ο ίδιος ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, όταν ρωτήθηκε κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στη Νέα Υόρκη για τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ τον περασμένο Σεπτέμβριο, δήλωσε: «Ελπίζω ότι ο επόμενος πρόεδρος δεν θα κάνει τον απερχόμενο να φαίνεται καλύτερος»
Οι Τούρκοι προτιμούν μια νίκη Τραμπ έναντι της Χάρις στις εκλογές των ΗΠΑ, όπως μεταδίδει ο ΣΚΑΙ από την Κωνσταντινούπολη, κι αυτό συνδέεται με τις γεωπολιτικές στοχεύσεις της γειτονικής χώρας.
Πιο αναλυτικά, δημοσκόπηση από την εταιρεία Metropol δείχνει τη μεγάλη υποστήριξη των ψηφοφόρων του Ερντογάν στον Τραμπ.
Στο ερώτημα «ποιος θέλετε να είναι ο νικητής των αμερικανικών εκλογών;» απάντησαν ως εξής:
Η γεωπολιτική σκακιέρα
«Με τον Μπάιντεν εξόπλισαν την Ελλάδα και την Κύπρο. Περικύκλωσαν την Τουρκία. Ο Τραμπ θα παγώσει αυτές τις πολιτικές», δήλωσε ο Κεμάλ Ολτσάρ, στρατιωτικός αναλυτής.
«Κοιτάξτε στην περιοχή μας. Παντού βρίσκονται οι Αμερικανοί. Στην Ελλάδα οι Αμερικανοί έχουν μεγάλη παρουσία. Σωστά; Όπως και στα Βαλκάνια και στο Κόσοβο έχουν πολλές δυνάμεις όπως και στη Βόρεια Μακεδονία», συμπλήρωσε.
Πάντως ο ίδιος ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, όταν ρωτήθηκε κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στη Νέα Υόρκη για τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ τον περασμένο Σεπτέμβριο, δήλωσε: «Ελπίζω ότι ο επόμενος πρόεδρος δεν θα κάνει τον απερχόμενο να φαίνεται καλύτερος. Διότι, το θέμα των F-35 με τις ΗΠΑ δεν το βιώσαμε μόνο κατά την περίοδο του κ. Ντόναλντ Τραμπ, αλλά συνεχίστηκε και μετά. Όλοι μάς προκάλεσαν απογοήτευση. Τόσο οι Ρεπουμπλικάνοι, όσο και οι Δημοκρατικοί».
Στην Άγκυρα βλέπουν ότι ο ρεπουμπλικάνος Ντόναλντ Τραμπ και η δημοκρατική Καμάλα Χάρις έχουν διαφορετικές προσεγγίσεις για τον πρόεδρο Ερντογάν. Ο Σινάν Ουλγκέν, διευθυντής του Κέντρου Μελετών Οικονομίας και Εξωτερικής Πολιτικής (EDAM), υπενθυμίζει στη «Φωνή της Αμερικής» ότι η σχέση του Ταγίπ Ερντογάν με τον Ντόναλντ Τραμπ ήταν ισχυρή κατά τη διάρκεια της προεδρίας του δεύτερου.
Ο Τούρκος καθηγητής προβλέπει επίσης ότι «αν η Καμάλα Χάρις κερδίσει τις εκλογές, οι σχέσεις μεταξύ της Χάρις και του Ερντογάν, είναι πιθανό να είναι πολύ πιο ρηχές», όπως ήταν και οι σχέσεις μεταξύ του προέδρου Μπάιντεν και του Ερντογάν.
Μια αλλαγή στα ανώτερα κλιμάκια της αμερικανικής διπλωματίας, σε περίπτωση νίκης του Τραμπ, θα έδινε πιθανώς την ευκαιρία στον Τούρκο πρόεδρο να επιχειρήσει την ανατροπή της εικόνας του ανυπόληπτου συμμάχου που έχει η χώρα του στην Ουάσινγκτον.
Αυτό φυσικά στον βαθμό του εφικτού, καθώς η διάσταση απόψεων μεταξύ των δύο πλευρών δεν είναι μόνο θέμα προσώπων, αλλά κυρίως αλληλοσυγκρουόμενων πολιτικών στόχων - οι ΗΠΑ θεωρούνται εμπόδιο για την υλοποίηση των τουρκικών φιλοδοξιών στην περιοχή, τουλάχιστον στην παρούσα συγκυρία.
