Ενισχύσεις σε “clean mobility”, ηλεκτρισμό, εφεδρεία και φυσικό αέριο για την επίτευξη του Green Deal
Στην αναθεώρηση των κατευθυντηρίων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις στους τομείς της ενέργειας και του περιβάλλοντος προχωρεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διευρύνοντας το πεδίο εφαρμογής τους σε τομείς όπως, ενισχύσεις για την απόσυρση μονάδων ηλεκτροπαραγωγής από ρυπογόνα καύσιμα (άνθρακας, λιθάνθρακας και αργό πετρέλαιο), καθώς και η παροχή εκπτώσεων από ενεργειακά τέλη, σε ενεργοβόρους καταναλωτές.
Τα κύρια χαρακτηριστικά της φιλοσοφίας της αναθεώρησης των Κατευθυντηρίων Γραμμών, είναι η πλήρης τεκμηρίωση της ανάγκης εφαρμογής ενός μηχανισμού για λόγους επάρκειας ηλεκτρικής ενέργειας σε εθνικό επίπεδο και οι ανταγωνιστικές διαδικασίες για τη συμμετοχή των δικαιούχων.
Οι νέες Κατευθυντήριες που θα ισχύσουν από το 2022 και μετά, δόθηκαν σε δημόσια διαβούλευση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έως τις 2 Αυγούστου και η ελληνική Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, έθεσε με τη σειρά της σε διαβούλευση το σχέδιο της Κομισιόν, ζητώντας από τους συμμετέχοντες να καταθέσουν ως τις 15 Ιουλίου τις απόψεις τους ως προς τη σκοπιμότητα της δικής της συμμετοχής.
Πρέπει να σημειωθεί ότι το σχέδιο της Κομισιόν αφορά σε μηχανισμούς στήριξης της αγοράς ανάλογους με αυτούς που επεξεργάζεται το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, όπως ο Μηχανισμός Επάρκειας Ισχύος, η Στρατηγική Εφεδρεία, η ενίσχυση μονάδων άνθρακα που αναγκάζονται να διακόψουν πρόωρα τη λειτουργία τους, ενώ περιέχει και ειδικές προβλέψεις, κυρίως με τη μορφή έκπτωσης φόρων και τελών υπάρχουν και για τις ενεργοβόρες επιχειρήσεις.
Με άλλα λόγια τα σχέδια που σκοπεύει να κοινοποίησει το ΥΠΕΝ στην Κομισιόν για τους μηχανισμούς στήριξης δηλαδή τον Μηχανισμό Επάρκειας (CRM), τη Στρατηγική Εφεδρεία και τα πράσινα PPAs, θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένα στη νέα φιλοσοφία περί κρατικών ενισχύσεων της Κομισιόν.
Οι νέες Κατευθυντήριες Γραμμές (“EEAG”) κατ’ αρχήν διευρύνουν το πεδίο εφαρμογής των υφιστάμενων σε τομείς όπως οι ενισχύσεις για το “clean mobility” (καθαρή κινητικότητα), για τη βελτίωση της αποδοτικότητας και τη μετάβαση στην κυκλική οικονομία, για την απόσυρση μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με τα πλέον ρυπογόνα καύσιμα, όπως για παράδειγμα άνθρακα, λιθάνθρακα και αργό πετρέλαιο, καθώς και για την παροχή σε ενεργοβόρους καταναλωτές εκπτώσεων από ενεργειακά τέλη, καθώς και σε όλες τις τεχνολογίες που μπορούν να οδηγήσουν στην επίτευξη της Πράσινης Συμφωνίας (Green Deal)
Οι μηχανισμοί ενίσχυσης από το 2022 και μετά θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι η ενίσχυση κατευθύνεται αποτελεσματικά όπου απαιτείται για τη βελτίωση της προστασίας του περιβάλλοντος, περιορίζεται σε ό,τι απαιτείται για την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων και δεν στρεβλώνει τον ανταγωνισμό ή την ακεραιότητα της εσωτερικής αγοράς.
Παράλληλα όμως, οι μηχανισμοί θα πρέπει να διευκολύνουν τη σταδιακή κατάργηση των επιδοτήσεων για τα ορυκτά καύσιμα, ιδίως τα πιο ρυπογόνα.
Ηλεκτρική Ενέργεια
Η Επιτροπή αναγνωρίζοντας ότι παρά τη σύζευξη των αγορών, μπορεί να συμβούν καταστάσεις κατά τις οποίες ακόμα και οι συζευγμένες αγορές δεν μπορούν να εγγυηθούν την ασφάλεια εφοδιασμού για κάθε στιγμή του χρόνου σε ορισμένες χώρες- μέλη ή περιοχές, μπορεί να εξετάσει την εισαγωγή μέτρων που θα διασφαλίζουν ένα επίπεδο ασφάλειας εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια.
Στα μέτρα αυτά περιλαμβάνονται οι μηχανισμοί επάρκειας ισχύος και τα σχήματα διακοψιμότητας για την αντιμετώπιση ζητημάτων που σχετίζονται με την μακροπρόθεσμη και τη βραχυπρόθεσμη ασφάλεια εφοδιασμού, εξ αιτίας της αποτυχίας της αγοράς να προσελκύσει τις απαραίτητες επενδύσεις για την παραγωγή ηλεκτρισμού, την αποθήκευση, ή την απόκριση της ζήτησης, καθώς και τις εφεδρείες του δικτύου που θα μπορούσαν να καλύψουν προβλήματα σχετιζόμενα με την ανεπάρκεια των δικτύων μεταφοράς και διανομής ηλεκτρισμού.
