Υπάρχει όντως ηθικός κίνδυνος – moral hazard με τα corona bond ή ευρωομόλογα;
Θύελλα προκλήθηκε για τα ευρωομόλογα ή corona bonds (ομόλογα για να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις του κορωνοιού) στην Σύνοδο Κορυφής όπου συνέβησαν τα αναμενόμενα.
Οι χώρες της Νοτίου Ευρώπης ζητούσαν έκδοση ευρωομολόγων ή corona bands και η Γερμανία συνεπικουρούμενη από την Ολλανδία και άλλες 5 χώρες αντέδρασε με πολύ σκληρό τρόπο οδηγώντας μάλιστα σε σύγκρουση την Γερμανίδα Καγκελάριο A. Merkel με την Ch. Lagarde την επικεφαλής της ΕΚΤ.
Η Γερμανία τάχθηκε όπως επίσης ήταν αναμενόμενο υπέρ της άποψης ότι άπαξ και υπάρχουν εργαλεία όπως η προληπτική πιστωτική γραμμή ECCL δεν θα πρέπει να υπάρξουν άλλοι πειραμαισμοί, καθώς όποια χώρα χρειάζεται οικονομική στήριξη υπάρχει ο ESM.
Η Ιταλία και η Ισπανία και ήπια και η Ελλάδα αντέδρασαν, ενώ ειδικά Ιταλία και Ισπανία έθεσαν 10ήμερο τελεσίγραφο έως τις 6 Απριλίου 2020.
Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η Γερμανία θα μπορούσε να καμφθεί - το επόμενο διάστημα - και να αποδεχθεί έκδοση ευρωομολόγων υπό αυστηρό πλαίσιο, με πολλές ρήτρες, μέτρα και ακριβές χρονοδιάγραμμα και βεβαίως υπό τον όρο ότι τα κεφάλαια από έκδοση ευρωομολόγων θα κατευθύνονταν αποκλειστικά στις συνέπειες του κορωνοιού και όχι σε άλλα ελλείμματα ή μαύρες τρύπες.
Το βασικό πρόβλημα της Γερμανίας που διατηρεί με συνέπεια την θέση της σταθερή από το 2012 είναι ότι δεν μπορεί να δεχθεί εξομοίωση χρεών, δεν μπορεί να δεχθεί η Γερμανία ότι μέσω ενός ευρωομολόγο κοινού για όλες τις χώρες θα εγγυηθεί κράτη που είναι υπερχρεωμένα όπως η Ελλάδα και η Ιταλία.
Χώρες με μεγάλο χρέος όπως η Ελλάδα, η Ιταλία κ.α. (η Ελλάδα έχει σχέση χρέους προς ΑΕΠ στο 180% με τάση αύξησης) θέλουν ένα corona bond ή ευρωομολόγο που θα εκδώσει ο ESM ο Μόνιμος Μηχανισμός Στήριξης της ευρωζώνης γιατί ξέρουν ότι θα υπάρχουν χώρες που θα εγγυηθούν για τις εκδόσεις αυτές και η εξομοίωση των διαφορών σε χρέη, κίνδυνο χώρας και πιστοληπτική διαβάθμιση θα είναι προς όφελος των αδύναμων.
Η βασική ανησυχία της Γερμανίας πέραν της εξομοίωσης είναι ότι κινδυνεύει η πιστοληπτική της ικανότητα ΑΑΑ σε περίπτωση που κάτι δεν εξελιχθεί καλά ειδικά σε μια περίοδο όπου θα υπάρξει οριζόντια αύξηση του δημοσίου χρέους.
Η Γερμανία όμως προτείνει λύση την οποία υποστηρίζει και ο ESM και η λύση είναι ECCL δηλαδή προληπτική πιστωτική γραμμή.
Η θέση της Γερμανίας είναι ότι η Ιταλία εάν χρειαστεί 50-70 δισεκ. ευρώ θα πρέπει να καταφύγει στον ESM που διαθέτει 420 δισεκ. κεφάλαια και να ζητήσει προληπτική πιστωτική γραμμή.