Διάχυτη είναι πάντως η πεποίθηση μεταξύ των Τούρκων πολιτικών αναλυτών ότι ο Τούρκος πρόεδρος θα αισθανόταν πιο άνετα με τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, παρά το γεγονός ότι η σημερινή σχέση «προβληματικής συμμαχίας» μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας είναι η κατάληξη μίας σειράς επεισοδίων που ξεκίνησαν επί προεδρικής θητείας Τραμπ.
Να σημειωθεί επίσης πως στις εκλογές τον Νοέμβριο του 2016 ο Τούρκος πρόεδρος στήριξε τον Τραμπ, ενώ δεν περνάει απαρατήρητο και το γεγονός ότι ο Ερντογάν συναντήθηκε στο παρελθόν εννέα φορές με τον Αμερικανό πρόεδρο, μία εκ των οποίων στην Ουάσιγκτον.
Από την άλλη όμως, Μπάιντεν και Ερντογάν συναντήθηκαν μόνο μία φορά και είχαν επιπλέον κάποιες ολιγόλεπτες άτυπες συναντήσεις στο περιθώριο διεθνών συνόδων κορυφής.
Tα προβλήματα
Οι σχέσεις του Τραμπ με τον Ταγίπ Ερντογάν από την άλλη είχαν στο παρελθόν πολλές και ακραίες διακυμάνσεις. Το 2012, πολύ πριν μετακομίσει στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ έβλεπε στην Τουρκία του Ερντογάν επενδυτικές ευκαιρίες και έτσι αποφάσισε να χτίσει τους δίδυμους πύργους «Trump Towers» σε μία από τις πιο ακριβές περιοχές της Κωνσταντινούπολης με τη συνδρομή φιλικών προς τον Τούρκο πρόεδρο επιχειρηματιών την εποχή εκείνη. Αλλά και αργότερα, όταν οι σχέσεις τους πλέον έγιναν προβληματικές, διατήρησαν έναν δίαυλο επικοινωνίας μέσω των γαμπρών τους, του Τζάρεντ Κούσνερ και του Μπεράτ Αλμπαϊράκ.
Η απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος το 2016 δεν άφησε ανεπηρέαστες τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, καθώς ο Ερντογάν έβλεπε αμερικανικό δάκτυλο πίσω από την προσπάθεια αιματηρής ανατροπής της τουρκικής κυβέρνησης. Το άσυλο που παρείχαν οι ΗΠΑ στον ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν, τον ιθύνοντα νου πίσω από το πραξικόπημα σύμφωνα με την Άγκυρα, ενίσχυε την άποψη αυτή. Ο θάνατος του Γκιουλέν, στις 20 Οκτωβρίου, αφαιρεί πλέον ένα μεγάλο βαρίδι από τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, ακριβώς λίγο πριν από την αλλαγή φρουράς στην προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών.
Στα απόνερα του στρατιωτικού κινήματος, ήρθε να βαρύνει ακόμη περισσότερο τις διμερείς σχέσεις η υπόθεση του Αμερικανού πάστορα Άντριου Μπράνσον, που αντιμετώπιζε ποινή ισόβιας κάθειρξης για εμπλοκή του, σύμφωνα με τις τουρκικές αρχές, στο πραξικόπημα. Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες της εποχής, ο Τραμπ αρνήθηκε να δώσει τον Γκιουλέν με αντάλλαγμα τον Μπράνσον και πέτυχε τελικά την απελευθέρωσή του απειλώντας να καταστρέψει την τουρκική οικονομία.
Επί προεδρίας Τραμπ επίσης η Τουρκία αποβλήθηκε από το πρόγραμμα των μαχητικών F-35, σε εφαρμογή του νόμου για την «Αντιμετώπιση των Εχθρών της Αμερικής μέσω Κυρώσεων» (Countering America's Adversaries Through Sanctions Act-CAATSA), μετά την προμήθεια από την Τουρκία του αντιαεροπορικού συστήματος S-400, μέσω του οποίου η Μόσχα θα μπορούσε να αποκτήσει πρόσβαση στα μυστικά του αεροσκάφους και να αχρηστεύσει τα συγκριτικά του πλεονεκτήματα στο πεδίο της μάχης. Η Τουρκία θα πρέπει να διαπραγματευτεί τώρα με τον επόμενο πρόεδρο των ΗΠΑ εάν υπάρχει πιθανότητα επιστροφής της στο πρόγραμμα και με ποιους όρους ή αν και πώς θα επιτύχει την επιστροφή των 1,45 δισ. δολαρίων που κατέβαλε για τη συμμετοχή της στην κοινοπραξία.
www.worldenergynews.gr
Πιο αναλυτικά, δημοσκόπηση από την εταιρεία Metropol δείχνει τη μεγάλη υποστήριξη των ψηφοφόρων του Ερντογάν στον Τραμπ.
