Σημειώνει, ότι εφόσον υπάρξουν νομικά προβλήματα, η καλύτερη λύση θα ήταν η πλήρης ενσωμάτωση του κόστους των ΑΠΕ, στο κόστος προμήθειας.
Υπέρ της πρότασης του ΛΑΓΗΕ για την θέσπιση πλαφόν και κατωφλίου στην «χρέωση προμηθευτή» τάσσεται ο Σύνδεσμος Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά (ΣΠΕΦ) σε επιστολή του προς την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ).
Σημειώνει δε, ότι εφόσον υπάρξουν νομικά προβλήματα, η καλύτερη λύση θα ήταν η πλήρης ενσωμάτωση του κόστους των ΑΠΕ, στο κόστος προμήθειας.
Χαρακτηριστικά ο ΣΠΕΦ αναφέρει στην επιστολή του:
«Εκτιμούμε καταρχήν ως εσφαλμένη και σε αντίθεση με το πνεύμα αλλά και το γράμμα του ν. 4414/2016 την βάση στην οποία θέτει με την εισήγηση του ο ΛΑΓΗΕ το όλο θέμα της ΠΧΠΕΛ.
Γράφει συγκεκριμένα στην εισήγηση του ο ΛΑΓΗΕ πως “…σύμφωνα με το νομοθετικό πλαίσιο οι χρεώσεις αυτές προς τους Προμηθευτές καθορίζονται κατά τρόπο ώστε στο τέλος τους 2017 να μην προκύπτει έλλειμμα του ειδικού λογαριασμού ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ…”.
Προς αποκατάσταση λοιπόν της πραγματικότητας ως προς την σύννομη βάση που οφείλει να διεξαχθεί η παρούσα διαβούλευση, υπενθυμίζουμε πως σύμφωνα με τον ν. 4414, άρθρο 23, παραγρ. 3, α, ββ:
“…η χρέωση αυτή (σ.σ. ΠΧΠΕΛ) προσδιορίζεται βάσει μεθοδολογίας που καθορίζεται στον Κώδικα Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας και προκύπτει από το γινόμενο της ως άνω απορροφώμενης ενέργειας (MWh) επί τη διαφορά (σε €/MWh) μεταξύ της τιμής ενέργειας που διαμορφώνεται στη χονδρεμπορική αγορά του διασυνδεδεμένου Συστήματος και Δικτύου και της εκτιμώμενης μεσοσταθμικής τιμής αγοράς ενέργειας που θα χρεωνόταν ο εκπρόσωπος φορτίου, βάσει του ίδιου μηχανισμού ενέργειας της αγοράς αυτής, λαμβάνοντας υπόψη τις εκάστοτε συνθήκες και τα πραγματικά δεδομένα της αγοράς, χωρίς τη συμμετοχή της ενέργειας των ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ στον ημερήσιο ενεργειακό προγραμματισμό...”.
Περαιτέρω στο ίδιο άρθρο ο ν. 4414 επιπλέον αναφέρει πως:
“…η απόφαση της ΡΑΕ για τον επαναπροσδιορισμό του τέλους ΕΤΜΕΑΡ κατά την περίπτωση αα΄ της παρ. 3β του παρόντος άρθρου για τον Ιούνιο 2016, εκδίδεται μέχρι τις 30.9.2016, λαμβάνοντας υπόψη τα έσοδα του λογαριασμού με βάση τις διατάξεις της παρούσας περίπτωσης.
Για την περίοδο 2016-2017, το ύψος των μοναδιαίων χρεώσεων καθορίζεται κατά τρόπο ώστε στο τέλος της διετίας να μην προκύπτει έλλειμμα του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ Διασυνδεδεμένου Συστήματος και Δικτύου…”.
Περαιτέρω σύμφωνα με την Απόφαση ΡΑΕ 334/2016, ΦΕΚ Β 3169 από 3/10/16 αναφέρεται πως:
“…Ως εκ τούτου για τον καθορισμό της αξίας της ενέργειας που χρεώνονται οι Προμηθευτές για την κατανάλωση των Πελατών τους, λαμβάνεται υπόψη η μειωμένη αυτή τιμή της ΟΤΣ με φυσικό επακόλουθο τα έσοδα του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ/ΣΗΘΥΑ Διασυνδεδεμένου Συστήματος και Δικτύου από τη συμμετοχή των εκπροσώπων φορτίου στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας να μην ενσωματώνουν το πραγματικό κόστος ενέργειας.
Ειδικότερα, η θέσπιση των χρεώσεων Εκπροσώπων Φορτίου (σ.σ. ΠΧΠΕΛ) ερείδεται στο ότι ένα σημαντικό μέρος του κόστους ενέργειας, το οποίο θα έπρεπε να αποτελεί τμήμα του ανταγωνιστικού σκέλους του κόστους ενέργειας για τους προμηθευτές και να απεικονίζεται στο ανταγωνιστικό σκέλος των τιμολογίων, ρυθμίζεται εν τέλει διοικητικά μέσω της ρυθμιζόμενης χρέωσης του ΕΤΜΕΑΡ.
Η εν λόγω προσέγγιση θεωρείται ότι συνάδει και με το σκεπτικό του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ 3366/2015), κατά το οποίο “το ΕΤΜΕΑΡ αποτελεί πραγματικό κόστος ενέργειας που παρήχθη και κατέληξε στην κατανάλωση μέσω του Προμηθευτή και το οποίο εν συνεχεία καλύπτεται με την επιβολή χρεώσεων προς τους καταναλωτές”.
Επομένως, “με τις νέες αυτές χρεώσεις προς τους Προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας (σ.σ. ΠΧΠΕΛ) επιδιώκεται η ανάληψη εξ αυτών μέρους του σχετικού κόστους στη βάση αναλογικών χρεώσεων που λαμβάνουν υπόψη και οφέλη από τη διείσδυση των ΑΠΕ στην εκκαθάριση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας […]» (βλ. συνολικά την Αιτιολογική Έκθεση του νόμου 4414/2016)…».
Συνεπώς προκύπτει πως είτε επιχειρείται αδόκιμα -ελπίζουμε εκ παραδρομής από τον ΛΑΓΗΕ- να αλλάξει η νομική βάση του τι είναι η ΠΧΠΕΛ, είτε πως ο Λειτουργός βρίσκεται πραγματικά σε σύγχυση μπερδεύοντας τον ρόλο του ΕΤΜΕΑΡ που πράγματι αποσκοπεί στον μηδενισμό του ελλείμματος του ΕΛΑΠΕ μέχρι το τέλος του 2017 βάσει του ν. 4414, με τον εντελώς διαφορετικό ρόλο της ΠΧΠΕΛ.
Η ΠΧΠΕΛ λοιπόν βάσει του ν. 4414 είναι η πρόσθετη χρέωση των Προμηθευτών για το κόστος ρεύματος που γλυτώνουν ένεκα της απομείωσης της Οριακής Τιμής Συστήματος (ΟΤΣ) που προκαλεί η διείσδυση των ΑΠΕ με μηδενικές τιμές αξίας στην επίλυση του Ημερήσιου Ενεργειακού Προγραμματισμού (ΗΕΠ).
Υπό το φως αυτό βάσει του ν. 4414 και προς κάθε κατεύθυνση, η ΠΧΠΕΛ είναι χρέωση, δεν έχει καμία σχέση με Τέλος, δεν έχει καμία σχέση με το ΕΤΜΕΑΡ, δεν έχει καμία σχέση με οιαδήποτε στοχοθέτηση ώστε να μηδενιστεί οιοδήποτε έλλειμμα τυχόν υπάρχει στον ΕΛΑΠΕ και όσοι παραγνωρίζουν τα γεγονότα αυτά είτε αδυνατούν να κατανοήσουν τα στοιχειώδη ισχύοντα στην χονδρεμπορική αγορά, είτε –πολύ χειρότερα- αλλοιώνοντας το επίπεδο του δημόσιου διαλόγου κρύβουν άλλες σκοπιμότητες.
