H στήριξη της παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ
Στο ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε΄ του νομοσχεδίου αναφέρονται οι Ρυθμίσεις για τη στήριξη της Παραγωγής Ενέργειας από ΑΠΕ και την Εξοικονόμηση Ενέργειας
Στο Κεφάλαιο Ε΄ του σχεδίου νόμου συμπεριλαμβάνονται οι ρυθμίσεις για τη Στήριξη των ΑΠΕ. Οι ρυθμίσεις εντάσσονται στο πλαίσιο του ενεργειακού σχεδιασμού της χώρας, ο οποίος βασίζεται κατά κύριο λόγο στην πλήρη απολιγνιτοποίηση και την σβέση του συνόλου των λιγνιτικών μονάδων της χώρας μέχρι το έτος 2028 με παράλληλη αύξηση της διείσδυσης της παραγωγής ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα στο 35% της τελικής ακαθάριστης κατανάλωσης ενέργειας, ώστε κατά το χρόνο εκείνο τουλάχιστον το 60% της εγχώριας ηλεκτροπαραγωγής θα προέρχεται από σταθμούς ΑΠΕ. Για να καταστούν όμως τα παραπάνω δυνατά με την μικρότερη δυνατή επιβάρυνση για τους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας απαιτείται να υιοθετηθούν νομοθετικές ρυθμίσεις που θα έχουν έντονα αναπτυξιακό χαρακτήρα και θα ενισχύουν την εγκατάσταση νέων σταθμών ΑΠΕ σε ένα ώριμο και ασφαλές για επενδύσεις περιβάλλον. Παράλληλα, θα πρέπει να διορθωθούν παραλείψεις και λάθη των αμέσως προηγούμενων ετών, που δημιουργούσαν σύγχυση και εμπόδια στους επενδυτές για εγκατάσταση νέων σταθμών και να επισπευσθεί η ενσωμάτωση ευρωπαϊκών οδηγιών και κανονισμών για την εμπέδωση των κανόνων της αγοράς.
Ειδικότερα:
Άρθρο 19
Αποζημίωση παραγωγών ΑΠΕ μέχρι την έναρξη συμμετοχής του ΦοΣΕTEΚ στην αγορά
Με τις διατάξεις των άρθρων 3 και 5 του ν. 4414/2016 και με την ΥΠΕΝ/ΔΑΠΕΕΚ /25512/883 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Β΄ 1020), όπως ισχύει, οι κάτοχοι σταθμών Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α., οι οποίοι συνάπτουν Σύμβαση Λει¬τουρ¬γικής Ενίσχυσης Διαφορικής Προσαύξησης (Σ.Ε.Δ.Π.) έχουν τη δυνατότητα συμμετοχής στο Σύστημα Συναλλαγών Ημερήσιου Ενερ¬γει¬ακού Προ¬γραμματισμού και στο Σύστημα Συναλλαγών Διαχειριστή Συστήματος είτε μόνοι τους, είτε μέσω Φορέων Σω¬ρευ¬τικής Εκπροσώπησης (Φο.Σ.Ε.), είτε μέσω Φορέων Σωρευτικής Εκπροσώπησης Τελευταίου Καταφυγίου (Φο.Σ.Ε.Τε.Κ.).
Με τη διάταξη του άρθρου 61 του ν. 4546/2018 όπως ισχύει, ορίστηκε ότι οι κάτοχοι σταθ-μών παρα¬γωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. που έχουν συνάψει ή θα συνά¬ψουν Σ.Ε.Δ.Π. πριν την έκδοση της παραπάνω απόφασης του Υπουργού Περι¬βάλ-λον¬τος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ/ΔΑΠΕΕΚ/25512/883/20.3.2019) λαμβάνουν αποζημί¬ωση ανα-δρο¬μικά από την ημερομηνία ενεργοποίησης της σύνδεσής τους και μέχρι και τον τρίτο μήνα εκκαθάρισης μετά το μήνα έκδοσης της ανωτέρω υπουργικής απόφασης.
Με την προτεινόμενη νομοθετική ρύθμιση διασφαλίζεται η απο¬πλη¬ρωμή των σταθμών Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. για το διάστημα από 01.07.2019 μέχρι την έναρξη της συμμετοχής του Φο.Σ.Ε.Τε.Κ στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Παράλληλα παρέχεται εξουσιοδότηση προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας να ρυθμίσει τις λεπτομέρειες για την ανα¬δρο¬μική εκκαθάριση και καταβολή της υπολειπόμενης αποζημίωσης των σταθμών Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. με Σ.Ε.Δ.Π..
Άρθρο 20
Συμμετοχή σταθμών ΑΠΕ στην χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας χωρίς λειτουργική ενίσχυση
Σύμφωνα με τις υφιστάμενες διατάξεις του ν. 4414/2016 (Α’ 149), όπως αυτές εξειδικεύονται στους σχετικούς Κώδικες, ήτοι στον Κώδικα Συναλ¬λαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας και στον Κώδικα Διαχείρισης του Εθνικού Συστή¬ματος Μετα¬φο¬ράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΜΗΕ), η υπογραφή Σ.Ε.Δ.Π. και άρα η ένταξη σταθμών ΑΠΕ σε καθεστώς στήριξης, αποτελεί προαπαιτούμενο για τη συμμετοχή των σταθμών αυτών στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα των τελευταίων ανταγωνιστικών δια¬δι-κα¬σιών χορήγησης λειτουργικής ενίσχυσης, εκτιμάται ότι το Σταθμισμένο Κόστος Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας των αιολικών και φωτοβολταϊκών σταθμών έχει μειωθεί σημαντικά, περιορίζοντας έτσι την αναγκαιότητα χορήγησης λειτουργικής ενίσχυσης για τους σταθμούς αυτούς. Ως εκ τούτου, επιβάλλεται η ανάληψη νομοθετικής πρωτοβουλίας προς αυτήν την κατεύθυνση της συμμετοχής σταθμών ΑΠΕ στην χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας χωρίς λειτουργική ενίσχυση, την οποία έχει εισηγηθεί και η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (βλ. Ο-75975/20.2.2019 επιστολή προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας).
Στο πλαίσιο αυτό, με την προτεινόμενη ρύθμιση παρέχεται η δυνατότητα σε σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέρ¬γειας από Ανα¬νε¬ώ¬σι¬μες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.) και Συμ¬πα-ραγωγή Ηλεκτρισμού και Θερ¬μό¬τητας Υψη¬λής Απόδοσης (Σ.Η.Θ.Υ.Α.), των οποίων οι κάτοχοι δεν έχουν λάβει επενδυτική ενίσχυση, να επιλέξουν, είτε κατά τον χρόνο σύνδεσης, είτε το αργότερο εντός τεσσάρων (4) ετών από την λειτουργία των σταθ¬μών, να συμμετέχουν στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και να τίθενται σε λειτουργία (κα-νονική ή δοκιμαστική) στο Διασυν¬δε¬δεμένο Σύστη¬μα και το Διασυνδεδεμένο Δίκτυο με τις τρέχουσες τιμές της αγοράς/αγορών ηλεκτρικής ενέργειας.
Στην περίπτωση αυτή είτε δεν κατα¬ρτί¬ζον¬ται συμβάσεις Λειτουργικής Ενίσ¬χυσης του ν. 4414/2016, είτε επέρχεται αυτοδίκαιη λύση των συμβάσεων του ν. 4414/2016 ως ισχύει και των κατά τα άρθρα 3 παρ.5 περ. α΄ και 12 του ν. 3468/2006 (Α 129) συμβάσεων (feed in tariff). Παράλληλα, με την προτεινόμενη ρύθμιση παρέχεται εξουσιοδότηση προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας να ρυθμίσει τις σχετικές λεπτομέρειες εφαρμογής, στην περίπτωση ήδη καταρτισθεισών συμβάσεων ενίσχυσης.
Άρθρο 21
Όροι και διαδικασία για χορήγησης μεμονωμένης ενίσχυσης σε σταθμούς ΑΠΕ ισχύος μεγαλύτερης των 250MW
Με την προτεινόμενη ρύθμιση παρέχεται η δυνατότητα κοινοποίησης στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού) της χορήγησης μεμονωμένων ενισχύσεων για σύνθετους σταθμούς ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μεγάλης ισχύος > 250 MW με κοινό σημείο σύνδεσης με το δίκτυο. Η προτεινόμενη νομοθετική ρύθμιση θα συμβάλει στην έγκαιρη υλοποίηση των έργων αυτών και στην επίτευξη των Εθνικών στόχων της Ελλάδας για διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα για το 2030 και κινείται σε ευθυγράμμιση με το ανωτέρω ευρωπαϊκό πλαίσιο, λαμβάνοντας υπόψη και τις εν δυνάμει στρεβλώσεις από τη συμμετοχή των μεγάλων αυτών έργων σε ανταγωνιστική διαδικασία.
