Τη στιγμή που στην υπόλοιπη Ευρώπη και δη στη Βόρεια Θάλασσα αποτελούν έναν από τους πιο δυναμικά αναπτυσσόμενους κλάδους στο χώρο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τα υπεράκτια αιολικά πάρκα στην Ελλάδα εξακολουθούν να είναι ανύπαρκτα
«Στον αέρα» φαίνεται πως βρίσκονται οι επενδύσεις για τη δημιουργία θαλασσίων αιολικών πάρκων στη χώρα μας, καθώς - παρά την ύπαρξη σχετικού νομοθετικού πλαισίου - η υλοποίησή τους δεν έχει ακόμη προχωρήσει.
Μάλιστα, σε αντίθεση με ότι συμβαίνει στο εξωτερικό όπου κάθε χρόνο υλοποιούνται νέα projects υπεράκτιων αιολικών πάρκων, στην Ελλάδα επενδύσεις αυτής της κατηγορίας είναι προς το παρόν ανύπαρκτες παρά το ενδιαφέρον που υπήρξε από την πλευρά επιχειρήσεων να προχωρήσουν σε ανάλογα έργα.
Μάλιστα, πριν λίγα χρόνια είχαν υποβληθεί περί τις 36 αιτήσεις στη ΡΑΕ για επενδύσεις σε θαλάσσια αιολικά πάρκα, χωρίς ωστόσο να προχωρήσει στο στάδιο της κατασκευής κανένα από τα εν λόγω σχέδια.
Η πρώτη μεγάλη επένδυση που ανακοινώθηκε, αλλά τελικώς δεν πραγματοποιήθηκε, ήταν αυτή της εταιρείας RF Energy και θα αναπτύσσονταν βορειοανατολικά της Λήμνου και συγκεκριμένα ανοιχτά του ακρωτηρίου της Πλάκας.
Η μονάδα θα ήταν ισχύος 500 MW και συνολικού προϋπολογισμού 2 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με τα σχέδια της εταιρείας, το έργο προβλεπόταν να έχει 100 ανεμογεννήτριες ισχύος 5 MW η κάθε μία και να παράγει «πράσινη» ενέργεια ικανή να τροφοδοτήσει 500.000 νοικοκυριά περίπου, όσο δηλαδή μία πόλη στο μέγεθος της Θεσσαλονίκης, ενώ η λειτουργία του θα συνέβαλε στη μείωση των εκπομπών CO2 κατά 1.730.976 τόνους ετησίως!
Η επιλογή της Λήμνου δεν ήταν τυχαία καθώς είναι πολύ λίγες οι περιοχές που μπορούν να «φιλοξενήσουν» θαλάσσια αιολικά πάρκα, γιατί συνήθως τα βάθη στη θάλασσα είναι μεγάλα, σε αντίθεση με την συγκεκριμένη περιοχή όπου ήταν τεχνικά εφικτό να κατασκευαστεί ένα τέτοιου είδους έργο.
Τελικά, παρά τις τυμπανοκρουσίες, η μεγάλη επένδυση ναυαγεί.
Ο λόγος παραμένει ακόμη άγνωστος, αν και πληροφορίες αναφέρουν ότι η επένδυση κρίθηκε τελικώς ασύμφορη οικονομικά, καθώς το κόστος υλοποίησης του ήταν υψηλό.
Ενστάσεις και εμπόδια σχεδόν απ’ όλους
Σημαντικό ρόλο για την αναβολή της επένδυσης έπαιξε και μια σειρά άλλων γραφειοκρατικών εμποδίων.
Ένα από τα προβλήματα που τέθηκαν φαίνεται να αφορούσε στην ασφάλεια που έθεσαν οι Ένοπλες Δυνάμεις για όλα τα θαλάσσια οικόπεδα, ζητώντας να μειωθούν δραστικά τα αιολικά Μεγαβάτ που μπορούσε να «φιλοξενήσει» η κάθε περιοχή.
