Πως προκύπτουν οι μεγάλες αυξήσεις και πως θα αντιμετωπισθούν οι ενεργειακές ανάγκες
Η ενεργειακή πολιτική είναι εκείνη που έρχεται στο επίκεντρο, όπως αναμενόταν καθώς άλλα ζητήματα όπως τα φορολογικά είτε τα τραπεζικά είναι λίγο ως πολύ δρομολογημένα.
Οι αυξήσεις όμως στα τιμολόγια και στο ενεργειακό κόστος είναι λίγο ως πολύ καινούργια παράμετρος, αφού από την περίοδο του Β΄Μνημονίου έχουν να εμφανιστούν και να προαναγγελθούν τέτοιες αυξήσεις.
Στην προκειμένη περίπτωση δεν θα λειτουργήσει ο ανταγωνισμός, όπως θέλουν να ισχυρίζονται κάποιοι, γιατί το κόστος για τους παραγωγούς είναι κοινό και για τους παρόχους της λιανικής οι συνθήκες χειρότερες, αφού αυτοί είναι εκείνοι που αγοράζουν στην αυξημένη χονδρική και δεν παράγουν.
Η ώρα της αλήθειας έχει ήδη αρχίσει να επικοινωνείται από την κυβέρνηση, αλλά ο Σεπτέμβριος θα είναι ένας ιδιαίτερα δύσκολος μήνας για τα νοικοκυριά.
Στην παρούσα φάση ελάχιστα μπορούν να γίνουν καθώς ο διπλασιασμός στις τιμές φυσικού αερίου και η απογείωση των τιμών των CO2 έστειλαν στα ύψη το κόστος ρεύματος, ενώ η ελληνική ενργειακή αγορά από μόνη της έχει έλλειμμα στην κάλυψη των αναγκών, στοιχείο που φάνηκε ακόμα περισσότερο κατά την περίοδο των πυρκαγιών, οπότε κλήθηκαν οι λιγνίτες, για μια ακόμα φορά μετά την Μήδεια, να σώσουν την κατάσταση.
Οι λιγνίτες όμως πια λειτουργούν με υπέρογκο κόστος λόγω της ανόδου των τιμών εκπομπών ρύπων και επιβαρύνουν σημαντικά τον καταναλωτή.
Το βάρος στις μονάδες φυσικού αερίου
Έτσι, όπως προκύπτει από τα καθημερινά στοιχεία του ΑΔΜΗΕ το βάρος πέφτει στις μονάδες φυσικού αερίου, που αντιμετωπίζουν από την πλευρά τους διπλάσιες τιμές για το καύσιμο, σε σχέση με αυτές που υπήρχαν κάποιους μήνες πριν. Και βέβαια ορισμένοι μπορεί να ισχυρίζονται ότι για όλα φταίει το target model και το Χρηματιστήριο Ενέργειας με το οποίο οι παραγωγοί "ανέβασαν΄" τις τιμές, η αλήθεια είναι όμως, ότι αν δεν υπήρχαν η Μυτιληναίος με την Protergia που είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός, ο Πειστέρης με τον Ήρων, η Elpedison και φυσικά η ΔΕΗ, η οποία αναμένεται να πάρει αποφάσεις για τη νέα μονάδα φυσικού αερίου, τότε όλη η ενέργεια σχεδόν θα εξασφαλιζόταν στην χώρα από εισαγωγές. Ήδη οι εισαγωγές καλύπτουν ποσοστά πάνω από 10%, ενώ το μερίδιο του φυσικού αερίου είναι πάνω από το 50%!
Σε επίπεδο στήριξης των μονάδων φυσικού αερίου τι γίνεται όμως από θεσμικής πλευράς; Μετά από την αδιαφορία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ ως προς την παροχή των ΑΔΙ, δηλαδή της αποζημίωσης που θα έπρεπε να είχε λάβει μια σύγχρονη μονάδα, για να είναι σε ετοιμότητα ώστε να εισέλθει στο σύστημα, σήμερα υπάρχει η προσπάθεια να εξασφαλιστεί το CRM από την Κομισιόν, το οποίο όμως δεν διαφαίνεται πριν το 2022, καθώς η προτεραιότητα είναι αλλού.
