Χωρίς τις τεχνολογίες καθαρής ενέργειας, η παγκόσμια αύξηση των εκπομπών άνθρακα τα τελευταία πέντε χρόνια θα ήταν σήμερα τρεις φορές μεγαλύτερη
Οι παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που σχετίζονται με την ενέργεια αυξήθηκαν σε μικρότερο βαθμό το 2023 σε σύγκριση με το 2022, παρά το γεγονός ότι τονώθηκε σημαντικά η συνολική ενεργειακή ζήτηση, σύμφωνα με ανάλυση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ).
Αν και η αύξηση των εκπομπών σε μεγάλο βαθμό οφειλόταν στο ότι οι μεγάλες ξηρασίες έπληξαν την υδροηλεκτρική ενέργεια, εντούτοις η αύξηση ήταν χαμηλότερη από ό,τι το 2022 χάρη στην επέκταση των ΑΠΕ και κυρίως της ηλιακής και της αιολικής ενέργειας, καθώς και της ηλεκτροκίνησης.
Σύμφωνα με την ίδια ανάλυση, αποδεικνύεται ότι χωρίς τις τεχνολογίες καθαρής ενέργειας, η παγκόσμια αύξηση των εκπομπών άνθρακα τα τελευταία πέντε χρόνια θα ήταν σήμερα τρεις φορές μεγαλύτερη.
Πιο διεξοδικά, οι εκπομπές άνθρακα αυξήθηκαν κατά 410 εκατομμύρια τόνους, ή 1,1%, το 2023 - σε σύγκριση με αύξηση 490 εκατομμυρίων τόνων το προηγούμενο έτος - ανεβάζοντάς τες στο επίπεδο ρεκόρ των 37,4 δισεκατομμυρίων τόνων.
Τα προβλήματα στην παραγωγή ενέργειας από τα υδροηλεκτρικά λόγω ακραίων ξηρασιών - στην Κίνα, τις Ηνωμένες Πολιτείες και αρκετές άλλες χώρες - είχε ως αποτέλεσμα πάνω από το 40% της αύξησης των εκπομπών το 2023, καθώς τα κράτη αυτά στράφηκαν σε μεγάλο βαθμό σε εναλλακτικές λύσεις ορυκτών καυσίμων για να καλύψουν το κενό.
Να σημειωθεί ότι αν δεν υπήρχαν αυτές οι τόσο μεγάλες ξηρασίες πέρυσι, οι παγκόσμιες εκπομπές CO2 από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας θα είχαν μειωθεί σε τέτοιο βαθμό που οι 410 εκατ. τόνοι θα φάνταζαν εξωφρενικό νούμερο.
Τα ευρήματα αυτά, προέρχονται από την ετήσια ενημέρωση του ΙΕΑ σχετικά με τις παγκόσμιες εκπομπές CO2 που σχετίζονται με την ενέργεια - και από την έκδοση μιας νέας σειράς, η οποία παρακολουθεί την πορεία ανάπτυξης της καθαρής ενέργειας περιγράφοντας παράλληλα τις επιπτώσεις στις παγκόσμιες ενεργειακές αγορές ευρύτερα.
Σε χαμηλό 50 ετών οι εκπομπές στις προηγμένες οικονομίες
Οι προηγμένες οικονομίες σημείωσαν πτώση ρεκόρ στις εκπομπές CO2 το 2023, ακόμη και όταν το ΑΕΠ τους αυξήθηκε.
Οι εκπομπές τους έπεσαν σε χαμηλό 50 ετών, ενώ η ζήτηση άνθρακα υποχώρησε σε επίπεδα που είχαν να παρατηρηθούν από τις αρχές της δεκαετίας του 1900.
Η μείωση των εκπομπών των προηγμένων οικονομιών οφείλεται σε ένα κοκτέιλ ισχυρής ανάπτυξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, μετατροπής του άνθρακα σε φυσικό αέριο, βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης και μικρότερης βιομηχανικής παραγωγής.
