Το προβλεπόμενο ποσό των 4,8 δισ. δεν είναι επαρκές, σύμφωνα με το μέλος της ΡΑΕ, Νεκταρία Καρακατσάνη.
Η ενεργειακή μετάβαση πρέπει να περιλαμβάνει όλους, με ιδιαίτερη έμφαση στις λιγνιτικές περιοχές.
Αυτό τόνισε η η κ. Νεκταρία Καρακατσάνη, μέλος της Ολομέλειας της ΡυθμιστικήςΑρχής Ενέργειας, στην ομιλία της στο πρόσφατο συνέδριο του ΙΕΝΕ, μιλώντας για τις μεταρρυθμίσεις που υλοποιούνται στην ενέργεια και τις προκλήσεις που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε.
Όπως ανέφερε, η μετάβαση στη μεταλιγνιτική εποχή αφορά 41 περιφέρειες, που εκτείνονται σε 12 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Εκτιμάται ότι επηρεάζει άμεσα 240.000 θέσεις εργασίας, και έμμεσα 215.000 επιπρόσθετες θέσεις.
Το βασικό σενάριο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2050 προβλέπει 60% υποχώρηση στην παραγωγή από άνθρακα και 70% πτώση στην κατανάλωση από άνθρακα.
Τα υψηλά λειτουργικά κόστη στη Ευρώπη συγκριτικά με τις χαμηλές τιμές του άνθρακα διεθνώς και η ενίσχυση των εισαγωγών σε ανταγωνιστικές τιμές ήταν μεταξύ των παραγόντων που συντέλεσαν πρόσφατα στο να κλείσουν ορυχεία στην Ισπανία, την Πολωνία και τη Ρουμανία.
Σύμφωνα με το μέλος της ΡΑΕ, τον Δεκέμβριο του 2017 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έθεσε σε εφαρμογή την πλατφόρμα «Περιοχές Άνθρακα σε Μετάβαση», με στόχο την ανταλλαγή τεχνογνωσίας και ένα συνεκτικό σχέδιο δράσης για τον οικονομικό μετασχηματισμό τους.
Στο πλαίσιο αυτό, ξεκίνησαν τρεις πιλοτικές εφαρμογές: μία στη Δυτική Μακεδονία και δύο σε περιφέρειες της Πολωνίας και τη Σλοβακίας.
Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης που προτάθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι μια σημαντική αφετηρία.
Σηματοδοτεί την ένταξη του μετασχηματισμού των περιοχών αυτών στο κοινό ευρωπαϊκό όραμα.
Ωστόσο, το προβλεπόμενο ποσό των 4,8 δισ. δεν είναι επαρκές, τόνισε η κ. Καρακατσάνη.
Ενδεικτικά, η ενεργειακή μετάβαση μιας μόνο περιφέρειας συχνά υπερβαίνει τα 3 δισ. ευρώ.
Οικονομική ασάφεια
Παράλληλα, δεν υπάρχει σαφής μεσοπρόθεσμη αναφορά στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, για την μετεξέλιξη των περιοχών από το 2030 και έπειτα.
Πέρα από το συγκεκριμένο ευρωπαϊκό ταμείο, μπορούν να αξιοποιηθούν αρκετά χρηματοδοτικά εργαλεία για τη μετάβαση των περιοχών αυτών.
Η χρηματοδότηση μέτρων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό αυξάνεται πλέον από 206 σε 320 δισ. ευρώ, δηλαδή από το 20% στο 25% των δαπανών στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Όπως επισήμανε το μέλος της Ρυθμιστικής Αρχής, αρκετοί αναλυτές αμφιβάλλουν αν η αύξηση αυτή είναι ικανοποιητική, ειδικά καθώς η αναθεώρηση της Οδηγίας για το Σύστημα Εμπορίας Ρύπων προβλέπει επιτάχυνση του ρυθμού περιορισμού των δικαιωμάτων στο 2,2% από το 2021 και εφεξής.
Οι μηχανισμοί αντιστάθμισης περιλαμβάνουν ταμεία για τη χρηματοδότηση καινοτόμων και εκσυγχρονιστικών δράσεων, αλλά εκτιμάται ότι το ύψος τους είναι περιορισμένο συγκριτικά με τη διάσταση του μετασχηματισμού που απαιτείται.
Τέλος, η κ. Καρακατσάνη αναφέρθηκε στο εθνικό ταμείο δίκαιης μετάβασης, που συστήνεται στη χώρα μας, αλλά και στην πλευρά των ρυθμιστικών αρχών της Ευρώπης.
Ο μετασχηματισμός της οικονομίας των περιφερειών αυτών προς τη βιώσιμη ανάπτυξη απαιτεί ένα ευέλικτο ρυθμιστικό πλαίσιο.
Φυσικά, δεν πρέπει να δημιουργούνται στρεβλώσεις ή σταυροειδείς επιδοτήσεις αλλά είναι σημαντικό να εξεταστούν κατάλληλες προσεγγίσεις και μηχανισμοί κινήτρων που να διευκολύνουν τις ΑΠΕ και την ενεργό συμμετοχή των καταναλωτών στις περιοχές αυτές, όπως οι ενεργειακές κοινότητες, η μετάβαση στο φυσικό αέριο και η τηλεθέρμανση από βιομάζα.
«Η συμμετοχή μας σε πρόσφατη εκδήλωση στο Ευρωκοινοβούλιο υπογραμμίζει ότι οι ρυθμιστικές αρχές ενέργειας της Ευρώπης στηρίζουμε τη δίκαιη μετάβαση των περιφερειών αυτών και θέλουμε να εξετάσουμε κατάλληλες ρυθμιστικές λύσεις, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εθνικούς φορείς και τοπικές κοινότητες. Η ομαλή μετάβαση είναι βασικό ζητούμενο και οι περιοχές που στήριξαν το προηγούμενο παραγωγικό σχήμα αξίζουν και χρήζουν ιδιαίτερης έμφασης», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε το μέλος της ΡΑΕ στον δήμο Κοζάνης, για τις δράσεις που έχει αναλάβει ώστε να επανακαθορίσει το μέλλον της περιοχής προς τη βιώσιμη ανάπτυξη.
www.worldenergynews.gr
