Θετική είναι Κομισιόν για την πορεία των μεταρρυθμίσεων της ελληνικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας όπως αυτή καταγράφεται στην Πέμπτη έκθεση μεταμνημονιακής αξιολόγησης.
Η έκθεση αναγνωρίζει τις προσπάθειες για την εξεύρεση λύσης σε ότι αφορά την αντιμετώπιση του μονοπωλίου της ΔΕΗ στην αγορά του λιγνίτη.
Θεωρεί ότι έχει έχουν ληφθεί ουσιαστικά μέτρα για την εξυγίανση των οικονομικών της επιχείρησης και προχωρεί ο λειτουργικός εκσυγχρονισμός της, μιλώντας μάλιστα για «τολμηρό μετασχηματισμό», ενώ αναγνωρίζει πρόοδο όσον αφορά την εφαρμογή του Target Model παρά τις επιμέρους καθυστερήσεις.
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην έκθεση το προηγούμενο διάστημα συνεχίστηκε η πρόοδος σε ότι αφορά τις δεσμεύσεις της Ελλάδας για την ενεργειακή αγορά, με την υποβολή αναθεωρημένων προτάσεων οι οποίες επιχειρούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα που υπάρχει από την ύπαρξη μονοπωλίου της ΔΕΗ στον λιγνίτη, μέχρι την πλήρη απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων.
Επίσης αναφέρεται ότι μετά την αποτυχία της πώλησης των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ, η Ελλάδα ανακοίνωσε την πρόθεση της να υποβάλει αναθεωρημένη πρόταση πολιτικής μέχρι τον Ιανουάριο του 2020 προκειμένου να αντιμετωπίσει τα προβλήματα ανταγωνισμού τα οποία απορρέουν από την προνομιακή πρόσβαση της ΔΕΗ στη λιγνιτική παραγωγή ρεύματος και να συμμορφωθεί με την απόφαση της Κομισιόν και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
Αναμένονται οι προτάσεις για πρόσβαση του ανταγωνισμού στην λιγνιτική παραγωγή
Σύμφωνα με την έκθεση η Ελλάδα είναι σε διαπραγμάτευση με την Κομισιόν σχετικά με τις επιλογές που έχει που θα επιτρέψουν στους ανταγωνιστές της ΔΕΗ να την ανταγωνιστούν στην αγορά αποκτώντας πρόσβαση σε ένα μερίδιο της υπάρχουσας και λειτουργούσας λιγνιτικής παραγωγής μέχρι την πλήρη απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων.
Μόλις αυτές οι αναθεωρημένες προτάσεις γίνουν δεσμευτικές οι ελληνικές αρχές αναμένεται να τις στηρίξουν και να τις εφαρμόσουν πλήρως.
Η αντιμετώπιση των χρόνιων στρεβλώσεων της χονδρεμπορικής αγοράς θα αυξήσει το βαθμό ανταγωνισμού θέτοντας τη βάση για περεταίρω επενδύσεις και βοηθώντας την Ελλάδα να μεταρρυθμίσει τον ενεργειακό τομέα.
Σε ότι αφορά τη ΔΕΗ σημειώνεται ότι παρουσίασε το νέο της business plan δίνοντας λεπτομέρειες για το χρονοδιάγραμμα απόσυρσης των λιγνιτικών μονάδων και ιδέες για νέες επιχειρηματικές συνεργασίες
Αναμένονται περεταίρω λεπτομέρειες και το χρονοδιάγραμμα του σχεδιαζόμενου κλεισίματος των ορυχείων που τροφοδοτούν τις μονάδες, ωστόσο είναι σαφές ότι η εταιρία έχει στόχο έναν τολμηρό μετασχηματισμό τα επόμενα χρόνια που θα στηρίζεται στην απόσυρση μονάδων πράγμα που υπογραμμίζει και την ενεργειακή στρατηγική της Ελλάδας.
Μετά τις ισχυρές προσπάθειες σταθεροποίησης των οικονομικών της τα αποτελέσματα των οποίων φάνηκαν στο θετικό ετήσιο report η περεταίρω ανάπτυξη και εφαρμογής του business plan θα βρίσκεται στο επίκεντρο των προσπαθειών της εταιρίας μεσοπρόθεσμα .
Εξάλλου προβλέψεις του νέου ενεργειακού νόμου που αφορούν τη ΔΕΗ θέτουν σε εφαρμογή νέους κανονισμούς εταιρικής διακυβέρνησης οι οποίοι δίνουν στην εταιρία την ευκαιρία να δουλέψει περισσότερο ανεξάρτητα από το δημόσιο και το σύστημα προμηθειών του, ώστε να ευθυγραμμιστεί με καλύτερες πρακτικές
Σε ότι αφορά τα μερίδια της ΔΕΗ στη λιανική σημειώνεται ότι το Δεκέμβριο του 2019 το μερίδιο της στη λιανική διαμορφώθηκε στο 71,8% ελαφρά υψηλότερα από το μερίδιο του Νοεμβρίου που ήταν 69,8%.
