Θεμιτή παρέμβαση στην αγορά η διακοψιμότητα
Το αίτημα για την παράταση του μηχανισμού της διακοψιμότητας που θέτει η ενεργοβόρος βιομηχανία, ενισχύει η πρόσφατη έκθεση της Κομισιόν για τους μηχανισμούς δυναμικότητας (capacity payments).
Σημειώνεται ότι η Κομισιόν ενέκρινε το μέτρο της διακοψιμότητας για τρία χρόνια με την παραδοχή ότι δεν αποτελεί κρατική ενίσχυση, ενώ υπάρχει δυνατότητα παράτασης του, στην περίπτωση που οι συνθήκες του ηλεκτρικού συστήματος καθιστούν αναγκαία την ύπαρξη αυτής της υπηρεσίας και εξακολουθεί να μην υπάρχει πλαίσιο αγοράς για την ανάπτυξη της ανταπόκρισης στην ζήτηση (demand response).
Τα νέα δεδομένα που προκύπτουν από την τελική έκθεση της Επιτροπής για τους μηχανισμούς δυναμικότητας, έχουν ιδιαίτερη σημασία για την επιλογή της στρατηγικής σχετικά με τη διακοψιμότητα.
Βασική θέση της Επιτροπής αποτελεί το γεγονός ότι οι μηχανισμοί δυναμικότητας πρέπει να τίθενται σε ισχύ μόνο εφόσον προκύπτει αιτιολογημένα ότι είναι απολύτως αναγκαίοι για την ασφάλεια εφοδιασμού. Θεωρεί ότι συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις της αγοράς μπορούν να φτάσουν στο ίδιο αποτέλεσμα, χωρίς να παρίσταται ανάγκη για την υιοθέτηση και εφαρμογή ενός μηχανισμού δυναμικότητας. Σε αυτό το πλαίσιο τα κράτη-μέλη θα πρέπει να προβαίνουν σε μεταρρυθμίσεις της αγοράς πριν ή παράλληλα με την εφαρμογή ενός μηχανισμού δυναμικότητας.
Η διακοψιμότητα αποτελεί μια από τις αλλαγές αυτές που μπορούν να υιοθετηθούν, και μάλιστα συνιστά μια μορφή συμμετοχής του demand response στην αγορά, που είναι και ζητούμενο με βάση τους μελλοντικούς στόχους της ενεργειακής μετάβασης.
Στην ουσία η διακοψιμότητα θεωρείται ως μια θεμιτή παρέμβαση στην αγορά -εφόσον υπάρχει ανταγωνιστική διαδικασία και η δυναμικότητα είναι εύλογη- και ο σκοπός της πρέπει να είναι προσανατολισμένος στην ανάπτυξης του demand response, ώστε μακροπρόθεσμα να επιτρέψει τη συμμετοχή του στην αγορά ή σε ένα market-wide μηχανισμό δυναμικότητας.
Η Επιτροπή αναφέρει ότι το μέτρο της διακοψιμότητας μπορεί να λειτουργεί αυτοτελώς στο βαθμό που ένα κράτος μέλος δεν εφαρμόζει μηχανισμό δυναμικότητας που να επιτρέπει την ισότιμη συμμετοχή του demand response. Εφόσον σε ένα κράτος μέλος υφίσταται μηχανισμός δυναμικότητας, ο οποίος καθιστά εφικτή στην πράξη την ισότιμη συμμετοχή του demand response, η Επιτροπή θεωρεί ότι η διακοψιμότητα θα πρέπει να εντάσσεται στο πλαίσιο του μηχανισμού δυναμικότητας.
Πάντως δεν αποκλείει και το ενδεχόμενο -χωρίς να το προκρίνει- το demand response να αναπτύσσεται ταυτόχρονα μέσω αυτοτελούς μηχανισμού διακοψιμότητας και υφιστάμενου μηχανισμού δυναμικότητας, εφόσον οι υπηρεσίες που παρέχονται μέσω των δύο μηχανισμών, έχουν διαφορετικό πεδίο, πχ. λόγω του ότι επιτελούν διαφορετικούς σκοπούς.
Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι μηχανισμοί που λειτουργούν ως διοικητικού τύπου πληρωμές δυναμικότητας (administrative capacity payments) είναι ακατάλληλοι, κυρίως λόγω του ότι το ύψος της αποζημίωσης των δικαιούχων καθορίζεται διοικητικά και δεν προκύπτει μέσα από ανταγωνιστική διαδικασία.
