ΣΕΦ: Σύνοψη σημαντικών ρυθμίσεων του περιβαλλοντικού νομοσχεδίου για τα φωτοβολταϊκά

Στη σύνοψη των σημαντικών ρυθμίσεων που περιλαμβάνονται στο περιβαλλοντικό νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ με κεντρικό θέμα αυτό των φωτοβολταϊκών, προχώρησε ο Σύνδεσμος Εταιριών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ).
Μεταξύ των ρυθμίσεων προς εξέταση είναι η περιβαλλοντική αδειοδότηση, η κατάργηση της άδειας παραγωγής, η παράταση ισχύος αδειών και προθεσμιών εκτέλεσης έργων και η αύξηση των τιμών αποζημίωσης για τα παλαιά αγροτικά φωτοβολταϊκά.

Αναλυτικά:

Α. Περιβαλλοντική αδειοδότηση

1. Αύξηση ορίου περιβαλλοντικής απαλλαγής φωτοβολταϊκών σταθμών από το 0,5 MWp στο 1 MWp (άρθρο 126).

2. Κατάργηση της ρύθμισης που προέβλεπε ΕΠΟ για σταθμούς που γειτνιάζουν, σε απόσταση μικρότερη των εκατόν πενήντα (150) μέτρων, με σταθμό Α.Π.Ε. της ίδιας τεχνολογίας που είναι εγκατεστημένος σε άλλο γήπεδο και έχει εκδοθεί γι’ αυτόν άδεια παραγωγής ή απόφαση Ε.Π.Ο. ή προσφορά σύνδεσης, η δε συνολική ισχύς των σταθμών υπερβαίνει τα παραπάνω καθοριζόμενα όρια (άρθρο 126).

3. Μείωση χρόνου περιβαλλοντικής αδειοδότησης για την Κατηγορία Α2 (άρθρο 2).

Με το ισχύον καθεστώς (Ν.4014/2011), ο χρόνος περιβαλλοντικής αδειοδότησης για την κατηγορία αυτή είναι 4 μήνες, χωρίς όμως οι προθεσμίες που προβλέπονται να είναι αποκλειστικές και δεσμευτικές για τους εμπλεκόμενους φορείς, με αποτέλεσμα ο πραγματικός χρόνος αδειοδότησης να είναι μεγαλύτερος.

Με τις νέες ρυθμίσεις -και εφόσον ο φάκελος είναι πλήρης-, η περιβαλλοντική αδειοδότηση ολοκληρώνεται σε 3 μήνες, ενώ αν υπάρχουν ουσιώδεις αντιρρήσεις από κάποιους γνωμοδοτούντες φορείς, υπάρχει πρόβλεψη για υποχρεωτική σύγκληση του Περιφερειακού Συμβουλίου Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης για να ληφθεί απόφαση. Στην περίπτωση αυτή, ο χρόνος περιβαλλοντικής αδειοδότησης μπορεί να φτάσει τους 4,5 μήνες. Ως ουσιώδεις, στο πλαίσιο της εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ενός έργου ή μιας δραστηριότητας, θεωρούνται οι γνωμοδοτήσεις των δημόσιων φορέων, το αντικείμενο της αρμοδιότητας των οποίων συνδέεται άμεσα με τα χαρακτηριστικά του αιτούμενου έργου και τις τυχόν επιπτώσεις αυτού στο περιβάλλον.

4. Παράταση χρόνου ισχύος ΑΕΠΟ (άρθρο 1)

Παρατείνεται η διάρκεια ισχύος της ΑΕΠΟ σε δεκαπέντε (15) έτη (από 10 έτη που είναι σήμερα), εφόσον δεν επέρχεται μεταβολή των δεδομένων βάσει των οποίων εκδόθηκε. Η παράταση ισχύει και για τις ΑΕΠΟ που βρίσκονται σήμερα σε ισχύ.

