Η έκθεση της Κομισιόν επιρρίπτει ευθύνες στη ΔΕΗ διότι δεν αποδέχθηκε τις προτάσεις των υποψήφιων επενδυτών για μείωση της αποτίμησης των μονάδων
Ευθύνες στη ΔΕΗ για τον τρόπο χειρισμού του διαγωνισμού πώλησης των λιγιτικών μονάδων, αποδίδει η έκθεση της Κομισιόν για την ελληνική οικονομία, προδιαγράφοντας κατ’ αρχήν την αύξηση των ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας που θα διατεθούν εντός του 2019 μέσω των δημοπρασιών ΝΟΜΕ, αλλά αφήνοντας σαφέστατα ανοιχτό το ενδεχόμενο και λήψεις πρόσθετων δομικών μέτρων για την απελευθέρωση της αγοράς, τα οποία δεν είναι άλλα παρά η πώληση και υδροηλεκτρικών.
Η έκθεση της Κομισιόν επιρρίπτει ευθύνες στη ΔΕΗ διότι δεν αποδέχθηκε τις προτάσεις των υποψήφιων επενδυτών για μείωση της αποτίμησης των μονάδων αλλά και για το ότι καθυστέρησε να υιοθετήσει το πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου και τούτο παρά τις τέσσερις παρατάσεις που της δόθηκαν για την ολοκλήρωση του διαγωνισμού. Επίσης σημειώνει ότι οι ελληνικές αρχές δηλαδή το ΥΠΕΝ έχει συμφωνήσει για την έναρξη νέας διαδικασίας έως τις αρχές Μαρτίου ενώ σημειώνει ότι η καθυστέρηση στην πώληση των λιγνιτικών μονάδων την οποία θεωρεί ως κεντρική για την απελευθέρωση της αγοράς σπρώχνει προς το τέλος του 2019 το σύνολο των μεταρρυθμίσεων στην αγορά ενέργειας.
Αναλυτικά η έκθεση για την υπόθεση των λιγνιτικών μονάδων από την οποία και ξεκινάει, αναφέρει τα εξής:
«Από την τελευταία έκθεση, σημειώθηκε κάποια πρόοδος όσον αφορά τις συγκεκριμένες δεσμεύσεις στον τομέα της ενέργειας, αλλά γενικά η πρόοδος αυτή ήταν αργή.
Συγκεκριμένα, οι δεσμεύσεις αφορούν την εκποίηση της λιγνιτικής παραγωγής της ΔΕΗ έως το τέλος του 2018, την εκκίνηση του Target Model από τα μέσα του 2019 και την εφαρμογή των συμφωνηθέντων μέτρων στο σύστημα δημοπρασιών NOME μέχρι τα τέλη του 2019.
Η εκποίηση από τη ΔΕΗ μέρους του δυναμικού της στην παραγωγή ρεύματος από λιγνίτη (ειδική δέσμευση για το τέλος του 2018) δεν έχει ολοκληρωθεί. Αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι το dead line που έληγε στις 17 Οκτωβρίου 2018, αναβλήθηκε για τις 8 Φεβρουαρίου 2019 μετά από τέσσερα αιτήματα παράτασης από τις ελληνικές αρχές και ο καθορισμός των όρων της Συμφωνίας Αγοραπωλησίας (SPA) έγινε τον Δεκέμβριο.
Σημειώνεται ότι έγιναν πολλές προσπάθειες από τους επενδυτές να υποβάλουν θετικές προσφορές που θα επέτρεπαν να είναι αποδεκτές από τη ΔΕΗ. Έγιναν επίσης προσπάθειες για την εξεύρεση τρόπων μείωσης του μεταβλητού κόστους, μεταξύ των οποίων η κατάργηση του πρόσθετου τέλους προμηθευτή και του τέλους λιγνίτη και, πιο πρόσφατα, η επέκταση του SPA, ώστε να περιλαμβάνει τους όρους ενός συστήματος εθελουσίας εξόδου.
Παρά τις σημαντικές διαπραγματεύσεις, η ΔΕΗ δεν αποδέχθηκε τις κυριότερες προτάσεις που διατύπωσαν οι δυνητικοί επενδυτές για να διευκολύνουν την αποτίμηση των εγκαταστάσεων και να τους επιτραπεί η υποβολή θετικών προσφορών. Ταυτόχρονα, οι προτάσεις και τα μέτρα της ΔΕΗ, ιδιαίτερα σε ότι αφορά την προαιρετική συνταξιοδότηση υιοθετήθηκαν με καθυστέρηση.
