Το ποσοστό της ανακύκλωσης στη χώρα μας είναι μόλις 17% και αφορά κυρίως χαρτί και πλαστικές συσκευασίες
Στο 1 δισ. ευρώ το χρόνο υπολογίζεται η αγορά της ανακύκλωσης στην Ελλάδα, με κύριο χαρακτηριστικό όμως την ύπαρξη πολλών εταιρειών που λειτουργούν χωρίς άδεια και το μεγαλύτερο μέρος του τζίρου να χαρακτηρίζεται ως «μαύρο».
Για την αντιμετώπιση του θέματος αυτού το Υπουργείο Περιβάλλοντος έχει προχωρήσει στην κατάθεση σχεδίου νόμου (βρίσκεται σε διαβούλευση), με βάση το οποίο προβλέπονται τσουχτερά πρόστιμα που θα επιβάλλουν οι δήμοι στους πολίτες που δεν ανακυκλώνουν.
Παράλληλα, με το νομοσχέδιο επιχειρείται ένα «ξεκαθάρισμα» των εταιριών που δραστηριοποιούνται στον χώρο, καθώς το υπουργείο διαπιστώνει εκτεταμένη φοροδιαφυγή.
Οι δήμοι θα έχουν τη δυνατότητα να επιβάλουν πρόστιμο ως και 500 ευρώ σε πολίτες που δεν υλοποιούν το πρόγραμμα το οποίο έχει αποφασιστεί, ενώ αναβαθμίζεται ο ρόλος του Εθνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης, που θα μπορεί να επιβάλλει πρόστιμα και να αφαιρεί άδειες από συστήματα ανακύκλωσης που έχουν προβλήματα με τον νόμο και υποθέσεις με παράνομη διακίνηση αποβλήτων.
Η δομή του συστήματος ανακύκλωσης στην Ελλάδα
Σήμερα, ο κεντρικός φορέας ανακύκλωσης στη χώρα μας είναι ο Eλληνικός Oργανισμός Aνακύκλωσης (EOAN), Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, ελεγχόμενο από το δημόσιο και η Eλληνική Eταιρία Aξιοποίησης Aνακύκλωσης (EEAA), στην οποία μετέχουν βιομηχανικές και εμπορικές επιχειρήσεις και με ποσοστό 35% η Kεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔE).
Aκολουθούν 22 πιστοποιημένα Συστήματα Eναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ), ανάλογα με το αντικείμενο.
Έτσι λειτουργούν η «Aνακύκλωση Συσκευών AE» για τα ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά, οι Polyeco, Hellenic Environmental Center, E.E.A.A., EΛTEΠE, KEΔEΠ για τα απόβλητα, η EΔOE για τα οχήματα, η Ecoelastika για τα ελαστικά κλπ.
Tα 22 ΣEΔ συνεργάζονται με 232 μονάδες σε όλη την Eλλάδα.
O βασικότερος κρίκος της αλυσίδας είναι τα KΔAY (Kέντρα Διαλογής Aνακυκλώσιμων Yλικών) που ανέρχονται σε 30 πανελλαδικά - τα περισσότερα ιδιωτικές επιχειρήσεις - και μόλις τέσσερα στην Aττική.
Eπίσης, υπάρχουν οκτώ εγκαταστάσεις επεξεργασίας Aποβλήτων Hλεκτρικού και Hλεκτρονικού Eξοπλισμού (AHHE), 115 εγκαταστάσεις επεξεργασίας οχημάτων τέλους κύκλου ζωής, 7 εγκαταστάσεις ανακύκλωσης συσσωρευτών μολύβδου οξέως, 6 μονάδες αναγέννησης αποβλήτων λιπαντικών ελαίων, 5 μονάδες επεξεργασίας χρησιμοποιημένων ελαστικών οχημάτων.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Eurostat για τη διαχείριση των απορριμμάτων στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο μέσος κάτοικος της ΕΕ παράγει 513 κιλά σκουπίδια ετησίως.
Στην Ελλάδα, ο αντίστοιχος αριθμός είναι 478 κιλά.
