Σύμφωνα με τον ΕΣΑΗ, η ορθή δομική αντιμετώπιση του θέματος επιβάλλει το ΕΤΜΕΑΡ να καλύπτει τη διαφορά μεταξύ όλων των άλλων εσόδων και της ενίσχυσης των ΑΠΕ
Τις απόψεις τους για τον τρόπο κάλυψης του ελλείμματος του ΕΛΑΠΕ κατέθεσαν στην Καθημερινή της Κυριακής οι φορείς της εγχώριας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Σε αυτό το πλαίσιο, για παράδειγμα ο ΕΣΗΑΠΕ προτείνει την αύξηση του ποσοστού των εσόδων από τη δημοπρασία δικαιωμάτων εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα που κατευθύνεται στον ΕΛΑΠΕ, από 65% σε 85%, για μια περίοδο τουλάχιστον 2 ετών.
Επίσης, ο ΕΣΠΕΝ υποστηρίζει ότι η επιβάρυνση του τελικού καταναλωτή από τις ΑΠΕ πρέπει να είναι διαφανής και άμεσα αντιληπτή από αυτόν μέσω της ρυθμιζόμενης χρέωσης του ΕΤΜΕΑΡ, προτείνοντας την αύξηση της χρέωσης. Στο ίδιο μήκος κύματος, ο ΕΣΑΗ η ορθή δομική αντιμετώπιση του θέματος επιβάλλει το ΕΤΜΕΑΡ να καλύπτει τη διαφορά μεταξύ όλων των άλλων εσόδων και της ενίσχυσης των ΑΠΕ.
Αναλυτικά οι τοποθετήσεις των φορέων:
ΕΣΗΑΠΕ (Ελληνικός Σύνδεσμος Ηλεκτροπαραγωγών από ΑΠΕ)
Ο ΕΛΑΠΕ κατέστη ελλειμματικός από πλεονασματικός, κυρίως:
- Λόγω της μείωσης, το Σεπτέμβριο του 2019, του ΕΤΜΕΑΡ κατά 25% (αναδρομικά από 1/1/2019), προκειμένου να αντισταθμιστούν στους τελικούς καταναλωτές οι σημαντικές αυξήσεις των τιμολογίων της ΔΕΗ, που έγιναν τότε με σκοπό την ενίσχυση της οικονομικής της θέσης.
- Λόγω της πτώσης της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και της ΟΤΣ, ως συνέπεια της πανδημίας, που μείωσαν αναλογικά τα έσοδα του ΕΛΑΠΕ.
Ένα αξιόπιστο πακέτο μέτρων κάλυψης του ελλείμματος θα πρέπει να στηρίζεται στα παρακάτω:
1. Υποβολή από την Κυβέρνηση μιας πλήρως αιτιολογημένης και ποσοτικοποιημένης πρότασης ενίσχυσης του ΕΛΑΠΕ από το Ταμείο Ανάκαμψης, που θα καλύπτει τις απώλειες εκείνες του Ειδικού Λογαριασμού που προκλήθηκαν αποκλειστικά εξαιτίας της πανδημίας. Το ποσό αυτό ανέρχεται τουλάχιστον στα €100 εκατ. μόνο για το 2020.
2. Αύξηση του ποσοστού των εσόδων από τη δημοπρασία δικαιωμάτων εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα που κατευθύνεται στον ΕΛΑΠΕ, από 65% σε 85%, για μια περίοδο τουλάχιστον 2 ετών. Με το μέτρο αυτό, θα εισρεύσουν στο λογαριασμό πλέον των €100 εκατ. το έτος.
3. Διατήρηση της αντισταθμιστικής χρέωσης του ΜΜΚΘΣΣ και μετά την έναρξη λειτουργίας των νέων αγορών ηλεκτρισμού (€120 εκατ./έτος)
Σκέψεις περί επιβολής νέων εισπρακτικών μέτρων για την κάλυψη του ελλείμματος, αποκλειστικά ή κυρίως εις βάρος των παραγωγών ΑΠΕ, π.χ. περικοπές (έκτακτες ή μόνιμες) στα έσοδα των εν λειτουργία έργων ΑΠΕ, ή άλλα παρόμοια, είναι ξεπερασμένες, μονοδιάστατες και ατελέσφορες, θα δυναμιτίσουν δε με βεβαιότητα το καλό επενδυτικό κλίμα για τις ΑΠΕ που χτίστηκε με τόσο κόπο μετά το περίφημο New Deal. Πέραν του γεγονότος ότι αντίκεινται ευθέως στις διατάξεις περί αποφυγής επιζήμιων αναδρομικών ρυθμίσεων της νέας Οδηγίας 2018/2001 για τις ΑΠΕ.
