Πρόταση ΣΠΕΦ για τροποποίηση του τρόπου υπολογισμού των αποκλίσεων του ΕΛΑΠΕ

Προτάσεις που αφορούν τις τροποποιήσεις του Κώδικα σχετικά με τον υπολογισμό του κόστους αποκλίσεων μονάδων και χαρτοφυλακίων ΑΠΕ, ιδίως του ΣΠΗΕ-ΣΕΣΤ του ΔΑΠΕΕΠ, παρουσιάζει εκτενώς ο ΣΠΕΦ μέσω επιστολής του προς το ΥΠΕΝ και την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας.

Μεταξύ άλλων ο ΣΠΕΦ υπογραμμίζει ότι δεν μπορεί να συνεχιστεί η σημερινή κατάσταση κατά την οποία «ο ΕΛΑΠΕ κινδυνεύει να καταρρεύσει υπό τον παραλογισμό του υπέρογκου κόστους εξισορρόπησης που τροφοδοτείται από τιμές αποκλίσεων συχνά χιλιάδων ευρώ ανά MWh εκ των παντελώς ανώριμων αυτών αγορών».

Ακολουθεί η επιστολή του ΣΠΕΦ:

Όπως γνωρίζετε με την έναρξη της λειτουργίας των αγορών του Target Model, το διάστημα μόλις από 1/11 έως 6/12/20 με βάση τα επίσημα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ έχουν δαπανηθεί στην αγορά Ανοδικής Ενέργειας Εξισορρόπησης 100 εκατ. ευρώ για 393 GWh και στην Καθοδική Αγορά Ενέργειας Εξισορρόπησης επιπλέον 20 εκατ. ευρώ για μείωση παραγωγής κατά 409 GWh, όταν τα προηγούμενα χρόνια ο λογαριασμός προσαυξήσεων σε ετήσια βάση κινείτο περί τα 200 εκατ. ευρώ.  Αξιοσημείωτο μάλιστα είναι πως τα 120 εκατ. ευρώ αυτά σε μόλις 36 ημέρες φέτος με το Target Model, δαπανήθηκαν για να έχει το σύστημα εν τέλει 16,1 GWh λιγότερη ηλεκτρική ενέργεια. 

Σε ότι αφορά τον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ) ειδικότερα και εν προκειμένω για τα έργα με ΣΠΗΕ και ΣΕΣΤ που διαχειρίζεται εκ του νόμου ο ΔΑΠΕΕΠ, με βάση το συνολικό πρόγραμμα συναλλαγών για τις ΑΠΕ στην Προημερήσια αγορά όπως δημοσιεύεται, την αναλογία σε αυτά των έργων με ΣΠΗΕ-ΣΕΣΤ όπως προκύπτει από τις δηλώσεις του ΔΑΠΕΕΠ όπως δημοσιεύονται, τα συνολικά στοιχεία παραγωγής για τις ΑΠΕ που δημοσιεύονται από ΑΔΜΗΕ, καθώς και τις μοναδιαίες τιμές της Τιμής Αποκλίσεων που δημοσιεύονται επίσης από τον ΑΔΜΗΕ, με τις κατάλληλες αναγωγές υπολογίζουμε πως ο ΕΛΑΠΕ επιβαρύνεται με δυσθεώρητο κόστος για ευθύνη εξισορρόπησης του χαρτοφυλακίου αυτού, που φθάνει τα 12+ ευρώ/MWh μεσοσταθμικά για την περίοδο 1/11 – 6/12/20 και μάλιστα με εκρηκτικά αυξητικές τάσεις σε επίπεδο ανά εβδομάδα (την εβδομάδα 30/11-6/12 που το μοναδιαίο κόστος έφθασε το ύψος της Τιμής Εκκαθάρισης της Προημερήσιας αγοράς ο ΕΛΑΠΕ δεν είχε καθόλου έσοδα από την αγορά παρά το ρεύμα που πούλησε). Το επίπεδο κόστους αυτό ανά εγχεόμενη MWh ΑΠΕ του χαρτοφυλακίου του ΔΑΠΕΕΠ καθιστά τον ΕΛΑΠΕ μη βιώσιμο και μάλιστα για έργα με ΣΠΗΕ-ΣΕΣΤ που εκ του ν. 4414/2016 και στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ενωσιακής νομοθεσίας δεν έχουν καν υποχρεώσεις εξισορρόπησης.  