Μετά την υποβολή των προσφορών από δυο πιθανούς επενδυτές στις 6 Φεβρουαρίου 2019, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΔΕΗ δεν προσδιόρισε καμία προτιμητέα προσφορά που να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της αποτίμησης και επομένως αποφάσισε να μην υπογράψει το SPA και τις συναφείς συμβάσεις με κάποιον από τους επενδυτές. Δεδομένου ότι η εκποίηση δεν έγινε εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας, τώρα αναζητούνται εναλλακτικοί τρόποι για την ολοκλήρωσή της από τις ελληνικές αρχές τη ΔΕΗ και την Επιτροπή, ώστε να βρεθεί ένας αποδεκτός τρόπος αποκατάστασης των όρων του υγιούς ανταγωνισμού σύμφωνα με τις απαιτήσεις της νομοθεσίας της ΕΕ.
Οι ελληνικές αρχές σηματοδότησαν την πρόθεσή τους να υποβάλουν νέα πρόταση έως τις αρχές Μαρτίου 2019. Η Επιτροπή καλεί τις αρχές, να διασφαλιστεί ότι η νέα αυτή πρόταση θα είναι επαρκώς λεπτομερής ώστε να είναι δυνατή η πραγματοποίηση μιας τεκμηριωμένης αξιολόγησης σχετικά με το κατά πόσον έχει σημειωθεί ικανοποιητική πρόοδος όσον αφορά τη συμμόρφωση με τις αντιμονοπωλιακές πολιτικές και την ειδική δέσμευση της εκποίησης έως το τέλος του 2018.
Η εκποίηση των λιγνιτικών μονάδων βρισκόταν στο επίκεντρο όλων των ενεργειακών μεταρρυθμίσεων, ώστε να ανοίξει τις αγορές, να προσελκύσει περαιτέρω επενδύσεις και να υποστηριχθούν άλλες εξελίξεις όπως η μετάβαση στο Target Model.»
Οι μεταρρυθμίσεις του ενεργειακού τομέα αναγνωρίστηκαν για πολλά χρόνια στο πλαίσιο του ESM και των προγενέστερων προγραμμάτων χρηματοδοτικής βοήθειας ως θεμελιώδους σημασίας για την τόνωση της ανάπτυξης σε ολόκληρη την οικονομία. Η εκποίηση συνιστούσε επίσης δέσμευση της Ελλάδας έναντι του αντιμονοπωλιακού δικαίου (και κατέστη δεσμευτική με την απόφαση της Κομισιόν της 17 Απρίλιος 2018).
Εν συντομία, αυτό αποτελεί σημαντικό εμπόδιο στην υλοποίηση μιας βασικής διαρθρωτικής μεταρρύθμισης και λύσεις σε αυτή τη βασική δομική πρόκληση αναγκαστικά ωθούνται στα τέλη του 2019.
Ανεξαρτήτως της μελλοντικής προόδου, η σημερινή κατάσταση της μεταρρύθμισης σε αυτόν τον τομέα θα μπορούσε να ενεργοποιήσει την εξέταση εναλλακτικών δράσεων, καθώς επίσης και την επαναφορά του συνόλου των ποσοτήτων NOME, από το σύστημα διόρθωσης, δεδομένου ότι το μερίδιο της ΔΕΗ στην αγορά εξακολουθεί να υπερβαίνει το στόχο του 50% που περιγράφεται σε προηγούμενες συμφωνίες. Εν όψει της προβλεπόμενης επανεξέτασης των ΝΟΜΕ, θα εξεταστεί η ανάγκη για εναλλακτική πολιτική ή διαρθρωτικά μέτρα.
Target Model
Όσον αφορά την εφαρμογή του Target Model για ηλεκτρική ενέργεια (συγκεκριμένη δέσμευση στα μέσα του 2019), η Ελλάδα έκανε σημαντικά πρώτα βήματα με τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως των Κωδίκων για την αγορά της επόμενης ημέρας την ενδοημερήσια και της αγορά εξισορρόπησης. Η επικείμενη μετάφραση των Κωδίκων στα αγγλικά θα είναι ένα ενθαρρυντικό βήμα για το άνοιγμα της ελληνικής αγοράς σε συμμετέχοντες από άλλες ευρωπαϊκές αγορές. Ο Κώδικας για την εκκαθάριση της spot αγοράς πρέπει επίσης να εγκριθεί.
