Μεταξύ άλλων η ΡΑΕ ζητά από τους συμμετέχοντες να τοποθετηθούν για τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε να διασφαλιστεί η πλήρης ενημέρωση του καταναλωτή για την οικονομική επίπτωση των ρητρών, πριν υπογράψει συμβόλαιο
Σε δημόσια διαβούλευση θέτει η ΡΑΕ τις ρήτρες στους λογαριασμούς ρεύματος, καλώντας παράλληλα όλους τους ενδιαφερόμενους να υποβάλλουν τις απόψεις τους.
Η τοποθέτηση των απόψεων θα γίνει στους άξονες που αφορούν τα παρακάτω ερωτήματα:
1. Εντοπίζετε ότι υπάρχει κάποιο σοβαρό ζήτημα στην υιοθέτηση της ΟΤΣ ως το μόνο μέγεθος που χρησιμοποιείται στη «Ρήτρα Αναπροσαρμογής της Χρέωσης Προμήθειας», το οποίο αντανακλά διακυμάνσεις «στο κόστος αγοράς ενέργειας στη χονδρεμπορική αγορά και τους επιμέρους μηχανισμούς της»;
2. Ποιο ή ποια μεγέθη κατά την άποψή σας, θα μπορούσαν να υποκαταστήσουν την Οριακή Τιμή Συστήματος κατά την πλήρη λειτουργία των αγορών του Μοντέλου Στόχου;
3. Θεωρείτε σκόπιμη την ταύτιση της περιόδου που αφορά ο Εκκαθαριστικός λογαριασμός κατανάλωσης (στη βάση πιστοποιημένων μετρήσεων του αρμόδιου Διαχειριστή για τις καταναλώσεις του πελάτη), με την περίοδο εφαρμογής της ρήτρας σε σχέση με το δημοσιευμένο και επαληθεύσιμο μέγεθος της αγοράς (ΟΤΣ) ή υφίσταται κάποια άλλη εναλλακτική πρόταση;
4. Θεωρείτε δόκιμη την τυποποίηση του τρόπου υπολογισμού της όποιας ρήτρας αναπροσαρμογής ως γραμμική αλγεβρική σχέση, με μόνη μεταβλητή τη διακύμανση του ελεγχόμενου μεγέθους (ΟΤΣ),
5. Με ποιο τρόπο θεωρείτε ότι διασφαλίζεται η πλήρης ενημέρωση του καταναλωτή για την ύπαρξη και την οικονομική επίπτωση των ρητρών αναπροσαρμογής κατά το προσυμβατικό στάδιο;
6. Με βάση ποιους κανόνες θα πρέπει να διαμορφώνεται μια πιθανή ρήτρα πρόωρης αποχώρησης (όπου αυτή είναι επιτρεπτή); Κάτω από ποιες συνθήκες θα πρέπει να ενεργοποιείται;
Ένας λόγος είναι ότι η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας έχει γίνει αποδέκτης σημαντικού αριθμού αναφορών από καταναλωτές που διαμαρτύρονται σχετικά με τον τρόπο διαφήμισης, προσυμβατικής ενημέρωσης, διαμόρφωσης και εφαρμογής των τιμολογίων προμήθειας. Απόρροια αυτού, είναι η συμφόρηση των καταναλωτών ως προς τις προσφορές των Προμηθευτών, έτσι ώστε να γίνει η βέλτιστη επιλογή.
Επίσης, από την πρώτη διαβούλευση για το θέμα, αλλά και την αξιολόγηση του τρόπου εφαρμογής των ρητρών προσαρμογής που ενσωματώνονται στο ανταγωνιστικό σκέλος των τιμολογίων λιανικής ηλεκτρικής ενέργειας, ο τρόπος με τον οποίο μετακυλίεται με τα τιμολόγια de facto στον καταναλωτή μεγάλο μέρος ή και το σύνολο του κινδύνου διακύμανσης του κόστους χονδρεμπορικής αγοράς προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, δεν συνάδει με τις απαιτήσεις διαφάνειας, επαληθευσιμότητας και απλότητας που επιτάσσει τόσο το εθνικό πλαίσιο όσο και το ενωσιακό δίκαιο.
