Συνεχίζεται το ξέφρενο ράλι των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας με την ελληνική αγορά Επόμενης Ημέρας να είναι σήμερα η τέταρτη ακριβότερη στην Ευρώπη, μετά τη Ρουμανία, την Ουγγαρία, την Κροατία και την Ιταλία, καταρρίπτοντας το ένα ρεκόρ μετά το άλλο.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η μέση τιμή για σήμερα 18/9 διαμορφώθηκε στα 233, 53 ευρώ/MWh, αυξημένη κατά 21,4% σε σχέση με την προηγούμενη ημέρα, ενώ η υψηλότερη ευρωπαϊκή τιμή ήταν αυτή της Ρουμανίας και της Ουγγαρίας με 249,5 ευρώ/MWh. Ακολουθεί η Κροατία με 247,07 ευρώ/MWh και η Ιταλία με 246,65 ευρώ/MWh.
Σε ότι αφορά την ελληνική αγορά είναι εξαιρετικά ανησυχητικό το γεγονός ότι οι τιμές δείχνουν να σταθεροποιούνται πάνω από τα 200 ευρώ/MWh, με την μέση τιμή για το επταήμερο 11-17/10 να φθάνει στα 206,82 ευρώ/ MWh, αποτελώντας νέο ιστορικό ρεκόρ εβδομάδας.
Ενδεικτική της ανησυχίας που επικρατεί στους κόλπους της κυβέρνησης είναι η δήλωση του υπουργού ΠΕΝ Κώστα Σκρέκα στην Καθημερινή της Κυριακής ότι οποιαδήποτε εκτίμηση επιχειρηθεί, αυτήν τη στιγμή, για τη διάρκεια αλλά και την ένταση της κρίσης είναι ιδιαιτέρως επισφαλής. Καθώς και ότι η ενδεχόμενη περαιτέρω κλιμάκωσή της, αποτελεί τη μεγαλύτερη ανησυχία σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Μάλιστα ο κ. Σκρέκας εκτίμησε ότι το κόστος της ενεργειακής κρίσης μπορεί να ξεπεράσει τα 100 δισ. ευρώ σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Πάντως εάν διατηρηθούν οι τιμές αυτές για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, τότε πολύ σύντομα τα μέτρα που ανακοίνωσε πρόσφατα η κυβέρνηση για την αντιστάθμιση του κόστους στους λογαριασμούς κατανάλωσης ηλεκτρισμού θα είναι μάλλον σταγόνα στον ωκεανό. Και βεβαίως δεν έχουν ακόμη εκτιμηθεί οι επιπτώσεις της αύξησης του κόστους της ενέργειας στα προϊόντα αφού οι επιχειρήσεις και κυρίως αυτές που τροφοδοτούνται στη Μέση Τάση, είναι οι πρώτες που είδαν τα δόντια της κρίσης και έχουν ήδη μετακυλήσει το αυξημένο κόστος παραγωγής στους τελικούς καταναλωτές.
Πρόσθετο κόστος η Αγορά Εξισορρόπησης
Αξίζει εδώ να αναφερθεί ότι στη μέση τιμή που διαμορφώνεται στην αγορά της Επόμενης Ημέρας θα πρέπει να προστεθεί και ένα επιπλέον κόστος της Αγοράς Εξισορρόπησης το οποίο πλέον ξεπερνάει κατά πολύ τα 10 ευρώ/MWh.
Έτσι σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ η μέση τιμή ηλεκτρισμού στην εγχώρια Αγορά Επόμενης Ημέρας που διαμορφώθηκε τον Σεπτέμβριο στα 136,844 ευρώ/MWh, έναντι 127,599 ευρώ/MWh τον Αύγουστο και 55,441ευρώ/MWh τον Ιανουάριο 2021, ενώ αν συμπεριληφθούν οι λογαριασμοί προσαυξήσεων και οι αποκλίσεις, (δηλαδή τα κόστη της Αγοράς Εξισορρόπησης) η τελική τιμή χονδρική έφθασε τον Σεπτέμβριο στα 147,136 ευρώ/MWh, έναντι 136,824 ευρώ/MWh τον Αύγουστο και 63,914 ευρώ/MWh τον Ιανουάριο. Πρέπει επίσης να αναφερθεί ότι την ανηφόρα έχουν πάρει τις τελευταίες εβδομάδες και οι τιμές στην Αγορά Εξισορρόπησης. Έτσι από 10,37 ευρώ/MWh που ήταν την εβδομάδα 20-26 Σεπτεμβρίου, αυξήθηκε σε 12,57 ευρώ/MWh την εβδομάδα 27/9-3/10 και σε 14,67 ευρώ/MWh την εβδομάδα 4-10 Οκτωβρίου.