ΕΣΠΕΝ (Ελληνικός Σύνδεσμος Προμηθευτών Ενέργειας)
Προκειμένου να αποφεύγονται στρεβλώσεις στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, στα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ η ενίσχυση των ΑΠΕ χρηματοδοτείται είτε μέσω της γενικής φορολογίας είτε μέσω προσθήκης ειδικών τελών στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας των τελικών καταναλωτών . Επεμβάσεις στην αγορά με ρυθμιστικά μέτρα πλήττουν την ανταγωνιστικότητα των συμμετεχόντων (βλ. Πρόσθετη Χρέωση Εκπροσώπων Φορτίου) και δεν είναι σύμφωνες με τους κανόνες της εσωτερικής αγοράς ενέργειας.
Για τους λόγους αυτούς, ο ΕΣΠΕΝ θεωρεί ότι τα μοναδικά μέτρα που είναι κατάλληλα για την κάλυψη του ελλείμματος του ΕΛΑΠΕ είναι τα ακόλουθα δύο:
1. Αύξηση του ΕΤΜΕΑΡ
Η πρόσφατη μείωση του ΕΤΜΕΑΡ επιδείνωσε την ταμειακή κατάσταση του ΕΛΑΠΕ. Ο ΕΣΠΕΝ αναγνωρίζει την ανάγκη ενίσχυσης της βιομηχανίας ως δικαιούχου χαμηλών χρεώσεων ΕΤΜΕΑΡ, παρόλα αυτά θεωρεί ότι η επιβάρυνση του τελικού καταναλωτή από τις ΑΠΕ πρέπει να είναι διαφανής και άμεσα αντιληπτή από αυτόν μέσω της ρυθμιζόμενης χρέωσης του ΕΤΜΕΑΡ. Το ύψος αυτής πρέπει να είναι τέτοιο ώστε να μην προκαλούνται ελλείμματα στον ΕΛΑΠΕ.
2. Χρηματοδότηση μέσω του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας
Η χώρα μπορεί και θα πρέπει να ζητήσει την χρηματοδοτική ενίσχυση του ΕΛΑΠΕ ως μέτρο («component») του εθνικού σχεδίου ανάκαμψης που θα κατατεθεί για την εκταμίευση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης: Το μέτρο αυτό συνδέεται άμεσα με την αντιμετώπιση των γενικότερων οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας και είναι αναγκαίο για τη βιωσιμότητα υπαρχουσών αλλά και νέων επενδύσεων ΑΠΕ.
ΕΣΑΗ (Ελληνικός Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Εταιριών Ηλεκτρικής Ενέργειας)
Ο ΕΣΑΗ -ως Σύνδεσμος των καθετοποιημένων ιδιωτικών εταιρειών παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρισμού- έχει ως βασική θέση ότι η χρηματοδότηση του ΕΛΑΠΕ θα πρέπει να καλύπτεται από εισροές που χρησιμοποιούνται και στις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή είτε από πόρους του ίδιου του κράτους είτε από τους ίδιους τους καταναλωτές μέσω ρυθμιζόμενης χρέωσης (το αντίστοιχο ETMEAΡ), το οποίο και σε κάποιες περιπτώσεις αναπροσαρμόζεται με αυτοματοποιημένο τρόπο.
Το σημερινό έλλειμμα του ΕΛΑΠΕ έχει προέλθει από τη μειωμένη τιμή χονδρεμπορικής στον ΗΕΠ (42 €/MWh το 2020), απότοκο της αποτυχίας της αγοράς να αποτυπώσει το πραγματικό οριακό κόστος ηλεκτροπαραγωγής και από την περυσινή μείωση του ΕΤΜΕΑΡ. Προφανώς αυτό το έλλειμμα μπορεί να μειωθεί μεσοπρόθεσμα με έσοδα από το Ταμείο Ανάκαμψης ή από αυξημένα έσοδα από την πώληση δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων (EUA) ή από άλλα φορολογικά έσοδα.