Μάλιστα η Γερμανία διάκειται θετικά, τα μέτρα λιτότητας που θα ζητηθούν από την Ιταλία να είναι ελαστικά – χαλαρά λόγω της κρίσης του κορωνοιού.
Η Ιταλία δεν δέχεται ECCL για να μην στιγματιστεί ότι κατέφυγε σε κάποιο πρόγραμμα τύπου μνημονίου.
Όμως η Ιταλία ήδη κινείται παρασκηνιακά για να διασώσει ορισμένες προβληματικές εταιρίες, εκμεταλλευόμενη το σοκ του κορωνοιού, η Γερμανία έχει αντιληφθεί ότι δεν θα εγγυηθεί για ένα ευρωομόλογο ώστε η Ιταλία να καλύψει τις μαύρες τρύπες της.
Συν τοις άλλοις η Γερμανία έχει δηλώσει ότι είναι θετική στο ευρωομόλογο αρκεί οι χώρες της ευρωζώνης εξομοιώσουν την σχέση χρέους προς ΑΕΠ.
Υπάρχει όντως ηθικός κίνδυνος – moral hazard με τα corona bond ή ευρωομόλογα;
Τα ευρωομόλογα ή corona bond 150 με 200 δισεκ. ευρώ αποτελεί λύση στο πρόβλημα του κορωνοιού;
Ο πλανήτης έχει ανακοινώσει ότι θα δαπανήσει 13 τρισεκ. δολάρια σχεδόν το 15% του παγκόσμιου ΑΕΠ ή το 60% του αμερικανικού ΑΕΠ για να τιθασεύσει το σοκ που προκαλεί στην παγκόσμια οικονομία ο κορωνοιός.
Το μέγεθος της αντίδρασης εκπλήσσει κυρίως γιατί ποτέ στην παγκόσμια οικονομική ιστορία, κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες τόσο συντονισμένα δεν παρενέβησαν απέναντι σε ένα πρόβλημα, τον αόρατο εχθρό που ονομάζεται κορωνοιός.
Κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες με κινήσεις πανικού αποφάσισαν να δημιουργήσουν τεράστιο χρέος και ακραία δημοσιονομική εκτροπή για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα.
Το παγκόσμιο και εθνικό χρέος κάθε κράτους δηλαδή θα αυξηθεί δραματικά.
Στην Ευρώπη πολλοί υποστηρίζουν ότι λύση είναι το ευρωομόλογο ή corona bond, σενάριο που έχει αναπτύξει πολύ διεξοδικά το bankingnews.
Το ευρωομόλογο έχει ένα πλεονέκτημα και ένα μειονέκτημα.
Το πλεονέκτημα είναι ότι θα επιτρέψει σε όλες τις χώρες με το ίδιο κόστος δανεισμού να αντλούν ρευστότητα μέσω του ESM που θα είναι ο εκδότης σχεδόν 200 με 300 δισεκ. ευρώ.
Εκδότης των ευρωομολόγων θα είναι ο ESM και κάθε χώρα με ένα μοντέλο ποσόστωσης θα παίρνει αυτό που τις αναλογεί, π.χ. η Ελλάδα θα μπορούσε να πάρει 10 με 14 δισεκ. ευρώ.
Η Γερμανία θα χάσει έναντι των χωρών της Νοτίου Ευρώπης αλλά αυτό είναι το ελάχιστο, το ευρωομόλογο δημιουργεί σκηνικό ισονομίας σε άνισες οικονομίες, ουσιαστικά δημιουργείται ένα πέπλο το οποίο θα κρύβει από κάτω μεγάλες οικονομικές ανισότητες.
Το μειονέκτημα του ευρωομολόγου ή corona bond είναι ότι δημιουργεί σοβαρό moral hazard δηλαδή τεράστιας κλίμακας ηθικό κίνδυνο αφού υπό την ομπρέλα των ευρωομολόγων, όλες οι χώρες θα δανείζονται με το ίδιο κόστος και ας έχουν εκτρέψει τα δημοσιονομικά τους κριτήρια, ας εμφανίζουν μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα και ας υπάρχει μεγάλο χάσμα στο χρέος το οποίο λόγω των μεγάλων δαπανών θα εκτιναχθεί.