Το Ελληνικό Χρηματιστήριο έχει ενταχθεί στην πρωτοβουλία για τη σύνδεση των τιμών των περιφερειών αγορών, η οποία αποτελεί σημαντικό βήμα για τη μελλοντική σύζευξη της αγοράς της επόμενης ημέρας. Ωστόσο, παρατηρήθηκαν μεγάλες καθυστερήσεις σε σύγκριση με τα αρχικά σχέδια που συμφωνήθηκαν τον Ιούνιο του 2018.
Φαίνεται τώρα ότι το Target Model θα πρέπει να τεθεί σε λειτουργία τον Σεπτέμβριο του 2019, με την πλήρη έναρξη της ενδοημερήσιας αγοράς, της αγοράς της επόμενης ημέρας και της αγοράς εξισορρόπησης. Τέτοιες καθυστερήσεις είναι κατά κάποιο τρόπο αναμενόμενες δεδομένης της μεγάλης κλίμακας του project αλλά περεταίρω καθυστερήσεις θα σημάνουν απώλεια πολύτιμου χρόνου για την ανάπτυξη της αγοράς.
Πέραν αυτού, υπάρχει ελάχιστη πρόοδος όσον αφορά την ανάπτυξη της προθεσμιακής αγοράς και είναι σημαντικό την επόμενη περίοδο να δοθεί σε δημόσια διαβούλευση ο Κώδικας για την προθεσμιακή αγορά.
Η εφαρμογή του Target Model αποτελεί βασικό βήμα για την ολοκλήρωση με τις ευρωπαϊκές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και την αύξηση του ανταγωνισμού στην αγορά λιανικής εντός της Ελλάδας, γι 'αυτό και είναι ζωτικής σημασίας να είναι καλά σχεδιασμένο, σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς ειδικά σε ότι αφορά τους κανόνες για τα ανώτατα όρια τιμών (price cups). Οι πρώτες αξιολογήσεις των Κωδίκων εγείρουν ερωτήματα σχετικά με τα ανώτατα όρια τιμών και την πρόοδο στην προσφορά χαρτοφυλακίου.
Σε ότι αφορά το Target Model είναι κρίσιμο για τους συμμετέχοντες στην αγορά να είναι καλύτερα ενημερωμένοι για την πρόοδο. Έχει σημειωθεί πρόοδος όσον αφορά τη σύνδεση με την Ιταλία αλλά για να είναι πλήρως λειτουργική, θα πρέπει να καταβληθεί μεγαλύτερη προσπάθεια για την αύξηση της διαθεσιμότητας στη διασύνδεση μεταξύ των δύο χωρών.
ΝΟΜΕ
Τους τελευταίους τρεις μήνες οι πλειστηριασμοί NOME συνεχίστηκαν, αν και την περίοδο αυτή εξακολουθούσε να παρατηρείται αύξηση του μεριδίου της ΔΕΗ στην αγορά (το Δεκέμβριο του 2018, το μερίδιο της ΔΕΗ στη λιανική ανερχόταν σε 80,29% σε σύγκριση με 78,63% το Νοέμβριο).
Τον Ιούνιο του 2018 υιοθετήθηκε ένας διορθωτικός μηχανισμός σε ότι αφορά την προσθήκη επιπλέον ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας στη δημοπρασία, σε περίπτωση που δεν επιτευχθούν οι προοδευτικοί στόχοι, για το μερίδιο της ΔΕΗ. Με αυτό το μηχανισμό μειώνονται σταδιακά και στη συνέχεια χωρά εξαλείφονται οι δημοπρατούμενες ποσότητες καθώς θα προχωρά η εκποίηση των λιγνιτικών μονάδων.
Οι αρχές παραμένουν στο συμφωνημένο χρονοδιάγραμμα για αλλαγές στις δημοπρασίες NOME. Δεδομένων των καθυστερήσεων στην εκποίηση των λιγνιτικών μονάδων και στο δεύτερο βασικό βήμα (υπογραφή του SPA) δεν είχε ακόμη πραγματοποιηθεί μέχρι τη στιγμή της πρώτης δημοπρασίας, η ΡΑΕ προχώρησε όπως έπρεπε, στην πρόσθεση ποσοτήτων που προέρχονται από το μηχανισμό διόρθωσης στις δημοπρασίες το 2019 σύμφωνα με τις υπάρχουσες δομή.