Αναφορικά με το κόστος δικαιωμάτων CO2, το οποίο χρησιμοποιεί ως ρήτρα η ΔΕΗ, η ΡΑΕ σημειώνει ότι αυτό αποτελεί ένα κατεξοχήν κόστος του παραγωγού ενέργειας από συμβατικούς σταθμούς, το οποίο έχει ήδη ενσωματωθεί στην Οριακή Τιμή Συστήματος, μέσω της συμμετοχής του παραγωγού στον Ημερήσιο Ενεργειακό Προγραμματισμό και της υποβολής προσφορών βάσει τουλάχιστον του μεταβλητού κόστους του σταθμού του. Ως εκ τούτου, δεν κρίνεται δόκιμη η χρήση του ως μέγεθος της αγοράς διακριτά, το οποίο θα μπορούσε να υποκαταστήσει δυνητικά την Οριακή τιμή Συστήματος.
Το ίδιο συμπέρασμα ισχύει και για όλους τυχόν τους μηχανισμούς αναπροσαρμογής που λαμβάνουν υπόψη στοιχεία, συνδεδεμένα αποκλειστικά με το κόστος του καυσίμου της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (π.χ. ρήτρα πετρελαιοειδών).
Τα συμπεράσματα της ΡΑΕ από την αποδελτίωση των αποτελεσμάτων της Δημόσιας Διαβούλευσης (http://www.rae.gr/categories_new/about_rae/activity/global_consultation/history_new/2019/2110_lix_2504.csp) και την αξιολόγηση των απαντήσεων των Προμηθευτών:
1. Οι Προμηθευτές έχουν υιοθετήσει διαφορετικές ονομασίες για να περιγράψουν τους μηχανισμούς αναπροσαρμογής των χρεώσεων προμήθειας. Η εν λόγω ανομοιογένεια καθιστά δυσχερή, για τον καταναλωτή, τον εντοπισμό των κρίσιμων παραμέτρων που καθορίζουν την τιμολόγησή του, ώστε να προβεί σε συγκριτική αξιολόγηση.
2. Οι Προμηθευτές εφαρμόζουν διαφορετική προσέγγιση ως προς τον υπολογισμό της αναπροσαρμογής της «Χρέωσης Προμήθειας»
3. Ειδικότερα, ως προς το εύρος διακύμανσης της ΟΤΣ, που επιφέρει την ενεργοποίηση των μηχανισμών αναπροσαρμογής, παρατηρείται ότι –σε ορισμένες περιπτώσεις– αυτό έχει προσδιορισθεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε ο μηχανισμός να ενεργοποιείται σε σχεδόν μόνιμη βάση με κατεύθυνση την προσαύξηση της χρέωσης προμήθειας. Είναι προφανές ότι η συχνότητα ενεργοποίησης του μηχανισμού καταδεικνύει ότι το αναφερόμενο στη Σύμβαση Προμήθειας εύρος εγγυημένης τιμής έχει διαμορφωθεί σε επίπεδα αναντίστοιχα με τα πραγματικά δεδομένα της αγοράς
4. Επιπλέον, παρατηρείται έντονη ανομοιογένεια μεταξύ των προμηθευτών, όσον αφορά στην περίοδο εφαρμογής της ρήτρας σε σχέση με την περίοδο που αφορά ο εκκαθαριστικός λογαριασμός του καταναλωτή (πχ. χρήση μέσου όρου ΟΤΣ τριών τελευταίων μηνών ή χρήση μέσου όρου μόνο του πλέον πρόσφατου μήνα κα.), με αποτέλεσμα να καθίσταται εξαιρετικά δυσχερής η σύγκριση μεταξύ των πραγματικά προσφερόμενων τιμολογίων από πλευράς καταναλωτή, αλλά και η δυνατότητά του να επαληθεύει τις τελικώς εφαρμοζόμενες χρεώσεις.
5. Περαιτέρω, η πλειοψηφία των προμηθευτών θεωρεί ότι οι επιμέρους εκκαθαρίσεις της αγοράς (π.χ λογαριασμοί προσαυξήσεων) αποτελούν συνήθως μικρό μέρος των μηχανισμών των ρητρών σε σχέση με το βασικό μέγεθος της ρήτρας (π.χ. ΟΤΣ) και δεν είναι απαραίτητο να λαμβάνονται υπόψιν. Ωστόσο, οι επιμέρους εκκαθαρίσεις της αγοράς δεν μπορούν να γίνουν εύκολα και άμεσα κατανοητοί από τον μέσο οικιακό καταναλωτή, ενώ ταυτόχρονα χαρακτηρίζονται από δυσκολία επαλήθευσης και εντοπισμού.