Η Δανία με 833 κιλά, η Κύπρος με 778 και η Ιρλανδία με 742 καταλαμβάνουν τις πρώτες θέσεις, ενώ η Τσεχία με την Πολωνία με 316 κιλά τις τελευταίες.
Στην ΕΕ ανακυκλώνεται κατά μέσο όρο το 24% των αστικών στερεών αποβλήτων.
Στην Ελλάδα το 82% οδηγείται στις χωματερές, ανακυκλώνεται το 17% και μόνο το 2% κομποστοποιείται.
«Πρωταθλήτριες» στην ανακύκλωση και την κομποστοποίηση εμφανίζονται η Αυστρία (70%), η Γερμανία (66%), η Ολλανδία (60%) και το Βέλγιο (58%).
Στον αντίποδα βρίσκουμε τη Βουλγαρία που στέλνει όλα τα απορρίμματα στις χωματερές και δεν πραγματοποιεί καμία ανακύκλωση, τη Ρουμανία με 99% στις χωματερές και 1% ανακύκλωση και τη Μάλτα, Λιθουανία, Τσεχία και Σλοβακία με ποσοστό ανακύκλωσης κάτω του 4%.
Τι ανακυκλώνουν οι Έλληνες
«Πρωταγωνιστής» στα είδη που ανακυκλώνονται συχνότερα στη χώρα μας είναι το χαρτί που αποτελεί το 90% των αντικειμένων που αξιοποιούν οι πολίτες μέσω της ανακύκλωσης.
Δεύτερο στη λίστα των συχνότερα ανακυκλώσιμων ειδών είναι οι πλαστικές συσκευασίες (64%) και ακολουθούν τα μέταλλα (49%), τα γυαλιά (49%) και οι μπαταρίες σε ποσοστό 44%.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα κατέχει μία από τις χειρότερες θέσεις στην Ευρώπη όσον αφορά την ποσότητα των οικιακών απορριμμάτων που καταλήγει σε χώρους υγειονομικής ταφής (ΧΥΤΑ) σε σύγκριση με άλλες χώρες όπως Σουηδία, Γερμανία και Βέλγιο όπου το ποσοστό των οικιακών απορριμμάτων που καταλήγει στις χωματερές είναι μηδενικό.
Στόχος της Ε.Ε. είναι έως το 2020 να ανακυκλώνεται το 50% των οικιακών και άλλων παρόμοιων αποβλήτων, στόχος, που σύμφωνα με τους ειδικούς της αγοράς, είναι πολύ δύσκολα επιτεύξιμος για την Ελλάδα
Και αυτό γιατί παρά τη σημαντική άνοδο που έχει ήδη υλοποιηθεί στον κλάδο, η χώρα μας εξακολουθεί να κατατάσσεται στις τελευταίες θέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναφορικά με το ποσοστό ανακύκλωσης, καθώς μόλις το 18% των απορριμμάτων ανακτάται και επεξεργάζεται, ενώ σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες η επίδοση αυτή διαμορφώνεται έως και σε 70%.
Αντιθέτως, η Ελλάδα χρησιμοποιεί ως κύρια μέθοδο διαχείρισης των απορριμμάτων την τελική απόθεση στο έδαφος σε ποσοστό 82%.
Δεκάδες οι χωματερές ανά την ελληνική επικράτεια
Σημαντικό πρόβλημα αποτελούν οι χωματερές με τα πρόστιμα από την Ευρωπαϊκή Ένωση να… πέφτουν βροχή.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σήμερα υπάρχουν 52 ενεργές χωματερές, εκ των οποίων 20 στην Πελοπόννησο, 11 στο Νότιο Αιγαίο, 5 στην Ανατολική Μακεδονία -Θράκη, 5 στη Δυτική Ελλάδα (περιλαμβάνεται η Αχαΐα και η Ηλεία), 3 στο Ιόνιο, 3 στη Στερεά Ελλάδα, 3 στην Αττική και 2 στο Βόρειο Αιγαίο.