Χαρακτηριστικά είναι τα όσα αναφέρονται για τον ελληνικό μεταβατικό μηχανισμό ευελιξίας: ενώ γενικά τα μοντέλα πληρωμής δυναμικότητας δεν θεωρούνται κατάλληλα, ο Ελληνικός μηχανισμός ευελιξίας εγκρίθηκε το 2016 ως ένα έκτακτο, προσωρινό μέτρο για μια περίοδο 12 μηνών, κατά την εφαρμογή διαφόρων μεταρρυθμίσεων στις αγορές (μεταξύ άλλων της αύξησης των χονδρεμπορικών και των βοηθητικών υπηρεσιών ανώτατων ορίων των τιμών) και ενώ αναπτύσσεται ένας πιο κατάλληλος, μακροπρόθεσμος μηχανισμός δυναμικότητας, κεντρικού αγοραστή.
H προσέγγιση της Κομισιόν
Συνοπτικά, η Κομισιόν υποστηρίζει ότι τα σχήματα διακοψιμότητας, βάσει και της εμπειρίας λειτουργίας τους σε αρκετά κράτη-μέλη, μπορούν να αποτελέσουν το εφαλτήριο στην ανάπτυξη της ανταπόκρισης στην ζήτηση (demand response) ξεκλειδώνοντας την δυναμική της, ειδικότερα από τις ενεργοβόρες βιομηχανίες.
Με βάση τις διακηρύξεις της ΕΕ για τη νέα ενεργειακή πολιτική, ο καταναλωτής και η ανταγωνιστική λειτουργία των αγορών -άρα και η ανταπόκριση στην ζήτηση- θα βρεθούν στο κέντρο της νέας προσέγγισης, διαμορφώνοντας τις εξελίξεις στην αγορά ηλεκτρισμού.
Όπως αναφέρει η Κομισιόν, ενώ σχεδόν όλα τα κράτη-μέλη στηρίζουν το demand response μέσω κάποιων μορφών αμοιβής (αποζημίωσης) δυναμικότητας, αυτό δεν οδηγεί πάντα σε ανταγωνισμό επί ίσοις όροις στους μηχανισμούς δυναμικότητας -ή έστω εμμέσως ή ρητώς αυτό εξαιρείται.
Αντιθέτως, θεωρείται ότι η διακοψιμότητα αποτελεί μια καλύτερη προσέγγιση (έως την έγκριση/εφαρμογή μόνιμου μηχανισμού με ισότιμη συμμετοχή του demand response) καθώς, πέραν της συμβολής της στην επίτευξη βραχυπρόθεσμης ή μακροπρόθεσμης ασφάλειας εφοδιασμού, αυξάνει τον ανταγωνισμό, ενώ ο αντίκτυπος της στα κίνητρα της αγοράς είναι περιορισμένος.
Βιομηχανία
Κύκλοι της ενεργοβόρου βιομηχανίας, εκτιμούν ότι οι ανωτέρω προσεγγίσεις ενθαρρύνουν το -αυτόνομο- αίτημα τους για παράταση του μηχανισμού διακοψιμότητας, κατά προτεραιότητα σε σχέση με την κοινοποίηση του μόνιμου μηχανισμού.
Θεωρούν ότι αν η Επιτροπή κινηθεί εντός του πλαισίου των εγκριτικών αποφάσεων και των διαπιστώσεων στην τελική έκθεση θα πρέπει να ζητήσει από την Ελλάδα πρώτα την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων της αγοράς και παράλληλα την διαμόρφωση ενός μηχανισμού δυναμικότητας, ο σχεδιασμός του οποίου θα πρέπει να συμβαδίζει με τους τύπους που προκρίνει η Επιτροπή.