Οι ανάγκκες λοιπόν του σύστήματος παρά τις μελέτες επάρκειας, που καταρρίπτονται συχνά, οδηγούν δύο ομίλους να προχωρούν σε νέες επενδύσεις σε μονάδες φυσικού αερίου, την ΓΕΚ Τερνα με την Μοτορ Οιλ αλλά και σύμφωνα με πληροφορίες τον όμιλο Κοπελούζου.
Διαερωτάται κανείς βέβαια αν δεν υπήρχε το CCGT της Μυτιληναίος να ξεκινήσει στις αρχές του 2022, ποιά θα ήταν η κάλυψη της ενεργειακής επάρκειας τη νεά χρονιά. Γιατί βέβαια όταν μπορείς να καλύπτεις τις εύλογες ανάγκες σου ελέγχονται και καλύτερα οι τιμές. Όταν βέβαια ένα CCGT θα λειτουργεί χωρίς CRM, όσο συμβαίνει αυτό, ας μην ψάχνουμε στην συνέχεια να λέμε αν οι τιμές σε περιόδους αιχμής θα υφίστανται πιέσεις.
Το ενεργειακό όμως σύστημα στην παρούσα φάση έχει χτυπητές αδυναμίες στο συνολό του και και η περίφημη απολιγνιτοποίηση είναι ένα ωραίο σχέδιο, που επί της ουσίας έχει πολύ δρόμο ακόμα.
Το ήδη αρνητικό αποτέλεσμα είναι σε μια περίοδο COVID, που ζητούμενο είναι η ανάκαμψη της οικονομίας και της παραγωγής υφίσταται η μέση τάση, που περιλαμβάνει βιομηχανίες τροφίμων, ξενοδοχεία, σούπερ μάρκετ και μικρότερες επιχειρήσεις και έχει ήδη υποστεί μια αύξηση κόστους της τάξης του 20%, που αργά ή γρήγορα θα μετακυλιθεί στον καταναλωτή.
Δεν θα αναφερούμε για μια ακόμα φορά την Υψηλή Τάση όπου οι μεγάλες βιομηχανίες όπως το Αλουμίνιο, η ΒΙΟΧΑΛΚΟ και ο Τιτάνας μετά από μαραθώνιες διαπραγματεύσεις κατέληξαν σε συμφωνίες με την ΔΕΗ, επιβαρυμένες μεν αλλά σε σημείο που λόγω της εξωστρέφειάς τους να μπορούν να τις απορροφήσουν.
Τι πρέπει να γίνει;
Κατά πρώτον να τελειώσει η διαπραγμάτευση με την Κομισιόν το δυνατον γρηγορότερο για την στρατηγική εφεδρεία που θα αφορά τις λιγνιτικές μονάδες, οι οποίες θα μείνουν σε λειτουργία και ετοιμότητα υπό τον έλεγχο του ΑΔΜΗΕ, ο οποίος και θα περάσει το κόστος αυτό στα τέλη του, ενώ παράλληλα η ΔΕΗ θα ελαφρυνθεί για να μπορέσει να εκτελέσει το επενδυτικό της πρόγραμμα.
Η προτεραιότητα αυτή ήταν σε βάρος του CRM για τις μονάδες φυσικού αερίου, το οποίο μάλιστα δόθηκε στην διαβούλευση με την Κομισιόν χωρίς να θέτει την προστασία της ενεργοβόρου στο επίκεντρο.
Με πολά κενά είναι και το πλαίσιο των PPAs για την διαβούλευση της Κομισιόν, το οποίο για την βιομηχανία έχει αξιολογηθεί ως πρόχειρο, την στιγμή που οι μεγάλοι όμιλοι της χώρας ετοιμάζονται για να υποκαταστήσουν την μέχρι τώρα παραδοσιακή και "ζημιογόνα" τροφοδοσία.
Επίσης η εμπειρία για τις ΑΠΕ, όπου οι προσπάθειες αναπτυξής τους έχουν ενισχυθεί σημαντικά, μας δείχνει ότι αν οι μονάδες στα Φωτοβολταϊκά δεν αυξηθούν σημαντικά, τα Αιολικά από μόνα τους χωρίς την τεχνολογία της αποθήκευσης δεν θα μπορούν να λύσουν το πρόβλημα.
