Σημαντικούς κινδύνους εντοπίζει το ENTSO-E (Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς)για την ασφάλεια του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια της Ευρώπης για τα επόμενα 10 χρόνια στην ετήσια αξιολόγηση της ενεργειακής επάρκειας στην Ευρώπη (European Resource Adequacy Assessment) που ανακοίνωσε χθες.
Τονίζει την ανάγκη να ληφθούν προληπτικά μέτρα για την παροχή κινήτρων για τις απαραίτητες επενδύσεις, καθώς πολλές μονάδες παραγωγής ενέργειας θα παροπλιστούν τα επόμενα χρόνια. Η αξιολόγηση παρέχει μια ολοκληρωμένη πανευρωπαϊκή προοπτική για τα έτη 2026, 2028 και 2030 η οποία δείχνει πώς αρκετές ευρωπαϊκές χώρες αντιμετωπίζουν προκλήσεις όσον αφορά τη διατήρηση της αξιοπιστίας του ενεργειακού τους συστήματος.
Τόσο βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα (2026, 2028, 2030) όσο και μακροπρόθεσμα (2035), υπάρχουν κίνδυνοι παροπλισμού για τον στόλο θερμικών μονάδων σε ορισμένες περιοχές, στην Ευρώπη καθώς θα έχουν μικρότερο μερίδιο αγοράς λόγω της αύξησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Και τονίζει ότι απαιτείται δράση για τη διατήρηση της ασφάλειας του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια στην Ευρώπη.
Σημειώνει ότι η ανάπτυξη του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να παρακολουθείται στενά για να επιβεβαιώνεται ότι οι επενδυτικές ανάγκες καλύπτονται. Οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να εξετάσουν μέτρα μετριασμού για να εξασφαλίσουν την ευρωπαϊκή επάρκεια. Η έκθεση αποδέχεται ότι κάποιες επενδύσεις θα γίνουν στοχεύοντας στις υψηλές τιμές σπανιότητας κατά τη διάρκεια υψηλών περιορισμών ζήτησης ή προσφοράς, ειδικά όταν χρειάζονται μονάδες αιχμής. Από την άλλη όμως, οι επενδυτές που αποστρέφονται τον κίνδυνο μπορεί να αναβάλουν αποφάσεις χωρίς μακροπρόθεσμα συμβόλαια.
Οι στοχευμένες παρεμβάσεις και οι μακροπρόθεσμοι μηχανισμοί της αγοράς, τονίζει, είναι απαραίτητοι για την αποφυγή περαιτέρω κινδύνων. Οι μηχανισμοί στήριξης και οι αγορές δυναμικότητας πρέπει να επιταχυνθούν. Για να διασφαλίσει την ασφάλεια της ηλεκτρικής ενέργειας και να επιτύχει τους κλιματικούς στόχους, η Ευρώπη πρέπει να επιταχύνει την ανάπτυξη λύσεων και υποδομών ευελιξίας, συμπεριλαμβανομένου του διασυνοριακού δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας για να κατευθύνει την ηλεκτρική ενέργεια από ΑΠΕ όπου χρειάζεται, καθώς και αποθήκευσης και άλλων πηγών ευελιξίας, διασφαλίζοντας παράλληλα την ασφάλεια του εφοδιασμού ανά πάσα στιγμή.
Το μικρότερο κίνδυνο στην Ευρώπη έχει η Ελλάδα
Υπολογίζοντας τον κίνδυνοι επάρκειας ανά χώρα, το μεγαλύτερο κίνδυνο έχουν οι χώρες της Κεντρικής Ευρώπης και τον μικρότερο η Ελλάδα.
Ειδικότερα, ο κίνδυνος ανεπάρκειας ενέργειας, με βάση τις τιμές LOLE είναι 19,2 για την Λιθουανία, 10,3 για την Δανία, 8,7 για τη Γερμανία και το Λουξεμβούργο, 8,4 για την Τσεχία, 5 για την Ουγγαρία, 4,1 για τη Γαλλία και 4 για την Ισπανία, ενώ για την Ελλάδα 0,4 με εξαίρεση την Κρήτη που είναι 1,9.
