Το target model δεν μπορεί να καθυστερήσει, η αγορά σε στάση αναμονής
Προβληματισμό έχει προκαλέσει στην αγορά ηλεκτρισμού οι πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη περί της απόφασης του να «σπάσει αυγά» και να αναλάβει πρωτοβουλίες για τη μείωση του κόστους ενέργειας τόσο για τη βιομηχανία, όσο και για τους απλούς καταναλωτές.
Στόχος του κ. Χατζηδάκη είναι η εφαρμογή του Target Model από την 1η Νοεμβρίου, ώστε να ολοκληρωθεί επιτέλους η μετάβαση της ελληνικής αγοράς ηλεκτρισμού στο ευρωπαϊκό ανταγωνιστικό μοντέλο χωρίς στρεβλώσεις και μηχανισμούς που επιβαρύνουν το κόστος ενέργειας.
Παράλληλα είναι αποφασισμένος να διαμορφώσει τον ορίζοντα κατάργησης των επιδοτήσεων για τις ΑΠΕ εντάσσοντας την παραγωγή τους στο Target Model και τις ανταγωνιστικές διαδικασίες της αγοράς.
Οι δυο αυτές παρεμβάσεις που σε μεγάλο βαθμό είναι προδιαγεγραμμένες λόγω της υποχρέωσης προσαρμογής της της ελληνικής αγοράς σε όσα ισχύουν στην Ευρώπη, έχουν προκαλέσει προβληματισμό και αναστάτωση στο σύνολο των «παικτών», ειδικώς συνδυαζόμενες με τη δήλωση του κ. Χατζηδάκη, ότι «οι ηλεκτροπαραγωγοί, είτε του φυσικού αερίου, είτε των ΑΠΕ μπορούν να έχουν κέρδη, όχι όμως προστατευόμενα υπερκέρδη τα οποία πλήττουν τους οικιακούς και τους βιομηχανικούς καταναλωτές».
Κύκλοι της αγοράς διατυπώνουν το ερώτημα προσδιορισμού για τα προστατευόμενα υπερκέρδη καθετοποιημένων παραγωγών, αφού όπως επιχειρηματολογούν καμία από τις εταιρίες του κλάδου δεν έχει επιστρέψει κέρδη στους μετόχους της από την παραγωγή ρεύματος.
Σε ό,τι αφορά το Target Model, είναι βέβαιο πως δεν υπάρχουν περιθώρια νέων καθυστερήσεων και παρατάσεων στην εφαρμογή ενός μοντέλου που υιοθετήθηκε με το Τρίτο Μνημόνιο τον Αύγουστο του 2015, επρόκειτο να λειτουργήσει το Ιούνιο του 2017 και φθάσαμε σχεδόν στο τέλος του 2020 χωρίς ακόμη να έχουν ενεργοποιηθεί οι τέσσερις νέες ανταγωνιστικές αγορές.
Η τελευταία παράταση στην έναρξη λειτουργίας των νέων αγορών δόθηκε πρόσφατα όταν κατέστη σαφές ότι η καταληκτική ημερομηνία της 17ης Σεπτεμβρίου δεν ήταν δυνατόν να τηρηθεί και πλέον κομβική ημερομηνία είναι η 1η Νοεμβρίου.
Θεσμικές και τεχνικές εκκρεμότητες για την έναρξη των νέων αγορών
Ο κ. Χατζηδάκης μιλάει για νέα ισορροπία που θα βρει η αγορά στο πλαίσιο του Target Model, χωρίς στρεβλώσεις και μηχανισμούς που αυξάνουν το κόστος του ρεύματος.
Αυτό σύμφωνα με μια ανάγνωση σημαίνει απάλειψη των δυο μηχανισμών ευελιξίας και διακοψιμότητας που εφαρμόστηκαν πρόσφατα, μετά από σχετικό αίτημα του υπουργείου προς την Κομισιόν και ούτως ή άλλως, έχουν ημερομηνία λήξης.
Ο μεν μηχανισμός ευελιξίας λήγει στο τέλος του χρόνου ο δε μηχανισμός της διακοψιμότητας το Σεπτέμβριο του 2021. Ένας ακόμη μηχανισμός που φαίνεται ότι βρίσκεται στο στόχαστρο είναι και το περίφημο ΜΜΚΘΣ, που στηρίζει τους παραγωγούς ΑΠΕ και που όλα δείχνουν ότι βαίνει προς κατάργηση.
