Υποχώρηση της ανάπτυξης των ΑΠΕ στην Ελλάδα – Ποιές οι αιτίες σύμφωνα με την IBHS

Υποχώρηση της ανάπτυξης των ΑΠΕ στην Ελλάδα – Ποιές οι αιτίες σύμφωνα με την IBHS
Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2016 καταγράφηκε αύξηση του κύκλου εργασιών στον κλάδο των ΑΠΕ κατά 6,7% σε ετήσια βάση, αγγίζοντας τα 856,6 εκατ. ευρώ
Απότομη επιβράδυνση εμφανίζει τα τελευταία τρία χρόνια ο ρυθμός ανάπτυξης των έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στη χώρα μας, γεγονός που οφείλεται τόσο στην αναστολή της αδειοδότησης νέων φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων το διάστημα 2012 – 2015 μιας και επετεύχθη ο στόχος που είχε τεθεί από την Ε.Ε., όσο στη μείωση της τιμής της παραγόμενης ενέργειας που περιόρισε σημαντικά το ενδιαφέρον για καινούργιες επενδύσεις.
Σύμφωνα με μελέτη για τον εγχώριο κλάδο των ΑΠΕ της εταιρίας IBHS (εκπονήθηκε από τον κ. Αλέξη Νικολαΐδη, Economic Research & Sectorial Studies Senior Analys), η κατασκευαστική δραστηριότητα σε ότι αφορά στην δημιουργία νέων μονάδων αξιοποίησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι αρκετά πιο περιορισμένη σε σχέση με τα προ του 2014 έτη και ουσιαστικά εντοπίζεται μόνο στον τομέα των αιολικών πάρκων.
Έτσι, η συνολική εγκατεστημένη ισχύς στο τέλος του 2015 διαμορφώθηκε στα 5.033 MW (εξαιρουμένων των ΣΗΘΥΑ), έχοντας αυξηθεί σε ποσοστό 3,9% έναντι του 2014 καθώς προστέθηκαν μόλις 191 MW επιπλέον ισχύος.
Ανά κατηγορία, στην Ελλάδα λειτουργούσαν στα τέλη του 2015 φωτοβολταϊκά συστήματα συνολικής ισχύος 2.606 MW με τις νέες μονάδες να αυξάνουν την ισχύ μόλις κατά 10 MW.
Αντίστοιχα, οι αιολικές εγκαταστάσεις έφτασαν τα 2.151 MW, μέγεθος αυξημένο κατά 172 MW, ενώ αρκετά μικρότερη ήταν η ισχύς των ΜΥΗΣ (224,3 MW) και των εγκαταστάσεων βιομάζας (52 MW).
Με βάση τα στοιχεία αυτά, το 90% της επιπλέον ισχύος για το 2015 προήλθε από τις αιολικές εγκαταστάσεις και μόλις το 5,2% από νέα φωτοβολταϊκά συστήματα.
Όπως αναφέρει η μελέτη επικαλούμενη τα πλέον πρόσφατα στοιχεία του ΛΑΓΗΕ που είχε στη διάθεσή της, το 2016 προκύπτουν αυξητικές τάσεις, καθώς το πρώτο εξάμηνο η εγκατεστημένη ισχύς αυξήθηκε περαιτέρω κατά 2,6% από τα τέλη του 2015, φτάνοντας τα 5.163 MW.
Επομένως, η IBHS εκτιμά πως στο σύνολο του έτους ο ρυθμός ανόδου αναμένεται να ξεπεράσει το αντίστοιχο ποσοστό του προηγούμενου έτους.
Οι φωτοβολταϊκές μονάδες αποτέλεσαν το 53% του συνόλου, με την ισχύ τους να σταθεροποιείται λίγο πάνω από τα 2.600 MW, με τα αιολικά πάρκα να αυξάνουν την εγκατεστημένη ισχύ τους στα 2.283 MW (μερίδιο 44%), τα ΜΥΗΣ να διατηρούνται στα 224,3 MW και οι μονάδες βιομάζας να αυξάνουν την ισχύ τους στα 53 MW.
Αξίζει δε να σημειωθεί πως σύμφωνα με τη Eurostat, οι ΑΠΕ καλύπτουν περισσότερο από το 15% της εγχώριας ακαθάριστης τελικής κατανάλωσης ενέργειας στην Ελλάδα, επίδοση που υπολείπεται ελαφρώς του μέσου όρου της Ε.Ε. των 28 κρατών – μελών.