Η ορθή δομική αντιμετώπιση του θέματος πάντως επιβάλλει το ΕΤΜΕΑΡ να καλύπτει τη διαφορά μεταξύ όλων των άλλων εσόδων και της ενίσχυσης των ΑΠΕ. Αυτό που σίγουρα δεν βοηθάει είναι η στρέβλωση του ανταγωνισμού στην αγορά με λύσεις τύπου ΠΧΕΦΕΛ (τα καταστροφικά αποτελέσματα του οποίου τα είδαμε) ή οι αναδρομικές περικοπές που υπονομεύουν την επενδυτική εμπιστοσύνη στη χώρα μας.
ΠΟΣΠΗΕΦ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Παραγωγών Ηλεκτρικής Ενέργειας από Φωτοβολταϊκά)
Κατά τη γνώμη μας, δεν υπάρχει κάτι που θέλει πολλή σκέψη και ιδιαίτερη δράση, όσον αφορά στην κατάσταση του Ειδικού Λογαριασμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΕΛΑΠΕ).
Ο ΕΛΑΠΕ πρέπει, ως δημόσιος λογαριασμός, να είναι πάντα ισοσκελισμένος. Όταν παρουσίασε πλεόνασμα, η κυβέρνηση αποφάσισε και εξέτρεψε νομίμως θεσμοθετημένους πόρους προς άλλες κατευθύνσεις, χωρίς να λάβει σχετικές γνωμοδοτήσεις από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (PΑΕ) και τους άμεσα εμπλεκόμενους φορείς.
Σε συνάντηση με την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ (βλ. δελτίο Τύπου ΠΟΣΠΗΕΦ στις 21.08.2019) επισημάνθηκε η πιθανότητα δημιουργίας προβλήματος στο μέλλον, λόγω αποστέρησης θεσμοθετημένων εισροών. Ο τότε αρμόδιος υφυπουργός, Γεράσιμος Θωμάς, μας διαβεβαίωσε ότι δεν υπάρχει πρόβλημα με τον ΕΛΑΠΕ και πρόσθεσε ότι, εάν ποτέ προκύψει, η κυβέρνηση θα μεριμνήσει να επανακατευθύνει τους αναγκαίους πόρους για τον ισοσκελισμό του.
Τώρα, λοιπόν, ήρθε η ώρα. Οι πόροι του Ειδικού Λογαριασμού που είχαν διοχετευτεί σε αλλότριους σκοπούς, όπως ήταν η σωτηρία της ΔΕΗ και η ενίσχυση του κλάδου της προμήθειας (βλ. Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου σε ΦΕΚ Α 84/13.4.2020), θα πρέπει να δρομολογηθούν εκ νέου προς αυτόν.
Εξάλλου, οι ψίθυροι στην αγορά για «κουρέματα» τιμών και έκτακτες ειδικές εισφορές των παραγωγών είναι σκέψεις νοσηρών κύκλων. Τέτοιες επιδιώξεις αντιστοιχούν σε παρωχημένες πρακτικές, αναχρονιστικές αντιλήψεις και αντιεπενδυτικές μεθοδεύσεις. Σε καμία δε περίπτωση τέτοιοι σκέψεις δε συνάδουν με ορθολογικές πολιτικές αποφάσεις, που επικροτούν την επιχειρηματικότητα στον κλάδο των ΑΠΕ.
Είμαστε απόλυτα πεπεισμένοι ότι η κυβέρνηση και ο αρμόδιος Υπουργός θα επιλέξουν την οδό της νομιμότητας και της ορθότητας και σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να προβούν σε πράξεις, που έχουν ως αποτέλεσμα να επιστρέψει η χώρα σε παλαιές εποχές επενδυτικής ανυποληψίας.
ΣΠΕΦ (Σύνδεσμος Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά)
Ο κος Χατζηδάκης είναι ο τυχερός Υπουργός Ενέργειας της τελευταίας δεκαετίας σε ότι αφορά τον ΕΛΑΠΕ και τις ΑΠΕ ευρύτερα. Παρέλαβε τον Ειδικό Λογαριασμό πλεονασματικό τόσο σε τρέχοντες όρους όσο και με σωρευτικό πλεόνασμα στα 178 εκατ. ευρώ τον Ιούλιο του 2019.
