Τι αναφέρεται σε άρθρο της Χρύσας Λιάγκου στη σημερινή Καθημερινή 3/1/2025
Ανησυχητικά μηνύματα για την λαβωμένη από την ενεργειακή κρίση ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας στέλνει η νέα άνοδος της τιμής του φυσικού αερίου που πυροδότησε το οριστικό κλείσιμο της διέλευσης του ρωσικού αερίου μέσω Ουκρανίας στην Κεντρική και Δυτική Ευρώπη. Η απόφαση του Κιέβου να μην ανανεώσει την σύμβαση διαμετακόμισης με την Ρωσία στην έναρξη του 2025 εκτόξευσε τις τιμές του φυσικού αερίου στον Ολλανδικό κόμβο TTF σε πάνω από τα 50 ευρώ/μεγαβατώρα και τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στις χονδρεμπορικές αγορές της Ευρώπης την δεύτερη ημέρα του έτους, σε πάνω από τα 115 ευρώ/μεγαβατώρα, με εξαίρεση τις Σκανδιναβικές χώρες με την υψηλή συμμετοχή των υδροηλεκτρικών στο μίγμα ηλεκτροπαραγωγής τους.
Η διακοπή της ροής ρωσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας , συνέπεσε με τις προβλέψεις για νέα πτώση των θερμοκρασιών κάτω από το μηδέν σε ορισμένες χώρες , που σημαίνει αύξηση της ζήτησης για θέρμανση, όταν τα αποθέματα σε ολόκληρη την ήπειρο εξαντλούνται ήδη με τον ταχύτερο ρυθμό από το 2021, παράγοντες προεξοφλούν διατήρηση των τιμών σε υψηλά επίπεδα καθ όλη την διάρκεια της χειμερινής περιόδου και νέες πιέσεις για τα νοικοκυριά και τη βιομηχανία που παλεύουν να ανακάμψουν από την χειρότερη κρίση των τελευταίων δεκαετιών.
Οι Ευρώπη σταδιακά από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία περιόρισε την εξάρτησή της από τις ρωσικές εισαγωγές αερίου από το σχεδόν 40% το 2021 στο μόλις 18% το 2024 (συμπεριλαμβανομένου του LNG). Ενα ποσοστό 5% των συνολικών εισαγωγών σήμερα, περί τα 15 δισ. κμ αερίου συνέχιζαν να προμηθεύονται μέσω της Ουκρανίας, η Αυστρία, η Ουγγαρία και η Σλοβακία.
Ο αντίκτυπος ωστόσο στις τιμές από την αύξηση των 20 ευρώ/μεγαβατώρα είναι πολύ μεγάλος γιατί δεν περιορίζεται σε αυτή την ποσότητα αλλά στις συνολικές εισαγωγές φυσικού αερίου της Ευρώπης, όπως εξηγεί στην “Κ” ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Μetlen και πρόεδρος της Eurometaux, οποίος χαρακτηρίζει αυτή την εξέλιξη ως το “το σημαντικότερο γεγονός της νέας χρονιάς για την ευρωπαϊκή ενεργειακή αγορά”.
“Aφαιρούμε το 5% των εισαγωγών από μια αγορά που βρίσκεται σε ισορροπία τρόμου. Δεν είναι απλό. Είδαμε τις τιμές στο ΤΤF να ανεβαίνουν από τα 30 ευρώ τους προηγούμενους μήνες στα 50 ευρώ/μεγαβατώρα. Η διαφορά αυτή των 20 ευρώ δεν αφορά μόνο τις εισαγωγές μέσω Ουκρανίας , αλλά το 100% των εισαγωγών, αφού η πλειοψηφία των συμβάσεων προμήθειας είναι συνδεδεμένες με την τιμή στο ΤΤF. Είκοσι ευρώ αύξηση τιμής σε μια ποσότητα 500 δισ. κμ αερίου που εισάγει η Ευρώπη σημαίνει επιβάρυνση με 100 δισ. ευρώ. Ακόμη και εάν υποθέσουμε ότι το 30% είναι μέσω παραδοσιακών συμβάσεων , σύνδεδεμένων με την τιμή του πετρελαίου, προκύπτει μια επιβάρυνση 70 δισ. ευρώ.
Για την ηλεκτρική ενέργεια το κόστος διπλασιάζεται” εξηγεί ο κ. Μυτιληναίος με εμφανή αγωνία για τις επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και της ευρωπαϊκής οικονομίας. Ο ίδιος εκφράζει την ανησυχία του για εκτίναξη των τιμών φυσικού αερίου ακόμη και στα 70 ευρώ/ μεγαβατώρα σε περίπτωση ενός δριμύτερου χειμώνα, ενώ ασκεί κριτική στη στάση της ΕΕ. Οπως τονίζει, παρά το γεγονός ότι τα κράτη που επηρεάζονται άμεσα από τη διακοπή της τροφοδοσίας με ρωσικό αέριο ζήτησαν παρέμβαση, η Κομισιόν αρνήθηκε να παρέμβει”.
Τον σημαντικό αντίκτυπο της τιμής του φυσικού αερίου στις τιμές ηλεκτρικού ρεύματος επιβεβαιώνουν και τα στοιχεία της Eurelectric για την πορεία των τιμών το 2024. Σύμφωνα με αυτά η μέση τιμή χονδρικής διαμορφώθηκε στα 82 ευρώ/ μεγαβατώρα σε σύγκριση με τα 97 ευρώ το 2023. Αυτή η μέση τιμή ήταν στα 76 ευρώ έως και πριν λίγους μήνες μέχρι που η τιμή του φυσικού αερίου άρχισε να αυξάνεται λόγω της φημολογούμενης διακοπής της ροής αερίου από την Ουκρανία , πράγμα που τελικά έγινε με αποτέλεσμα οι τιμές ρεύματος στις χονδρεμπορικές αγορές της Ευρώπης να υπερβαίνουν τα 115 ευρώ/μεαγαβτώρα.
Αναπόφευκτες θα είναι οι επιπτώσεις στις τιμές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας και για τους καταναλωτές της χώρας (επιχειρήσεις και νοικοκυριά) παρ ότι η τροφοδοσία της Ελλάδας δεν εξαρτάται από την Ουκρανία. Τα τελευταία χρόνια το ρωσικό αέριο μπαίνει στο ελληνικό σύστημα μέσω του αγωγού Turkstream που διασχίζει υποθαλλάσια τη Μαύρη Θάλασσα προς την Τουρκία και συνεχίζει προς τα Βαλκάνια φτάνοντας μέχρι την Ουγγαρία. Το γεγονός πάντως ότι το σχεδόν 60% των εισαγωγών αερίου της χώρας περνάει μέσω της Τουρκίας είναι ένα ζήτημα που προβληματίζει κυβέρνηση και αγορά.
www.worldenergynews.gr
