Ο πρόεδρος της ΔΕΗ δηλώνει ότι είναι σε εγρήγορση και ότι αν και όταν χρειασθεί θα λάβει τα απαραίτητα πρόσθετα μέτρα
Η ανακοίνωση των οικονομικών αποτελεσμάτων της ΔΕΗ και οι ζημίες ύψους 903 εκατ. ευρώ το 2018 έναντι κερδών 297,6 εκατ. ευρώ το 2017, πυροδότησαν ένα κύκλο κριτικής σε βάρος της διοίκησης της επιχείρησης και μια σειρά ζοφερών σεναρίων για την επόμενη ημέρα.
Είναι γεγονός ότι η «διοίκηση Παναγιωτάκη» έβλεπε το παγόβουνο να έρχεται και άφηνε την ορχήστρα να παίζει, χωρίς να παίρνει μέτρα και χωρίς να αντιδρά όταν της απαγορεύτηκε να κάνει κινήσεις για να σταματήσει την καθοδική πορεία.
Όμως η διοίκηση της ΔΕΗ, όπως και η διοίκηση κάθε μεγάλης εταιρίας είναι διορισμένη από τους μετόχους.
Στην προκειμένη περίπτωση ο μέτοχος πλειοψηφίας είναι το δημόσιο, δηλαδή η εκάστοτε κυβέρνηση της οποία την πολιτική καλείται να εφαρμόσει η διοίκηση ανεξαρτήτως του εάν συμφωνεί ή όχι.
Στο παρελθόν βεβαίως, διοικήσεις της ΔΕΗ έχουν κατηγορηθεί ότι ασκούσαν δική τους πολιτική ή έχουν οδηγηθεί σε παραίτηση προκαλώντας κυβερνητικές κρίσεις.
Η σημερινή διοίκηση της ΔΕΗ δεν ανήκει σε αυτή την κατηγορία.
Άλλωστε, τα όρια τέθηκαν από ίδιο τον πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, όταν κάλεσε τον κ. Παναγιωτάκη «να συμφιλιωθεί με την πραγματικότητα», την περίοδο που η διοίκηση της ΔΕΗ διαφωνούσε με την πώληση των λιγνιτικών μονάδων.
Ο κ. Τσίπρας είχε πει χαρακτηριστικά πως «ο καθένας έχει τον δικό του ρόλο.
Ο ρόλος του κ. Παναγιωτάκη είναι να καταθέτει τις δικές του σκέψεις και προτάσεις για την καλύτερη διαχείριση της ΔΕΗ. Δεν παράγει πολιτική και δεν διαπραγματεύεται με τους Θεσμούς».
Βεβαίως δεν είναι λίγοι εκείνοι που την τελευταία πενταετία πολλές φορές αναρωτήθηκαν, γιατί ο κ. Παναγιωτάκης δεν παραιτείται εφόσον διαφωνεί με όσα επιβάλλονται στην εταιρία που εργάζεται για σχεδόν 40 χρόνια.
Πόσο μάλλον που ό ίδιος έχει προειδοποιήσει ότι «οι χώρες χρεοκοπούν και από την ενέργεια, όχι μόνο από τις τράπεζες».
Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα θα πρέπει να δοθεί από τον ίδιο τον κ. Παναγιωτάκη, αν και δεν έχει ιδιαίτερη σημασία για το μέλλον της ΔΕΗ και της χώρας αφού όπως ο ίδιος έχει εξηγήσει ο ηλεκτρισμός δεν είναι απλώς ένα αγαθό, αλλά η κινητήριο δύνημα της οικονομίας και της κοινωνίας.
Τα λάθη λοιπόν που οδήγησαν στη σημερινή κατάσταση της ΔΕΗ ανήκουν κυρίως στην κυβέρνηση.