Δυστυχώς με την εσφαλμένη του απόφαση, αυτό αποδεικνύεται πλέον και εκ του αποτελέσματος, για μείωση του ΕΤΜΕΑΡ κατά 200 εκατ. ευρώ ετησίως και μάλιστα αναδρομικά από 1/1/19 τον έχει αφαιμάξει μέχρι σήμερα κατά περίπου 390 εκατ. ευρώ. Επιφανής στόχος της απόφασης του ήταν η εν είδει εσωτερικής αναδιανομής απόσβεση μέρους της αύξησης των τιμολογίων της ΔΕΗ, στην οποία η επιχείρηση προχώρησε για την ενίσχυση της.
Ο Υπουργός τότε αλλά και πολλάκις στη συνέχεια δεσμεύτηκε δημόσια πως οι ΑΠΕ είναι εξασφαλισμένες και πως δεν θα κινδυνέψουν οι πληρωμές τους από την κίνηση αυτή. Εν συνεχεία τον περασμένο Μάρτιο ήρθε ο κορονωϊός για να ανατρέψει τις συνθήκες στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Και για δεύτερη φορά, ωστόσο, το Υπουργείο στέκεται τυχερό.
Η πανδημία μειώνοντας δραματικά το κόστος των ορυκτών καυσίμων και την χονδρεμπορική τιμή του ρεύματος εκτόξευσε τα κέρδη των Προμηθευτών, με προεξάρχουσα την ΔΕΗ, με ρυθμό 1-1,5 δις. ευρώ ετησίως. Για να το πούμε λοιπόν πιο απλά, τα χρήματα που πληρώνουν οι καταναλωτές για ρεύμα, φτάνουν και περισσεύουν.
Υπό αυτές τις συνθήκες είναι δύσκολο κανείς να ερμηνεύσει το γιατί το Υπουργείο καθυστερεί να επιστρέψει στον ΕΛΑΠΕ τα έσοδα που του αφαίρεσε πριν ενάμιση χρόνο, αφού τα περιθώρια στους Προμηθευτές υπάρχουν και με αντίστροφη εσωτερική αναδιανομή μπορούν και πάλι να καταλήξουν στον Ειδικό Λογαριασμό.
ΕΒΙΚΕΝ (Ένωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας)
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με την από 18.12.2018 απόφαση (SA 52413), έχει εγκρίνει νέα μεθοδολογία επιμερισμού του ΕΤΜΕΑΡ με ισχύ έως το 2030. Έχει γίνει καθαρό από μεριάς μας, ότι οποιαδήποτε σκέψη ενσωμάτωσης του ΕΤΜΕΑΡ στο ανταγωνιστικό κόστος αποτελεί κόκκινη γραμμή και ακυρώνει στην πράξη τις ανακοινώσεις της κυβέρνησης ότι αποτελεί προτεραιότητα για αυτήν η μείωση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας για τις βιομηχανίες έντασης ενέργειας.
Στο πλαίσιο έναρξης της λειτουργίας του target model επιβάλλεται η κατάργηση της χρέωσης υπέρ του ΕΛΑΠΕ ΜΜΚΘΣ, η οποία επιβάλλει στους προμηθευτές να αποζημιώνουν την ενέργεια των ΑΠΕ όχι στην τιμή της αγοράς αλλά στο μεσοσταθμικό μεταβλητό κόστος των θερμικών συμβατικών σταθμών.
Θεωρούμε ότι τα όποια μέτρα τελικώς προκριθούν για να αντιμετωπιστεί το πιθανό έλλειμμα του ΕΛΑΠΕ, θα πρέπει παράλληλα να στοχεύουν στον εξορθολογισμό του κόστους των ΑΠΕ, έτσι ώστε να επιτευχθεί στην πράξη ο διττός στόχος της διασφάλισης των εσόδων και της διατήρησης της ισορροπίας του ΕΛΑΠΕ.
