Στόχος είναι να μειώσει την εξάρτηση από τη Ρωσία η οποία επικεντρώνει τις εξαγωγές του καυσίμου της προς την Κεντρική Ασία
Σχετικά Άρθρα
Reuters: ΕΕ και Ουκρανία ζητούν από το Αζερμπαϊτζάν να διευκολύνει τη διαμετακόμιση φυσικού αερίου από τη Ρωσία
Οι Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) εξασφάλισε επιπλέον συμφωνία με το Αζερμπαϊτζάν για διπλασιασμό των εξαγωγών φυσικού αερίου της ευρασιατικής χώρας προς την Ευρώπη σε τουλάχιστον 20 bcm ετησίως έως το 2027.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η επέκταση ενός δικτύου αγωγών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη στο οποίο συμπεριλαμβάνεται και η Ελλάδα.
Τα μέλη της ΕΕ μέχρι στιγμής έχουν αντισταθμίσει τη μείωση της Ρωσίας μέσω ενός συνδυασμού εισαγωγής αυξημένων όγκων LNG με πλοία και ενίσχυσης της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από άλλες πηγές ενέργειας.
Η ανατροπή των ρυθμίσεων προμήθειας του προαναφερόμενου καυσίμου κερδίζει δυναμική σε ολόκληρη την Ευρασία.
Η Ρωσία η οποία έχει δει τις εξαγωγές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη να πέφτουν από την έναρξη του πολέμου με την Ουκρανία, σκοπεύει τώρα να επεκτείνει τις προμήθειες στην Κεντρική Ασία.
Εν τω μεταξύ, το Αζερμπαϊτζάν σημειώνει πρόοδο στην αντικατάσταση του ρωσικού φυσικού αερίου για να καλύψει τις ανάγκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η απρόκλητη επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία ώθησε τα κράτη της ΕΕ να μειώσουν την εξάρτησή τους από το ρωσικό αέριο.
Οι εξαγωγές της Μόσχας στην Ευρώπη μειώθηκαν από 155 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) το 2021, το έτος πριν από την εισβολή, σε μόλις 43 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα πέρυσι.
Οι συμφωνίες του Αζερμπαϊτζάν
Τα σχέδια επέκτασης των εξαγωγών του Αζερμπαϊτζάν φαίνεται να αποδίδουν, καθώς το Μπακού πρόσφατα υπέγραψε συμφωνίες για τη μεταφορά φυσικού αερίου από το Τουρκμενιστάν στην Ευρώπη και σύναψε νέες συμφωνίες για την επέκταση των συνδέσεων με κράτη της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Αναμφισβήτητα, η πιο σημαντική εξέλιξη είναι η απόφαση της MVM (ουγγρική κρατική οντότητα), να αγοράσει μερίδιο 5% στο γιγάντιο κοίτασμα φυσικού αερίου Shah Deniz του Αζερμπαϊτζάν, μια κίνηση που ανακοινώθηκε κατά την ενεργειακή εβδομάδα του Μπακού στις αρχές Ιουνίου.
Η MVM έχει ήδη δύο συμφωνίες για την εισαγωγή αζερικού αερίου.
Τώρα με μερίδιο στο Shah Deniz, η MVM γίνεται ο μόνος μέτοχος που αγοράζει επίσης φυσικό αέριο από το κοίτασμα, δημιουργώντας έναν σημαντικό δεσμό μεταξύ του παραγωγού και των καταναλωτών.
Αυξάνοντας την εξάρτησή της από τις εισαγωγές φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν, η Ουγγαρία σηματοδοτεί επίσης μια απομάκρυνση από τη Ρωσία.
Η Βουδαπέστη εξαρτάται από καιρό από τη Ρωσία ως την κύρια πηγή φυσικού αερίου της, καθώς η κυβέρνηση του Βίκτορ Όρμπαν αντιστέκεται στην επιβολή κυρώσεων της ΕΕ στο Κρεμλίνο.
Σημαντική είναι επίσης η είδηση ότι το Αζερμπαϊτζάν κατέληξε σε συμφωνία με την Αλβανία για την προμήθεια 200 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων (mcm) ετησίως φυσικού αερίου από το 2026.
Το αέριο θα φτάσει μέσω του Trans-Adriatic Pipeline (TAP) ο οποίος σήμερα έχει χωρητικότητα περίπου 10 bcm /έτος, αλλά χρειάζεται σημαντική επέκταση για να ανταποκριθεί στις αυξανόμενες εξαγωγικές δεσμεύσεις του Μπακού προς τα ευρωπαϊκά κράτη.