Υπό τις συνθήκες αυτές, η διαδικασία έγκρισης του μόνιμου μηχανισμού, αναμένεται να διαρκέσει μεγάλο χρονικό διάστημα (1-2 χρόνια). Εάν το αίτημα παράτασης της διακοψιμότητας ενταχθεί στο σχέδιο μόνιμου μηχανισμού που θα κοινοποιήσει η Ελλάδα στην Επιτροπή, θα μεσολαβήσει μεγάλο χρονικό διάστημα, κατά τη διάρκεια του οποίου δεν θα υφίσταται ενεργός μηχανισμός διακοψιμότητας (υπενθυμίζεται ότι Οκτώβριο 2017 λήγει ο υφιστάμενος μηχανισμός).
www.worldenergynews.gr
Σημειώνεται ότι η Κομισιόν ενέκρινε το μέτρο της διακοψιμότητας για τρία χρόνια με την παραδοχή ότι δεν αποτελεί κρατική ενίσχυση, ενώ υπάρχει δυνατότητα παράτασης του, στην περίπτωση που οι συνθήκες του ηλεκτρικού συστήματος καθιστούν αναγκαία την ύπαρξη αυτής της υπηρεσίας και εξακολουθεί να μην υπάρχει πλαίσιο αγοράς για την ανάπτυξη της ανταπόκρισης στην ζήτηση (demand response).
Τα νέα δεδομένα που προκύπτουν από την τελική έκθεση της Επιτροπής για τους μηχανισμούς δυναμικότητας, έχουν ιδιαίτερη σημασία για την επιλογή της στρατηγικής σχετικά με τη διακοψιμότητα.
Βασική θέση της Επιτροπής αποτελεί το γεγονός ότι οι μηχανισμοί δυναμικότητας πρέπει να τίθενται σε ισχύ μόνο εφόσον προκύπτει αιτιολογημένα ότι είναι απολύτως αναγκαίοι για την ασφάλεια εφοδιασμού. Θεωρεί ότι συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις της αγοράς μπορούν να φτάσουν στο ίδιο αποτέλεσμα, χωρίς να παρίσταται ανάγκη για την υιοθέτηση και εφαρμογή ενός μηχανισμού δυναμικότητας. Σε αυτό το πλαίσιο τα κράτη-μέλη θα πρέπει να προβαίνουν σε μεταρρυθμίσεις της αγοράς πριν ή παράλληλα με την εφαρμογή ενός μηχανισμού δυναμικότητας.
Η διακοψιμότητα αποτελεί μια από τις αλλαγές αυτές που μπορούν να υιοθετηθούν, και μάλιστα συνιστά μια μορφή συμμετοχής του demand response στην αγορά, που είναι και ζητούμενο με βάση τους μελλοντικούς στόχους της ενεργειακής μετάβασης.
Στην ουσία η διακοψιμότητα θεωρείται ως μια θεμιτή παρέμβαση στην αγορά -εφόσον υπάρχει ανταγωνιστική διαδικασία και η δυναμικότητα είναι εύλογη- και ο σκοπός της πρέπει να είναι προσανατολισμένος στην ανάπτυξης του demand response, ώστε μακροπρόθεσμα να επιτρέψει τη συμμετοχή του στην αγορά ή σε ένα market-wide μηχανισμό δυναμικότητας.
Η Επιτροπή αναφέρει ότι το μέτρο της διακοψιμότητας μπορεί να λειτουργεί αυτοτελώς στο βαθμό που ένα κράτος μέλος δεν εφαρμόζει μηχανισμό δυναμικότητας που να επιτρέπει την ισότιμη συμμετοχή του demand response. Εφόσον σε ένα κράτος μέλος υφίσταται μηχανισμός δυναμικότητας, ο οποίος καθιστά εφικτή στην πράξη την ισότιμη συμμετοχή του demand response, η Επιτροπή θεωρεί ότι η διακοψιμότητα θα πρέπει να εντάσσεται στο πλαίσιο του μηχανισμού δυναμικότητας.
Πάντως δεν αποκλείει και το ενδεχόμενο -χωρίς να το προκρίνει- το demand response να αναπτύσσεται ταυτόχρονα μέσω αυτοτελούς μηχανισμού διακοψιμότητας και υφιστάμενου μηχανισμού δυναμικότητας, εφόσον οι υπηρεσίες που παρέχονται μέσω των δύο μηχανισμών, έχουν διαφορετικό πεδίο, πχ. λόγω του ότι επιτελούν διαφορετικούς σκοπούς.
Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι μηχανισμοί που λειτουργούν ως διοικητικού τύπου πληρωμές δυναμικότητας (administrative capacity payments) είναι ακατάλληλοι, κυρίως λόγω του ότι το ύψος της αποζημίωσης των δικαιούχων καθορίζεται διοικητικά και δεν προκύπτει μέσα από ανταγωνιστική διαδικασία.