Εξάλλου σε ότι αφορά τις ανησυχίες ότι η αύξηση των δημοπρατούμενων ποσοτήτων NOME αυξάνει τις εξαγωγές και δεν συμβάλει στο άνοιγμα της εγχώριας αγοράς (κύρια πρόθεση του συστήματος), η ΡΑΕ τροποποίησε Κώδικα, φροντίζοντας να τηρούνται οι κανόνες της ενιαίας αγοράς. Η προβλεπόμενη κοινή αξιολόγηση του συστήματος δημοπρασιών NOME πρέπει να ξεκινήσει σύντομα. Το μέλλον του συστήματος δημοπρασιών εξετάζεται υπό το πρίσμα της αποεπένδυσης στο λιγνίτη και την ανάπτυξη της προθεσμιακής αγοράς στο πλαίσιο του Target Model.
Η εφαρμογή των μέτρων που συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο της κοινής αξιολόγησης των NOME είναι μια ειδική δέσμευση για το τέλος του 2019.
ΔΕΠΑ
Όσον αφορά τις εξελίξεις στην αγορά φυσικού αερίου, σημειώθηκε πραγματική πρόοδος με την αναδιάρθρωση της Δημόσιας Εταιρείας Αερίου της Ελλάδας (ΔΕΠΑ). Ο νόμος περί αναδιάρθρωσης της ΔΕΠΑ πρόκειται να υποβληθεί προς έγκριση στα τέλη Φεβρουαρίου, ορίζοντας το πλαίσιο για τη διάλυση της κύριας επιχείρησης παροχής αερίου σε δύο συγκεκριμένες οντότητες, μία από τις οποίες καλύπτει εμπορικές δραστηριότητες και μία άλλη τις υποδομές.
Οικονομικά αποτελέσματα ΔΕΗ
Ένα κρίσιμο στοιχείο που πρέπει να εξεταστεί στις ενεργειακές μεταρρυθμίσεις είναι τα συνεχιζόμενα οικονομικά προβλήματα της ΔΕΗ και οι επιπτώσεις τους σε διάφορα τμήματα της αγοράς.
Η είσπραξη των καθυστερούμενων οφειλών από πελάτες της ΔΕΗ αυξήθηκε: μηνιαίοι λογαριασμοί, ηλεκτρονικές χρεώσεις και εντολές αποσύνδεσης για πελάτες που αλλάζουν προμηθευτές είναι νέα μέτρα που λαμβάνονται σήμερα για τη βελτίωση της κατάστασης αυτής.
Standard and Poor αναβάθμισε το αξιόχρεο της ΔΕΗ, και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων προετοίμασε δάνειο για τη βελτίωση των δικτύων διανομής. Η απορρόφηση της ΔΕΗ Ανανεώσιμες από τη ΔΕΗ παρείχε αύξηση των ταμειακών ροών και των ευκαιριών να μετατοπίσει τη στρατηγική της προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αν και δεν έχει ακόμη βρεθεί πώς θα διαδραματίσει αυτό το ρόλο.
Παρά τα θετικά αυτά βήματα, εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλες ανησυχίες για τη μακροπρόθεσμη οικονομική κατάσταση της ΔΕΗ, ιδίως σε ότι αφορά την ικανότητα να πραγματοποιήσει επενδύσεις σε περιβαλλοντικές βελτιώσεις και στις ΑΠΕ.
Καθώς η αγορά εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται σε επίπεδο λιανικής και χονδρικής από την παρουσία της ΔΕΗ ως μονοπωλιακού «παίκτη» εξακολουθούν να υφίστανται περιορισμοί στον ανταγωνισμό, με επιπτώσεις στις τιμές.
Οι αρχές αφαίρεσαν ορισμένες επιβαρύνσεις (όπως η επιβάρυνση του προμηθευτή και η εισφορά λιγνίτη) και η ΔΕΗ ανακοίνωσε πρόσφατα ότι οι τιμές λιανικής θα πρέπει να αυξηθούν προκειμένου να αντανακλούν υψηλότερες τιμές των εκπομπών CO2.