Σχόλιο: Στην περίπτωση των ΑΠΕ η λειτουργία των σταθμών είναι τουλάχιστον 20ετής χωρίς συνήθως να χρειαστεί οποιαδήποτε αλλαγή εξοπλισμού που θα δημιουργούσε την ανάγκη τροποποίησης των περιβαλλοντικών όρων. Για το λόγο αυτό, ο ΣΕΦ προτείνει η διάρκεια των τιθέμενων περιβαλλοντικών όρων να είναι όση και η διάρκεια λειτουργίας του έργου (πρακτικά δηλαδή αορίστου χρόνου, εφόσον φυσικά δεν επέρχεται μεταβολή των δεδομένων βάσει των οποίων εκδόθηκε η ΑΕΠΟ) ώστε να μη προβαίνουν οι επενδυτές σε άσκοπες διαδικασίες ανανέωσης όταν η ουσία δεν έχει μεταβληθεί.

Τίθεται επίσης ένα ερώτημα σε σχέση με τους όρους ανανέωσης των ΑΕΠΟ. Αν, για παράδειγμα, μια ΑΕΠΟ εγκρίθηκε προ δεκαετίας για χωροθέτηση σε γη υψηλής παραγωγικότητας (κάτι που επιτρεπόταν τότε) και στη διαδικασία ανανέωσης η χρήση αυτή δεν είναι πλέον επιτρεπτή, πώς θα αντιμετωπίσουν οι αρχές το θέμα; Θα αρνηθούν την ανανέωση ενώ επί της ουσίας δεν άλλαξε τίποτα σε ότι αφορά τις περιβαλλοντικές του επιπτώσεις; Και θα ακυρωθεί η σύμβαση του έργου ενώ ο επενδυτής δεν φταίει σε τίποτα; Ή η ανανέωση θα λάβει υπόψη το καθεστώς που ίσχυε όταν πρωτοεγκρίθηκε η ΑΕΠΟ;

5. Εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε περιοχές Natura

Με το άρθρο 44, το νομοσχέδιο καθορίζει 4 διακριτές ζώνες στις περιοχές Natura:

• Ζώνη απόλυτης προστασίας της φύσης
• Ζώνη προστασίας της φύσης
• Ζώνη διαχείρισης οικοτόπων και ειδών
• Ζώνη βιώσιμης διαχείρισης φυσικών πόρων

Στις δύο πρώτες ζώνες δεν επιτρέπεται η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών, ενώ στις άλλες δύο επιτρέπεται.

6. Με το άρθρο 128, καταργείται η κατ’ εξαίρεση δυνατότητα εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σε γαίες υψηλής παραγωγικότητας εφόσον αυτές έχουν πρόσωπο σε εθνικές, επαρχιακές και δημοτικές οδούς ή και βρίσκονται εντός αποστάσεως διακοσίων (200) μέτρων από τον άξονα εθνικών, επαρχιακών οδών και εκατόν πενήντα (150) μέτρων από τον άξονα των δημοτικών οδών.

Από τους περιορισμούς εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σταθμών σε αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας εξαιρούνται οι φωτοβολταϊκοί σταθμοί για τους οποίους έχουν χορηγηθεί δεσμευτικές προσφορές σύνδεσης πριν από την έναρξη ισχύος του ν. 4643/2019 (Α’ 193), δηλαδή πριν τις 3.12.2019.

Από τους περιορισμούς εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σταθμών σε αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας εξαιρούνται οι φωτοβολταϊκοί σταθμοί που εγκαθίστανται εντός εκτάσεων που έχουν χαρακτηριστεί πριν από την έναρξη ισχύος του ν. 4643/2019 ως εκτάσεις για εξόρυξη και εκμετάλλευση λιγνίτη και οι οποίοι δεν προσμετρώνται κατά τον υπολογισμό του ορίου (1%) του πέμπτου εδαφίου της περ. α) της παρ. 6 του άρθρου 56 του ν. 2637/1998 (Α΄ 200) ως ισχύει.