Ωστόσο σε γενικές γραμμές συνεχίζεται η πτωτική πορεία, ενώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι το μερίδιο της ΔΕΗ διαφοροποιείται σημαντικά ανά κατηγορία πελατών.
Η ΔΕΗ παραμένει λίγο ως πολύ ο μόνος προμηθευτής για την υψηλή τάση ενώ στη μεσαία και τη χαμηλή τα μερίδια της είναι πολύ χαμηλότερα και συγκεκριμένα 52,5% και 73,5% αντίστοιχα.
Οι προϋποθέσεις για το Target Model
Η εφαρμογή του Target Model για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, μιας ειδικής δέσμευσης που αναπροσαρμόστηκε για τα μέσα του 2020, προχωρεί σε μεγάλο βαθμό σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα.
Από την τελευταία έκθεση, η Ελλάδα έχει κάνει βήματα προς τα εμπρός, όπως η έγκριση του Κανονισμού για την εκκαθάριση των αγορών. Σχεδόν όλοι οι εναπομείναντες τεχνικοί κανόνες θα συμπληρωθούν, βάσει νέων προθεσμιών, και θα υποβληθούν στη ΡΑΕ προς έγκριση έως τις 31 Ιανουαρίου. Για την προετοιμασία των συμμετεχόντων στην αγορά πραγματοποιούνται τακτικά σεμινάρια από τους εμπλεκόμενους φορείς. Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν κάποιες καθυστερήσεις στην παράδοση ορισμένων στοιχείων σε ότι αφορά την αγορά εξισορρόπησης, η προθεσμία για τη μετάβαση των αγορών παραμένει ο Ιούνιος του 2020.
Πραγματοποιήθηκαν εργασίες για τη σύζευξη με τις αγορές της Βουλγαρίας και της Ιταλίας και διασφαλίστηκε ότι η ελληνική αγορά θα συζευχθεί χωρίς αδικαιολόγητες καθυστερήσεις μετά την έναρξη του Target Model.
Το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα εγκρίθηκε τον Δεκέμβριο του 2019 και βασίζεται στον πρώιμο παροπλισμό λιγνιτικών μονάδων. Η Ελλάδα υπέβαλε τα σχέδιά της εκ των προτέρων σε άλλα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της μακροπρόθεσμης στρατηγικής για το κλίμα του 2050.
Το ΕΣΕΚ ήταν περισσότερο φιλόδοξο σε σχέση με αυτό που είχε παρουσιαστεί το 2019, με αύξηση των στόχων όσον αφορά την παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, την ενεργειακή απόδοση και τη μείωση των εκπομπών CO2. Πολλά από αυτά είναι αποτέλεσμα του σχεδίου για τον πρώιμο παροπλισμό του λιγνίτη.
Θα υπάρξουν πολλές κοινωνικές προκλήσεις, ιδίως σε ορισμένες περιοχές που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη βιομηχανία λιγνίτη. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Green Deal είναι διαθέσιμη στοχοθετημένη υποστήριξη στις περιφέρειες αυτές, έτσι ώστε να μπορούν να διερευνηθούν οι δυνατότητες που προσφέρει μια τέτοια κίνηση, σε συνεργασία με την Επιτροπή.
Σε εθνικό επίπεδο, η Ελλάδα δημιούργησε μια διυπουργική επιτροπή για να συζητήσει τη μετάβαση.
Τέλος, η Ελλάδα έχει προ-κοινοποιήσει τους δύο μηχανισμού κρατικών ενισχύσεων, για την διακοψιμότητα και την ευελιξία.
Δεδομένου του ανοίγματος της αγοράς, οι συζητήσεις συνεχίζονται σχετικά με τους κανόνες για την καθολική υπηρεσία, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι νέες υποχρεώσεις σε ορισμένους παρόχους να προμηθεύουν όλους τους πελάτες, θα εφαρμόζονται αναλογικά.
Οι αρχικές εκτιμήσεις είναι ότι ο Ειδικός Λογαριασμός για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας θα παραμείνει με ελαφρύ πλεόνασμα για το 2019 παρά το βύθισμα στο 3ο τρίμηνο. Αυτό οφείλεται πιθανότατα στην κατάργηση του πρόσθετου τέλους προμηθευτή και στη μείωση της εισφοράς ΑΠΕ.
