Παραμένει αβέβαιο ακόμη εάν πράγματι θα πραγματοποιηθεί η συνάντηση της 20ης Μαρτίου στο Τελ Αβίβ
Συνάντηση των ηγετών του Ισραήλ, της Κύπρου και της Ελλάδας με τον αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Μάικ Πομπέο, κατά τη διάρκεια της Τριμερούς Συνόδου Κορυφής που προγραμματίζεται να πραγματοποιηθεί στις 20 Μαΐου στο Ισραήλ, προανήγγειλε ο Κύπριος κυβερνητικός εκπρόσωπος Πρόδρομος Προδρόμου με δηλώσεις του στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Υπογραμμίζοντας κατ’ αρχήν την αναβάθμιση της Συνόδου σε Τετραμερή, ο κ. Προδρόμου σημειώνει ότι η παρουσία Πομπέο αντικατοπτρίζει τη σύγκλιση συμφερόντων που υπάρχει στην Ανατολική Μεσόγειο ως προς τα ενεργειακά, αλλά και το ότι οι ΗΠΑ επιζητούν να γίνουν μέρος της εξίσωσης ασφάλειας που αναπτύσσεται στην περιοχή.
Αναφερόμενος στην Τριμερή, ο κ. Προδρόμου υπογράμμισε ότι οι ΗΠΑ θέλουν και με την παρουσία τους να ενισχύσουν το σχήμα και σημείωσε πως «με αυτό τον τρόπο γίνεται ουσιαστικά και μια τετραμερής συνάντηση Κύπρου - Ελλάδας - Ισραήλ – ΗΠΑ και αναβαθμίζεται και η προηγούμενη τετραμερής που είχε γίνει στο Μπερ Σεβά τον περασμένο Δεκέμβριο».
Υπενθυμίζεται πως στην Τριμερή της Μπερ Σεβά εκπροσωπήθηκαν και οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής δια του Πρέσβη τους στο Ισραήλ, Ντέιβιντ Φρίντμαν.
Πάντως τα πράγματα είναι περισσότερο περίπλοκα απ’ όσο παρουσιάζονται και αυτό προκύπτει σαφώς τόσο από την επιφυλακτικότητα της Ιταλίας που ζήτησε την αναβολή της Τριμερούς Συνόδου του Τελ Αβίβ, όσο και από την πρόσφατη αντίδραση του Λίβανου σε ότι αφορά την όδευση του EastMed.
Του αγωγού δηλαδή που βρίσκεται στο επίκεντρο των Τριμερών συζητήσεων Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδας και ο οποίος σχεδιάζεται για να μεταφέρει ισραηλινό και κυπριακό αέριο στην Ευρώπη, έχοντας τη στήριξη τόσο των ΗΠΑ όσο και της ΕΕ.
Εναλλακτικό σενάριο όδευσης του East Med
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εύθραυστες ισορροπίες στην περιοχή σε συνδυασμό με την επιφυλακτικότητα που εκφράζεται από την Ιταλία το τελευταίο διάστημα, βάζουν εκ των πραγμάτων στο τραπέζι σενάρια αλλαγής της όδευσης του.
Έτσι αντί από την Ελλάδα ο East Med να κατευθυνθεί στην Ιταλία, τροφοδοτώντας την Ευρώπη με αέριο από το Ισραήλ και την Κύπρο, εξετάζεται το ενδεχόμενο να κατευθυνθεί βόρεια και μέσω των Σκοπίων ( Βόρειας Μακεδονίας) και της Σερβίας να φθάσει στην Αυστρία.
Εξάλλου όπως μεταδίδεται από την Αθήνα παραμένει αβέβαιο ακόμη εάν πράγματι θα πραγματοποιηθεί η συνάντηση της 20ης Μαρτίου στο Τελ Αβίβ.
Σε ότι αφορά τις ισορροπίες και τα διαφορετικά συμφέροντα αξίζει να αναφερθεί ότι τον περασμένο μήνα ο διευθύνων σύμβουλος της γαλλικής Total, Patrick Pouyanne δήλωσε στους FinancialνTimes πως το Ισραήλ είναι αρκετά «πολύπλοκο» για επενδύσεις.