Β. Κατάργηση Άδειας Παραγωγής

Με το άρθρο 11 επέρχεται μία σημαντική αλλαγή, αφού καταργείται η Άδεια Παραγωγής και αντικαθίσταται με τη Βεβαίωση Παραγωγού Ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ.

Σημαντική επισήμανση: Δεν απαιτείται Βεβαίωση Παραγωγού για όσα έργα εξαιρούνταν και από την Άδεια Παραγωγής (δηλαδή στην περίπτωση των φωτοβολταϊκών για έργα ισχύος ≤1 MWp).

Στο νομοσχέδιο προβλέπεται σε πρώτη φάση ως Φορέας Αδειοδότησης η ΡΑΕ. Αναφέρεται όμως ότι αυτό μπορεί να αλλάξει με υπουργική απόφαση.

Το νέο σχήμα που περιγράφει το νομοσχέδιο περιλαμβάνει:

• Το δραστικό περιορισμό των στοιχείων και δικαιολογητικών που συνοδεύουν το αίτημα.
• Τον καθορισμό συγκεκριμένων οροσήμων στις υποχρεώσεις του φορέα του σταθμού για την αδειοδοτική ωρίμανση του αιτήματος.
• Την ύπαρξη ειδικής διαδικασίας για επικαλύψεις αιτημάτων και για ειδικά έργα.
• Την κατάργηση του υφιστάμενου τέλους διατήρησης της άδειας παραγωγής.
• Απλουστευμένες διαδικασίες τροποποίησης της Βεβαίωσης Παραγωγού.
• Τη δυνατότητα Συνενώσεων/Διαιρέσεων Βεβαιώσεων Παραγωγού.

Στο άρθρο 17, προβλέπεται η εφάπαξ καταβολή Τέλους Έκδοσης Βεβαίωσης. Ο Φορέας Αδειοδότησης εκδίδει τη Βεβαίωση, εφόσον προσκομισθεί από τον αιτούντα αποδεικτικό καταβολής του Τέλους Έκδοσης Βεβαίωσης Παραγωγού Η.Ε. από ΑΠΕ υπέρ του Υπολογαριασμού Ενισχύσεων του Ειδικού Λογαριασμού Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. Διασυνδεδεμένου Συστήματος και Δικτύου.

α) Για τη χορήγηση αρχικής Βεβαίωσης, το ύψος του τέλους ορίζεται ανά μονάδα ονομαστικής μέγιστης ισχύος παραγωγής της αίτησης σε μεγαβάτ (ΜW) ως εξής:

(αα) τρεις χιλιάδες ευρώ ανά μεγαβάτ (3000 ευρώ/ΜW) για το τμήμα της ισχύος έως και ένα μεγαβάτ (1MW),

(ββ) δύο χιλιάδες πεντακόσια ευρώ ανά μεγαβάτ (2500 ευρώ/ΜW) για το τμήμα της ισχύος από ένα έως και δέκα μεγαβάτ (1 έως και 10 MW),

(γγ) δύο χιλιάδες ευρώ ανά μεγαβάτ (2000 ευρώ/ΜW) για το τμήμα της ισχύος από δέκα έως και πενήντα μεγαβάτ (10 έως και 50MW)

(δδ) χίλια πεντακόσια ευρώ ανά μεγαβάτ (1500 ευρώ/ΜW) για το τμήμα της ισχύος από πενήντα έως και εκατό μεγαβάτ (50 έως και 100 MW) και

(εε) χίλια ευρώ ανά μεγαβάτ (1000 ευρώ/ΜW) για το τμήμα της ισχύος πάνω από εκατό μεγαβάτ (100 MW).