Μέχρι σήμερα, οι ιδιοκτήτες του αγωγού, μεταξύ των οποίων και το Αζερμπαϊτζάν, έχουν δεσμευτεί να προσθέσουν επιπλέον 1,2 bcm ετήσιας χωρητικότητας, παραπονούμενοι ότι δεν μπορούν να επενδύσουν τα τεράστια ποσά που απαιτούνται χωρίς να λάβουν προκαταβολικές δεσμεύσεις από ευρωπαίους αγοραστές φυσικού αερίου για αγορά επιπλέον ποσοτήτων.
Το ποσό που θα παραδοθεί στην Αλβανία μπορεί να είναι συγκριτικά μικρό, αλλά σηματοδοτεί ένα βήμα προς την πλήρη εφαρμογή του σχεδίου επέκτασης του TAP.
Επέκταση δικτύου αγωγών στη ΝΑ Ευρώπη
Μια άλλη πρωτοβουλία για τη διευκόλυνση των παραδόσεων φυσικού αερίου του Αζερμπαϊτζάν, που ονομάζεται «Κάθετος Διάδρομος», προχωρά με ταχύτερους ρυθμούς από τον αναμενόμενο.
Ο διάδρομος συνεπάγεται την επέκταση ενός δικτύου αγωγών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, με τη Βουλγαρία να λειτουργεί ως κόμβος που συνδέει την Ελλάδα, τη Μολδαβία, τη Ρουμανία, την Τουρκία και την Ουκρανία.
Στις 6 Ιουνίου, η Βουλγαρία υπέγραψε τις δύο πρώτες κατασκευαστικές συμβάσεις για την επέκταση του τμήματός της στον προγραμματισμένο διάδρομο. Κινήσεις για επέκταση άλλων τμημάτων αναμένονται αργότερα φέτος και στις αρχές του επόμενου.
Συμφωνίες φυσικού αερίου Ρωσίας με Κιργιστάν και Καζακστάν
Η Ρωσία, εν τω μεταξύ, προσπαθεί να αναπληρώσει το χαμένο μερίδιο αγοράς της στην Ευρώπη τροφοδοτώντας με φυσικό αέριο την Κεντρική Ασία.
Στις 7 Ιουνίου στο Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης, ο ελεγχόμενος από το κράτος ενεργειακός γίγαντας της Ρωσίας, Gazprom, υπέγραψε νέες συμφωνίες προμήθειας με το Κιργιστάν και το Καζακστάν και είχε συνομιλίες με το Ουζμπεκιστάν για μελλοντικά σχέδια προμήθειας φυσικού αερίου.
Η συμφωνία της Κιργιζίας προβλέπει τη θυγατρική της Gazprom, Gazprom Kyrgyzstan, να προμηθεύεται ρωσικό αέριο για 15 χρόνια, αρχής γενομένης από το 2025.
Η Gazprom Kyrgyzstan, με τη σειρά της, έχει υπογράψει συμφωνίες για την προμήθεια φυσικού αερίου στην Electric Stations JSC, τον μεγαλύτερο προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας του Κιργιστάν και με την Bishkekteploenerg (δημοτική εταιρεία θέρμανσης της πρωτεύουσας της Κιργιζίας). Λεπτομέρειες των συμβάσεων, συμπεριλαμβανομένων των ποσοτήτων και των τιμών αγοράς, δεν αποκαλύφθηκαν αμέσως.
Για να διευκολύνει τις παραδόσεις στο Κιργιστάν, η Gazprom υπέγραψε συμφωνία με τη NC Qazaqgaz (θυγατρική της στο Καζακστάν) βάσει της οποίας η Gazprom θα επεκτείνει το υπάρχον δίκτυο αγωγών της στο Καζακστάν.
Συζητήσεις για συνεργασία Ρωσίας - Ουζμπεκιστάν
Η επέκταση στο Καζακστάν θα εξυπηρετούσε επίσης τις αυξημένες εξαγωγές φυσικού αερίου προς το Ουζμπεκιστάν το οποίο κάποτε ήταν εξαγωγέας φυσικού αερίου, αλλά τώρα έχει γίνει καθαρός εισαγωγέας.
Το 2023, η Τασκένδη υπέγραψε διετής συμφωνία για την εισαγωγή ρωσικού φυσικού αερίου με προμήθειες από τον περασμένο Οκτώβριο.
Οι υφιστάμενες και μελλοντικές εξαγωγές φυσικού αερίου της Ρωσίας στο Ουζμπεκιστάν αποτέλεσαν αντικείμενο συζητήσεων στις 7 Ιουνίου στις οποίες συμμετείχαν ο Αλεξέι Μίλερ (Διευθύνων Σύμβουλος της Gazprom) και ο Jamshid Khodjaev (Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης του Ουζμπεκιστάν) μαζί με τον Jurabek Mirzamakhmudov (Υπουργός Ενέργειας).
Καθώς η ζήτηση φυσικού αερίου του Ουζμπεκιστάν αυξάνεται, η συμφωνία προμήθειας της Ρωσίας αναμένεται ευρέως να παραταθεί.
www.worldenergynews.gr
