Την σύσταση Ταμείου Αντιστάθμισης και την διενέργεια επιπλέον δημοπρασιών ETS τα έσοδα των οποίων θα καλύψουν την απώλεια των νοικοκυριών χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος προτείνουν με κοινή επιστολή τους στον Πρόεδρο του Eurogroup κ. Paschal Donohoe oι Υπουργοί Οικονομικών κ. Χρήστος Σταϊκούρας και Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κώστας Σκρέκας.
H επιστολή εστάλη πριν από τη σημερινή συνεδρίαση των Υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης στο Λουξεμβούργο, σχετικά με την πρόταση της Ελληνικής Κυβέρνησης για τη σύσταση μηχανισμού στήριξης των Ευρωπαίων καταναλωτών από τις επιπτώσεις της διεθνούς ενεργειακής κρίσης.
Επί της επιστολής αυτής, τοποθετήθηκε σήμερα στη συνεδρίαση του Eurogroup ο κ. Σταϊκούρας, ενώ μεθαύριο, Τετάρτη θα τοποθετηθεί ο κ. Σκρέκας στη Σύνοδο των Υπουργών Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η επιστολή των δύο υπουργών:
"Θέμα: Κοινή επιστολή σχετικά με τις άμεσες ενέργειες που απαιτούνται για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών ενέργειας
Αγαπητέ Πρόεδρε,
Οι αυξανόμενες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας σε ολόκληρη την Ευρώπη αποτελούν πηγή μεγάλης ανησυχίας για τους πολίτες της ΕΕ που αδυνατούν να καλύψουν το ενεργειακό τους κόστος με αποτέλεσμα την άμεση αύξηση της ενεργειακής φτώχειας στην ΕΕ. Ειδικότερα, το πρόσθετο ενεργειακό κόστος που θα υποστούν οι καταναλωτές είναι πιθανό να φθάσει τα 100 δισεκατομμύρια ευρώ κατά τη διάρκεια του χειμώνα 2021-22 στα 27 κράτη μέλη.
Η άνευ προηγουμένου άνοδος των τιμών του φυσικού αερίου και κατ 'επέκταση των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος, αποτελεί σημαντική πρόκληση για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν, αποκλειστικά, σε εθνικό επίπεδο. Αυτό είναι ένα πανευρωπαϊκό πρόβλημα και απαιτεί άμεση δράση που πρέπει να ληφθεί από κοινού σε επίπεδο ΕΕ.
Στην πραγματικότητα, αποτελεί όχι μόνο μια σημαντική οπισθοδρόμηση στις προσπάθειές μας για μια ομαλή οικονομική ανάκαμψη στην μετά Covid-19 εποχή, αλλά και ένα σήμα συναγερμού ότι ο δρόμος προς μια οικονομία ουδέτερη από άνθρακα θα υποστεί απροσδόκητους κραδασμούς της αγοράς, εμποδίζοντας την αποτελεσματική εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Έχουμε καθήκον να αποτρέψουμε οτιδήποτε μπορεί να υπονομεύσει τη δημόσια υποστήριξη ή εμπιστοσύνη σχετικά με τους κλιματικούς στόχους της ΕΕ.
Επιπλέον, οι ασυνήθιστα τρέχουσες υψηλές, τιμές του φυσικού αερίου μπορεί να μην είναι ένα περιστατικό, που οφείλεται σε εφάπαξ παράγοντες. Τα πρώτα στάδια της μετάβασης προς την ουδετερότητα του άνθρακα εξαρτώνται από την παροχή φυσικού αερίου και τις τιμές, καθώς το φυσικό αέριο παίζει βασικό ρόλο έως ότου οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και άλλες πηγές άνθρακα κυριαρχήσουν στο ενεργειακό μείγμα της ΕΕ.
Ως εκ τούτου, οι καταναλωτές και οι αγορές πρέπει να χρησιμοποιούν μέσα αντιστάθμισης έναντι ακραίων αιχμών του φυσικού αερίου, καθώς το φυσικό αέριο εξακολουθεί να είναι απαραίτητο και κύριος καθοριστής των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας για την περίοδο έως το 2030. Σε αυτήν την περίοδο, τα προβλήματα οικονομικής προσιτότητας, μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο και να αποσταθεροποιήσουν τη μετάβαση προς επίτευξη του στόχου για το κλίμα έως το 2030.
Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για να πιστεύουμε ότι τέτοιες κρίσεις θα επανεμφανιστούν τα επόμενα χρόνια, και ως εκ τούτου, η ΕΕ πρέπει να υιοθετήσει νέα εργαλεία που στοχεύουν στη μείωση της έκθεσης στις διακυμάνσεις της αγοράς φυσικού αερίου, δεδομένου του γεγονότος ότι το Ταμείο Κοινωνικού Κλίματος που προτάθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν θα δημιουργηθεί πριν από το 2025.