Είναι συνεπώς εσφαλμένη η νομική βάση επί της οποίας εκκινεί την παρούσα δημόσια διαβούλευση ο ΛΑΓΗΕ με την εισήγηση του προς την Αρχή σας.
Επίσης η ΠΧΠΕΛ δεν αποσκοπεί στο να εσωτερικεύσει στην χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας τα εξωτερικά κόστη της ηλεκτροπαραγωγής από ορυκτά καύσιμα όπως γράφτηκε.
Αυτό είναι ένα άλλο κεφάλαιο τρισεκατομμυρίων δολαρίων καλυμμένων επιδοτήσεων ετησίως παγκοσμίως προς τα ορυκτά καύσιμα, που ουδείς έχει επιχειρήσει μέχρι σήμερα τουλάχιστον να επιλύσει.
Η ΠΧΠΕΛ επί της αρχής αντικατοπτρίζει μόνο το πρόσθετο κόστος των Προμηθευτών στη χονδρεμπορική αγορά αν εξέλειπαν οι ΑΠΕ, δηλαδή το κόστος που θα επωμιζόντουσαν από την ανάγκη τους να καλύψουν την ζήτηση των πελατών τους σε ρεύμα μέσα από τις κατά αύξουσα σειρά κόστους διαθέσιμες αμέσως ακριβότερες των ήδη ενταγμένων κάθε φορά συμβατικές πηγές.
Η τόλμη μάλιστα της ελληνικής Πολιτείας να πρωτοτυπήσει διεθνώς στην άμβλυνση του προβλήματος του Merit Order Effect μέσω του ν. 4414, μόνο ως αρνητική δεν πρέπει να εκληφθεί.
Από πουθενά δεν προκύπτει πως η χώρα πρέπει μονίμως να εισάγει τεχνογνωσία και όχι να παράγει την δική της, την οποία αφού βελτιστοποιήσει όπως παντού και πάντα κάθε μέθοδος με καλή διάθεση χρειάζεται, θα την εξάγει κιόλας.
Ας είμαστε λοιπόν όλοι φειδωλοί στις επικρίσεις και ιδίως στις προβαλλόμενες υπεραπλουστευτικές λύσεις περί δήθεν απλού διαμοιρασμού των ελλειμμάτων του ΕΛΑΠΕ στους Προμηθευτές αντί της ΠΧΠΕΛ.
Αλήθεια σε ένα σκοταδιστικό περιβάλλον όπου 6 μήνες μετά την ψήφιση του ν. 4414 παράγοντες ή κύκλοι της αγοράς δεν έχουν ακόμη αντιληφθεί τι είναι η χρέωση ΠΧΠΕΛ και την αποκαλούν προκλητικά Τέλος ΑΠΕ, υπάρχει κανείς που να πιστεύει πως ο ευτελισμός της πράγματι σε Τέλος μέσω λύσεων απλού διαμοιρασμού θα επιλύσει το ζήτημα;
Η ΠΧΠΕΛ είναι αυτή που θα μπορούσε τεχνικά βελτιούμενη να οδηγήσει σε μείωση του ΕΤΜΕΑΡ και όχι να οδηγηθούμε στο μπακαλίστικο συλλογισμό του τι δεν καλύπτει το ΕΤΜΕΑΡ, να το βάλλουμε σε δεύτερο Τέλος ώστε να το αντλήσουμε και εν συνεχεία η Προμήθεια και όλα τα συν αυτής συμφέροντα που τόσα χρόνια καρπώνονταν το αποφευγόμενο κόστος λόγω των ΑΠΕ να βγαίνουν και να κατακεραυνώνουν από άλλη οπτική γωνία πάλι τη ρύθμιση.
Ο χρόνος μάλιστα που επιλέχθηκε για να “χτυπηθεί” η εικόνα της ΠΧΠΕΛ στην βάση παντελώς συγκυριακών και εξαιρετικά σπάνιων καταστάσεων για το ηλεκτρικό σύστημα Πανευρωπαϊκά, οφείλει να προβληματίσει την Αρχή σας.
Κάλλιστα θα μπορούσε να πορευθεί η αγορά με το έκτακτο πλαφόν που ορθά ορίσατε με απόφαση σας και μάλιστα σε ακόμη χαμηλότερα επίπεδα (απορούμε γιατί δεν το κάνατε), ώστε αφού σταθεροποιηθεί και πάλι η κατάσταση, με νηφαλιότητα να αξιολογηθεί η τυχόν ανάγκη πρόσθετων ρυθμίσεων ή αλλαγών.
Η συγχορδία μάλιστα των επιθέσεων και κυρίως η απιστία προς το Νόμο της διοίκησης της ΔΕΗ που σταμάτησε από 1/1/17 να πληρώνει παντελώς την ΠΧΠΕΛ και παρά την διορθωτική σας παρέμβαση, είναι βέβαιον πως δεν πρέπει από την Πολιτεία να μείνει ατιμώρητη, αφού άλλως θα αποτελεί για χρόνια μελανή παρακαταθήκη για την οικονομία, την ευνομούμενη κοινωνία και εντέλει την ίδια την Δημοκρατία μας.
Αν πράγματι τέλος επιθυμούμε απλές και οριστικές λύσεις, τότε ίσως πρέπει να ενσωματώσουμε πλήρως το ΕΤΜΕΑΡ στο κόστος της Προμήθειας (δηλαδή στο ανταγωνιστικό σκέλος των λογαριασμών ρεύματος) ενεργοποιώντας το άρθρο 23, παρ. 3, α, γγ, του ν. 4414, δηλαδή την απομείωση έως και μηδενισμό του όποιου αναγκαίου κάθε φορά ΕΤΜΕΑΡ ως διακριτή χρέωση στους λογαριασμούς των καταναλωτών και την τιμολόγηση ισόποσης Χρέωσης απευθείας στους Προμηθευτές από τον Λειτουργό ομοιόμορφα ανά απορροφώμενη από την χονδρεμπορική αγορά MWh.
Έτσι τα κόστη τους για ρεύμα θα βρεθούν εντός του ανταγωνιστικού σκέλους των λογαριασμών και έτσι θα μπορούν να τα διαχειριστούν πραγματικά και αλληλοσυμπληρούμενα (συμβατικό κόστος με ΑΠΕ).
Μετά την απόφαση 3366/2015 της Ολομέλειας του ΣτΕ πως το ΕΤΜΕΑΡ είναι κόστος ρεύματος της Προμήθειας, το νομικό υπόβαθρο για την αλλαγή αυτή είναι πιο έτοιμο από ποτέ.
Επί της πρότασης του ΛΑΓΗΕ για τον μη συνυπολογισμό των εφεδρειών στον Εικονικό ΗΕΠ.
Σύμφωνα με τον ν. 4414, άρθρο 23, παραγρ. 3, α, ββ, η επίλυση του εικονικού ΗΕΠ για τον υπολογισμό της Εικονικής ΟΤΣ σε ευρώ/MWh και άρα και της ΠΧΠΕΛ πάλι σε ευρώ/MWh ως η διαφορά της εικονικής από την κανονική ΟΤΣ, γίνεται:
“…βάσει του ίδιου μηχανισμού ενέργειας της αγοράς αυτής, λαμβάνοντας υπόψη τις εκάστοτε συνθήκες και τα πραγματικά δεδομένα της αγοράς, χωρίς τη συμμετοχή της ενέργειας των ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ στον ημερήσιο ενεργειακό προγραμματισμό.
Η χρέωση αυτή μεταβάλλεται ανά περίοδο κατανομής ή άλλη χρονική περίοδο, βάσει συγκεκριμένων παραμέτρων, όπως ιδίως η συμμετοχή των ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ στην κάλυψη του φορτίου ή το επίπεδο της συνολικής ζήτησης.