Σε βιομηχανικό επίπεδο, η ΔΕΗ συζητά με την εταιρία ΛΑΡΚΟ για την επίτευξη συμφωνίας για τον καθορισμό της παροχής ηλεκτρικής ενέργειας υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα πρέπει να αποδείξει ότι τα 135,8 εκατομμύρια ευρώ που θεωρήθηκαν παράνομες κρατικές ενισχύσεις στη ΛΑΡΚΟ επεστράφησαν.
www.worldenergynews.gr
Η έκθεση της Κομισιόν επιρρίπτει ευθύνες στη ΔΕΗ διότι δεν αποδέχθηκε τις προτάσεις των υποψήφιων επενδυτών για μείωση της αποτίμησης των μονάδων αλλά και για το ότι καθυστέρησε να υιοθετήσει το πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου και τούτο παρά τις τέσσερις παρατάσεις που της δόθηκαν για την ολοκλήρωση του διαγωνισμού. Επίσης σημειώνει ότι οι ελληνικές αρχές δηλαδή το ΥΠΕΝ έχει συμφωνήσει για την έναρξη νέας διαδικασίας έως τις αρχές Μαρτίου ενώ σημειώνει ότι η καθυστέρηση στην πώληση των λιγνιτικών μονάδων την οποία θεωρεί ως κεντρική για την απελευθέρωση της αγοράς σπρώχνει προς το τέλος του 2019 το σύνολο των μεταρρυθμίσεων στην αγορά ενέργειας.
Αναλυτικά η έκθεση για την υπόθεση των λιγνιτικών μονάδων από την οποία και ξεκινάει, αναφέρει τα εξής:
«Από την τελευταία έκθεση, σημειώθηκε κάποια πρόοδος όσον αφορά τις συγκεκριμένες δεσμεύσεις στον τομέα της ενέργειας, αλλά γενικά η πρόοδος αυτή ήταν αργή.
Συγκεκριμένα, οι δεσμεύσεις αφορούν την εκποίηση της λιγνιτικής παραγωγής της ΔΕΗ έως το τέλος του 2018, την εκκίνηση του Target Model από τα μέσα του 2019 και την εφαρμογή των συμφωνηθέντων μέτρων στο σύστημα δημοπρασιών NOME μέχρι τα τέλη του 2019.
Η εκποίηση από τη ΔΕΗ μέρους του δυναμικού της στην παραγωγή ρεύματος από λιγνίτη (ειδική δέσμευση για το τέλος του 2018) δεν έχει ολοκληρωθεί. Αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι το dead line που έληγε στις 17 Οκτωβρίου 2018, αναβλήθηκε για τις 8 Φεβρουαρίου 2019 μετά από τέσσερα αιτήματα παράτασης από τις ελληνικές αρχές και ο καθορισμός των όρων της Συμφωνίας Αγοραπωλησίας (SPA) έγινε τον Δεκέμβριο.
Σημειώνεται ότι έγιναν πολλές προσπάθειες από τους επενδυτές να υποβάλουν θετικές προσφορές που θα επέτρεπαν να είναι αποδεκτές από τη ΔΕΗ. Έγιναν επίσης προσπάθειες για την εξεύρεση τρόπων μείωσης του μεταβλητού κόστους, μεταξύ των οποίων η κατάργηση του πρόσθετου τέλους προμηθευτή και του τέλους λιγνίτη και, πιο πρόσφατα, η επέκταση του SPA, ώστε να περιλαμβάνει τους όρους ενός συστήματος εθελουσίας εξόδου.
Παρά τις σημαντικές διαπραγματεύσεις, η ΔΕΗ δεν αποδέχθηκε τις κυριότερες προτάσεις που διατύπωσαν οι δυνητικοί επενδυτές για να διευκολύνουν την αποτίμηση των εγκαταστάσεων και να τους επιτραπεί η υποβολή θετικών προσφορών. Ταυτόχρονα, οι προτάσεις και τα μέτρα της ΔΕΗ, ιδιαίτερα σε ότι αφορά την προαιρετική συνταξιοδότηση υιοθετήθηκαν με καθυστέρηση.