Παράλληλα θα πρέπει να σημειωθεί ότι στον τομεά των αποκρατικοποιήσεων είχαμε εκδήλωση σημαντικού επενδυτικού ενδιαφέροντος, καθώς τόσο στην ΔΕΠΑ Υποδομών, όπου το προβάδισμα της Italgas καθιστά το δίκτυο αερίου στην Ελλάδα ιταλική υπόθεση, όσο και η ανταπόκριση κολοσσιαίων funds για το 49% του ΔΕΔΔΗΕ, δειχνουν ότι επενδύσεις στην Ελλάδα μπορούν να έλθουν όταν οι προϋποθέσεις υπάρχουν.
Τα μέτρα γαι τα ευάλωτα νοικοκυριά
Στα μέτρα για την επιδότηση των ευάλωτων νοικοκυριών σύμφωνα με πληροφορίες περιλαμβάνονται:
Εισηγήσεις για μεταφορά πόρων από τον ΕΛΑΠΕ, που έχει καταστεί πλεονασματικός λόγω αύξησης της τιμής της χονδρικής.
Επίσης η άνοδος των τιμών των CO2 έχει δημιουργήσει υψηλότερα έσοδα στον λογαριασμό από τις σχετικές δημοπρασίες.
Θα αφαιρεθούν και στις δύο περιπτώσεις πόροι από τον μέχρι πρότινος ελλειμματικό λογαριασμό που αφορά τις ροές των ΑΠΕ.
Αυτό θα λειτουργήσει με μείωση του λογαριασμού ΕΤΜΕΑΡ, όπως συνέβη επί υπουργίας Χατζηδάκη το 2019, για να μην αυξηθεί το τελικό τιμολόγιο του λογαριασμού προς τον καταναλωτή.
Μια άλλη πρόταση έχει να κάνει με την εξασφάλιση κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης και μια τελευταία με μείωση του ΦΠΑ που όμως είναι πολύ χαμηλός μόλις στο 6%.
Επίσης έχει μεγάλη σημασία πως θα αξιολογηθεί ένα νοικοκυριό ή μια μικρή επιχείρηση ως ευάλωτη.
Π.Μπ.
www.worldenergynews.gr
Οι αυξήσεις όμως στα τιμολόγια και στο ενεργειακό κόστος είναι λίγο ως πολύ καινούργια παράμετρος, αφού από την περίοδο του Β΄Μνημονίου έχουν να εμφανιστούν και να προαναγγελθούν τέτοιες αυξήσεις.
Στην προκειμένη περίπτωση δεν θα λειτουργήσει ο ανταγωνισμός, όπως θέλουν να ισχυρίζονται κάποιοι, γιατί το κόστος για τους παραγωγούς είναι κοινό και για τους παρόχους της λιανικής οι συνθήκες χειρότερες, αφού αυτοί είναι εκείνοι που αγοράζουν στην αυξημένη χονδρική και δεν παράγουν.
Η ώρα της αλήθειας έχει ήδη αρχίσει να επικοινωνείται από την κυβέρνηση, αλλά ο Σεπτέμβριος θα είναι ένας ιδιαίτερα δύσκολος μήνας για τα νοικοκυριά.
Στην παρούσα φάση ελάχιστα μπορούν να γίνουν καθώς ο διπλασιασμός στις τιμές φυσικού αερίου και η απογείωση των τιμών των CO2 έστειλαν στα ύψη το κόστος ρεύματος, ενώ η ελληνική ενργειακή αγορά από μόνη της έχει έλλειμμα στην κάλυψη των αναγκών, στοιχείο που φάνηκε ακόμα περισσότερο κατά την περίοδο των πυρκαγιών, οπότε κλήθηκαν οι λιγνίτες, για μια ακόμα φορά μετά την Μήδεια, να σώσουν την κατάσταση.
Οι λιγνίτες όμως πια λειτουργούν με υπέρογκο κόστος λόγω της ανόδου των τιμών εκπομπών ρύπων και επιβαρύνουν σημαντικά τον καταναλωτή.