Το 2023 ήταν η πρώτη χρονιά κατά την οποία τουλάχιστον το 50% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στις προηγμένες οικονομίες προήλθε από πηγές χαμηλών εκπομπών, όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η πυρηνική ενέργεια.
«Η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια έχει υποβληθεί σε μια σειρά από τεστ αντοχής τα τελευταία πέντε χρόνια - και έχει αποδείξει την ανθεκτικότητά της», δήλωσε ο εκτελεστικός διευθυντής του ΙΕΑ Fatih Birol, ο οποίος προσέθεσε πως η πανδημία, η ενεργειακή κρίση και η γεωπολιτική αστάθεια, όλα συνεπέδρασαν στις προσπάθειες για την οικοδόμηση καθαρότερων και ασφαλέστερων ενεργειακών συστημάτων.
Ο Birol καταλήγει πως η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια συνεχίζεται με γοργούς ρυθμούς και περιορίζει τις εκπομπές έστω κι αν η παγκόσμια ενεργειακή ζήτηση αυξήθηκε πιο έντονα το 2023 απ' ό,τι το 2022.
Με βάση την έκθεση του ΙΕΑ, από το 2019 έως το 2023, η ανάπτυξη της καθαρής ενέργειας ήταν διπλάσια από εκείνη των ορυκτών καυσίμων, ενώ φαίνεται πως η ανάπτυξη τεχνολογιών καθαρής ενέργειας τα τελευταία πέντε χρόνια περιόρισε σημαντικά την αύξηση της ζήτησης για ορυκτά καύσιμα, παρέχοντας την ευκαιρία να επιταχυνθεί κατά πολύ η πράσινη μετάβαση.
Σημαντική η ανάπτυξη ανεμογεννητριών και φωτοβολταϊκών
Η ανάπτυξη των αιολικών και φωτοβολταϊκών συστημάτων σε όλο τον κόσμο από το 2019 ήταν αρκετή για να αποφευχθεί ετήσια κατανάλωση άνθρακα ισοδύναμη με εκείνη των τομέων ηλεκτρικής ενέργειας της Ινδίας και της Ινδονησίας μαζί, αλλά και για να μειωθεί η ετήσια ζήτηση φυσικού αερίου σε ποσότητα ισοδύναμη με τις προπολεμικές εξαγωγές φυσικού αερίου της Ρωσίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο αυξανόμενος αριθμός ηλεκτρικών αυτοκινήτων που κυκλοφορούν στους δρόμους, έπαιξε επίσης σημαντικό ρόλο στο να μην αυξηθεί η ζήτηση πετρελαίου πάνω από τα επίπεδα της προ covid εποχής.
Το Clean Energy Market Monitor δείχνει ότι η ανάπτυξη της καθαρής ενέργειας παραμένει υπερβολικά συγκεντρωμένη στις προηγμένες οικονομίες και την Κίνα, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για μεγαλύτερες διεθνείς προσπάθειες για την αύξηση των επενδύσεων στις τεχνολογίες ανάπτυξης καθαρής ενέργειας στις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες.
Το 2023, οι προηγμένες οικονομίες και η Κίνα μαζί αντιπροσώπευαν το 90% των νέων φωτοβολταϊκών και αιολικών σταθμών παγκοσμίως και το 95% των πωλήσεων ηλεκτρικών οχημάτων, με τις πωλήσεις αντλιών θερμότητας να εμφανίζονται οριακά μειωμένες, καθώς οι καταναλωτές συγκρατήθηκαν στις αγορές μεγάλων συσκευών.
Η εικόνα σε Κίνα και Ινδία
Η Κίνα συνέχισε να αναπτύσσει την τεχνολογία καθαρής ενέργειας, καθώς πρόσθεσε τόση φωτοβολταϊκή ισχύ το 2023, όση όλος ο κόσμος το 2022, αν και συνολικά για το 2023 το Πεκίνο είδε αύξηση των εκπομπών του κατά περίπου 565 εκατομμύρια τόνους.