Η μεθοδολογία μπορεί να λαμβάνει υπόψη παραμέτρους οι οποίες καθορίζονται με απόφαση της ΡΑΕ που εκδίδεται κατόπιν εισήγησης του Λειτουργού της Αγοράς και του Διαχειριστή του Συστήματος και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Οι παράμετροι αναθεωρούνται το Δεκέμβριο και τον Ιούνιο κάθε έτους και ισχύουν για το εξάμηνο που ακολουθεί το μήνα έγκρισης/αναθεώρησης.
Η μεθοδολογία εφαρμόζεται από τον Λειτουργό της Αγοράς...”.
Υπό το φως λοιπόν της διάταξης του ν. 4414 πως η επίλυση του εικονικού ΗΕΠ οφείλει να γίνεται βάσει του ιδίου μηχανισμού ενέργειας που ισχύει για την κανονική αγορά και με βάσει τα πραγματικά δεδομένα της αγοράς χωρίς όμως την συμμετοχή των ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ, οφείλει να διερευνηθεί κατά πόσον η μη συμπερίληψη των περιορισμών εφεδρείας επιλεκτικά μόνο στον εικονικό ΗΕΠ τυγχάνει εντός του πνεύματος αλλά και του γράμματος του νόμου.
Για να τύχει μεγαλύτερης κατανόησης από το ευρύ κοινό το τι είναι οι εφεδρείες στον ΗΕΠ, ας αναφέρουμε συνοπτικά πως βάσει του Κώδικα Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΚΣΗΕ), άρθρο 55, ο Λειτουργός της Αγοράς οφείλει να επιλύει τον ΗΕΠ κρατώντας εκτός των προγραμματισμένων τακτικών εγχύσεων συγκεκριμένο ύψος συμβατικής ηλεκτροπαραγωγικής ισχύος ως εφεδρεία.
Η ισχύς δηλαδή αυτή που επιλέγεται επίσης διαγωνιστικά από τον ΛΑΓΗΕ να κρατηθεί ως εφεδρεία και όχι να ενταχθεί ως τακτική κατανεμόμενη έγχυση στον ΗΕΠ, θα αποτελέσει το περιθώριο ασφαλείας που χρειάζεται ο ΑΔΜΗΕ που θα διαχειριστεί την επόμενη ημέρα σε πραγματικό χρόνο την ρύθμιση της αγοράς, δηλαδή να έχει το ικανό εκείνο περιθώριο ώστε να ανταποκριθεί σε αστάθμητους παράγοντες εξισορρόπησης του συστήματος όπως έκτακτες αστοχίες μονάδων (ο κανόνας του Ν-1 προβλέπει να διατηρείται ως εφεδρεία ποσότητα όχι μικρότερη από την μεγαλύτερη συμμετέχουσα στην τακτική κατανομή του ΗΕΠ συμβατική μονάδα, ήτοι εν προκειμένης του Λαυρίου 4 ισχύος 550 MW), αδυναμία του ενταγμένου στον ΗΕΠ παραγωγικού δυναμικού να ανταποκριθεί εν τέλει επακριβώς στις εντολές κατανομής, αστοχίες λόγω των διασυνδέσεων στις εισαγωγές, αυξήσεις στην ζήτηση δηλαδή απόκλιση από τις προβλέψεις των εκπροσώπων φορτίου που εντάχθηκαν στον ΗΕΠ κλπ.
Το ύψος ισχύος των εφεδρειών συνολικά καθορίζεται με απόφαση του ΑΔΜΗΕ.
Οι εφεδρείες ορίζονται σε πρωτεύουσα, δευτερεύουσα και τριτεύουσα αναλόγως του χρόνου παρέμβασης που κάθε μία απευθύνεται.
Για παράδειγμα μόνο η τριτεύουσα εφεδρεία αφορούσε ισχύ μέχρι πρότινος 1.200 MW και αργότερα 800 MW σύμφωνα με το κείμενο του Λειτουργού.
Οι προβλέψεις αυτές του ΚΣΗΕ σημαίνουν πως ακόμη και σε περιόδους αυξημένης ζήτησης ο ΛΑΓΗΕ οφείλει να κρατά εκτός των τακτικών προγραμματιζόμενων εγχύσεων στον ΗΕΠ κάποια MW συνολικά ως εφεδρεία όλων των ειδών και να αναζητά να καλύψει την ζήτηση εντάσσοντας στο πρόγραμμα άλλες διαθέσιμες πηγές εφοδιασμού βάσει προσφορών όπως π.χ. οι εισαγωγές.
Επειδή η επίλυση του ΗΕΠ αποτελεί συν-βελτιστοποίηση του προγράμματος των τακτικών κατανομών αλλά και του προγράμματος των εφεδρειών βάσει χωριστών προσφορών που υποβάλλουν οι συμβατικές μονάδες στις δύο αυτές αγορές, είναι προφανές πως η ύπαρξη των εφεδρειών ωθεί εν γένει προς τα πάνω την ΟΤΣ.
Αν δεν υπήρχε δηλαδή η ανάγκη εφεδρειών, ο ΛΑΓΗΕ θα είχε προς κατανομή στον τακτικό ΗΕΠ μεγαλύτερη ποσότητα διαθέσιμης συμβατικής ηλεκτροπαραγωγικής ισχύος γεγονός που θα σήμαινε πως η ζήτηση θα απαντιόταν ευκολότερα και σε χαμηλότερη ΟΤΣ.
Ας σημειωθεί τέλος εδώ πως η λειτουργία και αποζημίωση των εφεδρειών δεν συναρτάται με την ΟΤΣ αλλά προκύπτει από χωριστές προσφορές που οι συμβατικές μονάδες υποβάλλουν.
Υπό το ανωτέρω πλαίσιο είναι παντελώς εξωπραγματικό ο εικονικός ΗΕΠ σε πλήρη αντίθεση με τον κανονικό να επιλύεται χωρίς τους περιορισμούς των εφεδρειών όπως εισηγείται ο ΛΑΓΗΕ.
Αν κάτι τέτοιο παντελώς υποθετικά υιοθετείτο, τότε ο εικονικός ΗΕΠ κατά παράβαση του νόμου δεν θα επιλυόταν στην βάση του ιδίου μηχανισμού αγοράς (δηλαδή του κανονικού ΗΕΠ) και με βάση τα πραγματικά δεδομένα όπως ρητά ορίζει ο ν. 4414 και με μόνη διαφορά την μη συμπερίληψη των ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ.
Σε ότι αφορά την χαλάρωση των περιορισμών εφεδρείας που επικαλείται ο ΛΑΓΗΕ ότι προβλέπεται στον ΚΣΗΕ για τον κανονικό ΗΕΠ σε περιόδους κρίσεων για το σύστημα ώστε να στηρίξει την εισήγηση του περί ολικής άρσης των περιορισμών εφεδρείας στον εικονικό ΗΕΠ, υπενθυμίζουμε πως η χαλάρωση αυτή προβλέπεται στον Κώδικα μόνο όταν υπάρχει αδυναμία επίλυσης του ΗΕΠ και ουδέποτε περαιτέρω.
Δηλαδή μόνο όταν ο ΛΑΓΗΕ δεν έχει από πουθενά διαθέσιμες πηγές εφοδιασμού ώστε να απαντήσει στο φορτίο ζήτησης στον ΗΕΠ, τότε και μόνο τότε μπορεί να περιορίζει (χαλαρώνει) το ποσό των εφεδρειών και μάλιστα σταδιακά μέχρι του αναγκαίου ύψους και όχι μονομιάς ολόκληρο, αυξάνοντας έτσι την κατανεμόμενη διαθέσιμη προσφορά στον ΗΕΠ ώστε να τον επιλύσει (δηλαδή να επιτευχθεί τομή των καμπυλών προσφοράς και ζήτησης).