Η «κατάρα» του ΕΝΦΙΑ και το σχέδιο για τη Μικρή ΔΕΗ
Η απαρχή των μεγάλων προβλημάτων ξεκίνησε κατά τη διάρκεια του δεύτερου μνημονίου όταν επιβλήθηκε στη ΔΕΗ να λειτουργήσει ως εισπρακτικός μηχανισμός του δημοσίου, συλλέγοντας το περίφημο «χαράτσι» των ακινήτων που στη συνεχεία μετατράπηκε στον γνωστό σε όλους ΕΝΦΙΑ.
Το χαράτσι περιόρισε τη ρευστότητα της ΔΕΗ καθώς οι πολίτες ξεκίνησαν να μην μπορούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους.
Βεβαίως από ένα σημείο και μετά οι ανείσπρακτες οφειλές από το χαράτσι μεταφέρθηκαν απευθείας στην εφορία όμως παράλληλα έκανε την εμφάνιση του και το περίφημο κίνημα «δεν πληρώνω» και άρχισαν να αυξάνονται οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τη ΔΕΗ.
Την ίδια περίοδο η τότε κυβέρνηση είχε νομοθετήσει το σχέδιο της Μικρής ΔΕΗ δηλαδή το διαχωρισμό της ΔΕΗ σε δυο κομμάτια με ενεργητικό και παθητικό, σε όλα τα επίπεδα των δραστηριοτήτων της επιχείρησης.
Το μικρότερο από τα οποία κομμάτια θα πωλούνταν σε ιδιώτες, εισφέροντας έσοδα στη ΔΕΗ και παράλληλα ικανοποιώντας την απαίτηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας.
Η Μικρή ΔΕΗ έγινε το λάβαρο της τότε αντιπολιτευτικής του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος αργότερα ως κυβέρνηση με υπουργό Ενέργειας τον Πάνο Σκουρλέτη σε μια συμβολική κίνηση ψήφισε στη Βουλή την κατάργηση του νόμου για τη Μικρής ΔΕΗ.
Όμως πριν από αυτό η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, είχε διαπραγματευτεί και ψηφίσει το τρίτο μνημόνιο μέσω του οποίου δεσμεύτηκε η ΔΕΗ να εκχωρήσει χωρίς αντάλλαγμα τη Μικρή ΔΕΗ (δεν την ονόμασε έτσι), δηλαδή το 50% της παραγωγής και το 50% της προμήθειας ηλεκτρισμού.
Παράλληλα δεσμεύτηκε να ιδιωτικοποιήσει τον ΑΔΜΗΕ και μάλιστα χωρίς αυτό να επιβάλλεται από καμία οδηγία για το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρισμού, αφού ο διαχωρισμός του ΑΔΜΗΕ από τη ΔΕΗ (νομικός και οικονομικός) είχε ήδη γίνει σε εφαρμογή της κοινοτικής νομοθεσίας.
Έτσι ο ΑΔΜΗΕ που μέχρι τότε ήταν 100% θυγατρική της ΔΕΗ αποσχίσθηκε από αυτή, ένα τμήμα του πέρασε στον έλεγχο μιας εταιρίας του δημοσίου και το 24% πωλήθηκε στην κινεζική State Grid.
Η πολύπλοκη και κοστοβόρα αυτή διαδικασία που πληρώθηκε από τη ΔΕΗ, είχε ως αποτέλεσμα η επιχείρηση να χάσει ένα περιουσιακό στοιχείο αξίας περίπου 1 δις ευρώ (η State Grid πλήρωσε 320 εκατ. ευρώ για το 24%) και να βάλει στα ταμεία της 172,2 εκατ. ευρώ.
Η αποτυχία των ΝΟΜΕ και η ασυλία των οφειλετών
Όμως ο κ. Σκουρλέτης έκανε ακόμη μια επιλογή.
Για να χάσει η ΔΕΗ το 50% του μεριδίου της στην προμήθεια ηλεκτρισμού καθιέρωσε το μηχανισμό των δημοπρασιών ΝΟΜΕ.