Τα ευρωομόλογα θα δημιουργήσουν μια ψεύτικη ισότητα μεταξύ των χωρών της ευρωζώνης οδηγώντας σε μεγαλύτερη ανισότητα.
Θα πρέπει να μπουν πολλά και αυστηρά κριτήρια για την έκδοση ευρωομολόγων ή corona bond γιατί μια κίνηση που σκοπό έχει να βοηθήσει τα κράτη να αντιμετωπίσουν τον κορωνοιό μπορεί να εμφανιστεί στο ορατό μέλλον ως τεράστιο πρόβλημα.
Βέβαια μπορεί να ειπωθεί ότι τα ευρωομόλογα μπορεί να εκδοθούν μόνο έως ότου λήξει ο κορωνοιός ως πρόβλημα και αντιμετωπιστεί αλλά τα ευρωομόλογα θα μείνουν, το χρέος θα υπάρχει.
Τα ευρωομόλογα είναι βραχυπρόθεσμα θετικά αλλά μεσοπρόθεσμα θα προκαλέσουν μεγαλύτερο πρόβλημα από αυτό που πάνε να επιλύσουν.
Outright Monetary Transactions ή ΟΜΤ… το παλιό όπλο αντί corona bond
Το περίφημο OMT ή Outright Monetary Transactions, γνωστό και ως οριστικές νομισματικές συναλλαγές θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί αντί των corona bond.
Το OMT αναφέρθηκε εν συντομία στην έκτακτη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, η οποία εστίαζε στην επίτευξη συμφωνίας για ένα διαφορετικό πρόγραμμα αγοράς, το πολύ πιο μετριοπαθές πρόγραμμα έκτακτης ανάγκης για πανδημία, 750 δισεκ. ωστόσο φαίνεται ότι εξετάζονται διάφορα σχέδια για να παρασχεθεί απεριόριστη ρευστότητα.
Η ενεργοποίηση του OMT - συνδυάζει το ευρωπαϊκό ταμείο διάσωσης και εκδόσεις ομολόγων - θα ωφελήσει τα μέλη της ζώνης του ευρώ, των οποίων τα δημόσια οικονομικά δεν επιτρέπουν μεγάλη ευελιξία.
Το OMT σχεδιάστηκε στα τέλη του καλοκαιριού του 2012, αφού ο Draghi υποσχέθηκε να κάνει "οτιδήποτε χρειάζεται" για να σώσει το ευρώ κατά τη διάρκεια της κρίσης του χρέους της περιοχής.
Επιτρέπει στην ΕΚΤ να αγοράζει σχεδόν απεριόριστες ποσότητες κρατικού χρέους ενός έθνους, πιέζοντας τις αποδόσεις των ομολόγων, γεγονός που θέτει σε κίνδυνο τη δημιουργία ανεπαρκών δημοσιονομικών κινήτρων.
Σε αντίθεση με τις υπόλοιπες παρεμβάσεις της ΕΚΤ, το OMT - το οποίο αμφισβητήθηκε στο γερμανικό δικαστήριο - δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ, ως αποτέλεσμα της άτεγκτης στάσης από την γερμανική Bundesbank, η οποία ανησυχούσε ότι θα παραβίαζε το κοινοτικό δίκαιο ενάντια στη νομισματική χρηματοδότηση των κυβερνήσεων.
Οι ανησυχίες αυτές φαίνονται τετριμμένες τώρα που η Ευρώπη - και μάλιστα η Γερμανία - επιδιώκει να εκδώσει χρέη τρισεκ. για να αναπληρώσει το lockdown στην οικονομίας.
Και δεδομένου ότι κάποιος πρέπει να αγοράσει όλα αυτά τα χρέη, ο πιο πιθανός αγοραστής δεν είναι άλλος από την ΕΚΤ, αυτή η πρακτική ονομάζεται ρήψη χρημάτων από το ελικόπτερο.
