Ανησυχίες και αμφισβήτηση για το αν η ΕΕ μπορεί να εξασφαλίσει κρίσιμες πρώτες ύλες για την πράσινη μετάβαση (Euractiv)
Δοκιμάζεται… η ενεργειακή μετάβαση στα Βαλκάνια με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ) να έρχεται αντιμέτωπη με ένα απρόσμενο (μάλλον) πρόβλημα.
Οι λαϊκές διαμαρτυρίες κατά του σχεδιαζόμενου ορυχείου λιθίου στη Σερβία και οι ισχυρισμοί για κυβερνητική καταστολή, εγείρουν ερωτήματα σχετικά με την ικανότητα της ΕΕ να εξασφαλίσει κρίσιμες πρώτες ύλες για την πράσινη μετάβαση, διατηρώντας παράλληλα τη δέσμευσή της για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Ο Aleksandar Vucic (Πρόεδρος της Σερβίας) θεωρεί ότι οι αντιδράσεις υποκινούνται από τη Δύση για να πλήξουν την κυβέρνησή του.
Αντιδράσεις λόγω της συμφωνίας Σερβίας - ΕΕ
Το περασμένο καλοκαίρι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βρέθηκε στην πρώτη γραμμή μιας εσωτερικής μάχης μεταξύ Σέρβων διαδηλωτών και του παγκόσμιου εξορυκτικού γίγαντα Rio Tinto, που σχεδιάζει να λειτουργήσει ένα μεγάλο ορυχείο λιθίου κοντά στα δυτικά σύνορα της Σερβίας με τη Βοσνία (κοιλάδα Jadar).
Στο πλαίσιο της προσπάθειας για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές, η ΕΕ υπέγραψε στις 19 Ιουλίου μια «Στρατηγική Συνεργασία» με τη Σερβία για κρίσιμες πρώτες ύλες, μπαταρίες και ηλεκτρικά οχήματα.
Ορισμένοι εκπρόσωποι της «κοινωνίας των πολιτών της Σερβίας» είναι επιφυλακτικοί σχετικά με τη συμμετοχή της ΕΕ.
«Η κατάσταση του κράτους δικαίου και οι αδυναμίες του συστήματος προστασίας του περιβάλλοντος εμποδίζουν οριστικά τη Σερβία να είναι μέρος της βιώσιμης αλυσίδας εφοδιασμού κρίσιμων πρώτων υλών για την ΕΕ», δήλωσε η σερβική ΜΚΟ RERI στο Euractiv μετά από συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις Βρυξέλλες.
Το προτεινόμενο ορυχείο της Rio Tinto (βρετανοαυστραλιανή εταιρεία που είναι η δεύτερη μεγαλύτερη εταιρεία μετάλλων και εξόρυξης στον κόσμο), θα μπορούσε να ανοίξει στα τέλη του 2028 και στοχεύει να παράγει 58.000 τόνους λιθίου ετησίως, αρκετό για να εξοπλίσει 1,1 εκατομμύρια ηλεκτρικά αυτοκίνητα με μπαταρίες.
Συλλήψεις διαδηλωτών
Αρκετές σερβικές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, που προσκλήθηκαν στη συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την περασμένη εβδομάδα, ισχυρίζονται ότι η σερβική κυβέρνηση καταστέλλει τις δραστηριότητες διαμαρτυρίας.
«Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε το Υπουργείο Εσωτερικών, 38 άτομα συνελήφθησαν και 17 κατηγορήθηκαν σε αυτόν τον τελευταίο γύρο διαδηλώσεων», δήλωσε ο Uroš Jovanović της οργάνωσης της «κοινωνίας των πολιτών Građanske».
Σύμφωνα με την Iva Marković από τη ΜΚΟ Polekol, ακόμη και μετά το τέλος των διαδηλώσεων, άνθρωποι κρατούνταν ακόμα σε καθημερινή βάση, ενώ οι επιστήμονες δέχονται απειλές θανάτου και τους ζητείται να αποσύρουν τις μελέτες τους για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις αυτού του εξορυκτικού έργου.
«Τα έργα εξόρυξης λιθίου έχουν παρουσιαστεί ως ευκαιρία για την ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης αποκλειστικά», είπε ο Jovanović, ο οποίος εξήγησε ότι από τότε που οι ακτιβιστές άρχισαν να αμφισβητούν το έργο, χαρακτηρίστηκαν ως «αντίθετα εθνικά συμφέροντα, εχθροί του κράτους».
Ο Vucic βλέπει… Δύση πίσω από τις διαμαρτυρίες
Η σερβική κυβέρνηση δεν απάντησε σε αίτημα του Euractiv για σχολιασμό.
Ωστόσο, σε σχόλια που αναφέρθηκαν ευρέως τον Αύγουστο, ο Aleksandar Vucic (Πρόεδρος της Σερβίας) είπε ότι «οι διαδηλωτές ήταν μέρος ενός υβριδικού πολέμου που υποστηρίζεται από τη Δύση εναντίον της κυβέρνησής του».
www.worldenergynews.gr
