Η νίκη του Ντόναλντ Τράμπ στις προεδρικές εκλογές του 2024, έχει αναζωπυρώσει την συζήτηση γύρω από την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ. Στο επίκεντρο είναι η πολιτική που πρόκειται να ακολουθήσει για την Ασία.
Σύμφωνα με το Geopolitical Monitor, η Ασία βρίσκεται στα κεντρικά σχέδια των ΗΠΑ, καθώς εκεί συγκεντρώνονται μια σειρά από γεωπολιτικά και οικονομικά θέματα. Άλλωστε, η σχέση Κίνας-ΗΠΑ είναι τεταμένη, ενώ παράλληλα εγείρονται θέματα σχετικά με τις πυρηνικές δυνατότητες της Βορείου Κορέας και την ανάγκη να διασφαλιστούν ισχυρές εταιρικές σχέσεις με συμμάχους όπως η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα και η Ινδία.
H πολιτική για την Ασία
Η επιστροφή του Τραμπ στην εξουσία και η δέσμευσή του να κάνει ξανά την Αμερική μεγάλη έχει προκαλέσει μεγάλες ανησυχίες. Αν και ο τόνος και η τακτική του είναι εντελώς διαφορετική από αυτή του Μπάιντεν, οι ειδική αναφέρουν, ότι είναι απίθανο να δούμε τεράστιες αλλαγές στην πολιτική των ΗΠΑ για την Ασία. Αυτό οφείλεται στην ανάγκη να περιοριστεί η αυξανόμενη επιρροή της Κίνας και να διατηρηθεί η σταθερότητα στον Ινδο-Ειρηνικό.
Τόσο οι Δημοκρατικοί όσο και οι Ρεπουμπλικάνοι βλέπουν όλο και περισσότερο την Ασία ως στοιχείο στρατηγικών συμφερόντων των ΗΠΑ, μια προοπτική που έχει παγιωθεί στους θεσμούς εθνικής ασφάλειας και εξωτερικής πολιτικής. Η ρητορική και οι πολιτικές δηλώσεις του Τραμπ στην προεκλογική εκστρατεία αντικατοπτρίζουν μια σαφή δέσμευση για κοινούς στρατηγικούς στόχους, σηματοδοτώντας τη συνέχεια των στόχων, αν και η κυβέρνησή του μπορεί να τους επιδιώξει με μια πιο δυναμική προσέγγιση, ειδικά στις εμπορικές και οικονομικές πολιτικές.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν έθεσε ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για τη δέσμευση Ινδο-Ειρηνικού, επικεντρωμένο στην ενίσχυση των συμμαχιών με χώρες της περιοχής. Εκεί υπάρχουν πρωτοβουλίες όπως ο Τετραμερής Διάλογος για την Ασφάλεια (ο «Τετραμερής») με την Ιαπωνία, την Αυστραλία και την Ινδία, καθώς και την ενίσχυση των αμυντικών δεσμεύσεων προς τη Νότια Κορέα και την Ιαπωνία.
Ο Μπάιντεν έλαβε επίσης μέτρα για την ενίσχυση της Ένωσης Εθνών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN) ως κρίσιμου εταίρου, με στόχο την αντιμετώπιση της οικονομικής και στρατιωτικής επέκτασης της Κίνας μέσω μέτρων συλλογικής ασφάλειας και περιφερειακών οικονομικών συνεργασιών. Η προσέγγιση του Τραμπ αναμένεται να βασιστεί σε αυτές τις συμμαχίες, αφού αναγνωρίζει την στρατηγική τους σημασία για την επίτευξη των στόχων του.
Η πολιτική Τραμπ για Κίνα
Κατά την διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, ο Τραμπ εστίασε στην ανάγκη να συνεχιστεί το σκληρό σφυροκόπημα της Κίνας. Στης ομιλίες του χαρακτήριζε την χώρα ως τον κύριο αντίπαλο της Αμερικής κατηγορώντας τους για αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας και έλλειψη λογοδοσίας για την πανδημία.
Τόνισε πως στοχεύει να μειώσει την οικονομική εξάρτηση των ΗΠΑ από την Κίνα τονώνοντας την εγχώρια παραγωγή και μεταποίηση. Ανεξαρτήτως κόμματος, πάντως, όλοι αναγνωρίζουν στην άλλη πλευρά μια κρίσιμη απειλή για τα οικονομικά και στρατηγικά τους συμφέροντα.
Η ανάγκη για οικονομική αποσύνδεση από την κίνα κέρδισε όλο και περισσότερο έδαφος από την πανδημία και μετά, αφού οι δυσκολίες στην εφοδιαστική αλυσίδα ήταν πολλές. Η κυβέρνηση Μπάιντεν ξεκίνησε μέτρα όπως το CHIPS και το Science Act για να αναζωογονήσει την εγχώρια κατασκευή ημιαγωγών, έναν τομέα όπου η Κίνα έχει γίνει κυρίαρχος παίκτης.
Η επιστροφή του Τραμπ θα μπορούσε να επιταχύνει αυτές τις προσπάθειες, καθώς έχει υποσχεθεί να επιβάλει υψηλότερους δασμούς σε κινεζικά προϊόντα και να δώσει κίνητρα στις αμερικανικές εταιρείες να επιστρέψουν θέσεις εργασίας στη βιομηχανία στην Αμερική, δίνωντας ολοένα και περισσότερα κίνητρα στον αποκλεισμό της Κίνας.