Στην Ινδία από την άλλη, η ισχυρή αύξηση του ΑΕΠ οδήγησε σε αύξηση των εκπομπών κατά περίπου 190 εκατομμύρια τόνους το 2023.
Οι ασθενέστεροι από το κανονικό μουσώνες αύξησαν τη ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια και μείωσαν την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας, γεγονός που ευθύνεται για το ένα τέταρτο της αύξησης των συνολικών εκπομπών της χώρας, ενώ οι κατά κεφαλήν εκπομπές στην Ινδία εξακολουθούν να παραμένουν πολύ κάτω από τον παγκόσμιο μέσο όρο.
Η μεθοδολογία
Οι αριθμοί που αφορούν τις παγκόσμιες εκπομπές Cο2 στην έκθεση βασίζονται στη λεπτομερή ανάλυση του ΙΕΑ ανά περιοχή και ανά καύσιμο, με βάση τα πιο πρόσφατα επίσημα εθνικά στοιχεία και τα δημόσια διαθέσιμα ενεργειακά, οικονομικά και μετεωρολογικά δεδομένα.
Οι πηγές περιλαμβάνουν τις τελευταίες μηνιαίες υποβολές δεδομένων στο Κέντρο Ενεργειακών Δεδομένων του ΙΕΑ, δεδομένα σε πραγματικό χρόνο από τους διαχειριστές συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας σε όλο τον κόσμο, στατιστικές ανακοινώσεις από τις εθνικές διοικήσεις και πρόσφατα δεδομένα από τη σειρά IEA Market Report.
Η έκθεση για το CO2 καλύπτει τις εκπομπές από όλες τις ενεργειακές καύσεις και τις βιομηχανικές διεργασίες.
Τα δεδομένα σχετικά με την ανάπτυξη καθαρών τεχνολογιών προέρχονται από τις τελευταίες διαθέσιμες εθνικές εκθέσεις, οι οποίες συμπληρώνονται από βιομηχανικές ενώσεις.
Η ζήτηση πετρελαίου αναφέρεται στη συνολική προσφορά ενέργειας από αργό πετρέλαιο και προϊόντα πετρελαίου, ενώ δεν περιλαμβάνει τα βιοκαύσιμα.
www.worldenergynews.gr
Αν και η αύξηση των εκπομπών σε μεγάλο βαθμό οφειλόταν στο ότι οι μεγάλες ξηρασίες έπληξαν την υδροηλεκτρική ενέργεια, εντούτοις η αύξηση ήταν χαμηλότερη από ό,τι το 2022 χάρη στην επέκταση των ΑΠΕ και κυρίως της ηλιακής και της αιολικής ενέργειας, καθώς και της ηλεκτροκίνησης.
Σύμφωνα με την ίδια ανάλυση, αποδεικνύεται ότι χωρίς τις τεχνολογίες καθαρής ενέργειας, η παγκόσμια αύξηση των εκπομπών άνθρακα τα τελευταία πέντε χρόνια θα ήταν σήμερα τρεις φορές μεγαλύτερη.
Πιο διεξοδικά, οι εκπομπές άνθρακα αυξήθηκαν κατά 410 εκατομμύρια τόνους, ή 1,1%, το 2023 - σε σύγκριση με αύξηση 490 εκατομμυρίων τόνων το προηγούμενο έτος - ανεβάζοντάς τες στο επίπεδο ρεκόρ των 37,4 δισεκατομμυρίων τόνων.
Τα προβλήματα στην παραγωγή ενέργειας από τα υδροηλεκτρικά λόγω ακραίων ξηρασιών - στην Κίνα, τις Ηνωμένες Πολιτείες και αρκετές άλλες χώρες - είχε ως αποτέλεσμα πάνω από το 40% της αύξησης των εκπομπών το 2023, καθώς τα κράτη αυτά στράφηκαν σε μεγάλο βαθμό σε εναλλακτικές λύσεις ορυκτών καυσίμων για να καλύψουν το κενό.