Κάπρος: Δεν έχουμε hedging
Σύμφωνα με τον καθηγητή του ΕΜΠ Παντελή Κάπρο, το μεγάλο πρόβλημα της εγχώριας αγοράς είναι ότι μετακυλίει τις τιμές χονδρικής στη λιανική, καθώς δεν διαθέτει τους κατάλληλους μηχανισμούς αντιστάθμισης κινδύνου, όπως υπογράμμισε ο σε ομιλία του σε πρόσφατο συνέδριο.
Όπως υποστηρίζει ο κ. Κάπρος, οι συνέπειες της τρέχουσα κρίσης τιμών είναι σημαντικές για τη χώρα μας επειδή η αγορά δεν χρησιμοποιεί εργαλεία hedging, όπως είναι για παράδειγμα τα διμερή και τα προθεσμιακά συμβόλαια. Σε άλλες χώρες, όπου αυτοί οι μηχανισμοί λειτουργούν, οι επιπτώσεις της κρίσης στη λιανική, τόσο στη βιομηχανία όσο και στα νοικοκυριά και τις άλλες επιχειρήσεις είναι πολύ πιο διαχειρίσιμες, καθώς οι τιμές χονδρικής που διαμορφώνονται καθημερινά στις αγορές επηρεάζουν άμεσα ένα μέρος μόνον του τιμολογίου λιανικής.
Μεγάλοι καταναλωτές, όπως οι βιομηχανίες, καθώς και προμηθευτές έχουν καλύψει ένα μέρος της ποσότητας ηλεκτρισμού που καταναλώνουν είτε με διμερή συμβόλαια απ’ ευθείας με τους παραγωγούς σε πολύ πιο ανταγωνιστικές τιμές είτε έχουν προθεσμιακά συμβόλαια με αντιστάθμιση κινδύνου (hedging), οπότε η τιμή λιανικής δεν είναι υποχρεωμένη να αντανακλά το σύνολο της αύξησης στη χονδρική.
Η τρέχουσα δομή του ανταγωνισμού στην εγχώρια αγορά ηλεκτρισμού δεν δημιουργεί τις προϋποθέσεις για διμερή συμβόλαια για να μεταφέρει στις τιμές καταναλωτή το φθηνότερο κόστος των ΑΠΕ. Η πράσινη ενέργεια και αργότερα η αποθήκευση μπορούν να σχηματίσουν ενεργειακά χαρτοφυλάκια με σταθερές τιμές για τους καταναλωτές
Η κυριότερη αιτίας της μεγάλης αύξησης ήταν η εκτίναξη της τιμής του φυσικού αερίου, το οποίο καθορίζει πλέον τη χονδρική τιμή ηλεκτρισμού. Στο ευρωπαϊκό μοντέλο στόχο (target model) η τιμή διαμορφώνεται με βάση την οριακή μονάδα, δηλαδή την πιο ακριβή μονάδα που εισέρχεται τελευταία στο σύστημα και αυτές πλέον είναι μονάδες που “καίνε” φυσικό αέριο, δεδομένης της στροφής της ΕΕ στα καθαρότερα καύσιμα.
Η προσωρινή εξάρτηση της ηλεκτροπαραγωής από το φυσικό αέριο, το καύσιμο μετάβασης προς την κλιματική ουδετερότητα, ήταν γνωστή στις Βρυξέλλες, τονίζει ο κ. Κάπρος, προσθέτοντας το πακέτο πολιτικής δεν συμπεριέλαβαν τους απαραίτητους μηχανισμούς hedging.
www.worldenergynews.gr