Δεν υπάρχει πουθενά κανένα ηλεκτρικό σύστημα που να λειτουργεί χωρίς εφεδρείες σε τακτή βάση, οπότε η “τυφλή” και γενική εισήγηση του Λειτουργού για μη συμπερίληψη περιορισμών εφεδρείας επιλεκτικά στον εικονικό ΗΕΠ πρέπει να απορριφθεί ως νόμω αβάσιμη.
Είναι μάλιστα τόσο παράλογη η πρόταση του ΛΑΓΗΕ, που αν υιοθετείτο, με βάση την γεωμετρία των αριθμών θα έδινε ακόμη και αρνητικές τιμές ΠΧΠΕΛ για κάποιες ώρες, δηλαδή τιμές εικονικής ΟΤΣ μικρότερες της κανονικής ΟΤΣ, δηλαδή εκροή χρημάτων από τον ΕΛΑΠΕ προς τους Προμηθευτές!.
Οι ΑΠΕ όπως είναι γνωστό τις νύχτες στηρίζονται κυρίως στη αιολική παραγωγή που συνήθως μαζί με την ΣΗΘΥΑ κυμαίνονται πέριξ των 500 MW ανά ώρα.
Στην επίλυση λοιπόν του εικονικού ΗΕΠ για τις νυχτερινές αυτές ώρες τα 500 MW αυτά αφαιρούνται, οδηγώντας έτσι στην αύξηση της εικονικής ΟΤΣ ως προς την κανονική.
Αν τώρα επιπροσθέτως αφαιρούνταν οι περιορισμοί εφεδρειών όπως εισηγείται ο ΛΑΓΗΕ, τότε θα προστίθετο διαθέσιμη συμβατική ηλεκτροπαραγωγική ισχύς στον ΗΕΠ των ωρών αυτών της τάξης π.χ. των 1.000 MW, γεγονός που θα οδηγούσε την εικονική επίλυση του ΗΕΠ σε τιμές εικονικής ΟΤΣ χαμηλότερες της κανονικής.
Δηλαδή παντελώς παραδόξως ο ΕΛΑΠΕ θα καλείτο να επιστρέφει χρήματα στους Προμηθευτές!
Σε ότι αφορά του αριθμούς, από τα αποτελέσματα του Πίνακα Γ1 της εισήγησης του Λειτουργού για λ.χ. τον Δεκέμβριο 2016 πράγματι με την κατάργηση των περιορισμών εφεδρειών στον εικονικό ΗΕΠ η ΠΧΠΕΛ καταβαραθρώνεται μεσοσταθμικά σε μηνιαία βάση από τα 15,56 ευρώ/MWh στα 1,56 ευρώ/MWh.
Το ίδιο ισχύει και για τον Νοέμβριο που μειώνεται από τα 10,61 στα 4,36 ευρώ/MWh. Σε ότι αφορά τον Ιανουάριο αυτός δεν πρέπει λόγω των εκτάκτων συνθηκών να αποτελεί μελετητικά βάση, αφού οι ακραίες συνθήκες που τον διέτρεξαν απαντώνται ίσως μια φορά την δεκαετία.
Σε συνέχεια των ανωτέρω η εισήγηση του ΛΑΓΗΕ για την επίλυση του εικονικού ΗΕΠ χωρίς περιορισμούς εφεδρειών, πρέπει να απορριφθεί ως προδήλως αβάσιμη και αντικρουόμενη το πνεύμα αλλά και το γράμμα του ν. 4414.
Επί της πρότασης του ΛΑΓΗΕ για εισαγωγή πλαφόν και κατωφλίου στην ΠΧΠΕΛ.
Η εισαγωγή πλαφόν και κατωφλίου στον υπολογισμό της ΠΧΠΕΛ φαίνεται καταρχήν εύλογη, δεδομένης και της δυνατότητας που αφήνει ο ν. 4414 στην ΡΑΕ να εισάγει παραμέτρους που θα αναθεωρούνται κάθε Δεκέμβριο και Ιούνιο ώστε να ισχύουν στο προσεχές κάθε φορά εξάμηνο.
Ωστόσο υφίσταται ο νομικός κίνδυνος τα όρια αυτά (ιδίως το κατώφλι όπως γράφτηκε στα ΜΜΕ) να θεωρηθεί πως μετατρέπουν την Χρέωση σε Τέλος, οπότε δικαστικά κατόπιν προσφυγών να καταπέσουν.
Παρόλα αυτά άποψη μας είναι πως εφόσον υπάρχει πλαφόν, η ταυτόχρονη ύπαρξη και κατωφλίου δεν μπορεί μονομερώς να κριθεί ως μετατρέπουσα την ΠΧΠΕΛ δήθεν σε Τέλος, αφού το κατώφλι εν τοις πράγμασι θα λειτουργεί αναδιανεμητικά ως προς τα ποσά που έκοψε το πλαφόν σε ένα ευρύ ορίζοντα χρόνου.
Ακριβώς για να προστατευθεί ο αναδιανεμητικός ρόλος του κατωφλίου έναντι του πλαφόν είμαστε, επιπλέον των όσων προαναφέρθηκαν στην παράγραφο 2, κάθετα αντίθετοι στο να αφαιρεθούν οι περιορισμοί εφεδρειών στην εικονική επίλυση του ΗΕΠ, αφού τα επίπεδα της ΠΧΠΕΛ καταβαραθρώνονται (από τα αποτελέσματα του Πίνακα Γ1 της εισήγησης του Λειτουργού για λ.χ. τον Δεκέμβριο 2016 η ΠΧΠΕΛ καταβαραθρώνεται από τα 15,56 ευρώ/MWh στα 1,56 ευρώ/MWh ενώ το ίδιο ισχύει και για τον Νοέμβριο που μειώνεται από τα 10,61 στα 4,36 ευρώ/MWh).
Σε κάθε περίπτωση η μη υιοθέτηση κατωφλίου με ταυτόχρονη τυχόν άρση και των περιορισμών εφεδρείας στην επίλυση του εικονικού ΗΕΠ ακυρώνουν οικονομικά για τον ΕΛΑΠΕ την ρύθμιση της ΠΧΠΕΛ επιστρέφοντας τις ΑΠΕ στο σκοτεινό και άδικο σε βάρος τους παρελθόν.
Συμπέρασμα
Συμπερασματικά και σε συνέχεια της προηγηθείσας ανάλυσης κατά σειρά προτεραιότητας προτείνουμε:
Α. Διατήρηση σε κάθε περίπτωση των περιορισμών εφεδρείας στην επίλυση του εικονικού ΗΕΠ για τον υπολογισμό της εικονικής ΟΤΣ.
Ο ν. 4414 ορθά δεν αφήνει κανένα περιθώριο άλλης ερμηνείας.
Β. Θέσπιση πλαφόν και κατωφλίου ταυτόχρονα στην ΠΧΠΕΛ σύμφωνα με την πρόταση του Λειτουργού.
Το κατώφλι δεν μετατρέπει την ΠΧΠΕΛ δήθεν σε Τέλος, αλλά λειτουργεί αναδιανεμητικά ως προς το πλαφόν σε ευρύ χρονικό ορίζοντα.
Γ. Σε διαφορετική περίπτωση και εφόσον τα τιθέμενα όρια της ΠΧΠΕΛ (ιδίως το κατώφλι) δικαστικά προσβληθούν και τυχόν καταπέσουν οπότε οικονομικά μαζί και η ρύθμιση, ενεργοποίηση με ΥΑ του άρθρου 23, παρ. 3, α, γγ, του ν. 4414, δηλαδή την απομείωση έως και μηδενισμό του όποιου αναγκαίου κάθε φορά ΕΤΜΕΑΡ ως διακριτή χρέωση στους λογαριασμούς των καταναλωτών και την τιμολόγηση ισόποσης Χρέωσης απευθείας στους Προμηθευτές από τον Λειτουργό ομοιόμορφα ανά απορροφώμενη από την χονδρεμπορική αγορά MWh.