Οι ανενεργές (αυτές που έχουν κλείσει μεν, αλλά δεν έχουν αποκατασταθεί) φθάνουν τις 166, εκ των οποίων οι 60 βρίσκονται στην Πελοπόννησο, 46 στην Κεντρική Μακεδονία, 21 στο Νότιο Αιγαίο, 10 στη Στερεά Ελλάδα.
Για όλες αυτές τις χωματερές η χώρα μας πληρώνει δεκάδες εκατομμύρια ευρώ.
Ειδικότερα, στο πρώτο εξάμηνο του 2015 το πρόστιμο ανήλθε στα 10,8 εκατ. ευρώ, ενώ πρόσφατα οι ελληνικές αρχές απέστειλαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τα τελευταία στοιχεία, προκειμένου να υπολογιστεί η δεύτερη δόση του ευρωπροστίμου.
Έτσι η Ελλάδα κάθε εξάμηνο πρέπει θα καταβάλλει 80.000 ευρώ για κάθε χωματερή σε λειτουργία και 40.000 ευρώ για κάθε χωματερή που έχει κλείσει, αλλά δεν έχει αποκατασταθεί.
Υπενθυμίζεται ότι το αρχικό πρόστιμο (10 εκατ. ευρώ εφάπαξ) αφορούσε σε 293 χωματερές με συνολικά 363 παραβάσεις.
Σήμερα από τους πέντε διαγωνισμούς που έχουν προκηρυχθεί για την δημιουργία μέσω ΣΔΙΤ μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων σε Δυτική Μακεδονία, Σέρρες, Ηλεία, Πελοπόννησο και Ήπειρο, συνολικού ύψους 330 εκατ. ευρώ, το μοναδικό έργο που έχει συμβασιοποιηθεί είναι αυτό που αφορά στη Δυτική Μακεδονία.
Κοντά στην υπογραφή της σύμβασης βρίσκεται και ο όμιλος Τέρνα για την διαχείριση των απορριμάτων της Πελοπονήσσου.
Επίσης υπάρχουν άλλα τρία έργα, αυτό της Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης, της Κέρκυρας και της Αχαϊας, που είναι στα σκαριά.
Ελένη Μπότα
Αρχική δημοσίευση: 01/02/2017 07:00
www.worldenergynews.gr
Για την αντιμετώπιση του θέματος αυτού το Υπουργείο Περιβάλλοντος έχει προχωρήσει στην κατάθεση σχεδίου νόμου (βρίσκεται σε διαβούλευση), με βάση το οποίο προβλέπονται τσουχτερά πρόστιμα που θα επιβάλλουν οι δήμοι στους πολίτες που δεν ανακυκλώνουν.
Παράλληλα, με το νομοσχέδιο επιχειρείται ένα «ξεκαθάρισμα» των εταιριών που δραστηριοποιούνται στον χώρο, καθώς το υπουργείο διαπιστώνει εκτεταμένη φοροδιαφυγή.
Οι δήμοι θα έχουν τη δυνατότητα να επιβάλουν πρόστιμο ως και 500 ευρώ σε πολίτες που δεν υλοποιούν το πρόγραμμα το οποίο έχει αποφασιστεί, ενώ αναβαθμίζεται ο ρόλος του Εθνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης, που θα μπορεί να επιβάλλει πρόστιμα και να αφαιρεί άδειες από συστήματα ανακύκλωσης που έχουν προβλήματα με τον νόμο και υποθέσεις με παράνομη διακίνηση αποβλήτων.
Η δομή του συστήματος ανακύκλωσης στην Ελλάδα
Σήμερα, ο κεντρικός φορέας ανακύκλωσης στη χώρα μας είναι ο Eλληνικός Oργανισμός Aνακύκλωσης (EOAN), Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, ελεγχόμενο από το δημόσιο και η Eλληνική Eταιρία Aξιοποίησης Aνακύκλωσης (EEAA), στην οποία μετέχουν βιομηχανικές και εμπορικές επιχειρήσεις και με ποσοστό 35% η Kεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔE).