Το OMT, το οποίο είναι μια παραλλαγή των χρημάτων από το ελικόπτερο ωφελώντας το μεγαλύτερο, αν όχι όλο το ευρωπαϊκό χρέος.
Για την ώρα ο ESM και η Γερμανία θεωρούν ότι οι προληπτικές πιστωτικές γραμμές είναι η λύση τις οποίες θα χορηγήσει ο ESM o Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας
Αλλά αυτή η μορφή βοήθειας "απαιτεί από τις κυβερνήσεις να υπογράψουν πλέγμα μεταρρυθμίσεων εξέλιξη που θα στιγματίσει την χώρα που θα κάνει χρήση της προληπτικής πιστωτικής γραμμής ως αδύναμη.
Ως εκ τούτου, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις εξετάζουν επί του παρόντος τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσαν να παρέχουν πιστώσεις με περιορισμένους ή μηδενικούς όρους.
Η κεντρική τράπεζα υποστηρίζει ότι οποιαδήποτε απόφαση της ΕΕ σχετικά με τις πιστωτικές γραμμές ECCL του ESM δεν πρέπει να αποκλείει OMT από την ΕΚΤ.
Εν τω μεταξύ, η Ιταλία, η οποία έχει πληγεί περισσότερο από την πανδημία και η οποία, όπως πάντα, έχει ανάγκη από απεριόριστη χρηματοδότηση.
Η Ιταλία έχει το δεύτερο υψηλότερο χρέος της ζώνης του ευρώ μετά την Ελλάδα, καθιστώντας ιδιαίτερα δύσκολο να αντιμετωπιστούν οι υψηλότερες αποδόσεις στα ομόλογα.
Οι ανάγκες ετήσιας αναχρηματοδότησης του εθνικού δημοσίου χρέους ανέρχονται ήδη στο 20% του ΑΕΠ.
Αντ 'αυτού, η Ιταλία πιέζει για μια εναλλακτική λύση, δηλαδή για ευρωομόλογα ή corona bond τα οποία θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν όλα τα κράτη μέλη.
Η Γερμανία, αντιτίθεται είναι ενάντια αυτής της διαδρομής, λόγω της ανησυχίας των γερμανών φορολογουμένων.
Η Lagarde η επικεφαλής της ΕΚΤ πίεσε για τα ευρωομόλογα ή corona bond αν και απέτυχε να συγκεντρώσει επαρκή στήριξη ενώ η Γερμανία αρνήθηκε να εξετάσει ακόμη και την επιλογή ως σενάριο.
Λόγω αυτού του αδιεξόδου το OMT μπορεί να έρθει στο προσκήνιο επειδή είναι ένα "εργαλείο έκτακτης ανάγκης", θα παρακάμψει το σύνολο της παραδοσιακής προσέγγισης στην Ευρώπη.
Επιπλέον, αν ενεργοποιηθεί το OMT, δεν θα δεσμευόταν από τα όρια των υφιστάμενων πράξεων αγοράς ομολόγων, οι οποίες απαιτούν την αγορά χρέους ανάλογα με το μέγεθος των μεμονωμένων οικονομιών και με μέγιστο το 33% του κάθε χρέους αν και αυτό θα απευλευεθρωθεί.
Κατά την Bank of America η ΕΚΤ διαπίστωσε ότι η ΕΚΤ έχει χώρο μέχρι το Σεπτέμβριο του 2020ν στην καλύτερη περίπτωση (και πιθανόν νωρίτερα) να αγοράζει κρατικά ομόλογα στο πλαίσιο της ποσοτικής χαλάρωσης.
Όμως ακόμη και η ΟΜΤ υπόκειται σε περιορισμούς όσον αφορά το ποσοστό των ομολόγων κάθε κυβέρνησης που μπορεί να κατέχει η ΕΚΤ, αν και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν ήδη δηλώσει ότι είναι πρόθυμοι να εξετάσουν την αύξηση αυτών των ορίων δηλαδή πάνω από 33%.