β) Για την έγκριση τροποποίησης Βεβαίωσης ή Άδειας Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας, η οποία αφορά αύξηση της αναγραφόμενης μέγιστης ισχύος στην αντίστοιχη Βεβαίωση ή στην Άδεια Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας, καταβάλλεται τέλος που αναλογεί στο πρόσθετο τμήμα της ισχύος και ο σχετικός υπολογισμός λαμβάνει χώρα βάσει της περ. (α) ανωτέρω.

Από την υποχρέωση καταβολής του τέλους εξαιρούνται οι Αυτοπαραγωγοί.

Το τέλος μπορεί να καταβάλλεται σε δύο (2) δόσεις, εκ των οποίων η πρώτη αφορά το 50% του τέλους και καταβάλλεται εντός είκοσι (20) ημερών από τη σχετική ειδοποίηση του αιτούντος μέσω του Ηλεκτρονικού Μητρώου και η δεύτερη καταβάλλεται εντός ενός (1) έτους από τη χορήγηση της Βεβαίωσης.

Σε περίπτωση πλήρους εξόφλησης από τον αιτούντα του εφάπαξ τέλους της παρ. 1, το ύψος της εγγυητικής επιστολής που συνυποβάλλεται για τον σταθμό ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ στον αρμόδιο Διαχειριστή με την αποδοχή της Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης, όπως αυτό ορίζεται στην παρ. 3 της υποπαρ. Ι.1 του άρθρου 1 του ν. 4152/2013 (Α΄107), μειώνεται κατά το ήμισυ.

Η υποχρέωση καταβολής του τέλους για ιδρύματα, καθώς και νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου κοινωφελούς σκοπού, πλην των ενεργειακών κοινοτήτων, όπως νοσοκομεία, κέντρα υγείας, σχολεία όλων των βαθμίδων, ισχύει μειωμένη κατά το ήμισυ αντίστοιχα και στις δύο δόσεις καταβολής.

Σύμφωνα με το άρθρο 21, από την 1^η Ιανουαρίου 2020 η υποχρέωση καταβολής του Τέλους διατήρησης δικαιώματος κατοχής αδειών παραγωγής παύει να ισχύει, ενώ τα οφειλόμενα τέλη για τα έτη 2017, 2018 και 2019 καταβάλλονται στο 1/3 του αρχικά οφειλομένου ποσού.

Με το άρθρο 20, ορίζεται ότι ο Φορέας Αδειοδότησης τηρεί Eιδικό Mητρώο Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας από Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α.. Το Μητρώο επικαιροποιείται κατ΄ ελάχιστο σε μηναία βάση με ευθύνη του Φορέα Αδειοδότησης.

Οι αιτήσεις για Άδεια Παραγωγής που υποβλήθηκαν στη ΡΑΕ έως και τον κύκλο Ιουνίου 2018 θα εξεταστούν με το παλιό καθεστώς αδειοδότησης, ενώ αυτές που υποβλήθηκαν από τον κύκλο Σεπτεμβρίου 2018 και μετά, θα εξεταστούν με το νέο καθεστώς, με την προϋπόθεση ότι οι ενδιαφερόμενοι θα επιβεβαιώσουν εκ νέου το ενδιαφέρον τους υποβάλλοντας νέα αίτηση προς τη ΡΑΕ.

Για τα έργα μέχρι και τον κύκλο Ιουνίου 2018, με ανακοίνωση του Φορέα Αδειοδότησης, η οποία εκδίδεται εντός τριάντα (30) ημερών από την έναρξη ισχύος του νέου νόμου, καλούνται οι ενδιαφερόμενοι να επιβεβαιώσουν εντός τριάντα (30) ημερών τα αιτήματά τους και να επικαιροποιήσουν τα στοιχεία των πολυγώνων των έργων τους και των θέσεων των ανεμογεννητριών εντός των πολυγώνων των αρχικών αιτήσεων. Σε περίπτωση μη υποβολής δήλωσης επιβεβαίωσης ή επικαιροποίησης εντός του ανωτέρω προβλεπόμενου χρονικού διαστήματος, τα αιτήματα απορρίπτονται άμεσα και άνευ ετέρου (άρθρο 23).