Πιο συγκεκριμένα, είναι αναγκαίο, αφενός να αναθεωρηθούν οι όροι των δημοπρασιών ΑΠΕ, έτσι ώστε να ευθυγραμμιστούν με τις τιμές της αγοράς και τις τιμές των αντίστοιχων δημοπρασιών στα κράτη μέλη ΕΕ, αφετέρου οι Φ/Β εγκαταστάσεις με ισχύ άνω των 1ΜW και οι αιολικές εγκαταστάσεις με ισχύ άνω των 10ΜW να συμμετέχουν εφεξής στην αγορά.
www.worldenergynews.gr
Επίσης, ο ΕΣΠΕΝ υποστηρίζει ότι η επιβάρυνση του τελικού καταναλωτή από τις ΑΠΕ πρέπει να είναι διαφανής και άμεσα αντιληπτή από αυτόν μέσω της ρυθμιζόμενης χρέωσης του ΕΤΜΕΑΡ, προτείνοντας την αύξηση της χρέωσης. Στο ίδιο μήκος κύματος, ο ΕΣΑΗ η ορθή δομική αντιμετώπιση του θέματος επιβάλλει το ΕΤΜΕΑΡ να καλύπτει τη διαφορά μεταξύ όλων των άλλων εσόδων και της ενίσχυσης των ΑΠΕ.
Αναλυτικά οι τοποθετήσεις των φορέων:
ΕΣΗΑΠΕ (Ελληνικός Σύνδεσμος Ηλεκτροπαραγωγών από ΑΠΕ)
Ο ΕΛΑΠΕ κατέστη ελλειμματικός από πλεονασματικός, κυρίως:
- Λόγω της μείωσης, το Σεπτέμβριο του 2019, του ΕΤΜΕΑΡ κατά 25% (αναδρομικά από 1/1/2019), προκειμένου να αντισταθμιστούν στους τελικούς καταναλωτές οι σημαντικές αυξήσεις των τιμολογίων της ΔΕΗ, που έγιναν τότε με σκοπό την ενίσχυση της οικονομικής της θέσης.
- Λόγω της πτώσης της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και της ΟΤΣ, ως συνέπεια της πανδημίας, που μείωσαν αναλογικά τα έσοδα του ΕΛΑΠΕ.
Ένα αξιόπιστο πακέτο μέτρων κάλυψης του ελλείμματος θα πρέπει να στηρίζεται στα παρακάτω:
1. Υποβολή από την Κυβέρνηση μιας πλήρως αιτιολογημένης και ποσοτικοποιημένης πρότασης ενίσχυσης του ΕΛΑΠΕ από το Ταμείο Ανάκαμψης, που θα καλύπτει τις απώλειες εκείνες του Ειδικού Λογαριασμού που προκλήθηκαν αποκλειστικά εξαιτίας της πανδημίας. Το ποσό αυτό ανέρχεται τουλάχιστον στα €100 εκατ. μόνο για το 2020.
2. Αύξηση του ποσοστού των εσόδων από τη δημοπρασία δικαιωμάτων εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα που κατευθύνεται στον ΕΛΑΠΕ, από 65% σε 85%, για μια περίοδο τουλάχιστον 2 ετών. Με το μέτρο αυτό, θα εισρεύσουν στο λογαριασμό πλέον των €100 εκατ. το έτος.
3. Διατήρηση της αντισταθμιστικής χρέωσης του ΜΜΚΘΣΣ και μετά την έναρξη λειτουργίας των νέων αγορών ηλεκτρισμού (€120 εκατ./έτος)
Σκέψεις περί επιβολής νέων εισπρακτικών μέτρων για την κάλυψη του ελλείμματος, αποκλειστικά ή κυρίως εις βάρος των παραγωγών ΑΠΕ, π.χ. περικοπές (έκτακτες ή μόνιμες) στα έσοδα των εν λειτουργία έργων ΑΠΕ, ή άλλα παρόμοια, είναι ξεπερασμένες, μονοδιάστατες και ατελέσφορες, θα δυναμιτίσουν δε με βεβαιότητα το καλό επενδυτικό κλίμα για τις ΑΠΕ που χτίστηκε με τόσο κόπο μετά το περίφημο New Deal. Πέραν του γεγονότος ότι αντίκεινται ευθέως στις διατάξεις περί αποφυγής επιζήμιων αναδρομικών ρυθμίσεων της νέας Οδηγίας 2018/2001 για τις ΑΠΕ.