Οι αγορές θα πραγματοποιούνται στη δευτερογενή αγορά από τα ομόλογα που θα εκδίδει ο ESM.
Πέτρος Λεωτσάκος
www.bankingnews.gr
www.worldenergynews.gr
Οι χώρες της Νοτίου Ευρώπης ζητούσαν έκδοση ευρωομολόγων ή corona bands και η Γερμανία συνεπικουρούμενη από την Ολλανδία και άλλες 5 χώρες αντέδρασε με πολύ σκληρό τρόπο οδηγώντας μάλιστα σε σύγκρουση την Γερμανίδα Καγκελάριο A. Merkel με την Ch. Lagarde την επικεφαλής της ΕΚΤ.
Η Γερμανία τάχθηκε όπως επίσης ήταν αναμενόμενο υπέρ της άποψης ότι άπαξ και υπάρχουν εργαλεία όπως η προληπτική πιστωτική γραμμή ECCL δεν θα πρέπει να υπάρξουν άλλοι πειραμαισμοί, καθώς όποια χώρα χρειάζεται οικονομική στήριξη υπάρχει ο ESM.
Η Ιταλία και η Ισπανία και ήπια και η Ελλάδα αντέδρασαν, ενώ ειδικά Ιταλία και Ισπανία έθεσαν 10ήμερο τελεσίγραφο έως τις 6 Απριλίου 2020.
Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η Γερμανία θα μπορούσε να καμφθεί - το επόμενο διάστημα - και να αποδεχθεί έκδοση ευρωομολόγων υπό αυστηρό πλαίσιο, με πολλές ρήτρες, μέτρα και ακριβές χρονοδιάγραμμα και βεβαίως υπό τον όρο ότι τα κεφάλαια από έκδοση ευρωομολόγων θα κατευθύνονταν αποκλειστικά στις συνέπειες του κορωνοιού και όχι σε άλλα ελλείμματα ή μαύρες τρύπες.
Το βασικό πρόβλημα της Γερμανίας που διατηρεί με συνέπεια την θέση της σταθερή από το 2012 είναι ότι δεν μπορεί να δεχθεί εξομοίωση χρεών, δεν μπορεί να δεχθεί η Γερμανία ότι μέσω ενός ευρωομολόγο κοινού για όλες τις χώρες θα εγγυηθεί κράτη που είναι υπερχρεωμένα όπως η Ελλάδα και η Ιταλία.
Χώρες με μεγάλο χρέος όπως η Ελλάδα, η Ιταλία κ.α. (η Ελλάδα έχει σχέση χρέους προς ΑΕΠ στο 180% με τάση αύξησης) θέλουν ένα corona bond ή ευρωομολόγο που θα εκδώσει ο ESM ο Μόνιμος Μηχανισμός Στήριξης της ευρωζώνης γιατί ξέρουν ότι θα υπάρχουν χώρες που θα εγγυηθούν για τις εκδόσεις αυτές και η εξομοίωση των διαφορών σε χρέη, κίνδυνο χώρας και πιστοληπτική διαβάθμιση θα είναι προς όφελος των αδύναμων.
Η βασική ανησυχία της Γερμανίας πέραν της εξομοίωσης είναι ότι κινδυνεύει η πιστοληπτική της ικανότητα ΑΑΑ σε περίπτωση που κάτι δεν εξελιχθεί καλά ειδικά σε μια περίοδο όπου θα υπάρξει οριζόντια αύξηση του δημοσίου χρέους.
Η Γερμανία όμως προτείνει λύση την οποία υποστηρίζει και ο ESM και η λύση είναι ECCL δηλαδή προληπτική πιστωτική γραμμή.
Η θέση της Γερμανίας είναι ότι η Ιταλία εάν χρειαστεί 50-70 δισεκ. ευρώ θα πρέπει να καταφύγει στον ESM που διαθέτει 420 δισεκ. κεφάλαια και να ζητήσει προληπτική πιστωτική γραμμή.
Μάλιστα η Γερμανία διάκειται θετικά, τα μέτρα λιτότητας που θα ζητηθούν από την Ιταλία να είναι ελαστικά – χαλαρά λόγω της κρίσης του κορωνοιού.