Διευκρίνισε μάλιστα ότι η Total δεν είναι πρόθυμη να ρισκάρει τις σχέσεις που έχει με άλλες χώρες στην περιοχή, υπογράφοντας νέες συμφωνίες με το Ισραήλ.
Η θέση αυτή της Total δεν αποτελεί βέβαια έκπληξη δεδομένου ότι η εταιρία φαίνεται ότι εξακολουθεί να επιθυμεί τη συνεργασία με το Ιράν, μία συνεργασία, η οποία προσωρινά έχει τεθεί σε αναμονή λόγω της ανανέωσης των αμερικανικών κυρώσεων κατά της Τεχεράνης.
Επίσης, ο γαλλικός όμιλος που έχει δώσει το παρόν και στις έρευνες στην Κύπρο συνεργάζεται στενά με τον Λίβανο για την έρευνα και εκμετάλλευση offshore κοιτασμάτων στην ανατολική Μεσόγειο.
Εμπόδια από Τουρκία και Ρωσία
Όμως πέραν αυτών υπάρχουν και οι άλλες διαστάσεις στο πάζλ, όπως είναι ο ρόλος της Τουρκίας.
Όταν το Ισραήλ έκανε την πρώτη μεγάλη ανακάλυψη αερίου στο κοίτασμα Λεβιάθαν, συζητείτο με έμφαση το αέριο να μεταφερθεί στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας.
Ανάλογη πίεση δέχθηκε και η Κύπρος, για το δικό της αέριο, την περίοδο εκείνη.
Το σχέδιο για τη μεταφορά του οffshore αερίου του Ισραήλ και της Κύπρου με αγωγό από την Τουρκία φάνηκε να μπαίνει στις καλένδες στα τέλη του περασμένου χρόνου.
Με τη βοήθεια των ΗΠΑ και τη στήριξη της ΕΕ, ο αγωγός EastMed, ένα πρότζεκτ που είχε συζητηθεί στο παρελθόν, χωρίς τότε να κερδίζει την πρώτη θέση, πέρασε στο προσκήνιο.
Όμως στο πολύπλοκο σκηνικό της Ανατολικής Μεσογείου εμπλέκεται και η Ρωσία η οποία έχει αποφασίσει να κάνει έρευνες για τον εντοπισμό υδρογονανθράκων σε θαλάσσια περιοχή έξω από τις ακτές της Συρίας αλλά και στο Λίβανο σε συνεργασία με τη Total.
Aν βρεθεί αξιόλογο κοίτασμα τότε η μεταφορά του αερίου θα γίνει κατά πάσα πιθανότητα μέσω Τουρκίας, δεδομένης της εγγύτητάς της με τα κοιτάσματα και των πρόσφατα αναβαθμισμένων σχέσεων της Άγκυρας με τη Μόσχα.
Ας σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα, περίπου 10 χρόνια μετά τη ανακάλυψή τους, η εκμετάλλευση στο κοίτασμα Λεβιάθιαν του Ισραήλ δεν έχει ξεκινήσει, ενώ στην Κύπρο, οι ποσότητες που έχουν ανακαλυφθεί (συμπεριλαμβανομένου και του «Γλαύκου», που εντόπισε το γεωτρύπανο της ExxonMobil) δεν επαρκούν ούτε για την κατασκευή μονάδας υγροποίησης αερίου στο νησί.
Έτσι προς το παρόν για το κυπριακό αέριο, καθώς και για ορισμένες ποσότητες ισραηλινού αερίου παραμένει σαν πρώτη επιλογή η εξαγωγή, όταν και όποτε ξεκινήσει, μέσω Αιγύπτου.
Μέσα σε όλο αυτό το σκηνικό δεν προκαλούν εντύπωση οι προειδοποιητικές επιστολές του Λίβανου σχετικά με την κατασκευή του αγωγού EastMed, με κατεύθυνση από το Ισραήλ στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τονίζοντας πως δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση ο συγκεκριμένος αγωγός να παραβιάζει τα θαλάσσια σύνορά του.
www.worldenergynews.gr