Κάλυψη των ευρωπαϊκών στόχων

Βάσει της εξέλιξης της εγκατεστημένης ισχύος των διαφόρων μορφών ΑΠΕ, όπως αναφέρεται στη μελέτη, η χώρα μας έχει ήδη υπερβεί από τα τέλη του 2012 το στόχο για την προβλεπόμενη ισχύ των φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων τόσο για το 2014 όσο και το 2020, εξέλιξη που είχε αρνητικές συνέπειες στο κόστος της ενέργειας.
Σε ότι αφορά στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από μονάδες ΑΠΕ, το 2015 αυτή ανέκαμψε μετά την προσωρινή υποχώρηση που εμφάνισε το προηγούμενο έτος, σημειώνοντας αύξηση κατά 12,2% στις 9.451 GWh.
Η άνοδος αυτή τροφοδοτήθηκε κυρίως από τον τομέα των αιολικών πάρκων, ο οποίος το 2014 είχε σημειώσει διψήφια υποχώρηση λόγω του χαμηλότερου αιολικού δυναμικού.
Πιο αναλυτικά, οι σταθμοί εκμετάλλευσης αιολικής ενέργειας το 2015 εμφάνισαν τη μεγαλύτερη άνοδο με 25,3%, στις 4.621 GWh, ενώ στα φωτοβολταϊκά συστήματα καταγράφηκε οριακή αύξηση στις 3.900 GWh.
Επιπλέον, μικρή ήταν η αύξηση στους ΜΥΗΣ (+1%), ενώ το αντίστοιχο μέγεθος των εγκαταστάσεων βιομάζας ενισχύθηκε κατά 7,2%.
Το πρώτο εξάμηνο του 2016 η συνολική παραγωγή σημείωσε εκ νέου αύξηση 6,1% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2015, φτάνοντας τις 4.898 GWh.
Η άνοδος αυτή προήλθε από τις αιολικές εγκαταστάσεις, οι οποίες αύξησαν την επίδοσή τους κατά 7,4% στις 2.366 GWh, ενώ στα φωτοβολταϊκά προέκυψε άνοδος 6,3%, στις 1.948 GWh.

Στο 1,7 δις. ευρώ ο τζίρος των μονάδων ΑΠΕ

Η αξία των πωλήσεων ηλεκτρικής ενέργειας από την εκμετάλλευση εγκαταστάσεων ΑΠΕ παρουσίαζε αξιοσημείωτη αύξηση έως και το 2013, αγγίζοντας το έτος αυτό τα 2 δισ. ευρώ.
Η ανοδική αυτή πορεία οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό στα φωτοβολταϊκά, λόγω της υψηλής τιμής πώλησης ανά μονάδα παραγόμενης ενέργειας που ίσχυε μέχρι τότε.
Αντίθετα, όπως αναφέρει η μελέτης της IBHS, το 2014 σημειώθηκε υποχώρηση της τάξης του 15,6%, ενώ το 2015 παρατηρήθηκε οριακή άνοδος στο 1,69 δισ. ευρώ.
Αναφορικά με τη φετινή χρονιά, τους έξι πρώτους μήνες παρατηρείται εκ νέου άνοδος του κύκλου εργασιών στον κλάδο των ΑΠΕ κατά 6,7% σε ετήσια βάση, αγγίζοντας τα 856,6 εκατ. ευρώ.
Η αύξηση των συνολικών εσόδων προήλθε κυρίως από τα φωτοβολταϊκά (+6,5%), ενώ σημαντική ήταν και η συμβολή των αιολικών πάρκων (+8%).
Σημειώνεται πως το 2015 σχεδόν όλες οι επιχειρήσεις εκμετάλλευσης ΑΠΕ εμφάνισαν λειτουργικά κέρδη, με τις περισσότερες (74 από τις 122) να σημειώνουν αύξηση των κερδών προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων που ανήλθαν συνολικά στα 277,19 εκατ. ευρώ.
Επιπλέον, το 82% των εταιρειών είχαν προ φόρων κέρδη, με την πλειοψηφία αυτών (56 από τις 102) να αυξάνουν τα αποτελέσματά τους, ενώ άλλες 28 υπέστησαν κάμψη.
Η μελέτη σημειώνει πως η μέση μεταβολή των προ φόρων κερδών για το 2015 διαμορφώθηκε στο αρκετά υψηλό +38,4%, καθώς και ότι οι πιο πολλές ζημιογόνες εταιρείες περιόρισαν τις ζημιές τους.