Για τα έργα από τον κύκλο Σεπτεμβρίου 2018 και μετά, με ανακοίνωση του Φορέα Αδειοδότησης καλούνται οι αιτηθέντες να επιβεβαιώσουν το αίτημά τους εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών και να επικαιροποιήσουν τα στοιχεία των πολυγώνων των έργων τους, καθώς και των θέσεων των ανεμογεννητριών εντός των πολυγώνων των αρχικών αιτήσεων (άρθρο 24). Προκειμένου ο Φορέας Αδειοδότησης να εκδώσει Βεβαίωση, καλεί μέσω μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου με απόδειξη παραλαβής τους αιτούντες για την καταβολή του Ειδικού Τέλους του άρθρου 17. Ειδικά για τα αιτήματα του παρόντος άρθρου, το Ειδικό Τέλος καταβάλλεται εντός τριών (3) μηνών από την ενημέρωση του Φορέα Αδειοδότησης ως ακολούθως:

Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μετά από γνώμη του Φορέα Αδειοδότησης, εγκρίνεται ο Κανονισμός Βεβαιώσεων Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας από ΑΠΕ, ΣΗΘΥΑ και Ειδικών Έργων. Ο Κανονισμός Βεβαιώσεων εκδίδεται εντός τριών (3) μηνών από τη θέση σε ισχύ του νέου νόμου. Μέχρι την έκδοση του Κανονισμού Βεβαιώσεων εφαρμόζονται οι σχετικές διατάξεις του ισχύοντος Κανονισμού Αδειών Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και μέσω Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (Σ.Η.Θ.Υ.Α.), για τα θέματα που δεν ρυθμίζονται διαφορετικά με τις διατάξεις του παρόντος νομοσχεδίου.

Με το άρθρο 10, ορίζεται ότι επιτρέπεται υπέρβαση της Μέγιστης Ισχύος Παραγωγής μέχρι ποσοστού 5%, εφόσον η υπέρβαση αυτή εμφανίζεται σε μικρή συχνότητα, σύμφωνα με τα οριζόμενα κατά περίπτωση στον Κανονισμό Βεβαιώσεων. Για τον έλεγχο της υπέρβασης, ως μέγιστη τιμή ισχύς θεωρείται η μέση τιμή ισχύος των μετρήσεων που πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια χρονικού διαστήματος δεκαπέντε (15) λεπτών. Με τον Κανονισμό Βεβαιώσεων του άρθρου 18 μπορεί να μεταβάλλεται το ποσοστό των προηγούμενων εδαφίων και να ορίζεται οποιαδήποτε σχετική λεπτομέρεια.

3. Παράταση ισχύος αδειών και προθεσμιών εκτέλεσης έργων

Με το άρθρο 122, παρατείνονται κατά τέσσερεις (4) μήνες:

α) H διάρκεια ισχύος των αδειών εγκατάστασης και των οριστικών προσφορών σύνδεσης σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ ή ΣΗΘΥΑ οι οποίες λήγουν από την 1η Ιανουαρίου 2021 μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου 2021.

β) Οι προθεσμίες για τη θέση σε δοκιμαστική λειτουργία των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ που έχουν επιλεγεί ή επιλέγονται μέσω ανταγωνιστικής διαδικασίας του άρθρου 7 του ν. 4414/2016 (Α΄ 149), όπως ισχύει, με υποχρέωση θέσης αυτών σε λειτουργία (κανονική ή δοκιμαστική) από την 1η Ιανουαρίου 2021 μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου 2021.