Η κοι¬νο¬ποί¬ηση θα αφορά ένα ενιαίο έργο το οποίο θα δύναται να απο¬τε¬λείται από περισσότερες της μί¬ας άδειες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, με την προϋπόθεση ότι το συνολικό έργο θα συνδέεται σε ένα σημείο στο Σύστημα ή το Δίκτυο.
Με την ίδια διάταξη παρέχεται εξουσιοδότηση προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας να ρυθμίσει τις σχετικές λεπτομέρειες εφαρμογής.
Άρθρο 22
Υβριδικοί Σταθμοί στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά
Με το ν. 3468/2006 προβλέφθηκαν για πρώτη φορά οι υβριδικοί σταθμοί, αποτελούμενοι από σύστημα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας και μονάδες ΑΠΕ, οι οποίοι συνιστούν επί του παρόντος τη βέλτιστη λύση για την επίτευξη της περαιτέρω διείσδυσης της παραγωγής ΑΠΕ στα αυτόνομα νησιωτικά συστήματα.
Πράγματι, με την υπ’ αριθ. 96/2007 Απόφαση της ΡΑΕ, τα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά (ΜΔΝ) της χώρας, έχουν χαρακτηρισθεί ως κορεσμένες περιοχές για τις τεχνολογίες αιολικών και φωτοβολταϊκών σταθμών (δηλαδή μη ελεγχόμενων σταθμών) και, συνεπώς, για λόγους ευστάθειας δικτύου και ασφαλούς ηλεκτροδότησης των νησιών, δεν επιτρέπεται η περαιτέρω εγκατάσταση τέτοιων σταθμών στα νησιά αυτά.
Κρίσιμο στοιχείο για την αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ στα ΜΔΝ είναι η έγκριση του καθεστώτος αποζημίωσης των υβριδικών σταθμών, το οποίο (καθεστώς) θα πρέπει να κοινοποιηθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Προς το σκοπό αυτό προτείνεται η παρούσα διάταξη, προκειμένου να καταστεί δυνατή η ενίσχυση της διείσδυσης των ΑΠΕ στα αυτόνομα νησιωτικά συστήματα με παράλληλη μείωση της λειτουργίας των θερμικών μονάδων και κατ΄επέκταση μείωση της επιβάρυνσης τω καταναλωτών μέσω των ΥΚΩ.
Σύμφωνα με αυτήν, ο Υπουργός θα καθορίσει το καθεστώς στήριξης ώριμων και μη ώριμων Υβριδικών Σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά, λαμβάνοντας υπόψη γα τα ώριμα έργα τις προβλέψεις των ήδη εκδοθείσων αδειών παραγωγής, ενώ οι τιμές αποζημίωσης της παραγόμενης ή απορροφώμενης από το δίκτυο ενέργειας ή της τιμής αποζημίωσης για την παροχή διαθεσιμότητας ισχύος του Υβριδικού Σταθμού Α.Π.Ε. δεν απαιτείται να αναγράφονται στις άδειες παραγωγής. Περαιτέρω, ρυθμίζονται οι περιπτώσεις Υβριδικών Σταθμών για τους οποίους έχει ήδη εκδοθεί άδεια παραγωγής, αλλά δεν έχουν τεθεί σε λειτουργία (κανονική ή δοκιμαστική) κατά τη δημοσίευση της παρούσας διάταξης, καθώς και η μεταχείριση των εκκρεμών αιτημάτων ενώπιον ΡΑΕ.
Άρθρο 23
Επέκταση χρόνου εγκατάστασης σταθμών ΣΗΘΥΑ για αγροτικές εκμεταλλεύσεις και τηλεθέρμανση πόλεων - Πλαίσιο αδειοδότησης για σταθμούς βιοαερίου (ΦΟΔΣΑ)
Με την παρ. 1 του εν λόγω άρθρου αντιμετωπίζεται το πρόβλημα των σταθμών Σ.Η.Θ.Υ.Α., των οποίων η παραγόμενη θερμική ενέργεια είτε αξιοποιείται για την παραγωγή αγροτικών προϊόντων είτε διατίθεται μέσω δικτύου τηλεθέρμανσης πόλεων, στους οποίους αυξάνεται η διάρκεια ισχύος της οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης για τους σταθμούς από δεκαοχτώ (18) σε τριάντα (30) μήνες, κατά αναλογική εφαρμογή των προβλεπόμενων για τους σταθμούς με τεχνολογίες βιομάζας, βιοαερίου ή και βιορευστών.
Πράγματι, στην περίπτωση των ως άνω σταθμών, όπως και στην περίπτωση των σταθμών βιομάζας, βιοαερίου ή βιο¬ρευστών, δεν είναι δυνατή η κατασκευή και σύνδεσή τους εντός του χρονικού διαστήματος των δεκαοκτώ μηνών, λόγω της πολυπλοκότητάς τους, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν με απώλεια των οριστικών όρων σύν¬δεσης που έχουν λάβει και έχουν διάρκεια δεκαοχτώ (18) μηνών, σύμφωνα με το άρθρο 8 παρ. 4 του ν. 3468/2006, και ουσιαστικά με ακύρωση τη όλης επένδυσης.
Με την παρ. 2 εισάγονται ρυθμίσεις για την προώθηση των έργων διαχείρισης στερεών αποβλήτων, που είναι άρρηκτα συν¬δε¬δε¬μένα με το έσοδο που θα απολάβουν οι φορείς αυτοί από την παραγωγή και έγ¬χυ¬ση ηλεκτρικής ενέργειας από το συνοδό σταθμό βιοαερίου. Ειδικότερα, οι παραπάνω σταθμοί βιοαερίου είναι κατά κύριο λόγο της τάξεως του 1 MW (κατά προσέγγιση, μεγίστως 4 MW). Εξαιτίας, όμως, της έντονης διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα (ιδίως, των αιολικών και φωτοβολταϊκών σταθμών) καθώς και της αδειοδότησης ή της χορήγησης προσφορών όρων σύνδεσης στο Δίκτυο στη βάση σειράς προτεραιότητας, καθίσταται αβέ¬βαι¬η η διασφάλιση της προσφοράς σύνδεσης για σταθμούς βιοαερίου από Φορείς Δια¬χεί¬ρι¬σης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ). Παράλληλα δε, η μεγάλη καθυστέρηση στην αδει¬ο¬δότηση και υλοποίησή τους καθυστερεί και τα σχέδια επεξεργασίας των αποβλήτων.
Με την παρούσα ρύθμιση εισάγεται ειδικό, διακριτό πλαίσιο αδειοδότησης για σταθμούς βιο¬αερίου, οι οποίοι πρόκειται να λειτουργήσουν υπό την ευθύνη των ΦΟΔΣΑ, Δήμων, Περι¬φερειών, Συνδέσμων Δήμων, Δικτύων Δήμων και Περιφερειών του άρθρου 101 του ν. 3852/2010 ως ισχύει, Περιφερειακών Ενώσεων Δήμων, Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, Ένωσης Περιφερειών, νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου τα οποία συστήνουν ή στα οποία συμμετέχουν οι προαναφερόμενοι φορείς, καθώς και Ν.Π.Ι.Δ. στα οποία συμμετέχουν ή συστήνουν η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας και η Ένωση Περιφερειών, οι δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης, η Ένωση Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης Αποχέτευσης (Ε.Δ.Ε.Υ.Α.), οι επιχειρήσεις των Ο.Τ.Α. που ανήκουν στο δημόσιο τομέα σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 1 του ν. 1256/1982 όπως ισχύει κλπ. Ειδικότερα ορίζεται ότι οι σταθμοί αυτοί:
- εξαιρούνται από τη διαδικασία έκδοσης Άδειας Παραγωγής, καθώς παρέλκει η αξιο-λό¬γηση των κριτηρίων χορήγησης άδειας παραγωγής αφού η ηλεκτροπαραγωγή από το παραγόμενο βιοαέριο εντάσσεται στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης διαχείρισης των αποβλήτων,
- λαμβάνουν εξαρχής οριστική Προσφορά Σύνδεσης (χωρίς να είναι προαπαιτούμενη η περιβαλλοντική αδειοδότηση) και εξαιρούνται από την καταβολή εγγυοδοσίας στο πλαί¬σιο της οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης, καθόσον δεσμεύονται ως προς την υλο-ποί¬ηση του έργου στο πλαίσιο δημόσιας σύμβασης,
- η Προσφορά Σύνδεσης έχει διάρκεια ισχύος πέντε (5) έτη, ώστε να δοθεί εύλογος χρόνος για όλες τις επιμέρους αναγκαίες πράξεις υλοποίησης των εν λόγω έργων (με-λέτες, διαγωνισμός, εκτέλεση έργου, κλπ.),
- αδειοδοτούνται κατά προτεραιότητα έναντι των λοιπών και λαμβάνουν οριστική προσφοράς εντός ενός μήνα από την υποβολή της αίτησης,
- χορηγείται Προσφορά σύνδεσης, ακόμα και σε περιοχές με κορεσμένα δίκτυα (Πε¬λο-πόν¬νησος, Εύβοια, ΜΔΝ) κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων.