6. Επιπρόσθετα, οι πληροφορίες σχετικά με τον υπολογισμό των «ρητρών», καθώς και των μεταβλητών που χρησιμοποιούνται σε κάθε περίπτωση αναπροσαρμογής της Χρέωσης Προμήθειας, δεν είναι διαθέσιμες στους καταναλωτές. Πολλές φορές, οι πληροφορίες αυτές δεν δημοσιεύονται καν στις ιστοσελίδες των Προμηθευτών, και πάντως όχι στο ίδιο πεδίο, όπου αναρτώνται τα προσφερόμενα τιμολόγια.
7. Περαιτέρω, διαπιστώνεται ότι, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, η γνωστοποίηση στον καταναλωτή του γεγονότος ότι η τιμή του προσφερόμενου τιμολογίου δύναται να μεταβάλλεται, παρακολουθώντας τη διακύμανση της ΟΤΣ, γίνεται με τρόπο ασαφή, μη κατανοητό και μέσω μόνο των Γενικών Όρων της Σύμβασης Προμήθειας.
8. Σε κάθε περίπτωση, προκειμένου να αποτρέπεται επαρκώς η πιθανότητα παραπλάνησης του καταναλωτή σε επιλογές που αποβαίνουν «μη συμφέρουσες», θα πρέπει ο Προμηθευτής να μεριμνά για την προσήκουσα ενημέρωση του Πελάτη περί της εφαρμογής μηχανισμού αναπροσαρμογής κατά το προσυμβατικό στάδιο. Η συσσώρευση παραπόνων καταναλωτών αναφορικά με μη ορθή προσυμβατική ενημέρωση για τα τιμολόγια προμήθειας, καταδεικνύει την ανάγκη της ενίσχυσης της διαφάνειας, της ακρίβειας και της πληρότητας της παρεχόμενης πληροφόρησης
9. Ειδικότερα, ως προς τις ρήτρες πρόωρης αποχώρησης, σημειώνεται ότι συνιστά κατεύθυνση του ενωσιακού πλαισίου να μην εφαρμόζονται στις συμβάσεις των οικιακών πελατών και των μικρών επιχειρήσεων
10. Σημαντικό μέρος των Συμμετεχόντων στην αγορά Προμήθειας διατύπωσε την ανάγκη τυποποίησης των όποιων μεθόδων ρητρών αναπροσαρμογής και απλοποίησής τους από τον Ρυθμιστή.
www.worldenergynews.gr
Η τοποθέτηση των απόψεων θα γίνει στους άξονες που αφορούν τα παρακάτω ερωτήματα:
1. Εντοπίζετε ότι υπάρχει κάποιο σοβαρό ζήτημα στην υιοθέτηση της ΟΤΣ ως το μόνο μέγεθος που χρησιμοποιείται στη «Ρήτρα Αναπροσαρμογής της Χρέωσης Προμήθειας», το οποίο αντανακλά διακυμάνσεις «στο κόστος αγοράς ενέργειας στη χονδρεμπορική αγορά και τους επιμέρους μηχανισμούς της»;
2. Ποιο ή ποια μεγέθη κατά την άποψή σας, θα μπορούσαν να υποκαταστήσουν την Οριακή Τιμή Συστήματος κατά την πλήρη λειτουργία των αγορών του Μοντέλου Στόχου;
3. Θεωρείτε σκόπιμη την ταύτιση της περιόδου που αφορά ο Εκκαθαριστικός λογαριασμός κατανάλωσης (στη βάση πιστοποιημένων μετρήσεων του αρμόδιου Διαχειριστή για τις καταναλώσεις του πελάτη), με την περίοδο εφαρμογής της ρήτρας σε σχέση με το δημοσιευμένο και επαληθεύσιμο μέγεθος της αγοράς (ΟΤΣ) ή υφίσταται κάποια άλλη εναλλακτική πρόταση;
4. Θεωρείτε δόκιμη την τυποποίηση του τρόπου υπολογισμού της όποιας ρήτρας αναπροσαρμογής ως γραμμική αλγεβρική σχέση, με μόνη μεταβλητή τη διακύμανση του ελεγχόμενου μεγέθους (ΟΤΣ),
5. Με ποιο τρόπο θεωρείτε ότι διασφαλίζεται η πλήρης ενημέρωση του καταναλωτή για την ύπαρξη και την οικονομική επίπτωση των ρητρών αναπροσαρμογής κατά το προσυμβατικό στάδιο;
6. Με βάση ποιους κανόνες θα πρέπει να διαμορφώνεται μια πιθανή ρήτρα πρόωρης αποχώρησης (όπου αυτή είναι επιτρεπτή); Κάτω από ποιες συνθήκες θα πρέπει να ενεργοποιείται;
Ένας λόγος είναι ότι η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας έχει γίνει αποδέκτης σημαντικού αριθμού αναφορών από καταναλωτές που διαμαρτύρονται σχετικά με τον τρόπο διαφήμισης, προσυμβατικής ενημέρωσης, διαμόρφωσης και εφαρμογής των τιμολογίων προμήθειας. Απόρροια αυτού, είναι η συμφόρηση των καταναλωτών ως προς τις προσφορές των Προμηθευτών, έτσι ώστε να γίνει η βέλτιστη επιλογή.