Δηλαδή με τον τρόπο αυτό πλήρης ενσωμάτωση του ΕΤΜΕΑΡ στο κόστος της Προμήθειας.
www.worldenergynews.gr
Σημειώνει δε, ότι εφόσον υπάρξουν νομικά προβλήματα, η καλύτερη λύση θα ήταν η πλήρης ενσωμάτωση του κόστους των ΑΠΕ, στο κόστος προμήθειας.
Χαρακτηριστικά ο ΣΠΕΦ αναφέρει στην επιστολή του:
«Εκτιμούμε καταρχήν ως εσφαλμένη και σε αντίθεση με το πνεύμα αλλά και το γράμμα του ν. 4414/2016 την βάση στην οποία θέτει με την εισήγηση του ο ΛΑΓΗΕ το όλο θέμα της ΠΧΠΕΛ.
Γράφει συγκεκριμένα στην εισήγηση του ο ΛΑΓΗΕ πως “…σύμφωνα με το νομοθετικό πλαίσιο οι χρεώσεις αυτές προς τους Προμηθευτές καθορίζονται κατά τρόπο ώστε στο τέλος τους 2017 να μην προκύπτει έλλειμμα του ειδικού λογαριασμού ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ…”.
Προς αποκατάσταση λοιπόν της πραγματικότητας ως προς την σύννομη βάση που οφείλει να διεξαχθεί η παρούσα διαβούλευση, υπενθυμίζουμε πως σύμφωνα με τον ν. 4414, άρθρο 23, παραγρ. 3, α, ββ:
“…η χρέωση αυτή (σ.σ. ΠΧΠΕΛ) προσδιορίζεται βάσει μεθοδολογίας που καθορίζεται στον Κώδικα Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας και προκύπτει από το γινόμενο της ως άνω απορροφώμενης ενέργειας (MWh) επί τη διαφορά (σε €/MWh) μεταξύ της τιμής ενέργειας που διαμορφώνεται στη χονδρεμπορική αγορά του διασυνδεδεμένου Συστήματος και Δικτύου και της εκτιμώμενης μεσοσταθμικής τιμής αγοράς ενέργειας που θα χρεωνόταν ο εκπρόσωπος φορτίου, βάσει του ίδιου μηχανισμού ενέργειας της αγοράς αυτής, λαμβάνοντας υπόψη τις εκάστοτε συνθήκες και τα πραγματικά δεδομένα της αγοράς, χωρίς τη συμμετοχή της ενέργειας των ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ στον ημερήσιο ενεργειακό προγραμματισμό...”.
Περαιτέρω στο ίδιο άρθρο ο ν. 4414 επιπλέον αναφέρει πως:
“…η απόφαση της ΡΑΕ για τον επαναπροσδιορισμό του τέλους ΕΤΜΕΑΡ κατά την περίπτωση αα΄ της παρ. 3β του παρόντος άρθρου για τον Ιούνιο 2016, εκδίδεται μέχρι τις 30.9.2016, λαμβάνοντας υπόψη τα έσοδα του λογαριασμού με βάση τις διατάξεις της παρούσας περίπτωσης.
Για την περίοδο 2016-2017, το ύψος των μοναδιαίων χρεώσεων καθορίζεται κατά τρόπο ώστε στο τέλος της διετίας να μην προκύπτει έλλειμμα του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ Διασυνδεδεμένου Συστήματος και Δικτύου…”.
Περαιτέρω σύμφωνα με την Απόφαση ΡΑΕ 334/2016, ΦΕΚ Β 3169 από 3/10/16 αναφέρεται πως:
“…Ως εκ τούτου για τον καθορισμό της αξίας της ενέργειας που χρεώνονται οι Προμηθευτές για την κατανάλωση των Πελατών τους, λαμβάνεται υπόψη η μειωμένη αυτή τιμή της ΟΤΣ με φυσικό επακόλουθο τα έσοδα του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ/ΣΗΘΥΑ Διασυνδεδεμένου Συστήματος και Δικτύου από τη συμμετοχή των εκπροσώπων φορτίου στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας να μην ενσωματώνουν το πραγματικό κόστος ενέργειας.
Ειδικότερα, η θέσπιση των χρεώσεων Εκπροσώπων Φορτίου (σ.σ. ΠΧΠΕΛ) ερείδεται στο ότι ένα σημαντικό μέρος του κόστους ενέργειας, το οποίο θα έπρεπε να αποτελεί τμήμα του ανταγωνιστικού σκέλους του κόστους ενέργειας για τους προμηθευτές και να απεικονίζεται στο ανταγωνιστικό σκέλος των τιμολογίων, ρυθμίζεται εν τέλει διοικητικά μέσω της ρυθμιζόμενης χρέωσης του ΕΤΜΕΑΡ.
Η εν λόγω προσέγγιση θεωρείται ότι συνάδει και με το σκεπτικό του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ 3366/2015), κατά το οποίο “το ΕΤΜΕΑΡ αποτελεί πραγματικό κόστος ενέργειας που παρήχθη και κατέληξε στην κατανάλωση μέσω του Προμηθευτή και το οποίο εν συνεχεία καλύπτεται με την επιβολή χρεώσεων προς τους καταναλωτές”.
Επομένως, “με τις νέες αυτές χρεώσεις προς τους Προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας (σ.σ. ΠΧΠΕΛ) επιδιώκεται η ανάληψη εξ αυτών μέρους του σχετικού κόστους στη βάση αναλογικών χρεώσεων που λαμβάνουν υπόψη και οφέλη από τη διείσδυση των ΑΠΕ στην εκκαθάριση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας […]» (βλ. συνολικά την Αιτιολογική Έκθεση του νόμου 4414/2016)…».
Συνεπώς προκύπτει πως είτε επιχειρείται αδόκιμα -ελπίζουμε εκ παραδρομής από τον ΛΑΓΗΕ- να αλλάξει η νομική βάση του τι είναι η ΠΧΠΕΛ, είτε πως ο Λειτουργός βρίσκεται πραγματικά σε σύγχυση μπερδεύοντας τον ρόλο του ΕΤΜΕΑΡ που πράγματι αποσκοπεί στον μηδενισμό του ελλείμματος του ΕΛΑΠΕ μέχρι το τέλος του 2017 βάσει του ν. 4414, με τον εντελώς διαφορετικό ρόλο της ΠΧΠΕΛ.
Η ΠΧΠΕΛ λοιπόν βάσει του ν. 4414 είναι η πρόσθετη χρέωση των Προμηθευτών για το κόστος ρεύματος που γλυτώνουν ένεκα της απομείωσης της Οριακής Τιμής Συστήματος (ΟΤΣ) που προκαλεί η διείσδυση των ΑΠΕ με μηδενικές τιμές αξίας στην επίλυση του Ημερήσιου Ενεργειακού Προγραμματισμού (ΗΕΠ).
Υπό το φως αυτό βάσει του ν. 4414 και προς κάθε κατεύθυνση, η ΠΧΠΕΛ είναι χρέωση, δεν έχει καμία σχέση με Τέλος, δεν έχει καμία σχέση με το ΕΤΜΕΑΡ, δεν έχει καμία σχέση με οιαδήποτε στοχοθέτηση ώστε να μηδενιστεί οιοδήποτε έλλειμμα τυχόν υπάρχει στον ΕΛΑΠΕ και όσοι παραγνωρίζουν τα γεγονότα αυτά είτε αδυνατούν να κατανοήσουν τα στοιχειώδη ισχύοντα στην χονδρεμπορική αγορά, είτε –πολύ χειρότερα- αλλοιώνοντας το επίπεδο του δημόσιου διαλόγου κρύβουν άλλες σκοπιμότητες.
Είναι συνεπώς εσφαλμένη η νομική βάση επί της οποίας εκκινεί την παρούσα δημόσια διαβούλευση ο ΛΑΓΗΕ με την εισήγηση του προς την Αρχή σας.