Το προτεινόμενο πλαίσιο κρίνεται απολύτως αναγκαίο και ορθολογικό, ώστε να διασ¬φα-λιστεί ότι θα αδειοδοτηθούν, και κατά κύριο λόγο, ότι θα λάβουν Προσφορά Σύνδεσης κατά προτεραιότητα, οι σταθμοί βιοαερίου που συνδέονται με την διαχείριση των απο-βλήτων, ακόμα και σε περιοχές με χαρακτηρισμένα κορεσμένα δίκτυα, κατά παρέκκλιση των οικείων διατάξεων, για λόγους δημοσίου συμφέροντος αναγόμενους στην υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων.
Άρθρο 24
Πλαίσιο εγκατάστασης Φ/Β σταθμών σε αγροτική γη (<1% αγροτικής γης)
Το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) καθίσταται πλέον ιδιαίτερα φιλόδοξο και αποσκοπεί στη μείωση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης σε συμμόρφωση με τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ως εκ τούτου, κύριο πυλώνα του νέου ΕΣΕΚ αποτελεί η αύξηση της διείσδυσης της παραγωγής ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα στο 35% της τελικής ακαθάριστης κατανάλωσης ενέργειας. Αυτό σημαίνει ότι αποτελεί βραχυπρόθεσμο στόχο η εγχώρια ηλεκτροπαραγωγή να προέρχεται τουλάχιστον κατά 60% από σταθμούς ΑΠΕ.
Η παρούσα ρύθμιση αποτελεί μέρος των διατάξεων που στόχο έχουν να συμβάλουν στη δημιουργία περιβάλλοντος στο πλαίσιο του οποίου θα εγκατασταθούν νέοι σταθμοί ΑΠΕ, ενώ παράλληλα επιτρέπουν την ελεγχόμενη και αποτρέπουν την αλόγιστη εγκατάσταση νέων φωτοβολταϊκών σταθμών σε γαίες υψηλής παραγωγικότητας.
Ειδικότερα, με τις νέες διατάξεις του άρθρου αυτού καθίσταται πλέον εφαρμόσιμη η προηγούμενη κατ’ ουσίαν ανενεργή διάταξη της παρ. 6 του άρθρου 56 του ν. 2637/1998, επιτρέποντας την εγκατάσταση σταθμών ΑΠΕ ανεξαρτήτως ισχύος.
Ειδικά για τους φ/β σταθμούς ισχύος μεγαλύτερης ή ίσης του 1MW, απαγορεύεται η εγκατάσταση φβ σταθμών, εγκατεστημένης ισχύος μεγαλύτερης ή ίσης του 1 MW απα¬γο-ρεύεται σε αγρο¬τε¬μάχια που χαρακτηρίζονται ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας, συμ¬περι¬λαμβα¬νο¬μένων των περιοχών της Αττικής, καθώς και των περιοχών της Επικρά¬τειας που έχουν ήδη καθοριστεί ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας από εγκεκριμένα Γενικά Πολε¬ο¬δο¬μικά Σχέδια (Γ.Π.Σ.) ή Σχέδια Χωρικής Οικιστικής Οργάνωσης Ανοιχτής Πόλης (Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) του ν. 2508/1997 (Α’ 124), σε Ζώνες Οικιστικού Ελέγ¬χου (Ζ.Ο.Ε.) του άρθρου 29 του ν. 1337/1983 (Α’ 33) και σε Τοπικά Χωρικά Σχέδια του ν.4447/2016 (Α’ 241) εκτός αν διαφορετικά προβλέπεται στα εγκεκριμένα αυτά σχέδια (δηλαδή εκτός των περιπτώσεων που το επιτρέπουν).
Ειδικά όμως για φ/β σταθμούς ισχύος μικρότερης του 1MW, ορίζεται ότι επιτρέπεται η εγκατάσταση τους, σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών της Αττικής, καθώς και των περιοχών της Επικράτειας που έχουν ήδη καθοριστεί ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας από εγκεκριμένα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια (Γ.Π.Σ.) ή Σχέδια Χωρικής Οικιστικής Οργάνωσης Ανοιχτής Πόλης (Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) του ν. 2508/1997 (Α’ 124), σε Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου (Ζ.Ο.Ε.) του άρθρου 29 του ν. 1337/1983 (Α’ 33) και σε Τοπικά Χωρικά Σχέδια του ν.4447/2016 (Α’ 241), ακόμα και αν δεν προβλέπεται στα παραπάνω σχέδια και ΖΟΕ, με μία όμως προϋπόθεση. Η προϋπόθεση είναι οι φωτοβολταϊκοί σταθμοί, για τους οποί¬ους χορη¬γούν¬ται δεσμευτικές προσφορές σύνδεσης από τον αρμόδιο Διαχειριστή, καλύπ¬τουν αγροτικές εκτάσεις που αθροιζόμενες με τις αγροτικές εκτάσεις που καλύπτουν φωτοβολ¬τα¬ϊκοί σταθμοί που έχουν ήδη τεθεί σε λειτουργία ή έχουν χορηγηθεί δεσμευτικές προσφορές σύνδεσης και τις εκτάσεις που καλύπτουν φωτο¬βολ-ταϊκοί σταθμοί που εγκαθίστανται σύμφωνα με την παρ. 11 του άρθρου 51 του ν. 4178/2013 (Α΄174), δεν υπερ¬βαίνουν το 1% του συνόλου των καλλιεργούμενων εκτάσεων της κάθε Περι¬φερει¬ακής Ενότητας.
Επιπλέον, προβλέπονται οι προϋποθέσεις αξιοποίησης της ευχέρειας αυτής όσον αφορά τους φωτοβολταϊκούς σταθμούς και παρέχονται τα εργαλεία μέσω της έκδοσης ΚΥΑ για τον έλεγχο και την και τη διαφύλαξη των καλλιεργούμενων εκτάσεων της κάθε περιφερειακής ενότητας και ως εκ τούτου της άμεσης και ορθολογικής εφαρμογής των εν λόγω διατάξεων. Τέλος, με την ΚΥΑ δύναται να επιβάλλονται περιορισμοί ως προς το είδος των καλλιεργούμενων εκτάσεων (πχ να εξαιρούνται ειδικές καλλιέργειες), ενώ μπορεί να περιορίζεται και το ως άνω ποσοστό σε συγκεκριμένες περιφερειακές ενότητες (πχ στην περιφέρεια Αττικής ή σε νησιωτικές ή άλλες περιφέρειες με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά).
Άρθρο 25
Ετήσια δήλωση κατ’ επάγγελμα αγροτών παραγωγών ΑΠΕ
Με την περίπτωση 1.α της υποπαραγράφου ΙΓ.1 του άρθρου πρώτου του ν. 4254/2014 (Α΄ 85) θεσπίστηκε η υποχρέωση υποβολής δηλώσεων των κατ΄επάγγελμα αγροτών – παρα-γω¬γών ηλεκ¬τρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκούς σταθμούς μέσω του πληροφοριακού συστήματος της Δ.Α.Π.Ε.Ε.Π. Α.Ε., εντός του πρώτου τριμήνου κάθε έτους, περί της διατήρησης ή μη της ιδιό¬τη¬τας τους ως κατ΄επάγγελμα αγροτών.
