Οι ενεργειακές τιμές υποχωρούν αλλά παραμένουν 58% υψηλότερες σε σχέση με το 2021.
Η Eurelectric στην έκθεση της με τίτλο «Βαρόμετρο 2023» σημειώνει ότι για τη χρηματοδότηση των τεράστιων επενδύσεων που απαιτούνται στα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να διατεθούν ειδικά κονδύλια από την Ευρωπαική Ένωση και ζητεί τη δημιουργία ενός φιλόδοξου Power Infrastructure Deal καθώς θεωρεί ότι έως το 2030 θα πρέπει να διπλασιαστεί η εγκατεστημένη ισχύς στο σύνολο των τεχνολογιών παραγωγής.
14,5% πάνω ο λογαριασμός των νοικοκυριών
Ξεκινώντας από την καταγραφή των επιπτώσεων της κρίσης η Eurelectric σημειώνει ότι ο μέσος λογαριασμός των νοικοκυριών στις 27 χώρες της ΕΕ αυξήθηκε μεταξύ 2021-2022 κατά 14,5 %, ενώ οι λιανικές τιμές για νέα συμβόλαια ενέργειας στις πρωτεύουσες της Ευρώπης αυξήθηκαν κατά 76% την ίδια περίοδο. Οι δε κυβερνήσεις της Ευρώπης διέθεσαν 646 δις ευρώ για να προστατέψουν τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις από τις επιπτώσεις της κρίσης.
Σε ότι αφορά τη βιομηχανία η παραγωγή αλουμίνιο, ψευδαργύρου και πυριτίου της ΕΕ μειώθηκε κατά 35-45% με κίνδυνο οριστικού κλεισίματος μεταλλουργείων, το 2022.
Αντίθετα οι εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου καρπώθηκαν τεράστια κέρδη. Συγκεκριμένα το 2022 τα κέρδη των εταιριών πετρελαίου και φυσικού αερίου ανήλθαν σε 195 δις ευρώ αυξημένα κατά 268% σε σχέση με τα μέσα κέρδη της περιόδου 2017-2021 που ήταν 53 δις ευρώ.
Αυξημένα αλλά σε πολύ μικρότερο βαθμό ήταν τα κέρδη των ενεργειακών εταιρειών κοινής ωφέλειας αν και κορυφαίες ευρωπαϊκές εταιρείες όπως η EDF και η Uniper κατέγραψαν πολύ μεγάλες ζημιές.
Όπως αναφέρει η μελέτη της Eurelectric τα κέρδη των ενεργειακών εταιρειών κοινής ωφέλειας (χωρίς να υπολογίζονται οι ζημιές της EDF και της Uniper) ανήλθαν σε 15 δις ευρώ αυξημένα κατά 25% σε σχέση με τον μέσο όρο των κερδών της περιόδου 2017-2021 που ήταν 12 δις ευρώ.
Ωστόσο οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας αντιμετώπισαν κρίση ρευστότητας λόγω των τεράστιων αναγκών σε εξασφαλίσεις (collaterals) και είναι ενδεικτικό ότι χρειάστηκε να διατεθούν 148 δις ευρώ από τις κυβερνήσεις για την κάλυψη των αναγκών ρευστότητας των εταιρειών κοινής ωφέλειας.
Οι κυβερνητικές παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης εμπόδισαν την ομαλή λειτουργία των αγορών.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στην αγορά επόμενης ημέρας της Ιβηρικής η δραστηριότητα μειώθηκε κατά 53% το 2022 σε σχέση με το 2021, ενώ δεν υπάρχει καμία δραστηριότητα στη ρουμανική αγορά από τον Αύγουστο του 2022 όταν υιοθετήθηκε ειδικό διάταγμα έκτακτης ανάγκης.
Όσο δε για τη λήψη τελικών επενδυτικών αποφάσεων για την εγκατάσταση αιολικών πάρκων αυτές μειώθηκαν κατά 59% το 2022 σε σχέση με το 2021.
Σχετική αποκλιμάκωση τιμών - Έμφαση στην Αποθήκευση
Σήμερα πλέον εμφανίζονται σημάδια ανακούφισης από την κρίση. Οι τιμές του φυσικού αερίου πέφτουν και ακολουθούν οι τιμές χονδρικής του ρεύματος. Οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας ακολούθησαν τα θεμελιώδη της αγοράς, ωστόσο εξακολουθούν να είναι υψηλότερες από το 2019.
Συγκεκριμένα η μέση τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας στις αγορές επόμενης ημέρας διαμορφώνεται σήμερα στα 100 ευρώ/MWh, όταν το 2019 ήταν στα 46 ευρώ/MWh, ενώ η μέση τιμή του φυσικού αερίου είναι στα 40,9 ευρώ/MWh, ενώ το 2019 ήταν στα 14,6 ευρώ/MWh.
Όσο δε για τις τιμές λιανικής αν και έχουν αποκλιμακωθεί παραμένουν 58% υψηλότερες σε σχέση με το 2021.
Σε ότι αφορά την πορεία προς το 2050 και τις μηδενικές εκπομπές ρύπων σύμφωνα με την μελέτη της Eurelectric το ποσοστό του εξηλεκτρισμού θα πρέπει να τριπλασιαστεί.
Επίσης έως το 2030 θα πρέπει να διπλασιαστεί η εγκατεστημένη ισχύς στο σύνολο των τεχνολογιών παραγωγής και από 1020 GW το 2022 να φθάσει στα 2004 GW.
Ωστόσο οι διαδικασίες αδειοδότησης σε ότι αφορά τα χερσαία αιολικά δεν έχουν ακόμη βελτιωθεί και το 2022 80 GW αιολικών έργων ήταν κολλημένα στο στάδιο της αδειοδότησης.
Παράλληλα χρειάζονται τεράστια ώθηση οι τεχνολογίες αποθήκευσης ώστε να φθάσουν στα 191 GW το 2030. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης το 2020 εγκαταστάθηκαν στην Ευρώπη νέα συστήματα αποθήκευσης ισχύος 1 GW, το 2021 2,5 GW, το 2022 4,5 GW και για το 2023 αναμένονται 6 GW. Πάντως η εξέλιξη αυτή σε καμία περίπτωση δεν δίνει τη βεβαιότητα ότι το 2030 θα υπάρχουν 191 GW αποθήκευσης αφού το 2021 ήταν μόλις 51 GW.
Δέκα συστάσεις
Με βάση αυτά τα δεδομένα η Eurelectric συστήνει:
- Οριστικοποίηση του Green Deal με έμφαση στο εξηλεκτρισμό της οικονομίας.
- Διευκόλυνση των αδειοδοτήσεων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και τη δημιουργία υποδομών.
- Εξασφάλιση επαρκών επενδυτικών σημάτων.
- Εκσυγχρονισμό και ανανέωση της μεθοδολογίας εξασφάλισης της επάρκειας του συστήματος
- Δημιουργία ενός φιλόδοξου Power Infrastructure Deal
- Εκσυγχρονισμό των τιμολογίων και των κινήτρων για προληπτικές επενδύσεις.
- Εξασφάλιση πρόσβασης των δικτύων διανομής στα κονδύλια της ΕΕ.
- Διευκόλυνση της αδειοδότησης των υποδομών στα δίκτυα
- Μείωση των φόρων και των εισφορών επί της ηλεκτρικής ενέργειας
- Αποφυγή παρεμβάσεων στη λειτουργία των αγορών.
www.worldenergynews.gr
