οι οποίες είναι απολύτως αναγκαίες για το Σύστημα.
Εξάλλου, δεν έχει καμία λογική και από πλευράς συστηματικής προσέγγισης η πρόβλεψη του ορίου 270 gCO2/kWh τόσο για τις μονάδες που χαρακτηρίζονται ως sustainable όσο και για αυτές που χαρακτηρίζονται ως doing no significant harm.
www.worldenergynews.gr