Με την προτεινόμενη ρύθμιση δίδεται η δυνατότητα υποβολής της δήλωσης έτους 2018 εντός χρονικού διαστήματος δύο μηνών από την ημερομηνία δημοσίευσης του παρόντος νόμου, προκειμένου να διασφαλισθεί η υποβολή της εν λόγω δήλωσης από σημαντικό αριθμό κατ’ επάγγελμα αγροτών, που μολονότι εμπίπτουν στις προϋποθέσεις ένταξης του ν. 4254/2014, δεν έχουν ακόμη προβεί στην υποβολή της.
Επειδή δε το συγκεκριμένο πρόβλημα επανεμφανίζεται κάθε έτος ύστερα από τη θέση σε ισχύ της εν λόγω υποχρέωσης με τον ν. 4254/2014 και επιλέγεται ως λύση η εισαγωγή ει¬δι-κής νομοθετικής διάταξης, με την προτεινόμενη ρύθμιση δίνεται λύση και για τα επόμενα χρόνια, με αναδρομικό επανακαθορισμό της τιμής αποζημίωσης από το προηγού¬μενο έτος, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα ανά περίπτωση στον πίνακα Α΄ της υπο¬παραγράφου ΙΓ.1 της παρ. ΙΓ του άρθρου πρώτου του ν. 4254/2014 για όλες τις περι¬πτώ¬σεις υποβολής δήλω¬σης μετά την παρέλευση του επιπρόσθετου διαστήματος των δύο (2) μηνών και εντός του έτους υπο¬βολής της δή¬λω¬σης.
Επίσης εισάγεται διάταξη για τις περιπτώσεις σταθμών έως και 100 kW, οι οποίοι, κατά την έναρξη ισχύος της υποπαραγράφου ΙΓ του ν.4254/2014 ανήκουν σε κατ` επάγγελμα αγρότες, σύμφωνα με την οποία αν μετά τη μείωση κατά ποσοστό 12% η τιμή αποζημίωσης προκύπτει να είναι μικρότερη από την τιμή αποζημίωσης που ισχύει για τους λοιπούς σταθμούς με την εφαρμογή του πίνακα Α, τότε σε αυτές εφαρμόζονται οι αντίστοιχες τιμές του πίνακα Α και δεν εφαρμόζεται η μείωση του 12% από τις ισχύουσες την 1.1.2014 τιμές αποζημίωσης.
Επιπλέον, προτείνεται η επιβολή στον κάτοχο του σταθμού εφάπαξ παρα¬κράτησης ίσης με 10€/kW ισχύος στο πρώτο χρονικά ενη¬με¬ρωτικό σημείωμα που εκ¬δίδεται μετά τον επανυ¬πολογισμό της τιμής αποζημίωσης, ως αντικίνητρο για την υποβολή εκπρόθεσμης δήλωσης, προκειμένου να αντιμετωπισθεί ριζικά το φαινόμενο υποβολής εκπρόθεσμων δηλώσεων.
Άρθρο 26
Εναρμόνιση με Κανονισμό για ευθύνη εξισορρόπησης σταθμών ΑΠΕ
Σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2019/943 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμ¬βου-λίου της 5ης Ιουνίου 2019 σχετικά με την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής (ο «Κα¬νο¬νισμός»), όλοι οι συμμετέχοντες στην αγορά είναι οικονομικά υπεύθυνοι για τις αποκλίσεις που προκαλούν στο σύστημα («ευ¬θύνη εξισορρόπησης») και κατα¬βάλλουν προσπάθειες να μην προκαλούν ανισορροπία ή να συμβάλλουν στην εξισορρόπηση του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας.
Ωστόσο, ο Κανονισμός παρέχει ευχέρεια παρέκκλισης από την ευθύνη εξισορρόπησης, μεταξύ άλλων, στις περιπτώσεις έργων επίδειξης για καινοτόμες τεχνολογίες, καθώς και σταθμών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Α.Π.Ε.) εγκατεστημένης ισχύος μικρό¬τερης των 400 kW αλλά και σταθμών που έχουν τεθεί σε λειτουργία πριν από την 4η Ιουλίου 2019. Σύμφωνα δε με το άρθρο 71 του Κανονισμού, οι εν λόγω διατάξεις τίθενται σε ισχύ από την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευση του Κα¬νο¬νισ¬μού στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρω¬παϊκής Ένωσης, ήτοι από την 4η Ιουλίου 2019 και εφ¬αρ¬μόζονται από την 1η Ιανουαρίου 2020. Συνεπώς, από την 1η Ιανουαρίου 2020, όλοι οι σταθ¬μοί Α.Π.Ε. με ισχύ μεγαλύτερη ή ίση των 400 kW που θα έχουν τεθεί σε λειτουργία (κανονική ή δοκιμαστική) μετά την 4η Ιου¬λίου 2019 έχουν ευθύνη εξισορ¬ρόπησης.
Ενόψει των ανωτέρω, σύμφωνα με την παράγραφο 1 της προτεινόμενης ρύθμισης, οι σταθμοί Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. εγκατεστημένης ισ¬χύ¬ος ή Μέγιστης Ισχύος Παραγωγής ίσης ή μεγαλύτερης των 400 kW υποχρεούνται εφεξής σε σύναψη Σύμβασης Λειτουργικής Ενίσχυσης Διαφορικής Προσαύξησης της παραγόμενης ηλεκ¬τρι¬κής ενέργειας (Σ.Ε.Δ.Π.) του άρθρου 9 του ν. 4414/2016, δηλαδή υπόκεινται και σε υποχρέωση εξι¬σορ¬ρό¬πη¬σης. Επίσης, προβλέπεται για σταθμούς άνω των 100kW με δικαίωμα σύναψης Σ.Ε.Σ.Τ., η προαιρετική υπαγωγή τους σε καθεστώς Λειτουρ¬γι¬κής Ενίσχυσης στη βάση Διαφορικής Προσαύξησης με τη σύναψη Σ.Ε.Δ.Π.. Παρέχεται επίσης εξουσιοδοτική διάταξη στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μεταβολής του ορίου των 400kW. Επίσης ορίζεται, στο πλαίσιο εναρμόνισης με τον Κανονισμό, ότι το όριο αυτό από 1.1.2026 δεν μπορεί να είναι ίσο ή μεγαλύτερο από 200kW.
Με την παρ. 2 προβλέπεται η προαιρετική μετάπτωση των σταθμών ισχύος άνω των 100 kW, (δηλ. με σύνδεση στην μέση τάση) με Σ.Ε.Σ.Τ. σε καθεστώς λειτουργικής ενίσχυσης με διαφορική προσαύξηση με την υπογραφή Σ.Ε.Δ.Π., για την ταχύτερη αποζημίωση των παραγωγών ΑΠΕ & ΣΗΘΥΑ σε εβδομαδιαία βάση μέσω της αγοράς ηλεκ¬τρι¬κής ενέργειας, ενώ προβλέπεται η εξουσιοδότηση μεταβολής του ως άνω ορίου με υπουργική Απόφαση. Επίσης ορίζεται ότι για τους σταθμούς που μεταπέσουν οικειοθελώς σε ΣΕΔΠ, παρέχεται το κίνητρο της Προσαύξηση Ανάπτυξης Ετοιμότητας Συμμετοχής στην Αγορά, όπως περιγράφεται στην παράγραφο 11 του άρθρου 5 του παρόντος νόμου.
Με την παρ. 3 εισάγεται το άρθρο 5Α στο ν.4414/2016 για τον ορισμό των περιπτώσεων σταθμών που εξαιρούνται από την ευθύνη εξισορρόπησης και ορίζεται ότι το κόστος εξισορρόπησης θα καθοριστεί με μεθοδολογία σύμφωνα με τον Κώδικα ΔΑΠΕΕΠ, αλλά δεν θα μπορεί να υπερβαίνει τη χρέωση του ΦΟΣΕΤΕΚ για την αντίστοιχη μηναία περίοδο.