Aκολουθούν 22 πιστοποιημένα Συστήματα Eναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ), ανάλογα με το αντικείμενο.
Έτσι λειτουργούν η «Aνακύκλωση Συσκευών AE» για τα ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά, οι Polyeco, Hellenic Environmental Center, E.E.A.A., EΛTEΠE, KEΔEΠ για τα απόβλητα, η EΔOE για τα οχήματα, η Ecoelastika για τα ελαστικά κλπ.
Tα 22 ΣEΔ συνεργάζονται με 232 μονάδες σε όλη την Eλλάδα.
O βασικότερος κρίκος της αλυσίδας είναι τα KΔAY (Kέντρα Διαλογής Aνακυκλώσιμων Yλικών) που ανέρχονται σε 30 πανελλαδικά - τα περισσότερα ιδιωτικές επιχειρήσεις - και μόλις τέσσερα στην Aττική.
Eπίσης, υπάρχουν οκτώ εγκαταστάσεις επεξεργασίας Aποβλήτων Hλεκτρικού και Hλεκτρονικού Eξοπλισμού (AHHE), 115 εγκαταστάσεις επεξεργασίας οχημάτων τέλους κύκλου ζωής, 7 εγκαταστάσεις ανακύκλωσης συσσωρευτών μολύβδου οξέως, 6 μονάδες αναγέννησης αποβλήτων λιπαντικών ελαίων, 5 μονάδες επεξεργασίας χρησιμοποιημένων ελαστικών οχημάτων.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Eurostat για τη διαχείριση των απορριμμάτων στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο μέσος κάτοικος της ΕΕ παράγει 513 κιλά σκουπίδια ετησίως.
Στην Ελλάδα, ο αντίστοιχος αριθμός είναι 478 κιλά.
Η Δανία με 833 κιλά, η Κύπρος με 778 και η Ιρλανδία με 742 καταλαμβάνουν τις πρώτες θέσεις, ενώ η Τσεχία με την Πολωνία με 316 κιλά τις τελευταίες.
Στην ΕΕ ανακυκλώνεται κατά μέσο όρο το 24% των αστικών στερεών αποβλήτων.
Στην Ελλάδα το 82% οδηγείται στις χωματερές, ανακυκλώνεται το 17% και μόνο το 2% κομποστοποιείται.
«Πρωταθλήτριες» στην ανακύκλωση και την κομποστοποίηση εμφανίζονται η Αυστρία (70%), η Γερμανία (66%), η Ολλανδία (60%) και το Βέλγιο (58%).
Στον αντίποδα βρίσκουμε τη Βουλγαρία που στέλνει όλα τα απορρίμματα στις χωματερές και δεν πραγματοποιεί καμία ανακύκλωση, τη Ρουμανία με 99% στις χωματερές και 1% ανακύκλωση και τη Μάλτα, Λιθουανία, Τσεχία και Σλοβακία με ποσοστό ανακύκλωσης κάτω του 4%.
Τι ανακυκλώνουν οι Έλληνες
«Πρωταγωνιστής» στα είδη που ανακυκλώνονται συχνότερα στη χώρα μας είναι το χαρτί που αποτελεί το 90% των αντικειμένων που αξιοποιούν οι πολίτες μέσω της ανακύκλωσης.
Δεύτερο στη λίστα των συχνότερα ανακυκλώσιμων ειδών είναι οι πλαστικές συσκευασίες (64%) και ακολουθούν τα μέταλλα (49%), τα γυαλιά (49%) και οι μπαταρίες σε ποσοστό 44%.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα κατέχει μία από τις χειρότερες θέσεις στην Ευρώπη όσον αφορά την ποσότητα των οικιακών απορριμμάτων που καταλήγει σε χώρους υγειονομικής ταφής (ΧΥΤΑ) σε σύγκριση με άλλες χώρες όπως Σουηδία, Γερμανία και Βέλγιο όπου το ποσοστό των οικιακών απορριμμάτων που καταλήγει στις χωματερές είναι μηδενικό.
