Μηχανισμό εκπτώσεων στις εξαγωγές προϊόντων από την Ευρώπη, παράλληλα με τον νέο φόρο άνθρακα, που θα επιβληθεί στις εισαγωγές ορισμένων προϊόντων από τρίτες χώρες, ζητούν οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες, συμπεριλαμβανομένων των ελληνικών, οι οποίες έχουν εκφράσει έντονες επιφυλάξεις για το νέο μέτρο της ΕΕ.
Η πρόταση προβλέπει ότι οι εξαγωγικές εκπτώσεις θα χορηγούνται σε προϊόντα που παράγονται στην ΕΕ και εξάγονται σε χώρες που δεν έχουν ισοδύναμα μέτρα περιορισμού του διοξειδίου του άνθρακα. Θεωρείται δε ότι οι εκπτώσεις αυτές θα μπορούσαν να είναι συμβατές με τους κανονισμούς του ΠΟΕ.
Όπως είναι γνωστό το πακέτο για το Κλίμα, που ανακοίνωσαν οι Βρυξέλλες στις 14 Ιουλίου, προβλέπει τη σταδιακή κατάργηση των δωρεάν δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων, που χορηγούνται σήμερα σε ορισμένες ρυπογόνες βιομηχανίες και παράλληλα τη προοδευτική εφαρμογή του Μηχανισμού Προσαρμογής Άνθρακα στα Σύνορα (CBAM), όπως ονομάζεται ο νέος φόρος.
Οι 6 κατηγορίες εισαγωγών του CBAM
Ο CBAM θα εφαρμοστεί σε έξι κατηγορίες εισαγωγών: ηλεκτρισμός, σίδηρος και χάλυβας, αλουμίνιο, λιπάσματα και τσιμέντο. Ο μηχανισμός θα αναπτυχθεί σταδιακά σε μία δεκαετία, αρχής γενομένης από το 2026. Μέσα στη δεκαετία οι βιομηχανίες της ΕΕ που καλύπτονται από το νέο σύστημα θα πάψουν να λαμβάνουν δωρεάν άδειες εκπομπής CO2, προκειμένου να μην εκληφθεί ο όλος μηχανισμός ως διπλή επιδότηση και να είναι συμβατός με τους κανονισμούς του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου .
Το νέο καθεστώς φιλοδοξεί να λειτουργήσει αφενός ως κίνητρο για τη μείωση της εκπομπής CO2 παγκοσμίως και τη λήψη περιβαλλοντικών μέτρων, όπως το εμπόριο ρύπων σε τρίτες χώρες και αφετέρου να προστατεύσει τις βιομηχανίες της ΕΕ από τον ανταγωνισμό φθηνότερων εισαγωγών από τρίτες χώρες χαμηλότερου περιβαλλοντικού κόστους, αποτρέποντας ταυτόχρονα τη μετεγκατάσταση των ευρωπαϊκών βιομηχανιών εκτός ΕΕ, για τους ίδιους λόγους.
Ωστόσο πολλοί βιομηχανικοί φορείς έχουν εκφράσει αμφιβολίες για την πρόταση και ζητούν να συνοδευτεί τουλάχιστον από ένα καθεστώς επιστροφών κατά την εξαγωγές, που θα βοηθήσει τα πράσινα προϊόντα της ΕΕ να ανταγωνιστούν στις παγκόσμιες αγορές.
«Όλοι οι τομείς των μετάλλων έχουν εκφράσει ανησυχίες ότι ο CBAM, όπως έχει σχεδιαστεί, θα βλάψει τους ευρωπαίους παραγωγούς ανεξάρτητα από το ανθρακικό τους αποτύπωμα», τονίζει η Eurofer, η ευρωπαϊκή ένωση σιδήρου-χάλυβα, σε σχετική ανακοίνωση.
Οι Ευρωπαίοι βιομήχανοι θα προτιμούσαν να συνεχιστεί το καθεστώς της διάθεσης δωρεάν δικαιωμάτων εκπομπής CO 2, που καλύπτουν το σύνολο της παραγωγής τους.
Ωστόσο τα δωρεάν δικαιώματα έχουν δεχθεί έντονη κριτική εντός ΕΕ, από τα περιβαλλοντικά λόμπυ, τα οποία θεωρούν ότι όσο συνεχίζεται η διάθεση των δωρεάν δικαιωμάτων οι ευρωπαϊκές ρυπογόνες βιομηχανίες δεν έχουν σοβαρό οικονομικό κίνητρο για να μειώσουν τις εκπομπές ρύπων.
Οι διαπραγματεύσεις με τον ΠΟΕ
Εκτός ΕΕ, το θέμα τέθηκε έντονα στις διαπραγματεύσεις που είχαν οι Βρυξέλλες με τον ΠΟΕ, προκειμένου να γίνει δεκτός ο CBAM. Kαι τούτο γιατί ο φόρος άνθρακα, που θεωρείται από πολλές τρίτες χώρες ως μέτρο προστατευτισμού σε ταυτόχρονη εφαρμογή με τα δωρεάν δικαιώματα εκλαμβάνεται ως διπλή επιδότηση.
Ας σημειωθεί δε ότι, οι αντιδράσεις τρίτων χωρών, όπως η Αυστραλία, οι ΗΠΑ, η Κίνα για τον φόρο άνθρακα στα σύνορα δεν έχουν σταματήσει.
Με το τέλος των δωρεάν δικαιωμάτων ρύπων, η βιομηχανία θα έχει λιγότερα διαθέσιμα κεφάλαια για να επενδύσει σε τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, προειδοποιούν οι Ευρωπαίοι κατασκευαστές.
Και ενώ η CBAM θα διασφαλίσει την ανταγωνιστική ισότητα με τους ξένους παραγωγούς, η πρόταση της Επιτροπής δεν προβλέπει μία αντιστάθμιση, όσον αφορά στην εξαγωγική διάσταση, αναφέρει το ευρωπαϊκό βιομηχανικό λόμπυ.
«Η προτεινόμενη κατάργηση της δωρεάν διάθεσης δικαιωμάτων ρύπων και η απουσία εξαγωγικών εκπτώσεων εξαγωγής θα προκαλούσε σημαντικούς κινδύνους για τις επενδύσεις», δήλωσε ο Koen Coppenholle, επικεφαλής της Cembureau, της ευρωπαϊκής ένωσης τσιμεντοβιομηχανίας.
www.worldenergynews.gr