Με την παρ.4 εισάγεται προτεραιότητα έγχυσης των μονάδων ΑΠΕ στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα, και στο Διασυν¬δεδεμένο Δίκτυο, όπως προβλέπεται στο άρθρο 12 του Κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Με την παρ.5 ενσωματώνεται στο εθνικό δίκαιο η παρ. 5(α) του άρ.70 της Οδηγίας 2019/944 (L 158) σε συμφωνία με στον Κανονισμό 943/2019 (L 158).
www.worldenergynews.gr
Στο Κεφάλαιο Ε΄ του σχεδίου νόμου συμπεριλαμβάνονται οι ρυθμίσεις για τη Στήριξη των ΑΠΕ. Οι ρυθμίσεις εντάσσονται στο πλαίσιο του ενεργειακού σχεδιασμού της χώρας, ο οποίος βασίζεται κατά κύριο λόγο στην πλήρη απολιγνιτοποίηση και την σβέση του συνόλου των λιγνιτικών μονάδων της χώρας μέχρι το έτος 2028 με παράλληλη αύξηση της διείσδυσης της παραγωγής ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα στο 35% της τελικής ακαθάριστης κατανάλωσης ενέργειας, ώστε κατά το χρόνο εκείνο τουλάχιστον το 60% της εγχώριας ηλεκτροπαραγωγής θα προέρχεται από σταθμούς ΑΠΕ. Για να καταστούν όμως τα παραπάνω δυνατά με την μικρότερη δυνατή επιβάρυνση για τους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας απαιτείται να υιοθετηθούν νομοθετικές ρυθμίσεις που θα έχουν έντονα αναπτυξιακό χαρακτήρα και θα ενισχύουν την εγκατάσταση νέων σταθμών ΑΠΕ σε ένα ώριμο και ασφαλές για επενδύσεις περιβάλλον. Παράλληλα, θα πρέπει να διορθωθούν παραλείψεις και λάθη των αμέσως προηγούμενων ετών, που δημιουργούσαν σύγχυση και εμπόδια στους επενδυτές για εγκατάσταση νέων σταθμών και να επισπευσθεί η ενσωμάτωση ευρωπαϊκών οδηγιών και κανονισμών για την εμπέδωση των κανόνων της αγοράς.
Ειδικότερα:
Άρθρο 19
Αποζημίωση παραγωγών ΑΠΕ μέχρι την έναρξη συμμετοχής του ΦοΣΕTEΚ στην αγορά
Με τις διατάξεις των άρθρων 3 και 5 του ν. 4414/2016 και με την ΥΠΕΝ/ΔΑΠΕΕΚ /25512/883 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Β΄ 1020), όπως ισχύει, οι κάτοχοι σταθμών Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α., οι οποίοι συνάπτουν Σύμβαση Λει¬τουρ¬γικής Ενίσχυσης Διαφορικής Προσαύξησης (Σ.Ε.Δ.Π.) έχουν τη δυνατότητα συμμετοχής στο Σύστημα Συναλλαγών Ημερήσιου Ενερ¬γει¬ακού Προ¬γραμματισμού και στο Σύστημα Συναλλαγών Διαχειριστή Συστήματος είτε μόνοι τους, είτε μέσω Φορέων Σω¬ρευ¬τικής Εκπροσώπησης (Φο.Σ.Ε.), είτε μέσω Φορέων Σωρευτικής Εκπροσώπησης Τελευταίου Καταφυγίου (Φο.Σ.Ε.Τε.Κ.).
Με τη διάταξη του άρθρου 61 του ν. 4546/2018 όπως ισχύει, ορίστηκε ότι οι κάτοχοι σταθ-μών παρα¬γωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. που έχουν συνάψει ή θα συνά¬ψουν Σ.Ε.Δ.Π. πριν την έκδοση της παραπάνω απόφασης του Υπουργού Περι¬βάλ-λον¬τος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ/ΔΑΠΕΕΚ/25512/883/20.3.2019) λαμβάνουν αποζημί¬ωση ανα-δρο¬μικά από την ημερομηνία ενεργοποίησης της σύνδεσής τους και μέχρι και τον τρίτο μήνα εκκαθάρισης μετά το μήνα έκδοσης της ανωτέρω υπουργικής απόφασης.
Με την προτεινόμενη νομοθετική ρύθμιση διασφαλίζεται η απο¬πλη¬ρωμή των σταθμών Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. για το διάστημα από 01.07.2019 μέχρι την έναρξη της συμμετοχής του Φο.Σ.Ε.Τε.Κ στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Παράλληλα παρέχεται εξουσιοδότηση προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας να ρυθμίσει τις λεπτομέρειες για την ανα¬δρο¬μική εκκαθάριση και καταβολή της υπολειπόμενης αποζημίωσης των σταθμών Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. με Σ.Ε.Δ.Π..
Άρθρο 20
Συμμετοχή σταθμών ΑΠΕ στην χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας χωρίς λειτουργική ενίσχυση
Σύμφωνα με τις υφιστάμενες διατάξεις του ν. 4414/2016 (Α’ 149), όπως αυτές εξειδικεύονται στους σχετικούς Κώδικες, ήτοι στον Κώδικα Συναλ¬λαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας και στον Κώδικα Διαχείρισης του Εθνικού Συστή¬ματος Μετα¬φο¬ράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΜΗΕ), η υπογραφή Σ.Ε.Δ.Π. και άρα η ένταξη σταθμών ΑΠΕ σε καθεστώς στήριξης, αποτελεί προαπαιτούμενο για τη συμμετοχή των σταθμών αυτών στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα των τελευταίων ανταγωνιστικών δια¬δι-κα¬σιών χορήγησης λειτουργικής ενίσχυσης, εκτιμάται ότι το Σταθμισμένο Κόστος Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας των αιολικών και φωτοβολταϊκών σταθμών έχει μειωθεί σημαντικά, περιορίζοντας έτσι την αναγκαιότητα χορήγησης λειτουργικής ενίσχυσης για τους σταθμούς αυτούς. Ως εκ τούτου, επιβάλλεται η ανάληψη νομοθετικής πρωτοβουλίας προς αυτήν την κατεύθυνση της συμμετοχής σταθμών ΑΠΕ στην χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας χωρίς λειτουργική ενίσχυση, την οποία έχει εισηγηθεί και η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (βλ. Ο-75975/20.2.2019 επιστολή προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας).
Στο πλαίσιο αυτό, με την προτεινόμενη ρύθμιση παρέχεται η δυνατότητα σε σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέρ¬γειας από Ανα¬νε¬ώ¬σι¬μες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.) και Συμ¬πα-ραγωγή Ηλεκτρισμού και Θερ¬μό¬τητας Υψη¬λής Απόδοσης (Σ.Η.Θ.Υ.Α.), των οποίων οι κάτοχοι δεν έχουν λάβει επενδυτική ενίσχυση, να επιλέξουν, είτε κατά τον χρόνο σύνδεσης, είτε το αργότερο εντός τεσσάρων (4) ετών από την λειτουργία των σταθ¬μών, να συμμετέχουν στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και να τίθενται σε λειτουργία (κα-νονική ή δοκιμαστική) στο Διασυν¬δε¬δεμένο Σύστη¬μα και το Διασυνδεδεμένο Δίκτυο με τις τρέχουσες τιμές της αγοράς/αγορών ηλεκτρικής ενέργειας.
Στην περίπτωση αυτή είτε δεν κατα¬ρτί¬ζον¬ται συμβάσεις Λειτουργικής Ενίσ¬χυσης του ν. 4414/2016, είτε επέρχεται αυτοδίκαιη λύση των συμβάσεων του ν. 4414/2016 ως ισχύει και των κατά τα άρθρα 3 παρ.5 περ. α΄ και 12 του ν. 3468/2006 (Α 129) συμβάσεων (feed in tariff). Παράλληλα, με την προτεινόμενη ρύθμιση παρέχεται εξουσιοδότηση προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας να ρυθμίσει τις σχετικές λεπτομέρειες εφαρμογής, στην περίπτωση ήδη καταρτισθεισών συμβάσεων ενίσχυσης.
Άρθρο 21
Όροι και διαδικασία για χορήγησης μεμονωμένης ενίσχυσης σε σταθμούς ΑΠΕ ισχύος μεγαλύτερης των 250MW
Με την προτεινόμενη ρύθμιση παρέχεται η δυνατότητα κοινοποίησης στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού) της χορήγησης μεμονωμένων ενισχύσεων για σύνθετους σταθμούς ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μεγάλης ισχύος > 250 MW με κοινό σημείο σύνδεσης με το δίκτυο. Η προτεινόμενη νομοθετική ρύθμιση θα συμβάλει στην έγκαιρη υλοποίηση των έργων αυτών και στην επίτευξη των Εθνικών στόχων της Ελλάδας για διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα για το 2030 και κινείται σε ευθυγράμμιση με το ανωτέρω ευρωπαϊκό πλαίσιο, λαμβάνοντας υπόψη και τις εν δυνάμει στρεβλώσεις από τη συμμετοχή των μεγάλων αυτών έργων σε ανταγωνιστική διαδικασία.