Επίσης, από την πρώτη διαβούλευση για το θέμα, αλλά και την αξιολόγηση του τρόπου εφαρμογής των ρητρών προσαρμογής που ενσωματώνονται στο ανταγωνιστικό σκέλος των τιμολογίων λιανικής ηλεκτρικής ενέργειας, ο τρόπος με τον οποίο μετακυλίεται με τα τιμολόγια de facto στον καταναλωτή μεγάλο μέρος ή και το σύνολο του κινδύνου διακύμανσης του κόστους χονδρεμπορικής αγοράς προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, δεν συνάδει με τις απαιτήσεις διαφάνειας, επαληθευσιμότητας και απλότητας που επιτάσσει τόσο το εθνικό πλαίσιο όσο και το ενωσιακό δίκαιο.
Αναφορικά με το κόστος δικαιωμάτων CO2, το οποίο χρησιμοποιεί ως ρήτρα η ΔΕΗ, η ΡΑΕ σημειώνει ότι αυτό αποτελεί ένα κατεξοχήν κόστος του παραγωγού ενέργειας από συμβατικούς σταθμούς, το οποίο έχει ήδη ενσωματωθεί στην Οριακή Τιμή Συστήματος, μέσω της συμμετοχής του παραγωγού στον Ημερήσιο Ενεργειακό Προγραμματισμό και της υποβολής προσφορών βάσει τουλάχιστον του μεταβλητού κόστους του σταθμού του. Ως εκ τούτου, δεν κρίνεται δόκιμη η χρήση του ως μέγεθος της αγοράς διακριτά, το οποίο θα μπορούσε να υποκαταστήσει δυνητικά την Οριακή τιμή Συστήματος.
Το ίδιο συμπέρασμα ισχύει και για όλους τυχόν τους μηχανισμούς αναπροσαρμογής που λαμβάνουν υπόψη στοιχεία, συνδεδεμένα αποκλειστικά με το κόστος του καυσίμου της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (π.χ. ρήτρα πετρελαιοειδών).
Τα συμπεράσματα της ΡΑΕ από την αποδελτίωση των αποτελεσμάτων της Δημόσιας Διαβούλευσης (http://www.rae.gr/categories_new/about_rae/activity/global_consultation/history_new/2019/2110_lix_2504.csp) και την αξιολόγηση των απαντήσεων των Προμηθευτών:
1. Οι Προμηθευτές έχουν υιοθετήσει διαφορετικές ονομασίες για να περιγράψουν τους μηχανισμούς αναπροσαρμογής των χρεώσεων προμήθειας. Η εν λόγω ανομοιογένεια καθιστά δυσχερή, για τον καταναλωτή, τον εντοπισμό των κρίσιμων παραμέτρων που καθορίζουν την τιμολόγησή του, ώστε να προβεί σε συγκριτική αξιολόγηση.