Μάλιστα σημειώνεται ότι το ζητούμενο είναι την 1η Νοεμβρίου να υπάρξουν όσο το δυνατόν λιγότερες εκκρεμότητες καθώς θεωρείται βέβαιο ότι δεν θα εξαλειφθούν σε αυτή τη φάση.
Όπως επίσης θεωρείται κρίσιμο να υπάρχει ενεργή παρακολούθηση της αγοράς ώστε ο δεσπόζον παίκτης να μην έχει τη δυνατότητα χειραγώγησης με προσφορές κάτω του κόστους.
Το έλλειμμα του ΕΛΑΠΕ
Ένα άλλο μείζον πρόβλημα που απασχολεί το υπουργείο και αναστατώνει την αγορά είναι το αυτό του ελλείμματος του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι «το έλλειμμα θα καλυφθεί με εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν και στο παρελθόν σε ανάλογες συγκυρίες», ενώ ο κ. Χατζηδάκης δήλωσε κατηγορηματικά ότι δεν θα υπάρξει αύξηση του ΕΤΜΕΑΡ και επιβάρυνση των καταναλωτών.
Το εργαλείο που είχε χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν ήταν το περίφημο ΠΧΕΦΕΛ που είχε επιβαρύνει και την ΔΕΗ η οποία ήταν η πρώτη που έδωσε το σήμα της απορρόφησης του επιπλέον κόστους από τους προμηθευτές.
Μια άλλη λύση που συζητείται είναι και η ενσωμάτωση του ΕΤΜΕΑΡ αλλά και άλλων εσόδων του ΕΛΑΠΕ, στο ανταγωνιστικό σκέλος των τιμολογίων και όχι στο ρυθμιζόμενο, παράλληλα με την ανάπτυξη Ειδικής Αγοράς Εγγυήσεων Προέλευσης για εμπορία πράσινων πιστοποιητικών.
Με τον τρόπο αυτό, στόχος είναι οι προμηθευτές να απορροφούν μέρος του κόστους ώστε να παρέχουν ανταγωνιστικά τιμολόγια στους καταναλωτές.
Πάντως μια τέτοια λύση είναι βέβαιο ότι θα προκαλούσε μια πρώτη αντίδραση στην ενεργοβόρο βιομηχανία η οποία ζητεί διαφάνεια στις χρεώσεις.
www.worldenergynews.gr
Στόχος του κ. Χατζηδάκη είναι η εφαρμογή του Target Model από την 1η Νοεμβρίου, ώστε να ολοκληρωθεί επιτέλους η μετάβαση της ελληνικής αγοράς ηλεκτρισμού στο ευρωπαϊκό ανταγωνιστικό μοντέλο χωρίς στρεβλώσεις και μηχανισμούς που επιβαρύνουν το κόστος ενέργειας.
Παράλληλα είναι αποφασισμένος να διαμορφώσει τον ορίζοντα κατάργησης των επιδοτήσεων για τις ΑΠΕ εντάσσοντας την παραγωγή τους στο Target Model και τις ανταγωνιστικές διαδικασίες της αγοράς.
Οι δυο αυτές παρεμβάσεις που σε μεγάλο βαθμό είναι προδιαγεγραμμένες λόγω της υποχρέωσης προσαρμογής της της ελληνικής αγοράς σε όσα ισχύουν στην Ευρώπη, έχουν προκαλέσει προβληματισμό και αναστάτωση στο σύνολο των «παικτών», ειδικώς συνδυαζόμενες με τη δήλωση του κ. Χατζηδάκη, ότι «οι ηλεκτροπαραγωγοί, είτε του φυσικού αερίου, είτε των ΑΠΕ μπορούν να έχουν κέρδη, όχι όμως προστατευόμενα υπερκέρδη τα οποία πλήττουν τους οικιακούς και τους βιομηχανικούς καταναλωτές».
Κύκλοι της αγοράς διατυπώνουν το ερώτημα προσδιορισμού για τα προστατευόμενα υπερκέρδη καθετοποιημένων παραγωγών, αφού όπως επιχειρηματολογούν καμία από τις εταιρίες του κλάδου δεν έχει επιστρέψει κέρδη στους μετόχους της από την παραγωγή ρεύματος.
