Η διπλωματική ολιγωρία της Λευκωσίας απένανατι στην τουρκική τακτική - Του καθηγητή Γιώργου Κέντα

Οι προσπάθειες της Λευκωσίας για λήψη μέτρων και κυρώσεων κατά της Τουρκίας δεν φαίνεται να αποφέρουν θετικό αποτέλεσμα.
Μένουν μόνο οκτώ μέρες για την καθοριστική σύνοδο των Υπουργών Εξωτερικών.
Στις 17 Ιουνίου συνέρχεται το τακτικό Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων στο οποίο θα εξεταστούν και οι ενέργειες της Τουρκίας στις κυρίαρχες θαλάσσιες ζώνες της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Τα καλά νέα είναι ότι έχει ετοιμαστεί προσχέδιο Συμπερασμάτων που θα κάνει αναφορές στις ενέργειές της Τουρκίας.
Τα κακά νέα είναι ότι τα Συμπεράσματα αυτά δεν κάνουν αναφορά σε μέτρα και κυρώσεις, αλλά σε ετοιμότητα αντίδρασης.
Ετοιμότητα αντίδρασης εκφράστηκε και στο παρελθόν σε διάφορους τόνους. Αυτή η στάση, όχι μόνο δεν είναι ουσιαστική, αλλά πάνω απ’ όλα δεν μπορεί να θεωρηθεί αποτρεπτική έναντι των σχεδιασμών της Τουρκίας.
Αντίθετα, η Άγκυρα θα περάσει αλώβητη. Με απλά λόγια, η ΕΕ θα παραμείνει για μια ακόμη φορά στα λόγια και δε θα προχωρήσει σε έργα.

Η Λευκωσία μέσω του κυπριακού ΥΠΕΞ άρχισε ήδη να προετοιμάζει το έδαφος για Συμπεράσματα του Συμβουλίου χωρίς μέτρα. Όπως αναφέρθηκε και στο παρελθόν, επενδύονται ίσως πολύ περισσότερα απ’ όσο θα έπρεπε στην εσωτερική κοινή γνώμη. Υπάρχει ελπίδα για καλύτερη απόφαση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στη Σύνοδο της 20ης με 21η Ιουνίου; Μάλλον όχι. Αυτή η επένδυση που κάνει η Λευκωσία στην ελπίδα για κάτι καλύτερο στην επόμενη Σύνοδο δεν φαίνεται να αποδίδει. Εάν δεν υπάρξει ισχυρή αντίδραση από το Συμβούλιο, δεν θα πρέπει να αναμένεται ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα πράξει κάτι πολύ διαφορετικό.

Υπάρχει όμως και μια πιο αρνητική εξέλιξη.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, στο προσχέδιο Συμπερασμάτων γίνεται αναφορά σε παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Εάν αυτό ευσταθεί, τότε θα πρόκειται για δυσμενή εξέλιξη. Ένα βήμα προς τα πίσω.
Τόσο η δήλωση Μογκερίνι όσο και Έκθεση της Επιτροπής κάνουν αναφορά για έκνομες ενέργειες της Τουρκίας εντός της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Εάν στα Συμπεράσματα του Συμβουλίου δεν γίνει σαφής αναφορά σε τουρκικές παραβιάσεις εντός της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά μια γενική αναφορά στην Ανατολική Μεσόγειο, τότε χάνει η Λευκωσία και κερδίζει η Άγκυρα.

Η άποψη ότι οι ενέργειες της Τουρκίας είναι σε περιοχή, η κυριαρχία της οποίας είναι «αμφισβητούμενη» είναι Βρετανικής έμπνευσης.
Δυστυχώς η χλιαρή αντίδραση της Λευκωσίας και προσωπικά του Προέδρου Ανστασιάδη, αλλά και του ΥΠΕΞ κ. Ν. Χριστοδουλίδη, φαίνεται ότι έχουν αρνητικές συνέπειες.
Τη στιγμή που σε τεχνοκρατικό επίπεδο γίνεται γιγαντιαία προσπάθεια να πεισθούν οι πάντες για παραβιάσεις εντός της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης δηλώνει ικανοποιημένος από τις αμφίσημες θέσεις της βρετανικής κυβέρνησης.

Τέλος, μια επίσης αρνητική εξέλιξη είναι ότι, οι έκνομες ενέργειες της Τουρκίας αντιμετωπίζονται στο πλαίσιο της αξιολόγησης των ενταξιακών διαπραγματεύσεών της με την ΕΕ.
Η Λευκωσία θα έπρεπε να είχε επιδιώξει αντιμετώπιση των τουρκικών ενεργειών στο πλαίσιο της κοινής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, όχι στο πλαίσιο της πολιτικής διεύρυνσης της Ένωσης.
Με απλά λόγια, οι έκνομες ενέργειες της Τουρκίας θα έπρεπε να εξετάζονται κάτω από ξεχωριστό κεφάλαιο και παράλληλα με τις ενταξιακές τις διαπραγματεύσεις.
Οι συνέπειες θα έπρεπε να είναι, όχι μόνο πάνω στις ήδη χρεοκοπημένες ενταξιακές, αλλά και πάνω στις διμερείς σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας σε όλα τα επίπεδα.

Στη βάση των δεδομένων αυτών, η κυπριακή κυβέρνηση, όχι μόνο δε θα έπρεπε να εκφράζει ικανοποίηση και να επενδύει στην ελπίδα μιας επόμενης καλύτερης απόφασης, αλλά να διεκδικεί πιο μεθοδικά και πιο αποφασιστικά. Δυστυχώς όμως, σε πολιτικό επίπεδο, για μια ακόμη φορά η Λευκωσία αντέδρασε μετά την εκδήλωση των γεγονότων, χωρίς πρόληψη, χωρίς σχεδιασμό, χωρίς σαφή στοχοθέτηση.