Στόχος της Ε.Ε. είναι έως το 2020 να ανακυκλώνεται το 50% των οικιακών και άλλων παρόμοιων αποβλήτων, στόχος, που σύμφωνα με τους ειδικούς της αγοράς, είναι πολύ δύσκολα επιτεύξιμος για την Ελλάδα
Και αυτό γιατί παρά τη σημαντική άνοδο που έχει ήδη υλοποιηθεί στον κλάδο, η χώρα μας εξακολουθεί να κατατάσσεται στις τελευταίες θέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναφορικά με το ποσοστό ανακύκλωσης, καθώς μόλις το 18% των απορριμμάτων ανακτάται και επεξεργάζεται, ενώ σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες η επίδοση αυτή διαμορφώνεται έως και σε 70%.
Αντιθέτως, η Ελλάδα χρησιμοποιεί ως κύρια μέθοδο διαχείρισης των απορριμμάτων την τελική απόθεση στο έδαφος σε ποσοστό 82%.
Δεκάδες οι χωματερές ανά την ελληνική επικράτεια
Σημαντικό πρόβλημα αποτελούν οι χωματερές με τα πρόστιμα από την Ευρωπαϊκή Ένωση να… πέφτουν βροχή.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σήμερα υπάρχουν 52 ενεργές χωματερές, εκ των οποίων 20 στην Πελοπόννησο, 11 στο Νότιο Αιγαίο, 5 στην Ανατολική Μακεδονία -Θράκη, 5 στη Δυτική Ελλάδα (περιλαμβάνεται η Αχαΐα και η Ηλεία), 3 στο Ιόνιο, 3 στη Στερεά Ελλάδα, 3 στην Αττική και 2 στο Βόρειο Αιγαίο.
Οι ανενεργές (αυτές που έχουν κλείσει μεν, αλλά δεν έχουν αποκατασταθεί) φθάνουν τις 166, εκ των οποίων οι 60 βρίσκονται στην Πελοπόννησο, 46 στην Κεντρική Μακεδονία, 21 στο Νότιο Αιγαίο, 10 στη Στερεά Ελλάδα.
Για όλες αυτές τις χωματερές η χώρα μας πληρώνει δεκάδες εκατομμύρια ευρώ.
Ειδικότερα, στο πρώτο εξάμηνο του 2015 το πρόστιμο ανήλθε στα 10,8 εκατ. ευρώ, ενώ πρόσφατα οι ελληνικές αρχές απέστειλαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τα τελευταία στοιχεία, προκειμένου να υπολογιστεί η δεύτερη δόση του ευρωπροστίμου.
Έτσι η Ελλάδα κάθε εξάμηνο πρέπει θα καταβάλλει 80.000 ευρώ για κάθε χωματερή σε λειτουργία και 40.000 ευρώ για κάθε χωματερή που έχει κλείσει, αλλά δεν έχει αποκατασταθεί.
Υπενθυμίζεται ότι το αρχικό πρόστιμο (10 εκατ. ευρώ εφάπαξ) αφορούσε σε 293 χωματερές με συνολικά 363 παραβάσεις.
Σήμερα από τους πέντε διαγωνισμούς που έχουν προκηρυχθεί για την δημιουργία μέσω ΣΔΙΤ μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων σε Δυτική Μακεδονία, Σέρρες, Ηλεία, Πελοπόννησο και Ήπειρο, συνολικού ύψους 330 εκατ. ευρώ, το μοναδικό έργο που έχει συμβασιοποιηθεί είναι αυτό που αφορά στη Δυτική Μακεδονία.
Κοντά στην υπογραφή της σύμβασης βρίσκεται και ο όμιλος Τέρνα για την διαχείριση των απορριμάτων της Πελοπονήσσου.
Επίσης υπάρχουν άλλα τρία έργα, αυτό της Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης, της Κέρκυρας και της Αχαϊας, που είναι στα σκαριά.
Ελένη Μπότα
Αρχική δημοσίευση: 01/02/2017 07:00
www.worldenergynews.gr