ΕΣΠΕΝ (Ελληνικός Σύνδεσμος Προμηθευτών Ενέργειας)
Προκειμένου να αποφεύγονται στρεβλώσεις στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, στα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ η ενίσχυση των ΑΠΕ χρηματοδοτείται είτε μέσω της γενικής φορολογίας είτε μέσω προσθήκης ειδικών τελών στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας των τελικών καταναλωτών . Επεμβάσεις στην αγορά με ρυθμιστικά μέτρα πλήττουν την ανταγωνιστικότητα των συμμετεχόντων (βλ. Πρόσθετη Χρέωση Εκπροσώπων Φορτίου) και δεν είναι σύμφωνες με τους κανόνες της εσωτερικής αγοράς ενέργειας.
Για τους λόγους αυτούς, ο ΕΣΠΕΝ θεωρεί ότι τα μοναδικά μέτρα που είναι κατάλληλα για την κάλυψη του ελλείμματος του ΕΛΑΠΕ είναι τα ακόλουθα δύο:
1. Αύξηση του ΕΤΜΕΑΡ
Η πρόσφατη μείωση του ΕΤΜΕΑΡ επιδείνωσε την ταμειακή κατάσταση του ΕΛΑΠΕ. Ο ΕΣΠΕΝ αναγνωρίζει την ανάγκη ενίσχυσης της βιομηχανίας ως δικαιούχου χαμηλών χρεώσεων ΕΤΜΕΑΡ, παρόλα αυτά θεωρεί ότι η επιβάρυνση του τελικού καταναλωτή από τις ΑΠΕ πρέπει να είναι διαφανής και άμεσα αντιληπτή από αυτόν μέσω της ρυθμιζόμενης χρέωσης του ΕΤΜΕΑΡ. Το ύψος αυτής πρέπει να είναι τέτοιο ώστε να μην προκαλούνται ελλείμματα στον ΕΛΑΠΕ.
2. Χρηματοδότηση μέσω του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας
Η χώρα μπορεί και θα πρέπει να ζητήσει την χρηματοδοτική ενίσχυση του ΕΛΑΠΕ ως μέτρο («component») του εθνικού σχεδίου ανάκαμψης που θα κατατεθεί για την εκταμίευση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης: Το μέτρο αυτό συνδέεται άμεσα με την αντιμετώπιση των γενικότερων οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας και είναι αναγκαίο για τη βιωσιμότητα υπαρχουσών αλλά και νέων επενδύσεων ΑΠΕ.
ΕΣΑΗ (Ελληνικός Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Εταιριών Ηλεκτρικής Ενέργειας)
Ο ΕΣΑΗ -ως Σύνδεσμος των καθετοποιημένων ιδιωτικών εταιρειών παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρισμού- έχει ως βασική θέση ότι η χρηματοδότηση του ΕΛΑΠΕ θα πρέπει να καλύπτεται από εισροές που χρησιμοποιούνται και στις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή είτε από πόρους του ίδιου του κράτους είτε από τους ίδιους τους καταναλωτές μέσω ρυθμιζόμενης χρέωσης (το αντίστοιχο ETMEAΡ), το οποίο και σε κάποιες περιπτώσεις αναπροσαρμόζεται με αυτοματοποιημένο τρόπο.
Το σημερινό έλλειμμα του ΕΛΑΠΕ έχει προέλθει από τη μειωμένη τιμή χονδρεμπορικής στον ΗΕΠ (42 €/MWh το 2020), απότοκο της αποτυχίας της αγοράς να αποτυπώσει το πραγματικό οριακό κόστος ηλεκτροπαραγωγής και από την περυσινή μείωση του ΕΤΜΕΑΡ. Προφανώς αυτό το έλλειμμα μπορεί να μειωθεί μεσοπρόθεσμα με έσοδα από το Ταμείο Ανάκαμψης ή από αυξημένα έσοδα από την πώληση δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων (EUA) ή από άλλα φορολογικά έσοδα.