Το βάρος στις μονάδες φυσικού αερίου
Έτσι, όπως προκύπτει από τα καθημερινά στοιχεία του ΑΔΜΗΕ το βάρος πέφτει στις μονάδες φυσικού αερίου, που αντιμετωπίζουν από την πλευρά τους διπλάσιες τιμές για το καύσιμο, σε σχέση με αυτές που υπήρχαν κάποιους μήνες πριν. Και βέβαια ορισμένοι μπορεί να ισχυρίζονται ότι για όλα φταίει το target model και το Χρηματιστήριο Ενέργειας με το οποίο οι παραγωγοί "ανέβασαν΄" τις τιμές, η αλήθεια είναι όμως, ότι αν δεν υπήρχαν η Μυτιληναίος με την Protergia που είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός, ο Πειστέρης με τον Ήρων, η Elpedison και φυσικά η ΔΕΗ, η οποία αναμένεται να πάρει αποφάσεις για τη νέα μονάδα φυσικού αερίου, τότε όλη η ενέργεια σχεδόν θα εξασφαλιζόταν στην χώρα από εισαγωγές. Ήδη οι εισαγωγές καλύπτουν ποσοστά πάνω από 10%, ενώ το μερίδιο του φυσικού αερίου είναι πάνω από το 50%!
Σε επίπεδο στήριξης των μονάδων φυσικού αερίου τι γίνεται όμως από θεσμικής πλευράς; Μετά από την αδιαφορία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ ως προς την παροχή των ΑΔΙ, δηλαδή της αποζημίωσης που θα έπρεπε να είχε λάβει μια σύγχρονη μονάδα, για να είναι σε ετοιμότητα ώστε να εισέλθει στο σύστημα, σήμερα υπάρχει η προσπάθεια να εξασφαλιστεί το CRM από την Κομισιόν, το οποίο όμως δεν διαφαίνεται πριν το 2022, καθώς η προτεραιότητα είναι αλλού.
Οι ανάγκκες λοιπόν του σύστήματος παρά τις μελέτες επάρκειας, που καταρρίπτονται συχνά, οδηγούν δύο ομίλους να προχωρούν σε νέες επενδύσεις σε μονάδες φυσικού αερίου, την ΓΕΚ Τερνα με την Μοτορ Οιλ αλλά και σύμφωνα με πληροφορίες τον όμιλο Κοπελούζου.
Διαερωτάται κανείς βέβαια αν δεν υπήρχε το CCGT της Μυτιληναίος να ξεκινήσει στις αρχές του 2022, ποιά θα ήταν η κάλυψη της ενεργειακής επάρκειας τη νεά χρονιά. Γιατί βέβαια όταν μπορείς να καλύπτεις τις εύλογες ανάγκες σου ελέγχονται και καλύτερα οι τιμές. Όταν βέβαια ένα CCGT θα λειτουργεί χωρίς CRM, όσο συμβαίνει αυτό, ας μην ψάχνουμε στην συνέχεια να λέμε αν οι τιμές σε περιόδους αιχμής θα υφίστανται πιέσεις.
Το ενεργειακό όμως σύστημα στην παρούσα φάση έχει χτυπητές αδυναμίες στο συνολό του και και η περίφημη απολιγνιτοποίηση είναι ένα ωραίο σχέδιο, που επί της ουσίας έχει πολύ δρόμο ακόμα.
Το ήδη αρνητικό αποτέλεσμα είναι σε μια περίοδο COVID, που ζητούμενο είναι η ανάκαμψη της οικονομίας και της παραγωγής υφίσταται η μέση τάση, που περιλαμβάνει βιομηχανίες τροφίμων, ξενοδοχεία, σούπερ μάρκετ και μικρότερες επιχειρήσεις και έχει ήδη υποστεί μια αύξηση κόστους της τάξης του 20%, που αργά ή γρήγορα θα μετακυλιθεί στον καταναλωτή.
Δεν θα αναφερούμε για μια ακόμα φορά την Υψηλή Τάση όπου οι μεγάλες βιομηχανίες όπως το Αλουμίνιο, η ΒΙΟΧΑΛΚΟ και ο Τιτάνας μετά από μαραθώνιες διαπραγματεύσεις κατέληξαν σε συμφωνίες με την ΔΕΗ, επιβαρυμένες μεν αλλά σε σημείο που λόγω της εξωστρέφειάς τους να μπορούν να τις απορροφήσουν.