Στο ερώτημα «ποιος θέλετε να είναι ο νικητής των αμερικανικών εκλογών;» απάντησαν ως εξής:
Η γεωπολιτική σκακιέρα
«Με τον Μπάιντεν εξόπλισαν την Ελλάδα και την Κύπρο. Περικύκλωσαν την Τουρκία. Ο Τραμπ θα παγώσει αυτές τις πολιτικές», δήλωσε ο Κεμάλ Ολτσάρ, στρατιωτικός αναλυτής.
«Κοιτάξτε στην περιοχή μας. Παντού βρίσκονται οι Αμερικανοί. Στην Ελλάδα οι Αμερικανοί έχουν μεγάλη παρουσία. Σωστά; Όπως και στα Βαλκάνια και στο Κόσοβο έχουν πολλές δυνάμεις όπως και στη Βόρεια Μακεδονία», συμπλήρωσε.
Πάντως ο ίδιος ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, όταν ρωτήθηκε κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στη Νέα Υόρκη για τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ τον περασμένο Σεπτέμβριο, δήλωσε: «Ελπίζω ότι ο επόμενος πρόεδρος δεν θα κάνει τον απερχόμενο να φαίνεται καλύτερος. Διότι, το θέμα των F-35 με τις ΗΠΑ δεν το βιώσαμε μόνο κατά την περίοδο του κ. Ντόναλντ Τραμπ, αλλά συνεχίστηκε και μετά. Όλοι μάς προκάλεσαν απογοήτευση. Τόσο οι Ρεπουμπλικάνοι, όσο και οι Δημοκρατικοί».
Στην Άγκυρα βλέπουν ότι ο ρεπουμπλικάνος Ντόναλντ Τραμπ και η δημοκρατική Καμάλα Χάρις έχουν διαφορετικές προσεγγίσεις για τον πρόεδρο Ερντογάν. Ο Σινάν Ουλγκέν, διευθυντής του Κέντρου Μελετών Οικονομίας και Εξωτερικής Πολιτικής (EDAM), υπενθυμίζει στη «Φωνή της Αμερικής» ότι η σχέση του Ταγίπ Ερντογάν με τον Ντόναλντ Τραμπ ήταν ισχυρή κατά τη διάρκεια της προεδρίας του δεύτερου.
Ο Τούρκος καθηγητής προβλέπει επίσης ότι «αν η Καμάλα Χάρις κερδίσει τις εκλογές, οι σχέσεις μεταξύ της Χάρις και του Ερντογάν, είναι πιθανό να είναι πολύ πιο ρηχές», όπως ήταν και οι σχέσεις μεταξύ του προέδρου Μπάιντεν και του Ερντογάν.
Μια αλλαγή στα ανώτερα κλιμάκια της αμερικανικής διπλωματίας, σε περίπτωση νίκης του Τραμπ, θα έδινε πιθανώς την ευκαιρία στον Τούρκο πρόεδρο να επιχειρήσει την ανατροπή της εικόνας του ανυπόληπτου συμμάχου που έχει η χώρα του στην Ουάσινγκτον.
Αυτό φυσικά στον βαθμό του εφικτού, καθώς η διάσταση απόψεων μεταξύ των δύο πλευρών δεν είναι μόνο θέμα προσώπων, αλλά κυρίως αλληλοσυγκρουόμενων πολιτικών στόχων - οι ΗΠΑ θεωρούνται εμπόδιο για την υλοποίηση των τουρκικών φιλοδοξιών στην περιοχή, τουλάχιστον στην παρούσα συγκυρία.
Διάχυτη είναι πάντως η πεποίθηση μεταξύ των Τούρκων πολιτικών αναλυτών ότι ο Τούρκος πρόεδρος θα αισθανόταν πιο άνετα με τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, παρά το γεγονός ότι η σημερινή σχέση «προβληματικής συμμαχίας» μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας είναι η κατάληξη μίας σειράς επεισοδίων που ξεκίνησαν επί προεδρικής θητείας Τραμπ.