Οι τιμές LOLE αντιπροσωπεύονται με κύκλους, με μεγαλύτερη ακτίνα για μεγαλύτερες τιμές LOLE. Το LOLE μιας περιοχής υπολογίζεται με τον μέσο όρο της Διάρκειας Απώλειας Φορτίου (LLD), δηλαδή ωρών που λείπει η απαιτούμενη ενέργεια.
Η απώλεια φορτίου σε ένα ηλεκτρικό δίκτυο είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει την κατάσταση όταν η διαθέσιμη δυναμικότητα παραγωγής είναι μικρότερη από το φορτίο του συστήματος.
Χρειάζονται 60 GW από ευέλικτες μονάδες
Σύμφωνα με την Αξιολόγηση ERAA, πάνω από 60 GW νέων μονάδων ευέλικτης δυναμικότητας από ορυκτά καύσιμα χρειάζονται, δεδομένων των αναμενόμενων υψηλών τιμών σπανιότητας. Αυτή η δυναμικότητα θα συμβάλει στη διασφάλιση της επάρκειας σε περιόδους αιχμής ή χαμηλής τροφοδοσίας ΑΠΕ. Ωστόσο, για να επιτευχθούν οι κλιματικοί στόχοι της ΕΕ, οι μονάδες από ορυκτά καύσιμα πρέπει να μειωθούν ή να αντικατασταθεί με την πάροδο του χρόνου. Ωστόσο οι τιμές στις σπάνιες ώρες έλλειψης μπορεί να μην δικαιολογούν την επένδυση, ιδιαίτερα όταν συνδέονται με σπάνια ακραία καιρικά φαινόμενα. Οι ώρες λειτουργίας κάποιας νέας μονάδας πιθανότατα θα είναι κάτω από 500 ώρες σε πλήρη ισχύ.
Μηχανισμοί ευελιξίας και κίνητρα
Οι προκλήσεις που εντοπίστηκαν περιλαμβάνουν:
Πολλές ευέλικτες θερμικές μονάδες ορυκτών καυσίμων αναμένεται να παροπλιστούν μεσοπρόθεσμα. Γι αυτό, απαιτούνται σημαντικές επενδύσεις και παρατάσεις διάρκειας ζωής μακροπρόθεσμα για να καλυφθεί η αυξανόμενη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας.
Αν δεν ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα, εμφανίζονται κίνδυνοι επάρκειας σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες και τα περιθώρια είναι στενά.
Για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, το ENTSO-E καλεί για επείγουσα δράση ως εξής:
Η εφαρμογή μακροπρόθεσμων μηχανισμών αγοράς, οι οποίοι παρέχουν εξασφαλίζουν κίνητρα στους επενδυτές για να επενδύσουν σε νέους ευέλικτους πόρους.
Η επιτάχυνση της διαδικασίας δημιουργίας και έγκρισης μηχανισμών ευελιξίας.
Η ταχεία υλοποίηση τόσο των λύσεων ευελιξίας όσο και των υποδομών, συμπεριλαμβανομένων των διασυνοριακών δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας για να μπορούν να κατευθύνεται η ενέργειας από ΑΠΕ όπου χρειάζεται περισσότερο, καθώς και της αποθήκευσης και άλλων πηγών ευελιξίας.
Το ENTSO-E συνιστά την έγκαιρη εφαρμογή αυτών των μέτρων προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφάλεια του εφοδιασμού και να αυξηθεί η ανθεκτικότητα του συστήματος.
Εφαρμόζοντας αυτά τα μέτρα, η Ευρώπη μπορεί όχι μόνο να προσφέρει επαρκές επίπεδο ασφάλειας για το ενεργειακό μας σύστημα, αλλά και να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας. Αυτοί είναι βασικοί στόχοι πολιτικής για την ΕΕ παράλληλα με τον στόχο της για επίτευξη ουδετερότητας άνθρακα έως το 2050.
www.worldenergynews.gr