Επίσης η ΠΧΠΕΛ δεν αποσκοπεί στο να εσωτερικεύσει στην χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας τα εξωτερικά κόστη της ηλεκτροπαραγωγής από ορυκτά καύσιμα όπως γράφτηκε.
Αυτό είναι ένα άλλο κεφάλαιο τρισεκατομμυρίων δολαρίων καλυμμένων επιδοτήσεων ετησίως παγκοσμίως προς τα ορυκτά καύσιμα, που ουδείς έχει επιχειρήσει μέχρι σήμερα τουλάχιστον να επιλύσει.
Η ΠΧΠΕΛ επί της αρχής αντικατοπτρίζει μόνο το πρόσθετο κόστος των Προμηθευτών στη χονδρεμπορική αγορά αν εξέλειπαν οι ΑΠΕ, δηλαδή το κόστος που θα επωμιζόντουσαν από την ανάγκη τους να καλύψουν την ζήτηση των πελατών τους σε ρεύμα μέσα από τις κατά αύξουσα σειρά κόστους διαθέσιμες αμέσως ακριβότερες των ήδη ενταγμένων κάθε φορά συμβατικές πηγές.
Η τόλμη μάλιστα της ελληνικής Πολιτείας να πρωτοτυπήσει διεθνώς στην άμβλυνση του προβλήματος του Merit Order Effect μέσω του ν. 4414, μόνο ως αρνητική δεν πρέπει να εκληφθεί.
Από πουθενά δεν προκύπτει πως η χώρα πρέπει μονίμως να εισάγει τεχνογνωσία και όχι να παράγει την δική της, την οποία αφού βελτιστοποιήσει όπως παντού και πάντα κάθε μέθοδος με καλή διάθεση χρειάζεται, θα την εξάγει κιόλας.
Ας είμαστε λοιπόν όλοι φειδωλοί στις επικρίσεις και ιδίως στις προβαλλόμενες υπεραπλουστευτικές λύσεις περί δήθεν απλού διαμοιρασμού των ελλειμμάτων του ΕΛΑΠΕ στους Προμηθευτές αντί της ΠΧΠΕΛ.
Αλήθεια σε ένα σκοταδιστικό περιβάλλον όπου 6 μήνες μετά την ψήφιση του ν. 4414 παράγοντες ή κύκλοι της αγοράς δεν έχουν ακόμη αντιληφθεί τι είναι η χρέωση ΠΧΠΕΛ και την αποκαλούν προκλητικά Τέλος ΑΠΕ, υπάρχει κανείς που να πιστεύει πως ο ευτελισμός της πράγματι σε Τέλος μέσω λύσεων απλού διαμοιρασμού θα επιλύσει το ζήτημα;
Η ΠΧΠΕΛ είναι αυτή που θα μπορούσε τεχνικά βελτιούμενη να οδηγήσει σε μείωση του ΕΤΜΕΑΡ και όχι να οδηγηθούμε στο μπακαλίστικο συλλογισμό του τι δεν καλύπτει το ΕΤΜΕΑΡ, να το βάλλουμε σε δεύτερο Τέλος ώστε να το αντλήσουμε και εν συνεχεία η Προμήθεια και όλα τα συν αυτής συμφέροντα που τόσα χρόνια καρπώνονταν το αποφευγόμενο κόστος λόγω των ΑΠΕ να βγαίνουν και να κατακεραυνώνουν από άλλη οπτική γωνία πάλι τη ρύθμιση.
Ο χρόνος μάλιστα που επιλέχθηκε για να “χτυπηθεί” η εικόνα της ΠΧΠΕΛ στην βάση παντελώς συγκυριακών και εξαιρετικά σπάνιων καταστάσεων για το ηλεκτρικό σύστημα Πανευρωπαϊκά, οφείλει να προβληματίσει την Αρχή σας.
Κάλλιστα θα μπορούσε να πορευθεί η αγορά με το έκτακτο πλαφόν που ορθά ορίσατε με απόφαση σας και μάλιστα σε ακόμη χαμηλότερα επίπεδα (απορούμε γιατί δεν το κάνατε), ώστε αφού σταθεροποιηθεί και πάλι η κατάσταση, με νηφαλιότητα να αξιολογηθεί η τυχόν ανάγκη πρόσθετων ρυθμίσεων ή αλλαγών.
Η συγχορδία μάλιστα των επιθέσεων και κυρίως η απιστία προς το Νόμο της διοίκησης της ΔΕΗ που σταμάτησε από 1/1/17 να πληρώνει παντελώς την ΠΧΠΕΛ και παρά την διορθωτική σας παρέμβαση, είναι βέβαιον πως δεν πρέπει από την Πολιτεία να μείνει ατιμώρητη, αφού άλλως θα αποτελεί για χρόνια μελανή παρακαταθήκη για την οικονομία, την ευνομούμενη κοινωνία και εντέλει την ίδια την Δημοκρατία μας.
Αν πράγματι τέλος επιθυμούμε απλές και οριστικές λύσεις, τότε ίσως πρέπει να ενσωματώσουμε πλήρως το ΕΤΜΕΑΡ στο κόστος της Προμήθειας (δηλαδή στο ανταγωνιστικό σκέλος των λογαριασμών ρεύματος) ενεργοποιώντας το άρθρο 23, παρ. 3, α, γγ, του ν. 4414, δηλαδή την απομείωση έως και μηδενισμό του όποιου αναγκαίου κάθε φορά ΕΤΜΕΑΡ ως διακριτή χρέωση στους λογαριασμούς των καταναλωτών και την τιμολόγηση ισόποσης Χρέωσης απευθείας στους Προμηθευτές από τον Λειτουργό ομοιόμορφα ανά απορροφώμενη από την χονδρεμπορική αγορά MWh.
Έτσι τα κόστη τους για ρεύμα θα βρεθούν εντός του ανταγωνιστικού σκέλους των λογαριασμών και έτσι θα μπορούν να τα διαχειριστούν πραγματικά και αλληλοσυμπληρούμενα (συμβατικό κόστος με ΑΠΕ).
Μετά την απόφαση 3366/2015 της Ολομέλειας του ΣτΕ πως το ΕΤΜΕΑΡ είναι κόστος ρεύματος της Προμήθειας, το νομικό υπόβαθρο για την αλλαγή αυτή είναι πιο έτοιμο από ποτέ.
Επί της πρότασης του ΛΑΓΗΕ για τον μη συνυπολογισμό των εφεδρειών στον Εικονικό ΗΕΠ.
Σύμφωνα με τον ν. 4414, άρθρο 23, παραγρ. 3, α, ββ, η επίλυση του εικονικού ΗΕΠ για τον υπολογισμό της Εικονικής ΟΤΣ σε ευρώ/MWh και άρα και της ΠΧΠΕΛ πάλι σε ευρώ/MWh ως η διαφορά της εικονικής από την κανονική ΟΤΣ, γίνεται:
“…βάσει του ίδιου μηχανισμού ενέργειας της αγοράς αυτής, λαμβάνοντας υπόψη τις εκάστοτε συνθήκες και τα πραγματικά δεδομένα της αγοράς, χωρίς τη συμμετοχή της ενέργειας των ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ στον ημερήσιο ενεργειακό προγραμματισμό.
Η χρέωση αυτή μεταβάλλεται ανά περίοδο κατανομής ή άλλη χρονική περίοδο, βάσει συγκεκριμένων παραμέτρων, όπως ιδίως η συμμετοχή των ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ στην κάλυψη του φορτίου ή το επίπεδο της συνολικής ζήτησης.