Η Ιταλία δεν δέχεται ECCL για να μην στιγματιστεί ότι κατέφυγε σε κάποιο πρόγραμμα τύπου μνημονίου.
Όμως η Ιταλία ήδη κινείται παρασκηνιακά για να διασώσει ορισμένες προβληματικές εταιρίες, εκμεταλλευόμενη το σοκ του κορωνοιού, η Γερμανία έχει αντιληφθεί ότι δεν θα εγγυηθεί για ένα ευρωομόλογο ώστε η Ιταλία να καλύψει τις μαύρες τρύπες της.
Συν τοις άλλοις η Γερμανία έχει δηλώσει ότι είναι θετική στο ευρωομόλογο αρκεί οι χώρες της ευρωζώνης εξομοιώσουν την σχέση χρέους προς ΑΕΠ.
Υπάρχει όντως ηθικός κίνδυνος – moral hazard με τα corona bond ή ευρωομόλογα;
Τα ευρωομόλογα ή corona bond 150 με 200 δισεκ. ευρώ αποτελεί λύση στο πρόβλημα του κορωνοιού;
Ο πλανήτης έχει ανακοινώσει ότι θα δαπανήσει 13 τρισεκ. δολάρια σχεδόν το 15% του παγκόσμιου ΑΕΠ ή το 60% του αμερικανικού ΑΕΠ για να τιθασεύσει το σοκ που προκαλεί στην παγκόσμια οικονομία ο κορωνοιός.
Το μέγεθος της αντίδρασης εκπλήσσει κυρίως γιατί ποτέ στην παγκόσμια οικονομική ιστορία, κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες τόσο συντονισμένα δεν παρενέβησαν απέναντι σε ένα πρόβλημα, τον αόρατο εχθρό που ονομάζεται κορωνοιός.
Κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες με κινήσεις πανικού αποφάσισαν να δημιουργήσουν τεράστιο χρέος και ακραία δημοσιονομική εκτροπή για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα.
Το παγκόσμιο και εθνικό χρέος κάθε κράτους δηλαδή θα αυξηθεί δραματικά.
Στην Ευρώπη πολλοί υποστηρίζουν ότι λύση είναι το ευρωομόλογο ή corona bond, σενάριο που έχει αναπτύξει πολύ διεξοδικά το bankingnews.
Το ευρωομόλογο έχει ένα πλεονέκτημα και ένα μειονέκτημα.
Το πλεονέκτημα είναι ότι θα επιτρέψει σε όλες τις χώρες με το ίδιο κόστος δανεισμού να αντλούν ρευστότητα μέσω του ESM που θα είναι ο εκδότης σχεδόν 200 με 300 δισεκ. ευρώ.
Εκδότης των ευρωομολόγων θα είναι ο ESM και κάθε χώρα με ένα μοντέλο ποσόστωσης θα παίρνει αυτό που τις αναλογεί, π.χ. η Ελλάδα θα μπορούσε να πάρει 10 με 14 δισεκ. ευρώ.
Η Γερμανία θα χάσει έναντι των χωρών της Νοτίου Ευρώπης αλλά αυτό είναι το ελάχιστο, το ευρωομόλογο δημιουργεί σκηνικό ισονομίας σε άνισες οικονομίες, ουσιαστικά δημιουργείται ένα πέπλο το οποίο θα κρύβει από κάτω μεγάλες οικονομικές ανισότητες.
Το μειονέκτημα του ευρωομολόγου ή corona bond είναι ότι δημιουργεί σοβαρό moral hazard δηλαδή τεράστιας κλίμακας ηθικό κίνδυνο αφού υπό την ομπρέλα των ευρωομολόγων, όλες οι χώρες θα δανείζονται με το ίδιο κόστος και ας έχουν εκτρέψει τα δημοσιονομικά τους κριτήρια, ας εμφανίζουν μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα και ας υπάρχει μεγάλο χάσμα στο χρέος το οποίο λόγω των μεγάλων δαπανών θα εκτιναχθεί.