Διευκρινίζουμε πως ως κόστος εξισορρόπησης για τις ΑΠΕ και για να μην συγχέεται εσφαλμένα με τις συνολικές αποκλίσεις, εννοούμε το γινόμενο της διαφοράς μεταξύ της εγχυθείσας ενέργειας από το υποβληθέν πρόγραμμα παραγωγής όπως διαμορφώθηκε στην Αγορά Επόμενης Ημέρας (ΑΕΗ) και τις Τοπικές Ενδοημερήσιες Αγορές (ΤΕΔ), επί την διαφορά της τιμής Αποκλίσεων (που υπολογίζεται από την Αγορά Εξισορρόπησης) από την Τιμή Εκκαθάρισης της Προημερήσιας αγοράς όπως μεσοσταθμικά διαμορφώθηκε μέσω και των ΤΕΔ.  Δηλαδή η ευθύνη εξισορρόπησης δεν αφορά τον αντιλογισμό της αξίας των υπερδηλώσεων ή υποδηλώσεων των προγραμμάτων παραγωγής στην Προημερήσια αγορά, αλλά μόνο στην διαφορά της αξία τους λόγω της διαφοράς της Τιμής Αποκλίσεων από την ΤΕΑ.

Επιπλέον σύμφωνα με την Απόφαση ΡΑΕ 944/2018, παρ. ΙΑ, για κάθε περίοδο κατανομής, για τις μονάδες ΑΠΕ με υποχρεώσεις συμμετοχής στον ΗΕΠ, τα χαρτοφυλάκια ΑΠΕ τους, αλλά και το χαρτοφυλάκιο ΑΠΕ του ΔΑΠΕΕΠ με ΣΠΗΕ-ΣΕΣΤ, οριζόταν ένα όριο TOLRES.  Σύμφωνα με την Απόφαση, αυτό «είναι το όριο ανοχής, σε ΜWh, που χρησιμοποιείται στον προσδιορισμό των Αποκλίσεων Παραγωγής-Ζήτησης Μονάδας ή Χαρτοφυλακίου Μονάδων ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ, ανά Περίοδο Κατανομής t,  και εξαρτάται από την τεχνολογία tech και το επίπεδο εγκατεστημένης ισχύος P_inst της Μονάδας ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ που συμμετέχει απευθείας στην αγορά Ηλεκτρικής Ενέργειας ή του Χαρτοφυλακίου Μονάδων ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ αντίστοιχα». Εφόσον λοιπόν η απόκλιση σε MWh της εγχυθείσας παραγωγής μιας οντότητας από το δηλωθέν πρόγραμμα της ήταν εντός του εύρους +/- TOLRES, τότε η απόκλιση λαμβανόταν μηδενική. 

Εισηγούμαστε λοιπόν όπως υιοθετηθεί και ενεργοποιηθεί άμεσα μια τέτοια πρόβλεψη και υπό το Target Model και τούτο όχι για να αποφύγουν οι ΑΠΕ και τα χαρτοφυλάκια τους στις αποκλίσεις το σκέλος του αντιλογισμού στην αξία της ΤΕΑ των υπερδηλώσεων/υποδηλώσεων των προγραμμάτων παραγωγής τους ως προς την πραγματική έγχυση τους, αλλά για να μην υπολογίζεται για την παραμικρή κάθε φορά απόκλιση που θα βρίσκεται εντός του εύρους +/-TOLRES επιπρόσθετο κόστος τιμολογούμενο στην Τιμή Αποκλίσεων, η οποία και ανέρχεται πλέον συχνά σε εξοντωτικά επίπεδα χιλιάδων ευρώ ανά MWh. 

Δηλαδή αιτούμαστε να καταβάλλεται κανονικά ως Α’ Σκέλος ο αντιλογισμός της υπερδήλωσης/υποδήλωσης που αφορά στο γινόμενο:

(Εγχυθείσα Ενέργεια – Πρόγραμμα Παραγωγής) x ΤΕΑ              

ώστε οι οντότητες αυτές να συνεχίσουν να πληρώνονται επί των πραγματικών MWh που έγχυσαν στο σημείο σύνδεσης, αλλά να αποφεύγεται για αποκλίσεις εντός του ορίου +/-TOLRES το πρόσθετο Β’ Σκέλος κόστους (ποινή) που προκαλεί το γινόμενο:

(Εγχυθείσα Ενέργεια – Πρόγραμμα Παραγωγής) x (Τιμή Αποκλίσεων – ΤΕΑ) 

Εξυπακούεται πως το μέγεθος TOLRES που καθορίζεται με απόφαση της ΡΑΕ χωριστά ανά τεχνολογία tech και το επίπεδο εγκατεστημένης ισχύος P_inst της Μονάδας ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ που συμμετέχει απευθείας στην αγορά Ηλεκτρικής Ενέργειας ή του Χαρτοφυλακίου Μονάδων ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ αντίστοιχα, θα οριστεί έτσι ώστε να μην προκύπτουν και πάλι υπέρογκα κόστη ευθύνης εξισορρόπησης για τις εν θέματι οντότητες και που δεν μπορούν να τα αντέξουν. 

Άλλωστε ότι οι ΑΠΕ είναι στοχαστικές ανέκαθεν το γνωρίζαμε και δεν υπάρχει κανένας λόγος τώρα να βάζουμε το «κάρο μπροστά από τα άλογα», θεοποιώντας έτσι το εισαγόμενο φυσικό αέριο που τοιουτοτρόπως θα τις εξοντώσει. Δεν υπάρχει καμία λογική οι ΑΠΕ να πληρώνουν ποινές εξισορρόπησης βάσει τιμών αποκλίσεων που είναι προκλητικά πολλαπλάσιες της ΤΕΑ στην Προημερήσια.  Δηλαδή τι αλλάζει σε λιγότερο από 24ώρες και η ίδια μονάδα αερίου τιμολογεί το ρεύμα στην αγορά εξισορρόπησης στα 4,000 ευρώ/MWh όταν στην Προημερήσια το προσέφερε προς 60 ευρώ/MWh;  Μήπως ξέμεινε η χώρα από αέριο;  Άδειασε η Ρεβυθούσα;  Έγινε πόλεμος; Τίποτα από αυτά…  Πρόκειται για απλή κερδοσκοπία!.      

Εναλλακτικά ή και συνδυαστικά με την ανωτέρω εισηγούμενη τροποποίηση του Κώδικα, προτείνουμε ο ΕΛΑΠΕ για το χαρτοφυλάκιο ΑΠΕ με ΣΠΗΕ-ΣΕΣΤ που διαχειρίζεται ο ΔΑΠΕΕΠ αλλά και για τις μονάδες και χαρτοφυλάκια ΑΠΕ με ΣΕΔΠ που λειτουργούν προσωρινά με το καθεστώς του Μεταβατικού Μηχανισμού Βέλτιστης Ακρίβειας Πρόβλεψης (ΜΒΑΠ) κατά μόνας ή σε άλλους ΦοΣΕ σύμφωνα με τις προβλέψεις του ν. 4414/2016, το Β’ Σκέλος αποκλίσεων τους να μην επιβαρύνει τον ΕΛΑΠΕ, τουλάχιστον έως ότου οι ΤΕΔ αποκτήσουν επαρκή ρευστότητα ή/και συζευχθούν οι αγορές εξισορρόπησης με άλλων γειτονικών χωρών. 

Δεν είναι δηλαδή δυνατόν να συνεχιστεί η σημερινή κατάσταση, όπου ο ΕΛΑΠΕ κινδυνεύει να καταρρεύσει υπό τον παραλογισμό του υπέρογκου κόστους εξισορρόπησης που τροφοδοτείται από τιμές αποκλίσεων συχνά χιλιάδων ευρώ ανά MWh εκ των παντελώς ανώριμων αυτών αγορών και που την εβδομάδα 30/11-6/12 ο λογαριασμός έφθασε να έχει αρνητικό οικονομικό ισοζύγιο από την αγορά για τις MWh που εγχύθηκαν από έργα ΑΠΕ με ΣΠΗΕ-ΣΕΣΤ και που οι παραγωγοί παραμένουν απλήρωτοι.  Πολλώ δεν μάλλον όταν τα έργα με ΣΠΗΕ-ΣΕΣΤ δεν έχουν καν υποχρεώσεις εξισορρόπησης.  

Για τον ΣΠΕΦ, με εκτίμηση

Δρ. Στέλιος Λουμάκης - Πρόεδρος

Γιώργος Σαμαράς – Γεν. Γραμματέας»

www.worldenergynews.gr