Στο πλαίσιο αυτό, καλούμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διερευνήσει πιθανά βραχυπρόθεσμα μέτρα για την αντιμετώπιση του πρόσθετου ενεργειακού κόστους, ειδικά για νοικοκυριά με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα, σε συνδυασμό με καινοτόμα μακροπρόθεσμα μέτρα για την προστασία της αγοράς ενέργειας από έντονες διακυμάνσεις τιμές φυσικού αερίου.
Για το σκοπό αυτό, καλούμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναπτύξει μια εργαλειοθήκη και σχέδια έκτακτης ανάγκης που θα παρέχουν στα κράτη μέλη μια ποικιλία προκαθορισμένων επιλογών και κατάλληλων διορθωτικών μέτρων σε παρόμοιες περιπτώσεις αστάθειας της αγοράς. Αυτά θα αυξήσουν τη βεβαιότητα και την προβλεψιμότητα τόσο για τις κυβερνήσεις όσο και για τους καταναλωτές, στέλνοντας ένα ισχυρό μήνυμα στις αγορές και αποθαρρύνοντας τους πιθανούς κερδοσκόπους να χειριστούν τις τιμές της ενέργειας.
Πιο συγκεκριμένα, προτείνουμε στο Συμβούλιο να αναθέσει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή:
(1) Να θέσει σε εφαρμογή ένα αποτελεσματικό βραχυπρόθεσμο μέτρο, που ενδεχομένως βασίζεται σε (πριν από το τέλος του 2021) πλειστηριασμό πρόσθετων δικαιωμάτων από το Αποθεματικό Σταθερότητας της Αγοράς, έτσι ώστε να δημιουργηθούν επιπλέον έσοδα για τα κράτη μέλη μέσω του ETS της ΕΕ, τουλάχιστον εν μέρει, τα οποία θα καλύψουν την άμεση επιπλέον επιβάρυνση για τα νοικοκυριά χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Τα απαιτούμενα ποσά θα είχαν ως αποτέλεσμα μια μέση αύξηση 10% στα έσοδα ETS. Τα κράτη μέλη θα χρησιμοποιήσουν κυρίως τα πρόσθετα έσοδα για τη χρηματοδότηση συστημάτων αντιστάθμισης των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου των καταναλωτών κατά τη διάρκεια του χειμώνα 2021-2022.
(2) Νε εξερευνήσει την πιθανή σύσταση ενός Ταμείου Αντιστάθμισης της ΕΕ, το οποίο θα αντισταθμίζει τις διακυμάνσεις της τιμής του φυσικού αερίου σε περίπτωση εξαιρετικών υψηλών αιχμών της τιμής του φυσικού αερίου, που μπορεί να συμβούν ξανά στο μέλλον. Το Ταμείο θα μπορούσε να αντλήσει προκαταβολές από τα αναμενόμενα μελλοντικά έσοδα ETS της ΕΕ και θα περιοριστεί αυστηρά σε εξαιρετικές καταστάσεις αστάθειας τιμών. Η κατανομή σε κάθε κράτος μέλος θα υπολογίζεται κατ 'αναλογία, λαμβάνοντας υπόψη την κατανάλωση θέρμανσης και ηλεκτρικής ενέργειας και το εθνικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Θα μπορούσαν να θεσπιστούν διατάξεις που διασφαλίζουν την ανάκτηση του Αμοιβαίου Κεφαλαίου, βάσει μιας μακροπρόθεσμης και ομαλά εφαρμοζόμενης εισφοράς καταναλωτή.
Επιπλέον, η ΕΕ πρέπει να ενεργήσει στρατηγικά εκμεταλλευόμενη τη συλλογική διαπραγματευτική της δύναμη. Η τρέχουσα εξάρτησή μας και η έκθεση στις διακυμάνσεις της αγοράς υπονομεύει τη στρατηγική αυτονομία και κυριαρχία της ΕΕ, επιτρέποντας σε τρίτους φορείς να χρησιμοποιούν τις τιμές της ενέργειας ως πολιτικό όπλο ενάντια στα συμφέροντα της ΕΕ. Η ΕΕ θα πρέπει να δημιουργήσει συλλογικά στρατηγικά αποθέματα φυσικού αερίου μέσω μιας κεντρικής ευρωπαϊκής πλατφόρμας και να αναπτύξει στρατηγικές εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Η τρέχουσα κρίση θα δοκιμάσει τα αντανακλαστικά της ΕΕ και την αποφασιστικότητά της να κάνει ό, τι χρειάζεται για να επιτύχει τους φιλόδοξους κλιματικούς μας στόχους χωρίς να αγνοήσει την ανάγκη μιας δίκαιης μετάβασης για όλους τους πολίτες και τις περιφέρειες της ΕΕ, ιδιαίτερα τις πιο ευάλωτες.