Εμπόδια, όμως, τέθηκαν και από τους υπόλοιπους εμπλεκόμενους φορείς όπως από το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, το Υπουργείο Εξωτερικών, το Υπουργείο Γεωργίας, το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, το Υπουργείο Θαλασσίων Υποθέσεων, την Αρχαιολογική Υπηρεσία κ.τ.λ.
Η χωροθέτηση του πάρκου είχε προωθηθεί με βάση το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και της στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων αυτού (ΚΥΑ 49828 ΦΕΚ Β 2464/03.12.08).
Σύμφωνα δε με τα σχέδια, θα αποτελούνταν από συστοιχίες ανεμογεννητριών που θα τοποθετούνταν σε σημεία της θάλασσας όπου τα βάθη είναι από 20 έως 45 μέτρα και σε απόσταση 2 έως 12 χιλιομέτρων από το πλησιέστερο σημείο στεριάς.
Να σημειωθεί ότι στη Λήμνο η RF Energy ήταν η πρώτη που έχει κάνει αίτηση για θαλάσσιο πάρκο.
Τι προβλέπει ο νόμος
Ο νόμος 3851/2010 (αρθ.6) για τις ΑΠΕ, επιτρέπει την εγκατάσταση Αιολικών Πάρκων εντός του εθνικού θαλάσσιου χώρου και προβλέπει μια νέα, κεντρική διαδικασία για την αδειοδότησή τους.
Για να εξασφαλιστούν η οικονομικότητα των εγκαταστάσεων, η αξιοπιστία και η ταχύτητα της ανάπτυξης, επελέγησαν ανεμογεννήτριες που πακτώνονται στον πυθμένα της θάλασσας και περιοχές με μικρά (έως 30 μέτρα) και μέσα (έως 50 μέτρα) βάθη, αποκλείοντας τους πλωτούς τύπους των οποίων η τεχνολογία δεν κρίθηκε αρκετά ώριμη, καθώς και τα μεγάλα βάθη.
Πλωτές λύσεις θα εξεταστούν σε πιθανή δεύτερη φάση του προγράμματος (2017-2025), εφόσον αυτό κριθεί σκόπιμο.
Τα κριτήρια για την χωροθέτηση των θαλάσσιων πάρκων είναι:
• Το διαθέσιμο αιολικό δυναμικό
• Η συμβατότητα της ανάπτυξης των πάρκων με άλλες χρήσεις του συγκεκριμένου χώρου
• Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις
• Η τεχνική δυνατότητα εγκατάστασης στην συγκεκριμένη θέση
• Η ευκολία σύνδεσης με το δίκτυο (και τις μελετώμενες επεκτάσεις του)
• Η οπτική όχληση
Η χρηματοδότησή τους θα γίνει είτε με τη συμμετοχή δημόσιων κεφαλαίων, είτε με ίδιους πόρους του αναδόχου, με αντάλλαγμα την παραχώρηση σε αυτόν, εν όλω ή εν μέρει, της εκμετάλλευσής του για ορισμένο χρόνο.
Αυξάνονται και πληθύνονται τα θαλάσσια αιολικά πάρκα στην υπόλοιπη Ευρώπη
Ένας από τους πιο δυναμικά αναπτυσσόμενους κλάδους των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Ευρώπη είναι τα θαλάσσια αιολικά πάρκα, τα οποία αναπτύσσονται κυρίως στη Βόρεια Θάλασσα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας, οι επενδύσεις σε ανεμογεννήτριες μέσα στη θάλασσα διπλασιάστηκαν το 2015, φτάνοντας τα 13,3 δισ. ευρώ.
Το 2015 τα θαλάσσια αιολικά προσέφεραν επιπλέον 3.019 MW, από τη λειτουργία 754 νέων ανεμογεννητριών, υπερδιπλάσια απ’ όσα είχαν τεθεί σε λειτουργία το 2014.