Η μεθοδολογία μπορεί να λαμβάνει υπόψη παραμέτρους οι οποίες καθορίζονται με απόφαση της ΡΑΕ που εκδίδεται κατόπιν εισήγησης του Λειτουργού της Αγοράς και του Διαχειριστή του Συστήματος και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Οι παράμετροι αναθεωρούνται το Δεκέμβριο και τον Ιούνιο κάθε έτους και ισχύουν για το εξάμηνο που ακολουθεί το μήνα έγκρισης/αναθεώρησης.
Η μεθοδολογία εφαρμόζεται από τον Λειτουργό της Αγοράς...”.
Υπό το φως λοιπόν της διάταξης του ν. 4414 πως η επίλυση του εικονικού ΗΕΠ οφείλει να γίνεται βάσει του ιδίου μηχανισμού ενέργειας που ισχύει για την κανονική αγορά και με βάσει τα πραγματικά δεδομένα της αγοράς χωρίς όμως την συμμετοχή των ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ, οφείλει να διερευνηθεί κατά πόσον η μη συμπερίληψη των περιορισμών εφεδρείας επιλεκτικά μόνο στον εικονικό ΗΕΠ τυγχάνει εντός του πνεύματος αλλά και του γράμματος του νόμου.
Για να τύχει μεγαλύτερης κατανόησης από το ευρύ κοινό το τι είναι οι εφεδρείες στον ΗΕΠ, ας αναφέρουμε συνοπτικά πως βάσει του Κώδικα Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΚΣΗΕ), άρθρο 55, ο Λειτουργός της Αγοράς οφείλει να επιλύει τον ΗΕΠ κρατώντας εκτός των προγραμματισμένων τακτικών εγχύσεων συγκεκριμένο ύψος συμβατικής ηλεκτροπαραγωγικής ισχύος ως εφεδρεία.
Η ισχύς δηλαδή αυτή που επιλέγεται επίσης διαγωνιστικά από τον ΛΑΓΗΕ να κρατηθεί ως εφεδρεία και όχι να ενταχθεί ως τακτική κατανεμόμενη έγχυση στον ΗΕΠ, θα αποτελέσει το περιθώριο ασφαλείας που χρειάζεται ο ΑΔΜΗΕ που θα διαχειριστεί την επόμενη ημέρα σε πραγματικό χρόνο την ρύθμιση της αγοράς, δηλαδή να έχει το ικανό εκείνο περιθώριο ώστε να ανταποκριθεί σε αστάθμητους παράγοντες εξισορρόπησης του συστήματος όπως έκτακτες αστοχίες μονάδων (ο κανόνας του Ν-1 προβλέπει να διατηρείται ως εφεδρεία ποσότητα όχι μικρότερη από την μεγαλύτερη συμμετέχουσα στην τακτική κατανομή του ΗΕΠ συμβατική μονάδα, ήτοι εν προκειμένης του Λαυρίου 4 ισχύος 550 MW), αδυναμία του ενταγμένου στον ΗΕΠ παραγωγικού δυναμικού να ανταποκριθεί εν τέλει επακριβώς στις εντολές κατανομής, αστοχίες λόγω των διασυνδέσεων στις εισαγωγές, αυξήσεις στην ζήτηση δηλαδή απόκλιση από τις προβλέψεις των εκπροσώπων φορτίου που εντάχθηκαν στον ΗΕΠ κλπ.
Το ύψος ισχύος των εφεδρειών συνολικά καθορίζεται με απόφαση του ΑΔΜΗΕ.
Οι εφεδρείες ορίζονται σε πρωτεύουσα, δευτερεύουσα και τριτεύουσα αναλόγως του χρόνου παρέμβασης που κάθε μία απευθύνεται.
Για παράδειγμα μόνο η τριτεύουσα εφεδρεία αφορούσε ισχύ μέχρι πρότινος 1.200 MW και αργότερα 800 MW σύμφωνα με το κείμενο του Λειτουργού.
Οι προβλέψεις αυτές του ΚΣΗΕ σημαίνουν πως ακόμη και σε περιόδους αυξημένης ζήτησης ο ΛΑΓΗΕ οφείλει να κρατά εκτός των τακτικών προγραμματιζόμενων εγχύσεων στον ΗΕΠ κάποια MW συνολικά ως εφεδρεία όλων των ειδών και να αναζητά να καλύψει την ζήτηση εντάσσοντας στο πρόγραμμα άλλες διαθέσιμες πηγές εφοδιασμού βάσει προσφορών όπως π.χ. οι εισαγωγές.
Επειδή η επίλυση του ΗΕΠ αποτελεί συν-βελτιστοποίηση του προγράμματος των τακτικών κατανομών αλλά και του προγράμματος των εφεδρειών βάσει χωριστών προσφορών που υποβάλλουν οι συμβατικές μονάδες στις δύο αυτές αγορές, είναι προφανές πως η ύπαρξη των εφεδρειών ωθεί εν γένει προς τα πάνω την ΟΤΣ.
Αν δεν υπήρχε δηλαδή η ανάγκη εφεδρειών, ο ΛΑΓΗΕ θα είχε προς κατανομή στον τακτικό ΗΕΠ μεγαλύτερη ποσότητα διαθέσιμης συμβατικής ηλεκτροπαραγωγικής ισχύος γεγονός που θα σήμαινε πως η ζήτηση θα απαντιόταν ευκολότερα και σε χαμηλότερη ΟΤΣ.
Ας σημειωθεί τέλος εδώ πως η λειτουργία και αποζημίωση των εφεδρειών δεν συναρτάται με την ΟΤΣ αλλά προκύπτει από χωριστές προσφορές που οι συμβατικές μονάδες υποβάλλουν.
Υπό το ανωτέρω πλαίσιο είναι παντελώς εξωπραγματικό ο εικονικός ΗΕΠ σε πλήρη αντίθεση με τον κανονικό να επιλύεται χωρίς τους περιορισμούς των εφεδρειών όπως εισηγείται ο ΛΑΓΗΕ.
Αν κάτι τέτοιο παντελώς υποθετικά υιοθετείτο, τότε ο εικονικός ΗΕΠ κατά παράβαση του νόμου δεν θα επιλυόταν στην βάση του ιδίου μηχανισμού αγοράς (δηλαδή του κανονικού ΗΕΠ) και με βάση τα πραγματικά δεδομένα όπως ρητά ορίζει ο ν. 4414 και με μόνη διαφορά την μη συμπερίληψη των ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ.
Σε ότι αφορά την χαλάρωση των περιορισμών εφεδρείας που επικαλείται ο ΛΑΓΗΕ ότι προβλέπεται στον ΚΣΗΕ για τον κανονικό ΗΕΠ σε περιόδους κρίσεων για το σύστημα ώστε να στηρίξει την εισήγηση του περί ολικής άρσης των περιορισμών εφεδρείας στον εικονικό ΗΕΠ, υπενθυμίζουμε πως η χαλάρωση αυτή προβλέπεται στον Κώδικα μόνο όταν υπάρχει αδυναμία επίλυσης του ΗΕΠ και ουδέποτε περαιτέρω.
Δηλαδή μόνο όταν ο ΛΑΓΗΕ δεν έχει από πουθενά διαθέσιμες πηγές εφοδιασμού ώστε να απαντήσει στο φορτίο ζήτησης στον ΗΕΠ, τότε και μόνο τότε μπορεί να περιορίζει (χαλαρώνει) το ποσό των εφεδρειών και μάλιστα σταδιακά μέχρι του αναγκαίου ύψους και όχι μονομιάς ολόκληρο, αυξάνοντας έτσι την κατανεμόμενη διαθέσιμη προσφορά στον ΗΕΠ ώστε να τον επιλύσει (δηλαδή να επιτευχθεί τομή των καμπυλών προσφοράς και ζήτησης).
Δεν υπάρχει πουθενά κανένα ηλεκτρικό σύστημα που να λειτουργεί χωρίς εφεδρείες σε τακτή βάση, οπότε η “τυφλή” και γενική εισήγηση του Λειτουργού για μη συμπερίληψη περιορισμών εφεδρείας επιλεκτικά στον εικονικό ΗΕΠ πρέπει να απορριφθεί ως νόμω αβάσιμη.