Μετά την υποβολή των προσφορών από δυο πιθανούς επενδυτές στις 6 Φεβρουαρίου 2019, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΔΕΗ δεν προσδιόρισε καμία προτιμητέα προσφορά που να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της αποτίμησης και επομένως αποφάσισε να μην υπογράψει το SPA και τις συναφείς συμβάσεις με κάποιον από τους επενδυτές. Δεδομένου ότι η εκποίηση δεν έγινε εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας, τώρα αναζητούνται εναλλακτικοί τρόποι για την ολοκλήρωσή της από τις ελληνικές αρχές τη ΔΕΗ και την Επιτροπή, ώστε να βρεθεί ένας αποδεκτός τρόπος αποκατάστασης των όρων του υγιούς ανταγωνισμού σύμφωνα με τις απαιτήσεις της νομοθεσίας της ΕΕ.
Οι ελληνικές αρχές σηματοδότησαν την πρόθεσή τους να υποβάλουν νέα πρόταση έως τις αρχές Μαρτίου 2019. Η Επιτροπή καλεί τις αρχές, να διασφαλιστεί ότι η νέα αυτή πρόταση θα είναι επαρκώς λεπτομερής ώστε να είναι δυνατή η πραγματοποίηση μιας τεκμηριωμένης αξιολόγησης σχετικά με το κατά πόσον έχει σημειωθεί ικανοποιητική πρόοδος όσον αφορά τη συμμόρφωση με τις αντιμονοπωλιακές πολιτικές και την ειδική δέσμευση της εκποίησης έως το τέλος του 2018.
Η εκποίηση των λιγνιτικών μονάδων βρισκόταν στο επίκεντρο όλων των ενεργειακών μεταρρυθμίσεων, ώστε να ανοίξει τις αγορές, να προσελκύσει περαιτέρω επενδύσεις και να υποστηριχθούν άλλες εξελίξεις όπως η μετάβαση στο Target Model.»
Οι μεταρρυθμίσεις του ενεργειακού τομέα αναγνωρίστηκαν για πολλά χρόνια στο πλαίσιο του ESM και των προγενέστερων προγραμμάτων χρηματοδοτικής βοήθειας ως θεμελιώδους σημασίας για την τόνωση της ανάπτυξης σε ολόκληρη την οικονομία. Η εκποίηση συνιστούσε επίσης δέσμευση της Ελλάδας έναντι του αντιμονοπωλιακού δικαίου (και κατέστη δεσμευτική με την απόφαση της Κομισιόν της 17 Απρίλιος 2018).
Εν συντομία, αυτό αποτελεί σημαντικό εμπόδιο στην υλοποίηση μιας βασικής διαρθρωτικής μεταρρύθμισης και λύσεις σε αυτή τη βασική δομική πρόκληση αναγκαστικά ωθούνται στα τέλη του 2019.
Ανεξαρτήτως της μελλοντικής προόδου, η σημερινή κατάσταση της μεταρρύθμισης σε αυτόν τον τομέα θα μπορούσε να ενεργοποιήσει την εξέταση εναλλακτικών δράσεων, καθώς επίσης και την επαναφορά του συνόλου των ποσοτήτων NOME, από το σύστημα διόρθωσης, δεδομένου ότι το μερίδιο της ΔΕΗ στην αγορά εξακολουθεί να υπερβαίνει το στόχο του 50% που περιγράφεται σε προηγούμενες συμφωνίες. Εν όψει της προβλεπόμενης επανεξέτασης των ΝΟΜΕ, θα εξεταστεί η ανάγκη για εναλλακτική πολιτική ή διαρθρωτικά μέτρα.
Target Model
Όσον αφορά την εφαρμογή του Target Model για ηλεκτρική ενέργεια (συγκεκριμένη δέσμευση στα μέσα του 2019), η Ελλάδα έκανε σημαντικά πρώτα βήματα με τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως των Κωδίκων για την αγορά της επόμενης ημέρας την ενδοημερήσια και της αγορά εξισορρόπησης. Η επικείμενη μετάφραση των Κωδίκων στα αγγλικά θα είναι ένα ενθαρρυντικό βήμα για το άνοιγμα της ελληνικής αγοράς σε συμμετέχοντες από άλλες ευρωπαϊκές αγορές. Ο Κώδικας για την εκκαθάριση της spot αγοράς πρέπει επίσης να εγκριθεί.