Η κοι¬νο¬ποί¬ηση θα αφορά ένα ενιαίο έργο το οποίο θα δύναται να απο¬τε¬λείται από περισσότερες της μί¬ας άδειες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, με την προϋπόθεση ότι το συνολικό έργο θα συνδέεται σε ένα σημείο στο Σύστημα ή το Δίκτυο.
Με την ίδια διάταξη παρέχεται εξουσιοδότηση προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας να ρυθμίσει τις σχετικές λεπτομέρειες εφαρμογής.
Άρθρο 22
Υβριδικοί Σταθμοί στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά
Με το ν. 3468/2006 προβλέφθηκαν για πρώτη φορά οι υβριδικοί σταθμοί, αποτελούμενοι από σύστημα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας και μονάδες ΑΠΕ, οι οποίοι συνιστούν επί του παρόντος τη βέλτιστη λύση για την επίτευξη της περαιτέρω διείσδυσης της παραγωγής ΑΠΕ στα αυτόνομα νησιωτικά συστήματα.
Πράγματι, με την υπ’ αριθ. 96/2007 Απόφαση της ΡΑΕ, τα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά (ΜΔΝ) της χώρας, έχουν χαρακτηρισθεί ως κορεσμένες περιοχές για τις τεχνολογίες αιολικών και φωτοβολταϊκών σταθμών (δηλαδή μη ελεγχόμενων σταθμών) και, συνεπώς, για λόγους ευστάθειας δικτύου και ασφαλούς ηλεκτροδότησης των νησιών, δεν επιτρέπεται η περαιτέρω εγκατάσταση τέτοιων σταθμών στα νησιά αυτά.
Κρίσιμο στοιχείο για την αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ στα ΜΔΝ είναι η έγκριση του καθεστώτος αποζημίωσης των υβριδικών σταθμών, το οποίο (καθεστώς) θα πρέπει να κοινοποιηθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Προς το σκοπό αυτό προτείνεται η παρούσα διάταξη, προκειμένου να καταστεί δυνατή η ενίσχυση της διείσδυσης των ΑΠΕ στα αυτόνομα νησιωτικά συστήματα με παράλληλη μείωση της λειτουργίας των θερμικών μονάδων και κατ΄επέκταση μείωση της επιβάρυνσης τω καταναλωτών μέσω των ΥΚΩ.
Σύμφωνα με αυτήν, ο Υπουργός θα καθορίσει το καθεστώς στήριξης ώριμων και μη ώριμων Υβριδικών Σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά, λαμβάνοντας υπόψη γα τα ώριμα έργα τις προβλέψεις των ήδη εκδοθείσων αδειών παραγωγής, ενώ οι τιμές αποζημίωσης της παραγόμενης ή απορροφώμενης από το δίκτυο ενέργειας ή της τιμής αποζημίωσης για την παροχή διαθεσιμότητας ισχύος του Υβριδικού Σταθμού Α.Π.Ε. δεν απαιτείται να αναγράφονται στις άδειες παραγωγής. Περαιτέρω, ρυθμίζονται οι περιπτώσεις Υβριδικών Σταθμών για τους οποίους έχει ήδη εκδοθεί άδεια παραγωγής, αλλά δεν έχουν τεθεί σε λειτουργία (κανονική ή δοκιμαστική) κατά τη δημοσίευση της παρούσας διάταξης, καθώς και η μεταχείριση των εκκρεμών αιτημάτων ενώπιον ΡΑΕ.
Άρθρο 23
Επέκταση χρόνου εγκατάστασης σταθμών ΣΗΘΥΑ για αγροτικές εκμεταλλεύσεις και τηλεθέρμανση πόλεων - Πλαίσιο αδειοδότησης για σταθμούς βιοαερίου (ΦΟΔΣΑ)
Με την παρ. 1 του εν λόγω άρθρου αντιμετωπίζεται το πρόβλημα των σταθμών Σ.Η.Θ.Υ.Α., των οποίων η παραγόμενη θερμική ενέργεια είτε αξιοποιείται για την παραγωγή αγροτικών προϊόντων είτε διατίθεται μέσω δικτύου τηλεθέρμανσης πόλεων, στους οποίους αυξάνεται η διάρκεια ισχύος της οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης για τους σταθμούς από δεκαοχτώ (18) σε τριάντα (30) μήνες, κατά αναλογική εφαρμογή των προβλεπόμενων για τους σταθμούς με τεχνολογίες βιομάζας, βιοαερίου ή και βιορευστών.
Πράγματι, στην περίπτωση των ως άνω σταθμών, όπως και στην περίπτωση των σταθμών βιομάζας, βιοαερίου ή βιο¬ρευστών, δεν είναι δυνατή η κατασκευή και σύνδεσή τους εντός του χρονικού διαστήματος των δεκαοκτώ μηνών, λόγω της πολυπλοκότητάς τους, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν με απώλεια των οριστικών όρων σύν¬δεσης που έχουν λάβει και έχουν διάρκεια δεκαοχτώ (18) μηνών, σύμφωνα με το άρθρο 8 παρ. 4 του ν. 3468/2006, και ουσιαστικά με ακύρωση τη όλης επένδυσης.
Με την παρ. 2 εισάγονται ρυθμίσεις για την προώθηση των έργων διαχείρισης στερεών αποβλήτων, που είναι άρρηκτα συν¬δε¬δε¬μένα με το έσοδο που θα απολάβουν οι φορείς αυτοί από την παραγωγή και έγ¬χυ¬ση ηλεκτρικής ενέργειας από το συνοδό σταθμό βιοαερίου. Ειδικότερα, οι παραπάνω σταθμοί βιοαερίου είναι κατά κύριο λόγο της τάξεως του 1 MW (κατά προσέγγιση, μεγίστως 4 MW). Εξαιτίας, όμως, της έντονης διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα (ιδίως, των αιολικών και φωτοβολταϊκών σταθμών) καθώς και της αδειοδότησης ή της χορήγησης προσφορών όρων σύνδεσης στο Δίκτυο στη βάση σειράς προτεραιότητας, καθίσταται αβέ¬βαι¬η η διασφάλιση της προσφοράς σύνδεσης για σταθμούς βιοαερίου από Φορείς Δια¬χεί¬ρι¬σης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ). Παράλληλα δε, η μεγάλη καθυστέρηση στην αδει¬ο¬δότηση και υλοποίησή τους καθυστερεί και τα σχέδια επεξεργασίας των αποβλήτων.
Με την παρούσα ρύθμιση εισάγεται ειδικό, διακριτό πλαίσιο αδειοδότησης για σταθμούς βιο¬αερίου, οι οποίοι πρόκειται να λειτουργήσουν υπό την ευθύνη των ΦΟΔΣΑ, Δήμων, Περι¬φερειών, Συνδέσμων Δήμων, Δικτύων Δήμων και Περιφερειών του άρθρου 101 του ν. 3852/2010 ως ισχύει, Περιφερειακών Ενώσεων Δήμων, Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, Ένωσης Περιφερειών, νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου τα οποία συστήνουν ή στα οποία συμμετέχουν οι προαναφερόμενοι φορείς, καθώς και Ν.Π.Ι.Δ. στα οποία συμμετέχουν ή συστήνουν η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας και η Ένωση Περιφερειών, οι δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης, η Ένωση Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης Αποχέτευσης (Ε.Δ.Ε.Υ.Α.), οι επιχειρήσεις των Ο.Τ.Α. που ανήκουν στο δημόσιο τομέα σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 1 του ν. 1256/1982 όπως ισχύει κλπ. Ειδικότερα ορίζεται ότι οι σταθμοί αυτοί:
- εξαιρούνται από τη διαδικασία έκδοσης Άδειας Παραγωγής, καθώς παρέλκει η αξιο-λό¬γηση των κριτηρίων χορήγησης άδειας παραγωγής αφού η ηλεκτροπαραγωγή από το παραγόμενο βιοαέριο εντάσσεται στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης διαχείρισης των αποβλήτων,
- λαμβάνουν εξαρχής οριστική Προσφορά Σύνδεσης (χωρίς να είναι προαπαιτούμενη η περιβαλλοντική αδειοδότηση) και εξαιρούνται από την καταβολή εγγυοδοσίας στο πλαί¬σιο της οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης, καθόσον δεσμεύονται ως προς την υλο-ποί¬ηση του έργου στο πλαίσιο δημόσιας σύμβασης,
- η Προσφορά Σύνδεσης έχει διάρκεια ισχύος πέντε (5) έτη, ώστε να δοθεί εύλογος χρόνος για όλες τις επιμέρους αναγκαίες πράξεις υλοποίησης των εν λόγω έργων (με-λέτες, διαγωνισμός, εκτέλεση έργου, κλπ.),
- αδειοδοτούνται κατά προτεραιότητα έναντι των λοιπών και λαμβάνουν οριστική προσφοράς εντός ενός μήνα από την υποβολή της αίτησης,
- χορηγείται Προσφορά σύνδεσης, ακόμα και σε περιοχές με κορεσμένα δίκτυα (Πε¬λο-πόν¬νησος, Εύβοια, ΜΔΝ) κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων.