Στρατηγική εξωτερικής πολιτικής
Η έμφαση του Τραμπ στην προστασία των θέσεων εργασίας και των βιομηχανιών των ΗΠΑ από εξωτερικές απειλές αποτελούν μια λαϊκιστική προσέγγιση, που δεν αποκλίνει, όμως, σημαντικά από τις πρόσφατες αλλαγές πολιτικής που ξεκίνησαν και τα δύο μέρη. Η επιθετική στάση του Τραμπ θα μπορούσε να ενισχύσει τις πρωτοβουλίες που ξεκίνησαν από την προηγούμενη κυβέρνηση, μαζί με τις διαφοροποιήσεις της αλυσίδας εφοδιασμού και των επενδύσεων σε υποδομές που έχουν επιπτώσεις στα συμφέροντα των ΗΠΑ στην Ασία.
Οι πολιτικές των ΗΠΑ προς την Ασία καθοδηγούνται ουσιαστικά από την αναγνώριση ότι η οικονομική και στρατιωτική ασφάλεια είναι αλληλένδετες, ειδικά όταν έχουμε να κάνουμε με έναν ανταγωνιστή όπως η Κίνα.
Μεγάλης στρατηγικής σημασίας είναι και η περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού που υπερβαίνει τις επιμέρους ατζέντες λόγω του κρίσιμου ρόλου της στο παγκόσμιο εμπόριο, τη στρατιωτική παρουσία και την ενεργειακή ασφάλεια. Οι ΗΠΑ διατηρούν εκεί σημαντικά στρατιωτικά μέσα, συμπεριλαμβανομένων των βάσεων στην Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα και το Γκουάμ, τα οποία είναι όλα καθοριστικά για την αναχαίτηση της επιθετικότητας και τη διασφάλιση της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας σε αμφισβητούμενα ύδατα όπως η Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
Ο Τραμπ είχε τονίσει την «ελευθερία ναυσιπλοΐας» ως ακρογωνιαίο λίθο της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, ιδιαίτερα σε μέρη όπου η Κίνα έχει επιδιώξει εδαφικές διεκδικήσεις. Η πιθανή εστίαση στη στρατιωτική αποτροπή στην Ασία συνδέεται με τους μακροχρόνιους στόχους της διασφάλισης ανοιχτών και ασφαλών θαλάσσιων οδών, αντανακλώντας μια ευρύτερη συναίνεση για τη διατήρηση της αμερικανικής επιρροής στην περιοχή.
Διαφοροποιήσεις αλλά και σταθερότητες
Ένα πιθανό σημείο διαφοροποίησης θα μπορούσε να είναι ο τόνος των διπλωματικών δεσμεύσεων. Ο Μπάιντεν επιδίωξε την πολυμέρεια και έδωσε προτεραιότητα στους διπλωματικούς διαύλους, ο Τραμπ μπορεί να δώσει έμφαση στις οικονομικές συμφωνίες και τις άμεσες διαπραγματεύσεις.
Για παράδειγμα, η σχέση του Τραμπ με τον ηγέτη της Βόρειας Κορέας Κιμ Γιονγκ Ουν μπορεί να χαρακτηριστεί ως στρατηγική, με στόχο τη διαπραγμάτευση της αποπυρηνικοποίησης μέσω προσωπικής διπλωματίας. Ωστόσο, ο θεμελιώδης στόχος που είναι ο περιορισμός της πυρηνικής απειλής της Βόρειας Κορέας, παραμένει αμετάβλητος, υπογραμμίζοντας ότι, οι μέθοδοι του Τραμπ μπορεί να διαφέρουν, αλλά οι στρατηγικοί στόχοι είναι ίδιοι.
Η επιστροφή του Τραμπ είναι απίθανο να αλλάξει αυτούς τους γενικούς στόχους, επειδή οι δομικές δυνάμεις που διαμορφώνουν την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ στην Ασία καθοδηγούνται από μακροπρόθεσμα συμφέροντα και όχι από κυβερνητικούς σχηματισμούς.
Η διαρκής εστίαση στην αντιμετώπιση της Κίνας, η ενίσχυση των περιφερειακών συμμαχιών και η προστασία της οικονομικής ασφάλειας δείχνει μια σταθερή στρατηγική που υπερβαίνει τις κομματικές γραμμές. Για παράδειγμα, Τραμπ και Μπάιντεν έδωσαν προτεραιότητα στη συμμαχία Quad, αναγνωρίζοντάς την ως βασικό φόρουμ στρατηγικής συνεργασίας στον Ινδο-Ειρηνικό.
Ενώ το στυλ του Τραμπ μπορεί να φέρει μια ανανέωση στις σχέσεις ΗΠΑ-Ασίας, οι θεμελιώδεις στόχοι της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ αναμένεται να παραμείνουν σταθεροί. Η αλληλοεξαρτώμενη φύση των οικονομικών παραγόντων, της ασφάλειας και των διπλωματικών παραγόντων στην περιοχή δημιουργεί μια σταθερή βάση που κάθε διοίκηση, ανεξαρτήτως κόμματος, επιδίωκει να διατηρήσει.
Αυτή η πολιτική στάση απέναντι στην Ασία διαμορφώνεται περαιτέρω από την σημασία αυτής της περιοχής για την παγκόσμια σταθερότητα και ασφάλεια. Καθώς ο Τραμπ αναλαμβάνει ξανά την ηγεσία, κληρονομεί ένα πλαίσιο πολιτικής βαθιά ενσωματωμένο στους θεσμούς των ΗΠΑ ενισχύοντας την αντίληψη ότι η προσέγγιση της Ουάσιγκτον στην Ασία, παρά τις αλλαγές στο στυλ, θα διαρκέσει.
www.worldenergynews.gr