Η συνολική ισχύς των ευρωπαϊκών θαλάσσιων αιολικών πάρκων φτάνει πλέον τα 11.027 MW.
Σύμφωνα δε, με την Ευρωπαϊκή Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ), είναι έτοιμη να ξεκινήσει η δημιουργία ακόμα δέκα μεγάλων θαλάσσιων εγκαταστάσεων αιολικής ενέργειας, τα οποία θα δώσουν ακόμα 3.034 MW στο σύστημα.
Για τα συγκεκριμένα δέκα έργα έχουν ληφθεί οι επενδυτικές αποφάσεις.
Να σημειωθεί ότι η μεγάλη έκρηξη των επενδύσεων στον τομέα αυτό το 2015 πραγματοποιήθηκε από τη Γερμανία, όπου τέθηκαν σε λειτουργία εγκαταστάσεις ισχύος 2,282 MW.
Αρκετά πιο πίσω το Ηνωμένο Βασίλειο με 556 MW και η Ολλανδία με 180 MW. Στις τρεις αυτές χώρες ολοκληρώθηκαν το 2015, 14 έργα, ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη ακόμα έξι έργα, τα οποία συνολικά θα προσθέσουν 1.900 ΜW στο δίκτυο.
Ο συνολικός αριθμός των ανεμογεννητριών που έχουν εγκατασταθεί σε ευρωπαϊκές θάλασσες και συνδεθεί με το ηλεκτρικό δίκτυο είναι πλέον 3.230.
Εάν ληφθούν υπόψη και οι εγκαταστάσεις που βρίσκονται υπό κατασκευή σήμερα, τότε σήμερα υπάρχουν σε 11 ευρωπαϊκές χώρες 84 υπεράκτια αιολικά πάρκα.
Δεν είναι μόνο ο αριθμός των ανεμογεννητριών που αυξάνεται, αλλά και το μέγεθός τους, μαζί και η ενεργειακή δυναμικότητά τους.
Σύμφωνα με την ΕΕΑΕ κατασκευάζονται ολοένα μεγαλύτερες γεννήτριες, με αποτέλεσμα ο μέσος όρος ανά γεννήτρια να έχει ανέβει από τα 3,7 MW στα 4,2 MW.
Ελένη Μπότα
www.worldenergynews.gr
Μάλιστα, σε αντίθεση με ότι συμβαίνει στο εξωτερικό όπου κάθε χρόνο υλοποιούνται νέα projects υπεράκτιων αιολικών πάρκων, στην Ελλάδα επενδύσεις αυτής της κατηγορίας είναι προς το παρόν ανύπαρκτες παρά το ενδιαφέρον που υπήρξε από την πλευρά επιχειρήσεων να προχωρήσουν σε ανάλογα έργα.
Μάλιστα, πριν λίγα χρόνια είχαν υποβληθεί περί τις 36 αιτήσεις στη ΡΑΕ για επενδύσεις σε θαλάσσια αιολικά πάρκα, χωρίς ωστόσο να προχωρήσει στο στάδιο της κατασκευής κανένα από τα εν λόγω σχέδια.
Η πρώτη μεγάλη επένδυση που ανακοινώθηκε, αλλά τελικώς δεν πραγματοποιήθηκε, ήταν αυτή της εταιρείας RF Energy και θα αναπτύσσονταν βορειοανατολικά της Λήμνου και συγκεκριμένα ανοιχτά του ακρωτηρίου της Πλάκας.
Η μονάδα θα ήταν ισχύος 500 MW και συνολικού προϋπολογισμού 2 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με τα σχέδια της εταιρείας, το έργο προβλεπόταν να έχει 100 ανεμογεννήτριες ισχύος 5 MW η κάθε μία και να παράγει «πράσινη» ενέργεια ικανή να τροφοδοτήσει 500.000 νοικοκυριά περίπου, όσο δηλαδή μία πόλη στο μέγεθος της Θεσσαλονίκης, ενώ η λειτουργία του θα συνέβαλε στη μείωση των εκπομπών CO2 κατά 1.730.976 τόνους ετησίως!