Το προτεινόμενο πλαίσιο κρίνεται απολύτως αναγκαίο και ορθολογικό, ώστε να διασ¬φα-λιστεί ότι θα αδειοδοτηθούν, και κατά κύριο λόγο, ότι θα λάβουν Προσφορά Σύνδεσης κατά προτεραιότητα, οι σταθμοί βιοαερίου που συνδέονται με την διαχείριση των απο-βλήτων, ακόμα και σε περιοχές με χαρακτηρισμένα κορεσμένα δίκτυα, κατά παρέκκλιση των οικείων διατάξεων, για λόγους δημοσίου συμφέροντος αναγόμενους στην υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων.
Άρθρο 24
Πλαίσιο εγκατάστασης Φ/Β σταθμών σε αγροτική γη (<1% αγροτικής γης)
Το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) καθίσταται πλέον ιδιαίτερα φιλόδοξο και αποσκοπεί στη μείωση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης σε συμμόρφωση με τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ως εκ τούτου, κύριο πυλώνα του νέου ΕΣΕΚ αποτελεί η αύξηση της διείσδυσης της παραγωγής ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα στο 35% της τελικής ακαθάριστης κατανάλωσης ενέργειας. Αυτό σημαίνει ότι αποτελεί βραχυπρόθεσμο στόχο η εγχώρια ηλεκτροπαραγωγή να προέρχεται τουλάχιστον κατά 60% από σταθμούς ΑΠΕ.
Η παρούσα ρύθμιση αποτελεί μέρος των διατάξεων που στόχο έχουν να συμβάλουν στη δημιουργία περιβάλλοντος στο πλαίσιο του οποίου θα εγκατασταθούν νέοι σταθμοί ΑΠΕ, ενώ παράλληλα επιτρέπουν την ελεγχόμενη και αποτρέπουν την αλόγιστη εγκατάσταση νέων φωτοβολταϊκών σταθμών σε γαίες υψηλής παραγωγικότητας.
Ειδικότερα, με τις νέες διατάξεις του άρθρου αυτού καθίσταται πλέον εφαρμόσιμη η προηγούμενη κατ’ ουσίαν ανενεργή διάταξη της παρ. 6 του άρθρου 56 του ν. 2637/1998, επιτρέποντας την εγκατάσταση σταθμών ΑΠΕ ανεξαρτήτως ισχύος.
Ειδικά για τους φ/β σταθμούς ισχύος μεγαλύτερης ή ίσης του 1MW, απαγορεύεται η εγκατάσταση φβ σταθμών, εγκατεστημένης ισχύος μεγαλύτερης ή ίσης του 1 MW απα¬γο-ρεύεται σε αγρο¬τε¬μάχια που χαρακτηρίζονται ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας, συμ¬περι¬λαμβα¬νο¬μένων των περιοχών της Αττικής, καθώς και των περιοχών της Επικρά¬τειας που έχουν ήδη καθοριστεί ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας από εγκεκριμένα Γενικά Πολε¬ο¬δο¬μικά Σχέδια (Γ.Π.Σ.) ή Σχέδια Χωρικής Οικιστικής Οργάνωσης Ανοιχτής Πόλης (Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) του ν. 2508/1997 (Α’ 124), σε Ζώνες Οικιστικού Ελέγ¬χου (Ζ.Ο.Ε.) του άρθρου 29 του ν. 1337/1983 (Α’ 33) και σε Τοπικά Χωρικά Σχέδια του ν.4447/2016 (Α’ 241) εκτός αν διαφορετικά προβλέπεται στα εγκεκριμένα αυτά σχέδια (δηλαδή εκτός των περιπτώσεων που το επιτρέπουν).
Ειδικά όμως για φ/β σταθμούς ισχύος μικρότερης του 1MW, ορίζεται ότι επιτρέπεται η εγκατάσταση τους, σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών της Αττικής, καθώς και των περιοχών της Επικράτειας που έχουν ήδη καθοριστεί ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας από εγκεκριμένα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια (Γ.Π.Σ.) ή Σχέδια Χωρικής Οικιστικής Οργάνωσης Ανοιχτής Πόλης (Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) του ν. 2508/1997 (Α’ 124), σε Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου (Ζ.Ο.Ε.) του άρθρου 29 του ν. 1337/1983 (Α’ 33) και σε Τοπικά Χωρικά Σχέδια του ν.4447/2016 (Α’ 241), ακόμα και αν δεν προβλέπεται στα παραπάνω σχέδια και ΖΟΕ, με μία όμως προϋπόθεση. Η προϋπόθεση είναι οι φωτοβολταϊκοί σταθμοί, για τους οποί¬ους χορη¬γούν¬ται δεσμευτικές προσφορές σύνδεσης από τον αρμόδιο Διαχειριστή, καλύπ¬τουν αγροτικές εκτάσεις που αθροιζόμενες με τις αγροτικές εκτάσεις που καλύπτουν φωτοβολ¬τα¬ϊκοί σταθμοί που έχουν ήδη τεθεί σε λειτουργία ή έχουν χορηγηθεί δεσμευτικές προσφορές σύνδεσης και τις εκτάσεις που καλύπτουν φωτο¬βολ-ταϊκοί σταθμοί που εγκαθίστανται σύμφωνα με την παρ. 11 του άρθρου 51 του ν. 4178/2013 (Α΄174), δεν υπερ¬βαίνουν το 1% του συνόλου των καλλιεργούμενων εκτάσεων της κάθε Περι¬φερει¬ακής Ενότητας.
Επιπλέον, προβλέπονται οι προϋποθέσεις αξιοποίησης της ευχέρειας αυτής όσον αφορά τους φωτοβολταϊκούς σταθμούς και παρέχονται τα εργαλεία μέσω της έκδοσης ΚΥΑ για τον έλεγχο και την και τη διαφύλαξη των καλλιεργούμενων εκτάσεων της κάθε περιφερειακής ενότητας και ως εκ τούτου της άμεσης και ορθολογικής εφαρμογής των εν λόγω διατάξεων. Τέλος, με την ΚΥΑ δύναται να επιβάλλονται περιορισμοί ως προς το είδος των καλλιεργούμενων εκτάσεων (πχ να εξαιρούνται ειδικές καλλιέργειες), ενώ μπορεί να περιορίζεται και το ως άνω ποσοστό σε συγκεκριμένες περιφερειακές ενότητες (πχ στην περιφέρεια Αττικής ή σε νησιωτικές ή άλλες περιφέρειες με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά).
Άρθρο 25
Ετήσια δήλωση κατ’ επάγγελμα αγροτών παραγωγών ΑΠΕ
Με την περίπτωση 1.α της υποπαραγράφου ΙΓ.1 του άρθρου πρώτου του ν. 4254/2014 (Α΄ 85) θεσπίστηκε η υποχρέωση υποβολής δηλώσεων των κατ΄επάγγελμα αγροτών – παρα-γω¬γών ηλεκ¬τρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκούς σταθμούς μέσω του πληροφοριακού συστήματος της Δ.Α.Π.Ε.Ε.Π. Α.Ε., εντός του πρώτου τριμήνου κάθε έτους, περί της διατήρησης ή μη της ιδιό¬τη¬τας τους ως κατ΄επάγγελμα αγροτών.