Να σημειωθεί επίσης πως στις εκλογές τον Νοέμβριο του 2016 ο Τούρκος πρόεδρος στήριξε τον Τραμπ, ενώ δεν περνάει απαρατήρητο και το γεγονός ότι ο Ερντογάν συναντήθηκε στο παρελθόν εννέα φορές με τον Αμερικανό πρόεδρο, μία εκ των οποίων στην Ουάσιγκτον.
Από την άλλη όμως, Μπάιντεν και Ερντογάν συναντήθηκαν μόνο μία φορά και είχαν επιπλέον κάποιες ολιγόλεπτες άτυπες συναντήσεις στο περιθώριο διεθνών συνόδων κορυφής.
Tα προβλήματα
Οι σχέσεις του Τραμπ με τον Ταγίπ Ερντογάν από την άλλη είχαν στο παρελθόν πολλές και ακραίες διακυμάνσεις. Το 2012, πολύ πριν μετακομίσει στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ έβλεπε στην Τουρκία του Ερντογάν επενδυτικές ευκαιρίες και έτσι αποφάσισε να χτίσει τους δίδυμους πύργους «Trump Towers» σε μία από τις πιο ακριβές περιοχές της Κωνσταντινούπολης με τη συνδρομή φιλικών προς τον Τούρκο πρόεδρο επιχειρηματιών την εποχή εκείνη. Αλλά και αργότερα, όταν οι σχέσεις τους πλέον έγιναν προβληματικές, διατήρησαν έναν δίαυλο επικοινωνίας μέσω των γαμπρών τους, του Τζάρεντ Κούσνερ και του Μπεράτ Αλμπαϊράκ.
Η απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος το 2016 δεν άφησε ανεπηρέαστες τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, καθώς ο Ερντογάν έβλεπε αμερικανικό δάκτυλο πίσω από την προσπάθεια αιματηρής ανατροπής της τουρκικής κυβέρνησης. Το άσυλο που παρείχαν οι ΗΠΑ στον ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν, τον ιθύνοντα νου πίσω από το πραξικόπημα σύμφωνα με την Άγκυρα, ενίσχυε την άποψη αυτή. Ο θάνατος του Γκιουλέν, στις 20 Οκτωβρίου, αφαιρεί πλέον ένα μεγάλο βαρίδι από τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, ακριβώς λίγο πριν από την αλλαγή φρουράς στην προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών.
Στα απόνερα του στρατιωτικού κινήματος, ήρθε να βαρύνει ακόμη περισσότερο τις διμερείς σχέσεις η υπόθεση του Αμερικανού πάστορα Άντριου Μπράνσον, που αντιμετώπιζε ποινή ισόβιας κάθειρξης για εμπλοκή του, σύμφωνα με τις τουρκικές αρχές, στο πραξικόπημα. Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες της εποχής, ο Τραμπ αρνήθηκε να δώσει τον Γκιουλέν με αντάλλαγμα τον Μπράνσον και πέτυχε τελικά την απελευθέρωσή του απειλώντας να καταστρέψει την τουρκική οικονομία.
Επί προεδρίας Τραμπ επίσης η Τουρκία αποβλήθηκε από το πρόγραμμα των μαχητικών F-35, σε εφαρμογή του νόμου για την «Αντιμετώπιση των Εχθρών της Αμερικής μέσω Κυρώσεων» (Countering America's Adversaries Through Sanctions Act-CAATSA), μετά την προμήθεια από την Τουρκία του αντιαεροπορικού συστήματος S-400, μέσω του οποίου η Μόσχα θα μπορούσε να αποκτήσει πρόσβαση στα μυστικά του αεροσκάφους και να αχρηστεύσει τα συγκριτικά του πλεονεκτήματα στο πεδίο της μάχης. Η Τουρκία θα πρέπει να διαπραγματευτεί τώρα με τον επόμενο πρόεδρο των ΗΠΑ εάν υπάρχει πιθανότητα επιστροφής της στο πρόγραμμα και με ποιους όρους ή αν και πώς θα επιτύχει την επιστροφή των 1,45 δισ. δολαρίων που κατέβαλε για τη συμμετοχή της στην κοινοπραξία.
www.worldenergynews.gr