Το Ελληνικό Χρηματιστήριο έχει ενταχθεί στην πρωτοβουλία για τη σύνδεση των τιμών των περιφερειών αγορών, η οποία αποτελεί σημαντικό βήμα για τη μελλοντική σύζευξη της αγοράς της επόμενης ημέρας. Ωστόσο, παρατηρήθηκαν μεγάλες καθυστερήσεις σε σύγκριση με τα αρχικά σχέδια που συμφωνήθηκαν τον Ιούνιο του 2018.
Φαίνεται τώρα ότι το Target Model θα πρέπει να τεθεί σε λειτουργία τον Σεπτέμβριο του 2019, με την πλήρη έναρξη της ενδοημερήσιας αγοράς, της αγοράς της επόμενης ημέρας και της αγοράς εξισορρόπησης. Τέτοιες καθυστερήσεις είναι κατά κάποιο τρόπο αναμενόμενες δεδομένης της μεγάλης κλίμακας του project αλλά περεταίρω καθυστερήσεις θα σημάνουν απώλεια πολύτιμου χρόνου για την ανάπτυξη της αγοράς.
Πέραν αυτού, υπάρχει ελάχιστη πρόοδος όσον αφορά την ανάπτυξη της προθεσμιακής αγοράς και είναι σημαντικό την επόμενη περίοδο να δοθεί σε δημόσια διαβούλευση ο Κώδικας για την προθεσμιακή αγορά.
Η εφαρμογή του Target Model αποτελεί βασικό βήμα για την ολοκλήρωση με τις ευρωπαϊκές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και την αύξηση του ανταγωνισμού στην αγορά λιανικής εντός της Ελλάδας, γι 'αυτό και είναι ζωτικής σημασίας να είναι καλά σχεδιασμένο, σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς ειδικά σε ότι αφορά τους κανόνες για τα ανώτατα όρια τιμών (price cups). Οι πρώτες αξιολογήσεις των Κωδίκων εγείρουν ερωτήματα σχετικά με τα ανώτατα όρια τιμών και την πρόοδο στην προσφορά χαρτοφυλακίου.
Σε ότι αφορά το Target Model είναι κρίσιμο για τους συμμετέχοντες στην αγορά να είναι καλύτερα ενημερωμένοι για την πρόοδο. Έχει σημειωθεί πρόοδος όσον αφορά τη σύνδεση με την Ιταλία αλλά για να είναι πλήρως λειτουργική, θα πρέπει να καταβληθεί μεγαλύτερη προσπάθεια για την αύξηση της διαθεσιμότητας στη διασύνδεση μεταξύ των δύο χωρών.
ΝΟΜΕ
Τους τελευταίους τρεις μήνες οι πλειστηριασμοί NOME συνεχίστηκαν, αν και την περίοδο αυτή εξακολουθούσε να παρατηρείται αύξηση του μεριδίου της ΔΕΗ στην αγορά (το Δεκέμβριο του 2018, το μερίδιο της ΔΕΗ στη λιανική ανερχόταν σε 80,29% σε σύγκριση με 78,63% το Νοέμβριο).
Τον Ιούνιο του 2018 υιοθετήθηκε ένας διορθωτικός μηχανισμός σε ότι αφορά την προσθήκη επιπλέον ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας στη δημοπρασία, σε περίπτωση που δεν επιτευχθούν οι προοδευτικοί στόχοι, για το μερίδιο της ΔΕΗ. Με αυτό το μηχανισμό μειώνονται σταδιακά και στη συνέχεια χωρά εξαλείφονται οι δημοπρατούμενες ποσότητες καθώς θα προχωρά η εκποίηση των λιγνιτικών μονάδων.
Οι αρχές παραμένουν στο συμφωνημένο χρονοδιάγραμμα για αλλαγές στις δημοπρασίες NOME. Δεδομένων των καθυστερήσεων στην εκποίηση των λιγνιτικών μονάδων και στο δεύτερο βασικό βήμα (υπογραφή του SPA) δεν είχε ακόμη πραγματοποιηθεί μέχρι τη στιγμή της πρώτης δημοπρασίας, η ΡΑΕ προχώρησε όπως έπρεπε, στην πρόσθεση ποσοτήτων που προέρχονται από το μηχανισμό διόρθωσης στις δημοπρασίες το 2019 σύμφωνα με τις υπάρχουσες δομή.