Να σημειωθεί ότι αν δεν υπήρχαν αυτές οι τόσο μεγάλες ξηρασίες πέρυσι, οι παγκόσμιες εκπομπές CO2 από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας θα είχαν μειωθεί σε τέτοιο βαθμό που οι 410 εκατ. τόνοι θα φάνταζαν εξωφρενικό νούμερο.
Τα ευρήματα αυτά, προέρχονται από την ετήσια ενημέρωση του ΙΕΑ σχετικά με τις παγκόσμιες εκπομπές CO2 που σχετίζονται με την ενέργεια - και από την έκδοση μιας νέας σειράς, η οποία παρακολουθεί την πορεία ανάπτυξης της καθαρής ενέργειας περιγράφοντας παράλληλα τις επιπτώσεις στις παγκόσμιες ενεργειακές αγορές ευρύτερα.
Σε χαμηλό 50 ετών οι εκπομπές στις προηγμένες οικονομίες
Οι προηγμένες οικονομίες σημείωσαν πτώση ρεκόρ στις εκπομπές CO2 το 2023, ακόμη και όταν το ΑΕΠ τους αυξήθηκε.
Οι εκπομπές τους έπεσαν σε χαμηλό 50 ετών, ενώ η ζήτηση άνθρακα υποχώρησε σε επίπεδα που είχαν να παρατηρηθούν από τις αρχές της δεκαετίας του 1900.
Η μείωση των εκπομπών των προηγμένων οικονομιών οφείλεται σε ένα κοκτέιλ ισχυρής ανάπτυξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, μετατροπής του άνθρακα σε φυσικό αέριο, βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης και μικρότερης βιομηχανικής παραγωγής.
Το 2023 ήταν η πρώτη χρονιά κατά την οποία τουλάχιστον το 50% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στις προηγμένες οικονομίες προήλθε από πηγές χαμηλών εκπομπών, όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η πυρηνική ενέργεια.
«Η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια έχει υποβληθεί σε μια σειρά από τεστ αντοχής τα τελευταία πέντε χρόνια - και έχει αποδείξει την ανθεκτικότητά της», δήλωσε ο εκτελεστικός διευθυντής του ΙΕΑ Fatih Birol, ο οποίος προσέθεσε πως η πανδημία, η ενεργειακή κρίση και η γεωπολιτική αστάθεια, όλα συνεπέδρασαν στις προσπάθειες για την οικοδόμηση καθαρότερων και ασφαλέστερων ενεργειακών συστημάτων.
Ο Birol καταλήγει πως η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια συνεχίζεται με γοργούς ρυθμούς και περιορίζει τις εκπομπές έστω κι αν η παγκόσμια ενεργειακή ζήτηση αυξήθηκε πιο έντονα το 2023 απ' ό,τι το 2022.
Με βάση την έκθεση του ΙΕΑ, από το 2019 έως το 2023, η ανάπτυξη της καθαρής ενέργειας ήταν διπλάσια από εκείνη των ορυκτών καυσίμων, ενώ φαίνεται πως η ανάπτυξη τεχνολογιών καθαρής ενέργειας τα τελευταία πέντε χρόνια περιόρισε σημαντικά την αύξηση της ζήτησης για ορυκτά καύσιμα, παρέχοντας την ευκαιρία να επιταχυνθεί κατά πολύ η πράσινη μετάβαση.
Σημαντική η ανάπτυξη ανεμογεννητριών και φωτοβολταϊκών
Η ανάπτυξη των αιολικών και φωτοβολταϊκών συστημάτων σε όλο τον κόσμο από το 2019 ήταν αρκετή για να αποφευχθεί ετήσια κατανάλωση άνθρακα ισοδύναμη με εκείνη των τομέων ηλεκτρικής ενέργειας της Ινδίας και της Ινδονησίας μαζί, αλλά και για να μειωθεί η ετήσια ζήτηση φυσικού αερίου σε ποσότητα ισοδύναμη με τις προπολεμικές εξαγωγές φυσικού αερίου της Ρωσίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο αυξανόμενος αριθμός ηλεκτρικών αυτοκινήτων που κυκλοφορούν στους δρόμους, έπαιξε επίσης σημαντικό ρόλο στο να μην αυξηθεί η ζήτηση πετρελαίου πάνω από τα επίπεδα της προ covid εποχής.