Σε ό,τι αφορά το Target Model, είναι βέβαιο πως δεν υπάρχουν περιθώρια νέων καθυστερήσεων και παρατάσεων στην εφαρμογή ενός μοντέλου που υιοθετήθηκε με το Τρίτο Μνημόνιο τον Αύγουστο του 2015, επρόκειτο να λειτουργήσει το Ιούνιο του 2017 και φθάσαμε σχεδόν στο τέλος του 2020 χωρίς ακόμη να έχουν ενεργοποιηθεί οι τέσσερις νέες ανταγωνιστικές αγορές.
Η τελευταία παράταση στην έναρξη λειτουργίας των νέων αγορών δόθηκε πρόσφατα όταν κατέστη σαφές ότι η καταληκτική ημερομηνία της 17ης Σεπτεμβρίου δεν ήταν δυνατόν να τηρηθεί και πλέον κομβική ημερομηνία είναι η 1η Νοεμβρίου.
Θεσμικές και τεχνικές εκκρεμότητες για την έναρξη των νέων αγορών
Ο κ. Χατζηδάκης μιλάει για νέα ισορροπία που θα βρει η αγορά στο πλαίσιο του Target Model, χωρίς στρεβλώσεις και μηχανισμούς που αυξάνουν το κόστος του ρεύματος.
Αυτό σύμφωνα με μια ανάγνωση σημαίνει απάλειψη των δυο μηχανισμών ευελιξίας και διακοψιμότητας που εφαρμόστηκαν πρόσφατα, μετά από σχετικό αίτημα του υπουργείου προς την Κομισιόν και ούτως ή άλλως, έχουν ημερομηνία λήξης.
Ο μεν μηχανισμός ευελιξίας λήγει στο τέλος του χρόνου ο δε μηχανισμός της διακοψιμότητας το Σεπτέμβριο του 2021. Ένας ακόμη μηχανισμός που φαίνεται ότι βρίσκεται στο στόχαστρο είναι και το περίφημο ΜΜΚΘΣ, που στηρίζει τους παραγωγούς ΑΠΕ και που όλα δείχνουν ότι βαίνει προς κατάργηση.
Μάλιστα σημειώνεται ότι το ζητούμενο είναι την 1η Νοεμβρίου να υπάρξουν όσο το δυνατόν λιγότερες εκκρεμότητες καθώς θεωρείται βέβαιο ότι δεν θα εξαλειφθούν σε αυτή τη φάση.
Όπως επίσης θεωρείται κρίσιμο να υπάρχει ενεργή παρακολούθηση της αγοράς ώστε ο δεσπόζον παίκτης να μην έχει τη δυνατότητα χειραγώγησης με προσφορές κάτω του κόστους.
Το έλλειμμα του ΕΛΑΠΕ
Ένα άλλο μείζον πρόβλημα που απασχολεί το υπουργείο και αναστατώνει την αγορά είναι το αυτό του ελλείμματος του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι «το έλλειμμα θα καλυφθεί με εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν και στο παρελθόν σε ανάλογες συγκυρίες», ενώ ο κ. Χατζηδάκης δήλωσε κατηγορηματικά ότι δεν θα υπάρξει αύξηση του ΕΤΜΕΑΡ και επιβάρυνση των καταναλωτών.
Το εργαλείο που είχε χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν ήταν το περίφημο ΠΧΕΦΕΛ που είχε επιβαρύνει και την ΔΕΗ η οποία ήταν η πρώτη που έδωσε το σήμα της απορρόφησης του επιπλέον κόστους από τους προμηθευτές.
Μια άλλη λύση που συζητείται είναι και η ενσωμάτωση του ΕΤΜΕΑΡ αλλά και άλλων εσόδων του ΕΛΑΠΕ, στο ανταγωνιστικό σκέλος των τιμολογίων και όχι στο ρυθμιζόμενο, παράλληλα με την ανάπτυξη Ειδικής Αγοράς Εγγυήσεων Προέλευσης για εμπορία πράσινων πιστοποιητικών.
Με τον τρόπο αυτό, στόχος είναι οι προμηθευτές να απορροφούν μέρος του κόστους ώστε να παρέχουν ανταγωνιστικά τιμολόγια στους καταναλωτές.
Πάντως μια τέτοια λύση είναι βέβαιο ότι θα προκαλούσε μια πρώτη αντίδραση στην ενεργοβόρο βιομηχανία η οποία ζητεί διαφάνεια στις χρεώσεις.
www.worldenergynews.gr