Χαρακτηριστικά είναι τα όσα αναφέρονται για τον ελληνικό μεταβατικό μηχανισμό ευελιξίας: ενώ γενικά τα μοντέλα πληρωμής δυναμικότητας δεν θεωρούνται κατάλληλα, ο Ελληνικός μηχανισμός ευελιξίας εγκρίθηκε το 2016 ως ένα έκτακτο, προσωρινό μέτρο για μια περίοδο 12 μηνών, κατά την εφαρμογή διαφόρων μεταρρυθμίσεων στις αγορές (μεταξύ άλλων της αύξησης των χονδρεμπορικών και των βοηθητικών υπηρεσιών ανώτατων ορίων των τιμών) και ενώ αναπτύσσεται ένας πιο κατάλληλος, μακροπρόθεσμος μηχανισμός δυναμικότητας, κεντρικού αγοραστή.
H προσέγγιση της Κομισιόν
Συνοπτικά, η Κομισιόν υποστηρίζει ότι τα σχήματα διακοψιμότητας, βάσει και της εμπειρίας λειτουργίας τους σε αρκετά κράτη-μέλη, μπορούν να αποτελέσουν το εφαλτήριο στην ανάπτυξη της ανταπόκρισης στην ζήτηση (demand response) ξεκλειδώνοντας την δυναμική της, ειδικότερα από τις ενεργοβόρες βιομηχανίες.
Με βάση τις διακηρύξεις της ΕΕ για τη νέα ενεργειακή πολιτική, ο καταναλωτής και η ανταγωνιστική λειτουργία των αγορών -άρα και η ανταπόκριση στην ζήτηση- θα βρεθούν στο κέντρο της νέας προσέγγισης, διαμορφώνοντας τις εξελίξεις στην αγορά ηλεκτρισμού.
Όπως αναφέρει η Κομισιόν, ενώ σχεδόν όλα τα κράτη-μέλη στηρίζουν το demand response μέσω κάποιων μορφών αμοιβής (αποζημίωσης) δυναμικότητας, αυτό δεν οδηγεί πάντα σε ανταγωνισμό επί ίσοις όροις στους μηχανισμούς δυναμικότητας -ή έστω εμμέσως ή ρητώς αυτό εξαιρείται.
Αντιθέτως, θεωρείται ότι η διακοψιμότητα αποτελεί μια καλύτερη προσέγγιση (έως την έγκριση/εφαρμογή μόνιμου μηχανισμού με ισότιμη συμμετοχή του demand response) καθώς, πέραν της συμβολής της στην επίτευξη βραχυπρόθεσμης ή μακροπρόθεσμης ασφάλειας εφοδιασμού, αυξάνει τον ανταγωνισμό, ενώ ο αντίκτυπος της στα κίνητρα της αγοράς είναι περιορισμένος.
Βιομηχανία
Κύκλοι της ενεργοβόρου βιομηχανίας, εκτιμούν ότι οι ανωτέρω προσεγγίσεις ενθαρρύνουν το -αυτόνομο- αίτημα τους για παράταση του μηχανισμού διακοψιμότητας, κατά προτεραιότητα σε σχέση με την κοινοποίηση του μόνιμου μηχανισμού.
Θεωρούν ότι αν η Επιτροπή κινηθεί εντός του πλαισίου των εγκριτικών αποφάσεων και των διαπιστώσεων στην τελική έκθεση θα πρέπει να ζητήσει από την Ελλάδα πρώτα την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων της αγοράς και παράλληλα την διαμόρφωση ενός μηχανισμού δυναμικότητας, ο σχεδιασμός του οποίου θα πρέπει να συμβαδίζει με τους τύπους που προκρίνει η Επιτροπή.
Υπό τις συνθήκες αυτές, η διαδικασία έγκρισης του μόνιμου μηχανισμού, αναμένεται να διαρκέσει μεγάλο χρονικό διάστημα (1-2 χρόνια). Εάν το αίτημα παράτασης της διακοψιμότητας ενταχθεί στο σχέδιο μόνιμου μηχανισμού που θα κοινοποιήσει η Ελλάδα στην Επιτροπή, θα μεσολαβήσει μεγάλο χρονικό διάστημα, κατά τη διάρκεια του οποίου δεν θα υφίσταται ενεργός μηχανισμός διακοψιμότητας (υπενθυμίζεται ότι Οκτώβριο 2017 λήγει ο υφιστάμενος μηχανισμός).
www.worldenergynews.gr