Με την προτεινόμενη ρύθμιση δίδεται η δυνατότητα υποβολής της δήλωσης έτους 2018 εντός χρονικού διαστήματος δύο μηνών από την ημερομηνία δημοσίευσης του παρόντος νόμου, προκειμένου να διασφαλισθεί η υποβολή της εν λόγω δήλωσης από σημαντικό αριθμό κατ’ επάγγελμα αγροτών, που μολονότι εμπίπτουν στις προϋποθέσεις ένταξης του ν. 4254/2014, δεν έχουν ακόμη προβεί στην υποβολή της.
Επειδή δε το συγκεκριμένο πρόβλημα επανεμφανίζεται κάθε έτος ύστερα από τη θέση σε ισχύ της εν λόγω υποχρέωσης με τον ν. 4254/2014 και επιλέγεται ως λύση η εισαγωγή ει¬δι-κής νομοθετικής διάταξης, με την προτεινόμενη ρύθμιση δίνεται λύση και για τα επόμενα χρόνια, με αναδρομικό επανακαθορισμό της τιμής αποζημίωσης από το προηγού¬μενο έτος, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα ανά περίπτωση στον πίνακα Α΄ της υπο¬παραγράφου ΙΓ.1 της παρ. ΙΓ του άρθρου πρώτου του ν. 4254/2014 για όλες τις περι¬πτώ¬σεις υποβολής δήλω¬σης μετά την παρέλευση του επιπρόσθετου διαστήματος των δύο (2) μηνών και εντός του έτους υπο¬βολής της δή¬λω¬σης.
Επίσης εισάγεται διάταξη για τις περιπτώσεις σταθμών έως και 100 kW, οι οποίοι, κατά την έναρξη ισχύος της υποπαραγράφου ΙΓ του ν.4254/2014 ανήκουν σε κατ` επάγγελμα αγρότες, σύμφωνα με την οποία αν μετά τη μείωση κατά ποσοστό 12% η τιμή αποζημίωσης προκύπτει να είναι μικρότερη από την τιμή αποζημίωσης που ισχύει για τους λοιπούς σταθμούς με την εφαρμογή του πίνακα Α, τότε σε αυτές εφαρμόζονται οι αντίστοιχες τιμές του πίνακα Α και δεν εφαρμόζεται η μείωση του 12% από τις ισχύουσες την 1.1.2014 τιμές αποζημίωσης.
Επιπλέον, προτείνεται η επιβολή στον κάτοχο του σταθμού εφάπαξ παρα¬κράτησης ίσης με 10€/kW ισχύος στο πρώτο χρονικά ενη¬με¬ρωτικό σημείωμα που εκ¬δίδεται μετά τον επανυ¬πολογισμό της τιμής αποζημίωσης, ως αντικίνητρο για την υποβολή εκπρόθεσμης δήλωσης, προκειμένου να αντιμετωπισθεί ριζικά το φαινόμενο υποβολής εκπρόθεσμων δηλώσεων.
Άρθρο 26
Εναρμόνιση με Κανονισμό για ευθύνη εξισορρόπησης σταθμών ΑΠΕ
Σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2019/943 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμ¬βου-λίου της 5ης Ιουνίου 2019 σχετικά με την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής (ο «Κα¬νο¬νισμός»), όλοι οι συμμετέχοντες στην αγορά είναι οικονομικά υπεύθυνοι για τις αποκλίσεις που προκαλούν στο σύστημα («ευ¬θύνη εξισορρόπησης») και κατα¬βάλλουν προσπάθειες να μην προκαλούν ανισορροπία ή να συμβάλλουν στην εξισορρόπηση του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας.
Ωστόσο, ο Κανονισμός παρέχει ευχέρεια παρέκκλισης από την ευθύνη εξισορρόπησης, μεταξύ άλλων, στις περιπτώσεις έργων επίδειξης για καινοτόμες τεχνολογίες, καθώς και σταθμών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Α.Π.Ε.) εγκατεστημένης ισχύος μικρό¬τερης των 400 kW αλλά και σταθμών που έχουν τεθεί σε λειτουργία πριν από την 4η Ιουλίου 2019. Σύμφωνα δε με το άρθρο 71 του Κανονισμού, οι εν λόγω διατάξεις τίθενται σε ισχύ από την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευση του Κα¬νο¬νισ¬μού στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρω¬παϊκής Ένωσης, ήτοι από την 4η Ιουλίου 2019 και εφ¬αρ¬μόζονται από την 1η Ιανουαρίου 2020. Συνεπώς, από την 1η Ιανουαρίου 2020, όλοι οι σταθ¬μοί Α.Π.Ε. με ισχύ μεγαλύτερη ή ίση των 400 kW που θα έχουν τεθεί σε λειτουργία (κανονική ή δοκιμαστική) μετά την 4η Ιου¬λίου 2019 έχουν ευθύνη εξισορ¬ρόπησης.
Ενόψει των ανωτέρω, σύμφωνα με την παράγραφο 1 της προτεινόμενης ρύθμισης, οι σταθμοί Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. εγκατεστημένης ισ¬χύ¬ος ή Μέγιστης Ισχύος Παραγωγής ίσης ή μεγαλύτερης των 400 kW υποχρεούνται εφεξής σε σύναψη Σύμβασης Λειτουργικής Ενίσχυσης Διαφορικής Προσαύξησης της παραγόμενης ηλεκ¬τρι¬κής ενέργειας (Σ.Ε.Δ.Π.) του άρθρου 9 του ν. 4414/2016, δηλαδή υπόκεινται και σε υποχρέωση εξι¬σορ¬ρό¬πη¬σης. Επίσης, προβλέπεται για σταθμούς άνω των 100kW με δικαίωμα σύναψης Σ.Ε.Σ.Τ., η προαιρετική υπαγωγή τους σε καθεστώς Λειτουρ¬γι¬κής Ενίσχυσης στη βάση Διαφορικής Προσαύξησης με τη σύναψη Σ.Ε.Δ.Π.. Παρέχεται επίσης εξουσιοδοτική διάταξη στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μεταβολής του ορίου των 400kW. Επίσης ορίζεται, στο πλαίσιο εναρμόνισης με τον Κανονισμό, ότι το όριο αυτό από 1.1.2026 δεν μπορεί να είναι ίσο ή μεγαλύτερο από 200kW.
Με την παρ. 2 προβλέπεται η προαιρετική μετάπτωση των σταθμών ισχύος άνω των 100 kW, (δηλ. με σύνδεση στην μέση τάση) με Σ.Ε.Σ.Τ. σε καθεστώς λειτουργικής ενίσχυσης με διαφορική προσαύξηση με την υπογραφή Σ.Ε.Δ.Π., για την ταχύτερη αποζημίωση των παραγωγών ΑΠΕ & ΣΗΘΥΑ σε εβδομαδιαία βάση μέσω της αγοράς ηλεκ¬τρι¬κής ενέργειας, ενώ προβλέπεται η εξουσιοδότηση μεταβολής του ως άνω ορίου με υπουργική Απόφαση. Επίσης ορίζεται ότι για τους σταθμούς που μεταπέσουν οικειοθελώς σε ΣΕΔΠ, παρέχεται το κίνητρο της Προσαύξηση Ανάπτυξης Ετοιμότητας Συμμετοχής στην Αγορά, όπως περιγράφεται στην παράγραφο 11 του άρθρου 5 του παρόντος νόμου.
Με την παρ. 3 εισάγεται το άρθρο 5Α στο ν.4414/2016 για τον ορισμό των περιπτώσεων σταθμών που εξαιρούνται από την ευθύνη εξισορρόπησης και ορίζεται ότι το κόστος εξισορρόπησης θα καθοριστεί με μεθοδολογία σύμφωνα με τον Κώδικα ΔΑΠΕΕΠ, αλλά δεν θα μπορεί να υπερβαίνει τη χρέωση του ΦΟΣΕΤΕΚ για την αντίστοιχη μηναία περίοδο.
Με την παρ.4 εισάγεται προτεραιότητα έγχυσης των μονάδων ΑΠΕ στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα, και στο Διασυν¬δεδεμένο Δίκτυο, όπως προβλέπεται στο άρθρο 12 του Κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Με την παρ.5 ενσωματώνεται στο εθνικό δίκαιο η παρ. 5(α) του άρ.70 της Οδηγίας 2019/944 (L 158) σε συμφωνία με στον Κανονισμό 943/2019 (L 158).
www.worldenergynews.gr