Καθυστέρηση στις πληρωμές των ΑΠΕ λόγω ελλείματος του Ειδικού Λογαριασμού

Όπως αναφέρει η μελέτης της IBHS, το έλλειμμα του Ειδικού Λογαριασμού του ΛΑΓΗΕ τα προηγούμενα χρόνια εμφάνιζε συνεχή αύξηση, φτάνοντας στα τέλη του 2013 τα 600 εκατ. ευρώ.
Τα υψηλά επίπεδα των εγγυημένων τιμών πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας στον τομέα των φωτοβολταϊκών συστημάτων αποτέλεσαν τον κυριότερο παράγοντα για τη διόγκωσή του, γεγονός που προκάλεσε εξάλλου την είσοδο χιλιάδων επενδυτών στον εν λόγω τομέα και την υπερβολική – σε σύντομο μάλιστα χρονικό διάστημα – ανάπτυξη της αγοράς.
Το έλλειμμα προκάλεσε σημαντικές καθυστερήσεις πληρωμών προς τις εταιρείες του κλάδου, που σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνούν ακόμα και τους οκτώ μήνες, γεγονός που προκαλεί ελλιπή ρευστότητα και δυσχέρεια στην υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων.
Οι αρμόδιες αρχές, προκειμένου να εξυγιανθεί ο μηχανισμός στήριξης των ΑΠΕ και να τηρηθούν οι στόχοι της χώρας για τη διείσδυσή τους, προχώρησαν από τις αρχές του 2012 και έπειτα σε λήψη μέτρων για τον περιορισμό του ελλείμματος (μειώσεις στις εγγυημένες τιμές, αναστολή των διαδικασιών αδειοδότησης για φ/β, διαδοχικές αυξήσεις στο ΕΤΜΕΑΡ, επιβολή έκτακτης εισφοράς αλληλεγγύης στους παραγωγούς κ.λπ.).
Χάρη στα μέτρα αυτά, το έλλειμμα του ΛΑΓΗΕ κατά τη διάρκεια του 2014 εμφάνισε σταδιακή μείωση.
Ακολούθως το 2015, μετά από μια αρχική βελτίωση το πρώτο τρίμηνο, προέκυψε εκ νέου επιδείνωση, για να επακολουθήσει περιορισμός του ελλείμματος στα 84,28 εκατ. ευρώ στα τέλη του έτους.
Ωστόσο, το πρώτο εξάμηνο του 2016 προέκυψε εκ νέου βαθμιαία επιδείνωση στα 190,31 εκατ. ευρώ λόγω της μείωσης της Οριακής Τιμής του Συστήματος (τάση που προήλθε από τη μείωση της τιμής του φυσικού αερίου) και της σταθεροποίησης του ΕΤΜΕΑΡ, με αποτέλεσμα να μην επαρκούν τα έσοδα για την παροχή των ενισχύσεων στους παραγωγούς
Σύμφωνα με πρόβλεψη του ΛΑΓΗΕ, όπως σημειώνει η μελέτη της IBHS, αν δεν ληφθούν νέα μέτρα, το έλλειμμα θα διογκωθεί στα τέλη του 2016 στα 287,17 εκατ. ευρώ, ενώ στο τέλος του 2017 θα εμφανίσει μεγαλύτερο «άνοιγμα» στα 446,59 εκατ. ευρώ.
Η μελέτη υπογραμμίζει πως για να αποφευχθεί η ραγδαία αυτή επιδείνωση, ο ΛΑΓΗΕ εξετάζει τρόπους διασφάλισης πρόσθετων εσόδων, όπως οι εισροές από τη θέσπιση περιβαλλοντικών αγορών και τις εγγυήσεις προέλευσης της ενέργειας. Έτσι, μέρος των απαιτούμενων εσόδων θα προέλθει από τους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας στη λιανική αγορά.
Επίσης, λαμβάνεται υπόψη και ενδεχόμενη μείωση των εγγυημένων τιμών υψηλής απόδοσης.
Με τα εξεταζόμενα αυτά μέτρα, οι αρχές εκτιμούν πως θα αποφύγουν νέα επιβάρυνση των καταναλωτών μέσω της αύξησης του ΕΤΜΕΑΡ.

www.worldenergynews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Δείτε επίσης