Έναν μηχανισμό για τον οποίο όλοι πλέον παραδέχονται ότι δεν απέδωσε τα αναμενόμενα, σε ότι αφορά το άνοιγμα της αγοράς ενώ έχει επιβαρύνει τη ΔΕΗ περί το 1 δις ευρώ μέχρι σήμερα.
Οι αποφάσεις του κ. Σκουρλέτη δεν σταματούν εδώ.
Ενώ οι ληξιπρόθεσμες οφειλές των καταναλωτών αυξάνονταν με ραγδαίους ρυθμούς έδωσε «πολιτική κατεύθυνση» στη ΔΕΗ να μην κόβει το ρεύμα για οφειλές μέχρι τα 1.000 ευρώ.
Αποτέλεσμα ήταν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές να φθάσουν τα 3 δις ευρώ και η ΔΕΗ να προσλάβει την εταιρία Qualco έναντι αμοιβής 18 εκατ. ευρώ για να εισπράξει μέρος των ληξιπρόθεσμων οφειλών των καταναλωτών.
Είναι απορίας άξιο πως η εταιρία που αξιοποιήθηκε και μάλιστα επιτυχώς από το δημόσιο για την είσπραξη του χαρατσιού των ακινήτων και λειτουργεί ακόμη και σήμερα ως εισπρακτικός μηχανισμός των δήμων όλης της χώρας δεν μπορεί να εισπράξει τις δικές της ληξιπρόθεσμες οφειλές.
Ο χρόνος κυλούσε, τα κέρδη της ΔΕΗ μειώνονταν, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές ακολουθούσαν αντίθετη πορεία και οι Θεσμοί πίεζαν για απελευθέρωση της αγοράς.
Τότε ήρθε το σχέδιο της πώλησης των λιγνιτικών μονάδων το οποίο προτάθηκε στους Θεσμούς από τον υπουργό Ενέργειας Γιώργο Σταθάκη ως λύση για να ανταποκριθεί η χώρα στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που επέβαλε μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ στη λιγνιτική παραγωγή.
Βεβαίως εδώ υπάρχει ένα ερώτημα που παραμένει αναπάντητο μέχρι σήμερα: Οι δημοπρασίες ΝΟΜΕ που στην πραγματικότητα είναι διάθεση στον ανταγωνισμό λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής παραγωγής της ΔΕΗ δεν κάλυπταν την απαίτηση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου;
Όπως και να έχουν τα πράγματα η ΔΕΗ προχωρεί στην πώληση των λιγνιτικών μονάδων της Μελίτης και της Μεγαλόπολης, όμως σε μια συγκυρία αρνητική για την παραγωγή ηλεκτρισμού από άνθρακα.
Έτσι τα έσοδα που θα εισπράξει από την πώληση, εάν βεβαίως ολοκληρωθεί, σε καμία περίπτωση δεν αναμένεται να προσεγγίσουν τα 242,7 εκατ. ευρώ της αποτίμησης τους όπως την έχει εγγράψει στα οικονομικά της αποτελέσματα.
Σήμερα πλέον ο πρόεδρος της ΔΕΗ Μανόλης Παναγιωτάκης για «να είναι ήσυχοι οι ανησυχούντες» δηλώνει ότι είναι σε εγρήγορση και αν και όταν χρειασθεί «θα λάβει τα απαραίτητα πρόσθετα μέτρα».
Αφήνει έτσι για μια ακόμη φορά ανοιχτό το ενδεχόμενο αύξησης τιμολογίων.
Όμως τόσο ο ίδιος όσο και όλη η αγορά γνωρίζουν ότι κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να του επιτραπεί από την κυβέρνηση όπως άλλωστε συνέβη μόλις πριν από δυο μήνες όταν ο κ. Σταθάκης απέρριψε κατηγορηματικά αύξηση τιμών του ρεύματος όσο είναι υπουργός, πόσο μάλλον πριν τις εκλογές.
www.worldenergynews.gr