Η ορθή δομική αντιμετώπιση του θέματος πάντως επιβάλλει το ΕΤΜΕΑΡ να καλύπτει τη διαφορά μεταξύ όλων των άλλων εσόδων και της ενίσχυσης των ΑΠΕ. Αυτό που σίγουρα δεν βοηθάει είναι η στρέβλωση του ανταγωνισμού στην αγορά με λύσεις τύπου ΠΧΕΦΕΛ (τα καταστροφικά αποτελέσματα του οποίου τα είδαμε) ή οι αναδρομικές περικοπές που υπονομεύουν την επενδυτική εμπιστοσύνη στη χώρα μας.
ΠΟΣΠΗΕΦ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Παραγωγών Ηλεκτρικής Ενέργειας από Φωτοβολταϊκά)
Κατά τη γνώμη μας, δεν υπάρχει κάτι που θέλει πολλή σκέψη και ιδιαίτερη δράση, όσον αφορά στην κατάσταση του Ειδικού Λογαριασμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΕΛΑΠΕ).
Ο ΕΛΑΠΕ πρέπει, ως δημόσιος λογαριασμός, να είναι πάντα ισοσκελισμένος. Όταν παρουσίασε πλεόνασμα, η κυβέρνηση αποφάσισε και εξέτρεψε νομίμως θεσμοθετημένους πόρους προς άλλες κατευθύνσεις, χωρίς να λάβει σχετικές γνωμοδοτήσεις από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (PΑΕ) και τους άμεσα εμπλεκόμενους φορείς.
Σε συνάντηση με την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ (βλ. δελτίο Τύπου ΠΟΣΠΗΕΦ στις 21.08.2019) επισημάνθηκε η πιθανότητα δημιουργίας προβλήματος στο μέλλον, λόγω αποστέρησης θεσμοθετημένων εισροών. Ο τότε αρμόδιος υφυπουργός, Γεράσιμος Θωμάς, μας διαβεβαίωσε ότι δεν υπάρχει πρόβλημα με τον ΕΛΑΠΕ και πρόσθεσε ότι, εάν ποτέ προκύψει, η κυβέρνηση θα μεριμνήσει να επανακατευθύνει τους αναγκαίους πόρους για τον ισοσκελισμό του.
Τώρα, λοιπόν, ήρθε η ώρα. Οι πόροι του Ειδικού Λογαριασμού που είχαν διοχετευτεί σε αλλότριους σκοπούς, όπως ήταν η σωτηρία της ΔΕΗ και η ενίσχυση του κλάδου της προμήθειας (βλ. Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου σε ΦΕΚ Α 84/13.4.2020), θα πρέπει να δρομολογηθούν εκ νέου προς αυτόν.
Εξάλλου, οι ψίθυροι στην αγορά για «κουρέματα» τιμών και έκτακτες ειδικές εισφορές των παραγωγών είναι σκέψεις νοσηρών κύκλων. Τέτοιες επιδιώξεις αντιστοιχούν σε παρωχημένες πρακτικές, αναχρονιστικές αντιλήψεις και αντιεπενδυτικές μεθοδεύσεις. Σε καμία δε περίπτωση τέτοιοι σκέψεις δε συνάδουν με ορθολογικές πολιτικές αποφάσεις, που επικροτούν την επιχειρηματικότητα στον κλάδο των ΑΠΕ.
Είμαστε απόλυτα πεπεισμένοι ότι η κυβέρνηση και ο αρμόδιος Υπουργός θα επιλέξουν την οδό της νομιμότητας και της ορθότητας και σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να προβούν σε πράξεις, που έχουν ως αποτέλεσμα να επιστρέψει η χώρα σε παλαιές εποχές επενδυτικής ανυποληψίας.
ΣΠΕΦ (Σύνδεσμος Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά)
Ο κος Χατζηδάκης είναι ο τυχερός Υπουργός Ενέργειας της τελευταίας δεκαετίας σε ότι αφορά τον ΕΛΑΠΕ και τις ΑΠΕ ευρύτερα. Παρέλαβε τον Ειδικό Λογαριασμό πλεονασματικό τόσο σε τρέχοντες όρους όσο και με σωρευτικό πλεόνασμα στα 178 εκατ. ευρώ τον Ιούλιο του 2019.