Ελπίζοντας ότι αυτή η επιστολή θα συμβάλει στις τρέχουσες συζητήσεις για το θέμα, προσβλέπουμε σε μια γόνιμη συζήτηση στην επικείμενη συνεδρίαση του Συμβουλίου Περιβάλλοντος και του Eurogroup/ECOFIN".
Η επιστολή των δύο υπουργών όπως εστάλη στον Πρόεδρο του Eurogroup
Mr. Paschal Donohoe
Minister for Finance of Ireland, President of the Eurogroup
Address: Government Buildings
Upper Merrion Street, Dublin 2, D02 R583
Athens, 2 October 2021
Subject: Joint Letter on Immediate actions required to address high energy prices
Dear President,
Surging electricity prices across Europe are a source of great concern to EU citizens who are becoming unable to cover their energy costs resulting in an immediate increase in energy poverty in the EU. In particular, the additional energy cost to be incurred by consumers is likely to reach EUR 100 billion during the winter of 2021-22 in the 27 Member States.
The unprecedented spike in gas prices, and by extension in electricity prices, is a major challenge for all EU Member States that cannot be dealt with, solely, at national level. This is a pan-European problem and requires immediate action which should jointly be taken at EU level.
In fact, it constitutes not only a major setback in our efforts for a smooth economic recovery in the post–Covid-19 era, but also an alarm signal that the way towards a carbon-neutral economy will be subject to unexpected market shocks, hampering the effective implementation of the European Green Deal. We have a duty to prevent anything that may undermine public support or confidence regarding the EU’s climate goals.
Moreover, the current, unusually high, gas prices may not be a circumstantial incident, driven by one-off factors. The early stages of the transition towards carbon neutrality depend on gas supply and prices, since natural gas plays a key role until renewables and other carbon free sources dominate the EU energy mix. Therefore, consumers and markets must employ hedging instruments against extreme natural gas price spikes, as natural gas is still essential for and the main setter of electricity prices for the period until 2030. In this period, affordability concerns, may jeopardize and destabilize the transition towards achieving the climate target by 2030.
There are several reasons to believe that such crises will reoccur in the years to come, and therefore, the EU needs to adopt new tools aiming at reducing the exposure to gas market fluctuations, given the fact that the Social Climate Fund proposed by the European Commission will not be established before 2025.
Against this background, we invite the European Commission to explore possible short-term measures to tackle the additional energy cost, especially for low- and middle-income households, in combination with innovative long-term measures to protect the energy market from sharp fluctuations of gas prices.
To that end, we call on the European Commission to develop an emergency toolbox and blueprints providing Member States with a variety of pre-designed options and appropriate remedies in similar cases of market instability. These will increase certainty and predictability for both governments and consumers, sending a strong signal to the markets and discouraging potential speculators from manipulating energy prices.
More specifically, we suggest that the Council mandates the European Commission to:
- Put in place an effective short-term measure, potentially based on exceptional (before the end of 2021) auctioning of additional allowances from the Market Stability Reserve, so that extra revenues for Member States are generated through the EU ETS to, at least partially, cover the immediate extra burden to low- and middle-income households. The required amounts would result in an average increase of 10% in ETS revenues. The Member States will mainly use the additional revenues to finance compensation schemes of consumers' electricity and gas prices during the winter 2021-2022.
- Explore the possible establishment of an EU Hedging Fund, which will hedge against gas price fluctuations in case of exceptional high gas price spikes, which may occur again in the future. The Fund could draw on advance payments of expected future EU ETS revenues and will be strictly limited to exceptional price volatility situations. The allocation to each Member State will be calculated on a pro-rata basis, considering the heating and electricity consumption and the national GDP per capita. Claw-back provisions could be put in place ensuring recovery of the Fund, based on a longer-run and smoothly applied consumer levy.
Moreover, the EU should act strategically by taking advantage of its collective bargaining power. Our current dependence on and exposure to market fluctuations undermines EU’s strategic autonomy and sovereignty, allowing third actors to use energy prices as political weapon against EU interests. The EU should collectively build up natural gas strategic reserves through a centralized European platform and develop strategic gas storage facilities across Europe.
We are at a critical crossroad. The current crisis will test EU’s reflexes and its decisiveness to do whatever it takes in order to meet our ambitious climate targets without losing sight of the need of a fair transition for all EU citizens and regions, especially the most vulnerable.
Hoping that this letter will contribute to the ongoing discussions on the issue, we are looking forward to a fruitful discussion in the upcoming Environment Council and Eurogroup/ECOFIN meeting.
Minister of Finance Minister of Environment and Energy
Christos Staikouras Konstantinos Skrekas
www.worldenergynews.gr