Είναι μάλιστα τόσο παράλογη η πρόταση του ΛΑΓΗΕ, που αν υιοθετείτο, με βάση την γεωμετρία των αριθμών θα έδινε ακόμη και αρνητικές τιμές ΠΧΠΕΛ για κάποιες ώρες, δηλαδή τιμές εικονικής ΟΤΣ μικρότερες της κανονικής ΟΤΣ, δηλαδή εκροή χρημάτων από τον ΕΛΑΠΕ προς τους Προμηθευτές!.
Οι ΑΠΕ όπως είναι γνωστό τις νύχτες στηρίζονται κυρίως στη αιολική παραγωγή που συνήθως μαζί με την ΣΗΘΥΑ κυμαίνονται πέριξ των 500 MW ανά ώρα.
Στην επίλυση λοιπόν του εικονικού ΗΕΠ για τις νυχτερινές αυτές ώρες τα 500 MW αυτά αφαιρούνται, οδηγώντας έτσι στην αύξηση της εικονικής ΟΤΣ ως προς την κανονική.
Αν τώρα επιπροσθέτως αφαιρούνταν οι περιορισμοί εφεδρειών όπως εισηγείται ο ΛΑΓΗΕ, τότε θα προστίθετο διαθέσιμη συμβατική ηλεκτροπαραγωγική ισχύς στον ΗΕΠ των ωρών αυτών της τάξης π.χ. των 1.000 MW, γεγονός που θα οδηγούσε την εικονική επίλυση του ΗΕΠ σε τιμές εικονικής ΟΤΣ χαμηλότερες της κανονικής.
Δηλαδή παντελώς παραδόξως ο ΕΛΑΠΕ θα καλείτο να επιστρέφει χρήματα στους Προμηθευτές!
Σε ότι αφορά του αριθμούς, από τα αποτελέσματα του Πίνακα Γ1 της εισήγησης του Λειτουργού για λ.χ. τον Δεκέμβριο 2016 πράγματι με την κατάργηση των περιορισμών εφεδρειών στον εικονικό ΗΕΠ η ΠΧΠΕΛ καταβαραθρώνεται μεσοσταθμικά σε μηνιαία βάση από τα 15,56 ευρώ/MWh στα 1,56 ευρώ/MWh.
Το ίδιο ισχύει και για τον Νοέμβριο που μειώνεται από τα 10,61 στα 4,36 ευρώ/MWh. Σε ότι αφορά τον Ιανουάριο αυτός δεν πρέπει λόγω των εκτάκτων συνθηκών να αποτελεί μελετητικά βάση, αφού οι ακραίες συνθήκες που τον διέτρεξαν απαντώνται ίσως μια φορά την δεκαετία.
Σε συνέχεια των ανωτέρω η εισήγηση του ΛΑΓΗΕ για την επίλυση του εικονικού ΗΕΠ χωρίς περιορισμούς εφεδρειών, πρέπει να απορριφθεί ως προδήλως αβάσιμη και αντικρουόμενη το πνεύμα αλλά και το γράμμα του ν. 4414.
Επί της πρότασης του ΛΑΓΗΕ για εισαγωγή πλαφόν και κατωφλίου στην ΠΧΠΕΛ.
Η εισαγωγή πλαφόν και κατωφλίου στον υπολογισμό της ΠΧΠΕΛ φαίνεται καταρχήν εύλογη, δεδομένης και της δυνατότητας που αφήνει ο ν. 4414 στην ΡΑΕ να εισάγει παραμέτρους που θα αναθεωρούνται κάθε Δεκέμβριο και Ιούνιο ώστε να ισχύουν στο προσεχές κάθε φορά εξάμηνο.
Ωστόσο υφίσταται ο νομικός κίνδυνος τα όρια αυτά (ιδίως το κατώφλι όπως γράφτηκε στα ΜΜΕ) να θεωρηθεί πως μετατρέπουν την Χρέωση σε Τέλος, οπότε δικαστικά κατόπιν προσφυγών να καταπέσουν.
Παρόλα αυτά άποψη μας είναι πως εφόσον υπάρχει πλαφόν, η ταυτόχρονη ύπαρξη και κατωφλίου δεν μπορεί μονομερώς να κριθεί ως μετατρέπουσα την ΠΧΠΕΛ δήθεν σε Τέλος, αφού το κατώφλι εν τοις πράγμασι θα λειτουργεί αναδιανεμητικά ως προς τα ποσά που έκοψε το πλαφόν σε ένα ευρύ ορίζοντα χρόνου.
Ακριβώς για να προστατευθεί ο αναδιανεμητικός ρόλος του κατωφλίου έναντι του πλαφόν είμαστε, επιπλέον των όσων προαναφέρθηκαν στην παράγραφο 2, κάθετα αντίθετοι στο να αφαιρεθούν οι περιορισμοί εφεδρειών στην εικονική επίλυση του ΗΕΠ, αφού τα επίπεδα της ΠΧΠΕΛ καταβαραθρώνονται (από τα αποτελέσματα του Πίνακα Γ1 της εισήγησης του Λειτουργού για λ.χ. τον Δεκέμβριο 2016 η ΠΧΠΕΛ καταβαραθρώνεται από τα 15,56 ευρώ/MWh στα 1,56 ευρώ/MWh ενώ το ίδιο ισχύει και για τον Νοέμβριο που μειώνεται από τα 10,61 στα 4,36 ευρώ/MWh).
Σε κάθε περίπτωση η μη υιοθέτηση κατωφλίου με ταυτόχρονη τυχόν άρση και των περιορισμών εφεδρείας στην επίλυση του εικονικού ΗΕΠ ακυρώνουν οικονομικά για τον ΕΛΑΠΕ την ρύθμιση της ΠΧΠΕΛ επιστρέφοντας τις ΑΠΕ στο σκοτεινό και άδικο σε βάρος τους παρελθόν.
Συμπέρασμα
Συμπερασματικά και σε συνέχεια της προηγηθείσας ανάλυσης κατά σειρά προτεραιότητας προτείνουμε:
Α. Διατήρηση σε κάθε περίπτωση των περιορισμών εφεδρείας στην επίλυση του εικονικού ΗΕΠ για τον υπολογισμό της εικονικής ΟΤΣ.
Ο ν. 4414 ορθά δεν αφήνει κανένα περιθώριο άλλης ερμηνείας.
Β. Θέσπιση πλαφόν και κατωφλίου ταυτόχρονα στην ΠΧΠΕΛ σύμφωνα με την πρόταση του Λειτουργού.
Το κατώφλι δεν μετατρέπει την ΠΧΠΕΛ δήθεν σε Τέλος, αλλά λειτουργεί αναδιανεμητικά ως προς το πλαφόν σε ευρύ χρονικό ορίζοντα.
Γ. Σε διαφορετική περίπτωση και εφόσον τα τιθέμενα όρια της ΠΧΠΕΛ (ιδίως το κατώφλι) δικαστικά προσβληθούν και τυχόν καταπέσουν οπότε οικονομικά μαζί και η ρύθμιση, ενεργοποίηση με ΥΑ του άρθρου 23, παρ. 3, α, γγ, του ν. 4414, δηλαδή την απομείωση έως και μηδενισμό του όποιου αναγκαίου κάθε φορά ΕΤΜΕΑΡ ως διακριτή χρέωση στους λογαριασμούς των καταναλωτών και την τιμολόγηση ισόποσης Χρέωσης απευθείας στους Προμηθευτές από τον Λειτουργό ομοιόμορφα ανά απορροφώμενη από την χονδρεμπορική αγορά MWh.
Δηλαδή με τον τρόπο αυτό πλήρης ενσωμάτωση του ΕΤΜΕΑΡ στο κόστος της Προμήθειας.
www.worldenergynews.gr