γ) Η ημερομηνία εφαρμογής των νέων Τιμών Αναφοράς για σταθμούς ΑΠΕ των κατηγοριών 29α, 29β, 30α, 30β, 30γ του Πίνακα 1 της περίπτωσης β΄ της παρ. 1 του άρθρου 4 του ν. 4414/2016 (Α’ 149), οι οποίες υπολογίζονται λαμβάνοντας υπόψη τη μεσοσταθμική Τιμή Αναφοράς (Τ.Α.) που προέκυψε κατά τις τρεις (3) προηγούμενες πριν την τελευταία ανταγωνιστικές διαδικασίες υποβολής προσφορών που αφορούν στην ίδια τεχνολογία προσαυξημένη αναλόγως με την κατηγορία που ανήκουν, και μέχρι την ημερομηνία εφαρμογής των Τιμών Αναφοράς για σταθμούς ΑΠΕ αυτών των κατηγοριών που ορίζονται με την υπ'αρ. ΥΠΕΝ/ΔΑΠΕΕΚ/30971/1190 απόφαση (Β΄ 1045).

Η παραπάνω ρύθμιση αφορά έργα εκτός διαγωνισμών. Συνεπώς, αν ο επόμενος διαγωνισμός για φωτοβολταϊκά γίνει, για παράδειγμα, αρχές Ιουλίου, η σημερινή ταρίφα θα ισχύει μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου.

Ο παρακάτω πίνακας δείχνει πως διαμορφώνονται οι ταρίφες μετά και από αυτή τη ρύθμιση.

Σημειώνουμε ότι οι παρατάσεις αυτές είναι συμπληρωματικές αυτών που δόθηκαν με την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου της 20.3.2020 (ΦΕΚ 75^Α) και αφορούσαν άδειες και προθεσμίες ηλέκτρισης έργων με προθεσμίες ως τα τέλη του 2020.

4. Αύξηση τιμών αποζημίωσης για παλιά αγροτικά φωτοβολταϊκά

Το άρθρο 123 προβλέπει τα εξής:

1. Λειτουργούντες φωτοβολταϊκοί σταθμοί ισχύος έως και 100 kW που ανήκουν σε κατ` επάγγελμα αγρότες και για ανώτατο όριο συνολικής ισχύος έως και 100 kW ανά επαγγελματία αγρότη, οι οποίοι εμπίπτουν στο πρώτο άρθρο της παρ. ΙΓ, υποπαρ. ΙΓ1 του ν. 4254/2014 (Α΄85), όπως ισχύει, αποζημιώνονται με βάση τις τιμές του πίνακα A του πρώτου άρθρου της ως άνω υποπαρ. ΙΓ1, προσαυξημένες κατά 15%, εφόσον η τιμή που προκύπτει μετά από αυτό τον υπολογισμό είναι μεγαλύτερη από την τιμή αποζημίωσης που εφαρμόζεται για την εκτέλεση των αντίστοιχων Συμβάσεων Πώλησης Ηλεκτρικής Ενέργειας του ν. 3468/2006 (Α΄129) πριν την θέση σε ισχύ του παρόντος.
2. Η τιμή που προκύπτει με την εφαρμογή της προσαύξησης της παρ. 1 δεν δύναται να υπερβαίνει την αντίστοιχη τιμή με την οποία αποζημιωνόταν κάθε σταθμός κατά την 1.1.2014.
3. Σε περίπτωση που οι ανωτέρω σταθμοί έχουν υλοποιηθεί με χρήση δημόσιας ενίσχυσης, καθώς και σε περίπτωση μεταβίβασης του σταθμού σε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που δεν ανήκει στην κατηγορία των κατ’ επάγγελμα αγροτών, δεν εφαρμόζεται η προσαύξηση της παρ. 1.

Θυμίζουμε ότι με το Ν.4254/2014 (New Deal), οι τιμές των αγροτικών φωτοβολταϊκών είχαν μειωθεί οριζόντια κατά 12% σε σχέση με τις ισχύουσες την 1.1.2014 εφόσον δεν είχαν τύχει άλλης ενίσχυσης.

www.worldenergynews.gr