Τα ευρωομόλογα θα δημιουργήσουν μια ψεύτικη ισότητα μεταξύ των χωρών της ευρωζώνης οδηγώντας σε μεγαλύτερη ανισότητα.
Θα πρέπει να μπουν πολλά και αυστηρά κριτήρια για την έκδοση ευρωομολόγων ή corona bond γιατί μια κίνηση που σκοπό έχει να βοηθήσει τα κράτη να αντιμετωπίσουν τον κορωνοιό μπορεί να εμφανιστεί στο ορατό μέλλον ως τεράστιο πρόβλημα.
Βέβαια μπορεί να ειπωθεί ότι τα ευρωομόλογα μπορεί να εκδοθούν μόνο έως ότου λήξει ο κορωνοιός ως πρόβλημα και αντιμετωπιστεί αλλά τα ευρωομόλογα θα μείνουν, το χρέος θα υπάρχει.
Τα ευρωομόλογα είναι βραχυπρόθεσμα θετικά αλλά μεσοπρόθεσμα θα προκαλέσουν μεγαλύτερο πρόβλημα από αυτό που πάνε να επιλύσουν.
Outright Monetary Transactions ή ΟΜΤ… το παλιό όπλο αντί corona bond
Το περίφημο OMT ή Outright Monetary Transactions, γνωστό και ως οριστικές νομισματικές συναλλαγές θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί αντί των corona bond.
Το OMT αναφέρθηκε εν συντομία στην έκτακτη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, η οποία εστίαζε στην επίτευξη συμφωνίας για ένα διαφορετικό πρόγραμμα αγοράς, το πολύ πιο μετριοπαθές πρόγραμμα έκτακτης ανάγκης για πανδημία, 750 δισεκ. ωστόσο φαίνεται ότι εξετάζονται διάφορα σχέδια για να παρασχεθεί απεριόριστη ρευστότητα.
Η ενεργοποίηση του OMT - συνδυάζει το ευρωπαϊκό ταμείο διάσωσης και εκδόσεις ομολόγων - θα ωφελήσει τα μέλη της ζώνης του ευρώ, των οποίων τα δημόσια οικονομικά δεν επιτρέπουν μεγάλη ευελιξία.
Το OMT σχεδιάστηκε στα τέλη του καλοκαιριού του 2012, αφού ο Draghi υποσχέθηκε να κάνει "οτιδήποτε χρειάζεται" για να σώσει το ευρώ κατά τη διάρκεια της κρίσης του χρέους της περιοχής.
Επιτρέπει στην ΕΚΤ να αγοράζει σχεδόν απεριόριστες ποσότητες κρατικού χρέους ενός έθνους, πιέζοντας τις αποδόσεις των ομολόγων, γεγονός που θέτει σε κίνδυνο τη δημιουργία ανεπαρκών δημοσιονομικών κινήτρων.
Σε αντίθεση με τις υπόλοιπες παρεμβάσεις της ΕΚΤ, το OMT - το οποίο αμφισβητήθηκε στο γερμανικό δικαστήριο - δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ, ως αποτέλεσμα της άτεγκτης στάσης από την γερμανική Bundesbank, η οποία ανησυχούσε ότι θα παραβίαζε το κοινοτικό δίκαιο ενάντια στη νομισματική χρηματοδότηση των κυβερνήσεων.
Οι ανησυχίες αυτές φαίνονται τετριμμένες τώρα που η Ευρώπη - και μάλιστα η Γερμανία - επιδιώκει να εκδώσει χρέη τρισεκ. για να αναπληρώσει το lockdown στην οικονομίας.
Και δεδομένου ότι κάποιος πρέπει να αγοράσει όλα αυτά τα χρέη, ο πιο πιθανός αγοραστής δεν είναι άλλος από την ΕΚΤ, αυτή η πρακτική ονομάζεται ρήψη χρημάτων από το ελικόπτερο.
Το OMT, το οποίο είναι μια παραλλαγή των χρημάτων από το ελικόπτερο ωφελώντας το μεγαλύτερο, αν όχι όλο το ευρωπαϊκό χρέος.