Η επιλογή της Λήμνου δεν ήταν τυχαία καθώς είναι πολύ λίγες οι περιοχές που μπορούν να «φιλοξενήσουν» θαλάσσια αιολικά πάρκα, γιατί συνήθως τα βάθη στη θάλασσα είναι μεγάλα, σε αντίθεση με την συγκεκριμένη περιοχή όπου ήταν τεχνικά εφικτό να κατασκευαστεί ένα τέτοιου είδους έργο.
Τελικά, παρά τις τυμπανοκρουσίες, η μεγάλη επένδυση ναυαγεί.
Ο λόγος παραμένει ακόμη άγνωστος, αν και πληροφορίες αναφέρουν ότι η επένδυση κρίθηκε τελικώς ασύμφορη οικονομικά, καθώς το κόστος υλοποίησης του ήταν υψηλό.
Ενστάσεις και εμπόδια σχεδόν απ’ όλους
Σημαντικό ρόλο για την αναβολή της επένδυσης έπαιξε και μια σειρά άλλων γραφειοκρατικών εμποδίων.
Ένα από τα προβλήματα που τέθηκαν φαίνεται να αφορούσε στην ασφάλεια που έθεσαν οι Ένοπλες Δυνάμεις για όλα τα θαλάσσια οικόπεδα, ζητώντας να μειωθούν δραστικά τα αιολικά Μεγαβάτ που μπορούσε να «φιλοξενήσει» η κάθε περιοχή.
Εμπόδια, όμως, τέθηκαν και από τους υπόλοιπους εμπλεκόμενους φορείς όπως από το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, το Υπουργείο Εξωτερικών, το Υπουργείο Γεωργίας, το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, το Υπουργείο Θαλασσίων Υποθέσεων, την Αρχαιολογική Υπηρεσία κ.τ.λ.
Η χωροθέτηση του πάρκου είχε προωθηθεί με βάση το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και της στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων αυτού (ΚΥΑ 49828 ΦΕΚ Β 2464/03.12.08).
Σύμφωνα δε με τα σχέδια, θα αποτελούνταν από συστοιχίες ανεμογεννητριών που θα τοποθετούνταν σε σημεία της θάλασσας όπου τα βάθη είναι από 20 έως 45 μέτρα και σε απόσταση 2 έως 12 χιλιομέτρων από το πλησιέστερο σημείο στεριάς.
Να σημειωθεί ότι στη Λήμνο η RF Energy ήταν η πρώτη που έχει κάνει αίτηση για θαλάσσιο πάρκο.
Τι προβλέπει ο νόμος
Ο νόμος 3851/2010 (αρθ.6) για τις ΑΠΕ, επιτρέπει την εγκατάσταση Αιολικών Πάρκων εντός του εθνικού θαλάσσιου χώρου και προβλέπει μια νέα, κεντρική διαδικασία για την αδειοδότησή τους.
Για να εξασφαλιστούν η οικονομικότητα των εγκαταστάσεων, η αξιοπιστία και η ταχύτητα της ανάπτυξης, επελέγησαν ανεμογεννήτριες που πακτώνονται στον πυθμένα της θάλασσας και περιοχές με μικρά (έως 30 μέτρα) και μέσα (έως 50 μέτρα) βάθη, αποκλείοντας τους πλωτούς τύπους των οποίων η τεχνολογία δεν κρίθηκε αρκετά ώριμη, καθώς και τα μεγάλα βάθη.
Πλωτές λύσεις θα εξεταστούν σε πιθανή δεύτερη φάση του προγράμματος (2017-2025), εφόσον αυτό κριθεί σκόπιμο.