2. Οι Προμηθευτές εφαρμόζουν διαφορετική προσέγγιση ως προς τον υπολογισμό της αναπροσαρμογής της «Χρέωσης Προμήθειας»
3. Ειδικότερα, ως προς το εύρος διακύμανσης της ΟΤΣ, που επιφέρει την ενεργοποίηση των μηχανισμών αναπροσαρμογής, παρατηρείται ότι –σε ορισμένες περιπτώσεις– αυτό έχει προσδιορισθεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε ο μηχανισμός να ενεργοποιείται σε σχεδόν μόνιμη βάση με κατεύθυνση την προσαύξηση της χρέωσης προμήθειας. Είναι προφανές ότι η συχνότητα ενεργοποίησης του μηχανισμού καταδεικνύει ότι το αναφερόμενο στη Σύμβαση Προμήθειας εύρος εγγυημένης τιμής έχει διαμορφωθεί σε επίπεδα αναντίστοιχα με τα πραγματικά δεδομένα της αγοράς
4. Επιπλέον, παρατηρείται έντονη ανομοιογένεια μεταξύ των προμηθευτών, όσον αφορά στην περίοδο εφαρμογής της ρήτρας σε σχέση με την περίοδο που αφορά ο εκκαθαριστικός λογαριασμός του καταναλωτή (πχ. χρήση μέσου όρου ΟΤΣ τριών τελευταίων μηνών ή χρήση μέσου όρου μόνο του πλέον πρόσφατου μήνα κα.), με αποτέλεσμα να καθίσταται εξαιρετικά δυσχερής η σύγκριση μεταξύ των πραγματικά προσφερόμενων τιμολογίων από πλευράς καταναλωτή, αλλά και η δυνατότητά του να επαληθεύει τις τελικώς εφαρμοζόμενες χρεώσεις.
5. Περαιτέρω, η πλειοψηφία των προμηθευτών θεωρεί ότι οι επιμέρους εκκαθαρίσεις της αγοράς (π.χ λογαριασμοί προσαυξήσεων) αποτελούν συνήθως μικρό μέρος των μηχανισμών των ρητρών σε σχέση με το βασικό μέγεθος της ρήτρας (π.χ. ΟΤΣ) και δεν είναι απαραίτητο να λαμβάνονται υπόψιν. Ωστόσο, οι επιμέρους εκκαθαρίσεις της αγοράς δεν μπορούν να γίνουν εύκολα και άμεσα κατανοητοί από τον μέσο οικιακό καταναλωτή, ενώ ταυτόχρονα χαρακτηρίζονται από δυσκολία επαλήθευσης και εντοπισμού.
6. Επιπρόσθετα, οι πληροφορίες σχετικά με τον υπολογισμό των «ρητρών», καθώς και των μεταβλητών που χρησιμοποιούνται σε κάθε περίπτωση αναπροσαρμογής της Χρέωσης Προμήθειας, δεν είναι διαθέσιμες στους καταναλωτές. Πολλές φορές, οι πληροφορίες αυτές δεν δημοσιεύονται καν στις ιστοσελίδες των Προμηθευτών, και πάντως όχι στο ίδιο πεδίο, όπου αναρτώνται τα προσφερόμενα τιμολόγια.
7. Περαιτέρω, διαπιστώνεται ότι, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, η γνωστοποίηση στον καταναλωτή του γεγονότος ότι η τιμή του προσφερόμενου τιμολογίου δύναται να μεταβάλλεται, παρακολουθώντας τη διακύμανση της ΟΤΣ, γίνεται με τρόπο ασαφή, μη κατανοητό και μέσω μόνο των Γενικών Όρων της Σύμβασης Προμήθειας.
8. Σε κάθε περίπτωση, προκειμένου να αποτρέπεται επαρκώς η πιθανότητα παραπλάνησης του καταναλωτή σε επιλογές που αποβαίνουν «μη συμφέρουσες», θα πρέπει ο Προμηθευτής να μεριμνά για την προσήκουσα ενημέρωση του Πελάτη περί της εφαρμογής μηχανισμού αναπροσαρμογής κατά το προσυμβατικό στάδιο. Η συσσώρευση παραπόνων καταναλωτών αναφορικά με μη ορθή προσυμβατική ενημέρωση για τα τιμολόγια προμήθειας, καταδεικνύει την ανάγκη της ενίσχυσης της διαφάνειας, της ακρίβειας και της πληρότητας της παρεχόμενης πληροφόρησης
9. Ειδικότερα, ως προς τις ρήτρες πρόωρης αποχώρησης, σημειώνεται ότι συνιστά κατεύθυνση του ενωσιακού πλαισίου να μην εφαρμόζονται στις συμβάσεις των οικιακών πελατών και των μικρών επιχειρήσεων
10. Σημαντικό μέρος των Συμμετεχόντων στην αγορά Προμήθειας διατύπωσε την ανάγκη τυποποίησης των όποιων μεθόδων ρητρών αναπροσαρμογής και απλοποίησής τους από τον Ρυθμιστή.
www.worldenergynews.gr