Δυστυχώς με την εσφαλμένη του απόφαση, αυτό αποδεικνύεται πλέον και εκ του αποτελέσματος, για μείωση του ΕΤΜΕΑΡ κατά 200 εκατ. ευρώ ετησίως και μάλιστα αναδρομικά από 1/1/19 τον έχει αφαιμάξει μέχρι σήμερα κατά περίπου 390 εκατ. ευρώ. Επιφανής στόχος της απόφασης του ήταν η εν είδει εσωτερικής αναδιανομής απόσβεση μέρους της αύξησης των τιμολογίων της ΔΕΗ, στην οποία η επιχείρηση προχώρησε για την ενίσχυση της.
Ο Υπουργός τότε αλλά και πολλάκις στη συνέχεια δεσμεύτηκε δημόσια πως οι ΑΠΕ είναι εξασφαλισμένες και πως δεν θα κινδυνέψουν οι πληρωμές τους από την κίνηση αυτή. Εν συνεχεία τον περασμένο Μάρτιο ήρθε ο κορονωϊός για να ανατρέψει τις συνθήκες στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Και για δεύτερη φορά, ωστόσο, το Υπουργείο στέκεται τυχερό.
Η πανδημία μειώνοντας δραματικά το κόστος των ορυκτών καυσίμων και την χονδρεμπορική τιμή του ρεύματος εκτόξευσε τα κέρδη των Προμηθευτών, με προεξάρχουσα την ΔΕΗ, με ρυθμό 1-1,5 δις. ευρώ ετησίως. Για να το πούμε λοιπόν πιο απλά, τα χρήματα που πληρώνουν οι καταναλωτές για ρεύμα, φτάνουν και περισσεύουν.
Υπό αυτές τις συνθήκες είναι δύσκολο κανείς να ερμηνεύσει το γιατί το Υπουργείο καθυστερεί να επιστρέψει στον ΕΛΑΠΕ τα έσοδα που του αφαίρεσε πριν ενάμιση χρόνο, αφού τα περιθώρια στους Προμηθευτές υπάρχουν και με αντίστροφη εσωτερική αναδιανομή μπορούν και πάλι να καταλήξουν στον Ειδικό Λογαριασμό.
ΕΒΙΚΕΝ (Ένωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας)
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με την από 18.12.2018 απόφαση (SA 52413), έχει εγκρίνει νέα μεθοδολογία επιμερισμού του ΕΤΜΕΑΡ με ισχύ έως το 2030. Έχει γίνει καθαρό από μεριάς μας, ότι οποιαδήποτε σκέψη ενσωμάτωσης του ΕΤΜΕΑΡ στο ανταγωνιστικό κόστος αποτελεί κόκκινη γραμμή και ακυρώνει στην πράξη τις ανακοινώσεις της κυβέρνησης ότι αποτελεί προτεραιότητα για αυτήν η μείωση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας για τις βιομηχανίες έντασης ενέργειας.
Στο πλαίσιο έναρξης της λειτουργίας του target model επιβάλλεται η κατάργηση της χρέωσης υπέρ του ΕΛΑΠΕ ΜΜΚΘΣ, η οποία επιβάλλει στους προμηθευτές να αποζημιώνουν την ενέργεια των ΑΠΕ όχι στην τιμή της αγοράς αλλά στο μεσοσταθμικό μεταβλητό κόστος των θερμικών συμβατικών σταθμών.
Θεωρούμε ότι τα όποια μέτρα τελικώς προκριθούν για να αντιμετωπιστεί το πιθανό έλλειμμα του ΕΛΑΠΕ, θα πρέπει παράλληλα να στοχεύουν στον εξορθολογισμό του κόστους των ΑΠΕ, έτσι ώστε να επιτευχθεί στην πράξη ο διττός στόχος της διασφάλισης των εσόδων και της διατήρησης της ισορροπίας του ΕΛΑΠΕ.
Πιο συγκεκριμένα, είναι αναγκαίο, αφενός να αναθεωρηθούν οι όροι των δημοπρασιών ΑΠΕ, έτσι ώστε να ευθυγραμμιστούν με τις τιμές της αγοράς και τις τιμές των αντίστοιχων δημοπρασιών στα κράτη μέλη ΕΕ, αφετέρου οι Φ/Β εγκαταστάσεις με ισχύ άνω των 1ΜW και οι αιολικές εγκαταστάσεις με ισχύ άνω των 10ΜW να συμμετέχουν εφεξής στην αγορά.
www.worldenergynews.gr