Τα κριτήρια για την χωροθέτηση των θαλάσσιων πάρκων είναι:
• Το διαθέσιμο αιολικό δυναμικό
• Η συμβατότητα της ανάπτυξης των πάρκων με άλλες χρήσεις του συγκεκριμένου χώρου
• Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις
• Η τεχνική δυνατότητα εγκατάστασης στην συγκεκριμένη θέση
• Η ευκολία σύνδεσης με το δίκτυο (και τις μελετώμενες επεκτάσεις του)
• Η οπτική όχληση
Η χρηματοδότησή τους θα γίνει είτε με τη συμμετοχή δημόσιων κεφαλαίων, είτε με ίδιους πόρους του αναδόχου, με αντάλλαγμα την παραχώρηση σε αυτόν, εν όλω ή εν μέρει, της εκμετάλλευσής του για ορισμένο χρόνο.
Αυξάνονται και πληθύνονται τα θαλάσσια αιολικά πάρκα στην υπόλοιπη Ευρώπη
Ένας από τους πιο δυναμικά αναπτυσσόμενους κλάδους των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Ευρώπη είναι τα θαλάσσια αιολικά πάρκα, τα οποία αναπτύσσονται κυρίως στη Βόρεια Θάλασσα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας, οι επενδύσεις σε ανεμογεννήτριες μέσα στη θάλασσα διπλασιάστηκαν το 2015, φτάνοντας τα 13,3 δισ. ευρώ.
Το 2015 τα θαλάσσια αιολικά προσέφεραν επιπλέον 3.019 MW, από τη λειτουργία 754 νέων ανεμογεννητριών, υπερδιπλάσια απ’ όσα είχαν τεθεί σε λειτουργία το 2014.
Η συνολική ισχύς των ευρωπαϊκών θαλάσσιων αιολικών πάρκων φτάνει πλέον τα 11.027 MW.
Σύμφωνα δε, με την Ευρωπαϊκή Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ), είναι έτοιμη να ξεκινήσει η δημιουργία ακόμα δέκα μεγάλων θαλάσσιων εγκαταστάσεων αιολικής ενέργειας, τα οποία θα δώσουν ακόμα 3.034 MW στο σύστημα.
Για τα συγκεκριμένα δέκα έργα έχουν ληφθεί οι επενδυτικές αποφάσεις.
Να σημειωθεί ότι η μεγάλη έκρηξη των επενδύσεων στον τομέα αυτό το 2015 πραγματοποιήθηκε από τη Γερμανία, όπου τέθηκαν σε λειτουργία εγκαταστάσεις ισχύος 2,282 MW.
Αρκετά πιο πίσω το Ηνωμένο Βασίλειο με 556 MW και η Ολλανδία με 180 MW. Στις τρεις αυτές χώρες ολοκληρώθηκαν το 2015, 14 έργα, ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη ακόμα έξι έργα, τα οποία συνολικά θα προσθέσουν 1.900 ΜW στο δίκτυο.
Ο συνολικός αριθμός των ανεμογεννητριών που έχουν εγκατασταθεί σε ευρωπαϊκές θάλασσες και συνδεθεί με το ηλεκτρικό δίκτυο είναι πλέον 3.230.
Εάν ληφθούν υπόψη και οι εγκαταστάσεις που βρίσκονται υπό κατασκευή σήμερα, τότε σήμερα υπάρχουν σε 11 ευρωπαϊκές χώρες 84 υπεράκτια αιολικά πάρκα.
Δεν είναι μόνο ο αριθμός των ανεμογεννητριών που αυξάνεται, αλλά και το μέγεθός τους, μαζί και η ενεργειακή δυναμικότητά τους.
Σύμφωνα με την ΕΕΑΕ κατασκευάζονται ολοένα μεγαλύτερες γεννήτριες, με αποτέλεσμα ο μέσος όρος ανά γεννήτρια να έχει ανέβει από τα 3,7 MW στα 4,2 MW.
Ελένη Μπότα
www.worldenergynews.gr