Το Clean Energy Market Monitor δείχνει ότι η ανάπτυξη της καθαρής ενέργειας παραμένει υπερβολικά συγκεντρωμένη στις προηγμένες οικονομίες και την Κίνα, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για μεγαλύτερες διεθνείς προσπάθειες για την αύξηση των επενδύσεων στις τεχνολογίες ανάπτυξης καθαρής ενέργειας στις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες.
Το 2023, οι προηγμένες οικονομίες και η Κίνα μαζί αντιπροσώπευαν το 90% των νέων φωτοβολταϊκών και αιολικών σταθμών παγκοσμίως και το 95% των πωλήσεων ηλεκτρικών οχημάτων, με τις πωλήσεις αντλιών θερμότητας να εμφανίζονται οριακά μειωμένες, καθώς οι καταναλωτές συγκρατήθηκαν στις αγορές μεγάλων συσκευών.
Η εικόνα σε Κίνα και Ινδία
Η Κίνα συνέχισε να αναπτύσσει την τεχνολογία καθαρής ενέργειας, καθώς πρόσθεσε τόση φωτοβολταϊκή ισχύ το 2023, όση όλος ο κόσμος το 2022, αν και συνολικά για το 2023 το Πεκίνο είδε αύξηση των εκπομπών του κατά περίπου 565 εκατομμύρια τόνους.
Στην Ινδία από την άλλη, η ισχυρή αύξηση του ΑΕΠ οδήγησε σε αύξηση των εκπομπών κατά περίπου 190 εκατομμύρια τόνους το 2023.
Οι ασθενέστεροι από το κανονικό μουσώνες αύξησαν τη ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια και μείωσαν την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας, γεγονός που ευθύνεται για το ένα τέταρτο της αύξησης των συνολικών εκπομπών της χώρας, ενώ οι κατά κεφαλήν εκπομπές στην Ινδία εξακολουθούν να παραμένουν πολύ κάτω από τον παγκόσμιο μέσο όρο.
Η μεθοδολογία
Οι αριθμοί που αφορούν τις παγκόσμιες εκπομπές Cο2 στην έκθεση βασίζονται στη λεπτομερή ανάλυση του ΙΕΑ ανά περιοχή και ανά καύσιμο, με βάση τα πιο πρόσφατα επίσημα εθνικά στοιχεία και τα δημόσια διαθέσιμα ενεργειακά, οικονομικά και μετεωρολογικά δεδομένα.
Οι πηγές περιλαμβάνουν τις τελευταίες μηνιαίες υποβολές δεδομένων στο Κέντρο Ενεργειακών Δεδομένων του ΙΕΑ, δεδομένα σε πραγματικό χρόνο από τους διαχειριστές συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας σε όλο τον κόσμο, στατιστικές ανακοινώσεις από τις εθνικές διοικήσεις και πρόσφατα δεδομένα από τη σειρά IEA Market Report.
Η έκθεση για το CO2 καλύπτει τις εκπομπές από όλες τις ενεργειακές καύσεις και τις βιομηχανικές διεργασίες.
Τα δεδομένα σχετικά με την ανάπτυξη καθαρών τεχνολογιών προέρχονται από τις τελευταίες διαθέσιμες εθνικές εκθέσεις, οι οποίες συμπληρώνονται από βιομηχανικές ενώσεις.
Η ζήτηση πετρελαίου αναφέρεται στη συνολική προσφορά ενέργειας από αργό πετρέλαιο και προϊόντα πετρελαίου, ενώ δεν περιλαμβάνει τα βιοκαύσιμα.
www.worldenergynews.gr