Τα μέτρα μπορούν επίσης να σχεδιαστούν με τρόπο που να στηρίζουν τους στόχους της προστασίας του περιβάλλοντος, για παράδειγμα μέσω του αποκλεισμού του πιο ρυπαίνοντος παραγωγικού δυναμικού, ή μέτρα που θα δίνουν πλεονέκτημα στις λιγότερο ρυπαίνουσες τεχνολογίες κατά τη διαδικασία επιλογής.
Στρατηγικές Εφεδρείες
Για τις στρατηγικές εφεδρείες και τα άλλα μέτρα, που αφορούν σε παραγωγικό δυναμικό εκτός της αγοράς, θεσπίζονται μία σειρά από σωρευτικές απαιτήσεις προκειμένου να διασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρξει στρέβλωση στον σχηματισμό των τιμών στην αγορά.
Ανάμεσα στις βασικά προαπαιτούμενα που θέτει το σχέδιο της Κομισιόν είναι ότι η ενίσχυση να χορηγείται μόνον αν ο Διαχειριστής του Συστήματος Μεταφοράς έχει εξαντλήσει όλα τα διαθέσιμα εργαλεία για την εξισορρόπηση ζήτησης και προσφοράς και ταυτόχρονα συντρέχουν συγκεκριμένοι όροι όσον αφορά στη διαμόρφωση της τιμής κλπ
Το κόστος ενός μέτρου ασφάλειας εφοδιασμού πρέπει βαρύνει τους συμμετέχοντες στην αγορά, οι οποίοι συμβάλλουν στην ανάγκη για το μέτρο.
Ηλεκτροπαραγωγή από φυσικό αέριο
Μέτρα που ενθαρρύνουν νέες επενδύσεις στην παραγωγή ενέργειας με βάση το φυσικό αέριο μπορεί να υποστηρίξουν την ασφάλεια του εφοδιασμού με ηλεκτρισμό, αλλά επιδεινώνουν μακροπρόθεσμα το περιβάλλον, σε σύγκριση με τις εναλλακτικές επενδύσεις σε τεχνολογίες που δεν εκπέμπουν ρύπους.
Για να μπορέσει η Επιτροπή να επαληθεύσει ότι οι αρνητικές επιπτώσεις τέτοιων μέτρων μπορούν να αντισταθμιστούν από θετικά αποτελέσματα, τα κράτη μέλη πρέπει να εξηγήσουν πώς θα διασφαλίσουν ότι τέτοιες επενδύσεις συμβάλλουν στην επίτευξη του στόχου της Ένωσης για το κλίμα του 2030 και του στόχου για την κλιματική ουδετερότητα το 2050.
Για παράδειγμα, αυτό μπορεί να περιλαμβάνει δεσμεύσεις από τον δικαιούχο για την εφαρμογή τεχνολογιών απαλλαγής από τον άνθρακα, όπως το CCS / CCU (διακράτηση ή/και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα)ή την υποκατάσταση του φυσικού αερίου από ανανεώσιμα αέρια ή αέρια χαμηλής περιεκτικότητας σε άνθρακα ή το κλείσιμο της εγκατάστασης σε χρονοδιάγραμμα σύμφωνα με τους κλιματικούς στόχους της Ένωσης.
Χρήστες έντασης ενέργειας
Το σχέδιο προβλέπει ενισχύσεις με τη μορφή μείωσης των φόρων/εισφορών και τελών που σχετίζονται με την ηλεκτρική ενέργεια.
Η ενίσχυση θα πρέπει να περιορίζεται σε τομείς που βρίσκονται σε σημαντικό ανταγωνιστικό μειονέκτημα και υπάρχει κίνδυνος μετεγκατάστασης εκτός της Ένωσης λόγω των επιλέξιμων εισφορών.
Ο κίνδυνος μετεγκατάστασης εξαρτάται από την ένταση ηλεκτρικής ενέργειας του εν λόγω τομέα και την έκθεσή του στο διεθνές εμπόριο. Κατά συνέπεια, η ενίσχυση μπορεί να χορηγηθεί μόνο εάν η επιχείρηση ανήκει σε τομέα που αντιμετωπίζει ένταση εμπορίου τουλάχιστον 20% σε επίπεδο Ένωσης και ένταση ενέργειας τουλάχιστον 10% σε επίπεδο Ένωσης.
Επιπλέον, η Επιτροπή θεωρεί ότι υπάρχει παρόμοιος κίνδυνος σε τομείς που αντιμετωπίζουν ένταση - ενέργειας τουλάχιστον 7% και αντιμετωπίζουν ένταση διεθνούς εμπορίου τουλάχιστον 80%.
Ανθρακας- Λιγνίτη
Δύο τύπους μέτρων μπορούν να λάβουν τα κράτη μέλη για να στηρίξουν τη πρόωρη διακοπή λειτουργίας των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής άνθρακα, λιγνίτη, τύρφης ή πετρελαίου και δυνητικά επίσης των εξορυκτικών δραστηριοτήτων για αυτά τα καύσιμα (που αναφέρονται μαζί ως «δραστηριότητες άνθρακα, τύρφης και σχιστόλιθου»).
Τα μέτρα ενίσχυσης που θα ληφθούν πρέπει να είναι συμβατά με την αντιστάθμιση του πρόωρου κλεισίματος κερδοφόρων δραστηριοτήτων άνθρακα, τύρφης και σχιστόλιθου ή/και να να διευκολύνουν την ανάπτυξη ορισμένων οικονομικών δραστηριοτήτων ή περιοχών.
Για παράδειγμα, τέτοια μέτρα μπορούν να δημιουργήσουν χώρο για την ανάπτυξη άλλων, πιθανώς φιλικών προς το περιβάλλον, δραστηριοτήτων προκειμένου να αντισταθμιστεί η μείωση της παραγωγικής ικανότητας που προκαλείται από το πρόωρο κλείσιμο.
www.worldenergynews.gr