Για την ώρα ο ESM και η Γερμανία θεωρούν ότι οι προληπτικές πιστωτικές γραμμές είναι η λύση τις οποίες θα χορηγήσει ο ESM o Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας
Αλλά αυτή η μορφή βοήθειας "απαιτεί από τις κυβερνήσεις να υπογράψουν πλέγμα μεταρρυθμίσεων εξέλιξη που θα στιγματίσει την χώρα που θα κάνει χρήση της προληπτικής πιστωτικής γραμμής ως αδύναμη.
Ως εκ τούτου, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις εξετάζουν επί του παρόντος τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσαν να παρέχουν πιστώσεις με περιορισμένους ή μηδενικούς όρους.
Η κεντρική τράπεζα υποστηρίζει ότι οποιαδήποτε απόφαση της ΕΕ σχετικά με τις πιστωτικές γραμμές ECCL του ESM δεν πρέπει να αποκλείει OMT από την ΕΚΤ.
Εν τω μεταξύ, η Ιταλία, η οποία έχει πληγεί περισσότερο από την πανδημία και η οποία, όπως πάντα, έχει ανάγκη από απεριόριστη χρηματοδότηση.
Η Ιταλία έχει το δεύτερο υψηλότερο χρέος της ζώνης του ευρώ μετά την Ελλάδα, καθιστώντας ιδιαίτερα δύσκολο να αντιμετωπιστούν οι υψηλότερες αποδόσεις στα ομόλογα.
Οι ανάγκες ετήσιας αναχρηματοδότησης του εθνικού δημοσίου χρέους ανέρχονται ήδη στο 20% του ΑΕΠ.
Αντ 'αυτού, η Ιταλία πιέζει για μια εναλλακτική λύση, δηλαδή για ευρωομόλογα ή corona bond τα οποία θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν όλα τα κράτη μέλη.
Η Γερμανία, αντιτίθεται είναι ενάντια αυτής της διαδρομής, λόγω της ανησυχίας των γερμανών φορολογουμένων.
Η Lagarde η επικεφαλής της ΕΚΤ πίεσε για τα ευρωομόλογα ή corona bond αν και απέτυχε να συγκεντρώσει επαρκή στήριξη ενώ η Γερμανία αρνήθηκε να εξετάσει ακόμη και την επιλογή ως σενάριο.
Λόγω αυτού του αδιεξόδου το OMT μπορεί να έρθει στο προσκήνιο επειδή είναι ένα "εργαλείο έκτακτης ανάγκης", θα παρακάμψει το σύνολο της παραδοσιακής προσέγγισης στην Ευρώπη.
Επιπλέον, αν ενεργοποιηθεί το OMT, δεν θα δεσμευόταν από τα όρια των υφιστάμενων πράξεων αγοράς ομολόγων, οι οποίες απαιτούν την αγορά χρέους ανάλογα με το μέγεθος των μεμονωμένων οικονομιών και με μέγιστο το 33% του κάθε χρέους αν και αυτό θα απευλευεθρωθεί.
Κατά την Bank of America η ΕΚΤ διαπίστωσε ότι η ΕΚΤ έχει χώρο μέχρι το Σεπτέμβριο του 2020ν στην καλύτερη περίπτωση (και πιθανόν νωρίτερα) να αγοράζει κρατικά ομόλογα στο πλαίσιο της ποσοτικής χαλάρωσης.
Όμως ακόμη και η ΟΜΤ υπόκειται σε περιορισμούς όσον αφορά το ποσοστό των ομολόγων κάθε κυβέρνησης που μπορεί να κατέχει η ΕΚΤ, αν και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν ήδη δηλώσει ότι είναι πρόθυμοι να εξετάσουν την αύξηση αυτών των ορίων δηλαδή πάνω από 33%.
Οι αγορές θα πραγματοποιούνται στη δευτερογενή αγορά από τα ομόλογα που θα εκδίδει ο ESM.
Πέτρος Λεωτσάκος
www.bankingnews.gr
www.worldenergynews.gr