Τι πρέπει να γίνει;
Κατά πρώτον να τελειώσει η διαπραγμάτευση με την Κομισιόν το δυνατον γρηγορότερο για την στρατηγική εφεδρεία που θα αφορά τις λιγνιτικές μονάδες, οι οποίες θα μείνουν σε λειτουργία και ετοιμότητα υπό τον έλεγχο του ΑΔΜΗΕ, ο οποίος και θα περάσει το κόστος αυτό στα τέλη του, ενώ παράλληλα η ΔΕΗ θα ελαφρυνθεί για να μπορέσει να εκτελέσει το επενδυτικό της πρόγραμμα.
Η προτεραιότητα αυτή ήταν σε βάρος του CRM για τις μονάδες φυσικού αερίου, το οποίο μάλιστα δόθηκε στην διαβούλευση με την Κομισιόν χωρίς να θέτει την προστασία της ενεργοβόρου στο επίκεντρο.
Με πολά κενά είναι και το πλαίσιο των PPAs για την διαβούλευση της Κομισιόν, το οποίο για την βιομηχανία έχει αξιολογηθεί ως πρόχειρο, την στιγμή που οι μεγάλοι όμιλοι της χώρας ετοιμάζονται για να υποκαταστήσουν την μέχρι τώρα παραδοσιακή και "ζημιογόνα" τροφοδοσία.
Επίσης η εμπειρία για τις ΑΠΕ, όπου οι προσπάθειες αναπτυξής τους έχουν ενισχυθεί σημαντικά, μας δείχνει ότι αν οι μονάδες στα Φωτοβολταϊκά δεν αυξηθούν σημαντικά, τα Αιολικά από μόνα τους χωρίς την τεχνολογία της αποθήκευσης δεν θα μπορούν να λύσουν το πρόβλημα.
Παράλληλα θα πρέπει να σημειωθεί ότι στον τομεά των αποκρατικοποιήσεων είχαμε εκδήλωση σημαντικού επενδυτικού ενδιαφέροντος, καθώς τόσο στην ΔΕΠΑ Υποδομών, όπου το προβάδισμα της Italgas καθιστά το δίκτυο αερίου στην Ελλάδα ιταλική υπόθεση, όσο και η ανταπόκριση κολοσσιαίων funds για το 49% του ΔΕΔΔΗΕ, δειχνουν ότι επενδύσεις στην Ελλάδα μπορούν να έλθουν όταν οι προϋποθέσεις υπάρχουν.
Τα μέτρα γαι τα ευάλωτα νοικοκυριά
Στα μέτρα για την επιδότηση των ευάλωτων νοικοκυριών σύμφωνα με πληροφορίες περιλαμβάνονται:
Εισηγήσεις για μεταφορά πόρων από τον ΕΛΑΠΕ, που έχει καταστεί πλεονασματικός λόγω αύξησης της τιμής της χονδρικής.
Επίσης η άνοδος των τιμών των CO2 έχει δημιουργήσει υψηλότερα έσοδα στον λογαριασμό από τις σχετικές δημοπρασίες.
Θα αφαιρεθούν και στις δύο περιπτώσεις πόροι από τον μέχρι πρότινος ελλειμματικό λογαριασμό που αφορά τις ροές των ΑΠΕ.
Αυτό θα λειτουργήσει με μείωση του λογαριασμού ΕΤΜΕΑΡ, όπως συνέβη επί υπουργίας Χατζηδάκη το 2019, για να μην αυξηθεί το τελικό τιμολόγιο του λογαριασμού προς τον καταναλωτή.
Μια άλλη πρόταση έχει να κάνει με την εξασφάλιση κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης και μια τελευταία με μείωση του ΦΠΑ που όμως είναι πολύ χαμηλός μόλις στο 6%.
Επίσης έχει μεγάλη σημασία πως θα αξιολογηθεί ένα νοικοκυριό ή μια μικρή επιχείρηση ως ευάλωτη.
Π.Μπ.
www.worldenergynews.gr