Η Ελλάδα ανακοίνωσε την πρόθεσή της να υιοθετήσει μια βιώσιμη προσέγγιση για να διατηρήσει το ισοζύγιο του λογαριασμού, όπως η αύξηση των εισροών δικαιωμάτων εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα στο σύστημα εμπορίας εκπομπών. Μια τέτοια προσέγγιση για μια προβλέψιμη ισορροπία είναι ευπρόσδεκτη. Η επικείμενη προβολή του Ειδικού Λογαριασμού από τον φορέα της αγοράς ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (DAPEEP) θα αποτελέσει σημαντικό στοιχείο. Οι απόψεις των συμμετεχόντων στην αγορά δείχνουν ότι τα θέματα ταμειακών ροών έχουν σταθεροποιηθεί, γεγονός που αποτελεί ενθαρρυντικό σημάδι.
Η τελική δημοπρασία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας του 2019 πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο με κάποια επιτυχία, αν και δεν είναι σαφές ποιο σύστημα θα εφαρμοστεί για το μέλλον.
Σε μια πιο διεθνή προοπτική, η ανάπτυξη της Ελλάδας ως «ενεργειακού κόμβου» προχώρησε με τη συμφωνία της Ελλάδας, του Ισραήλ και της Κύπρου για τον αγωγό φυσικού αερίου EastMed. Οι ηγέτες των τριών χωρών υπέγραψαν συμφωνία για να ξεκινήσουν το φιλόδοξο έργο που σχεδιάστηκε για να φέρει φυσικό αέριο από την περιοχή της Κύπρου στις ευρωπαϊκές αγορές, συνδέοντας με έργα όπως ο αγωγός TransAdriatic.
Άλλες ευκαιρίες στο φυσικό αέριο είναι θετικές, όπως η γραμμή διασύνδεσης Ελλάδας-Βουλγαρίας που βρίσκεται σήμερα στη φάση της κατασκευής και οι ήδη ισχύοντες κανόνες αντιστροφής της ροής στον αγωγό Trans Balkan.
Ιδιωτικοποίηση ΕΛΠΕ
Σε ότι αφορά την ιδιωτικοποίηση των Ελληνικών Πετρελαίων οι ελληνικές αρχές δεν έχουν ακόμη αποφασίσει για την προσέγγιση που πρέπει να ακολουθηθεί μετά την αποτυχία του πρώτου διαγωνισμού στα μέσα του 2019. Ένα δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα αναμένεται τον Μάρτιο του 2020.
Συνεπώς, υπάρχουν αναπόφευκτες καθυστερήσεις.
Η τελική απόφαση ως προς τη δομή και το χρονοδιάγραμμα έγκειται στις ελληνικές αρχές και αναμένεται να προσδιοριστεί βάσει του τι προσφέρει την καλύτερη εμπορική και στρατηγική αξία για την Ελλάδα.
ΔΕΠΑ
Σε ότι αφορά τη ΔΕΠΑ σημειώνεται ότι η απαραίτητη τροποποίηση του νόμου για την ενέργεια εγκρίθηκε τον Νοέμβριο του 2019. Περιλαμβάνει τις διατάξεις για τη μερική διάσπαση της εταιρείας.
Ο νόμος περιλαμβάνει επίσης διατάξεις για την πώληση ολόκληρου του μετοχικού κεφαλαίου που ανήκει στο ΤΑΙΠΕΔ, δηλαδή 65%, τόσο στην ΔΕΠΑ Υποδομών όσο και στην ΔΕΠΑ Εμπορίας.
Η διεθνής διαδικασία υποβολής προσφορών για την ΔΕΠΑ Υποδομών ξεκίνησε στις 9 Δεκεμβρίου 2019.
Σημειώνεται ότι ο διαγωνισμός προσελκύει έντονο ενδιαφέρον, με την απόφαση των αρχών να πωλήσουν ολόκληρο το μερίδιο τους γεγονός που αποτελεί σημαντικό παράγοντα.
Παράλληλα, η ΡΑΕ αναμένεται να λάβει σύντομα απόφαση σχετικά με το κανονιστικό πλαίσιο για τους διαχειριστές συστημάτων διανομής, γεγονός που θα αποδώσει μεγαλύτερη σαφήνεια στους δυνητικούς επενδυτές.
Η διεθνής διαδικασία υποβολής προσφορών για την πώληση 65% του μετοχικού κεφαλαίου της ΔΕΠΑ Εμπορίας ξεκίνησε στις 23 Ιανουαρίου 2020. Η προθεσμία για την υποβολή εκδήλωσης ενδιαφέροντος είναι η 6η Μαρτίου 2020.
www.worldenergynews.gr