Εξάλλου σε ότι αφορά τις ανησυχίες ότι η αύξηση των δημοπρατούμενων ποσοτήτων NOME αυξάνει τις εξαγωγές και δεν συμβάλει στο άνοιγμα της εγχώριας αγοράς (κύρια πρόθεση του συστήματος), η ΡΑΕ τροποποίησε Κώδικα, φροντίζοντας να τηρούνται οι κανόνες της ενιαίας αγοράς. Η προβλεπόμενη κοινή αξιολόγηση του συστήματος δημοπρασιών NOME πρέπει να ξεκινήσει σύντομα. Το μέλλον του συστήματος δημοπρασιών εξετάζεται υπό το πρίσμα της αποεπένδυσης στο λιγνίτη και την ανάπτυξη της προθεσμιακής αγοράς στο πλαίσιο του Target Model.
Η εφαρμογή των μέτρων που συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο της κοινής αξιολόγησης των NOME είναι μια ειδική δέσμευση για το τέλος του 2019.
ΔΕΠΑ
Όσον αφορά τις εξελίξεις στην αγορά φυσικού αερίου, σημειώθηκε πραγματική πρόοδος με την αναδιάρθρωση της Δημόσιας Εταιρείας Αερίου της Ελλάδας (ΔΕΠΑ). Ο νόμος περί αναδιάρθρωσης της ΔΕΠΑ πρόκειται να υποβληθεί προς έγκριση στα τέλη Φεβρουαρίου, ορίζοντας το πλαίσιο για τη διάλυση της κύριας επιχείρησης παροχής αερίου σε δύο συγκεκριμένες οντότητες, μία από τις οποίες καλύπτει εμπορικές δραστηριότητες και μία άλλη τις υποδομές.
Οικονομικά αποτελέσματα ΔΕΗ
Ένα κρίσιμο στοιχείο που πρέπει να εξεταστεί στις ενεργειακές μεταρρυθμίσεις είναι τα συνεχιζόμενα οικονομικά προβλήματα της ΔΕΗ και οι επιπτώσεις τους σε διάφορα τμήματα της αγοράς.
Η είσπραξη των καθυστερούμενων οφειλών από πελάτες της ΔΕΗ αυξήθηκε: μηνιαίοι λογαριασμοί, ηλεκτρονικές χρεώσεις και εντολές αποσύνδεσης για πελάτες που αλλάζουν προμηθευτές είναι νέα μέτρα που λαμβάνονται σήμερα για τη βελτίωση της κατάστασης αυτής.
Standard and Poor αναβάθμισε το αξιόχρεο της ΔΕΗ, και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων προετοίμασε δάνειο για τη βελτίωση των δικτύων διανομής. Η απορρόφηση της ΔΕΗ Ανανεώσιμες από τη ΔΕΗ παρείχε αύξηση των ταμειακών ροών και των ευκαιριών να μετατοπίσει τη στρατηγική της προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αν και δεν έχει ακόμη βρεθεί πώς θα διαδραματίσει αυτό το ρόλο.
Παρά τα θετικά αυτά βήματα, εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλες ανησυχίες για τη μακροπρόθεσμη οικονομική κατάσταση της ΔΕΗ, ιδίως σε ότι αφορά την ικανότητα να πραγματοποιήσει επενδύσεις σε περιβαλλοντικές βελτιώσεις και στις ΑΠΕ.
Καθώς η αγορά εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται σε επίπεδο λιανικής και χονδρικής από την παρουσία της ΔΕΗ ως μονοπωλιακού «παίκτη» εξακολουθούν να υφίστανται περιορισμοί στον ανταγωνισμό, με επιπτώσεις στις τιμές.
Οι αρχές αφαίρεσαν ορισμένες επιβαρύνσεις (όπως η επιβάρυνση του προμηθευτή και η εισφορά λιγνίτη) και η ΔΕΗ ανακοίνωσε πρόσφατα ότι οι τιμές λιανικής θα πρέπει να αυξηθούν προκειμένου να αντανακλούν υψηλότερες τιμές των εκπομπών CO2.
Σε βιομηχανικό επίπεδο, η ΔΕΗ συζητά με την εταιρία ΛΑΡΚΟ για την επίτευξη συμφωνίας για τον καθορισμό της παροχής ηλεκτρικής ενέργειας υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα πρέπει να αποδείξει ότι τα 135,8 εκατομμύρια ευρώ που θεωρήθηκαν παράνομες κρατικές ενισχύσεις στη ΛΑΡΚΟ επεστράφησαν.
www.worldenergynews.gr
