Το 2022 η αύξηση του όγκου εμπορίου των δύο χωρών, σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ήταν της τάξης του 50%, ενώ το ΗΒ ήταν ο 16ος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ελλάδας. Ωστόσο, κατά το ίδιο έτος και με βάση την αξία των εξαγωγών ανά χώρα, το ΗΒ κατατάχθηκε 7ο στο σύνολο των αγορών εξωτερικού και 3ο μεταξύ των χωρών εκτός ΕΕ, μετά τη Τουρκία και τις ΗΠΑ, με συνολική αξία εξαγωγών 2.1 δισ.ευρώ. Με βάση τα στοιχεία 8μηνου 2023 της ΕΛΣΤΑΤ, το συνολικό εμπόριο Ελλάδας και Ηνωμένου Βασιλείου μειώθηκε κατά 8,40% σε 1892,1 εκατ. ευρώ. Το ΗΒ κατέλαβε τη θέση του 9ου μεγαλύτερου εξαγωγικού προορισμού (υποχώρηση κατά δύο θέσεις) για τα ελληνικά προϊόντα, αποτελώντας το 3,80% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών. Ταυτόχρονα, σύμφωνα με τα στοιχεία της βρετανικής Υπηρεσίας Εσόδων και Τελωνείων (HMRC), το 2022, η Ελλάδα κατατάχθηκε στην 49η θέση των χωρών-προμηθευτών αγαθών του ΗΒ.
Δεδομένης της διαχρονικής σημασίας της βρετανικής αγοράς για τα ελληνικά προϊόντα αλλά και τις μεταβολές που επέφερε στις εμπορικές συναλλαγές των δύο χωρών η έξοδος του ΗΒ από την ΕΕ, θα εξεταστεί, στη συνέχεια, η εξέλιξη των ελληνικών εξαγωγών προς τον συγκεκριμένο εμπορικό εταίρο κατά την διάρκεια της δεκαετίας 2012-2022. Έμφαση θα δοθεί στην βιομηχανία τροφίμων και ποτών, καθώς τα τελευταία κατέχουν εξέχουσα θέση στη σύνθεση των ελληνικών εξαγωγών προς την εν λόγω αγορά, αλλά και γενικότερα. Η ανάλυση θα βασιστεί στα στοιχεία της βρετανικής Υπηρεσίας Εσόδων και Τελωνείων (HMRC) και τα διαθέσιμα ετήσια στοιχεία (μέχρι και 2022).
Ελληνικές εξαγωγές προς το ΗΒ κατά την δεκαετία 2012-2022
Όπως φαίνεται στο παρακάτω γράφημα, καθ’όλη την δεκαετία 2012-2022, η αξία των ελληνικών εξαγωγών προς το ΗΒ έχει ισχυρά ανοδική πορεία, με εξαίρεση την περίοδο της πανδημίας. Ειδικότερα, από το 2012 έως το 2022, η αξία των εισαγόμενων στο ΗΒ
ελληνικών προϊόντων έχει υπερδιπλασιαστεί, περνώντας από 678 εκ. το 2012 σε 1,5 δις λίρες το 2022 (αύξηση ίση με 118%), ενώ η αύξηση σε ποσοτικούς όρους είναι της τάξης του 300%. Μικρή κάμψη ή/και στασιμότητα του όγκου των εξαγωγών
παρατηρείται κατά την περίοδο 2015-2019, γεγονός που πιθανότατα οφείλεται στις επιπτώσεις της ελληνικής οικονομικής κρίσης, η οποία πάντως δεν ανέκοψε την ανοδική πορεία της αξίας των ελληνικών εξαγωγών προς το ΗΒ. Στη συνέχεια, η
πανδημία επηρέασε τις ελληνικές εξαγωγές προς το ΗΒ κυρίως το 2020, ωστόσο, ήδη 2 από το 2021 τόσο οι εξαγόμενες ποσότητες, όσο και η αξία τους ανέκαμψαν πλήρως (Γράφημα 1).
Οι εξαγωγές Τροφίμων-Ποτών από την Ελλάδα προς το ΗΒ, 2012-2022
Η εξαγωγική δραστηριότητα της Ελλάδας προς το ΗΒ στον τομέα των τροφίμων και ποτών παρουσίασε, επίσης, συνεχή ανάπτυξη κατά την δεκαετία 2012-2022, αντίστοιχη με αυτή των συνολικών εξαγωγών. Σύμφωνα με τα στοιχεία της HMRC, κατά την εν λόγω δεκαετία η αξία των εισαγωγών ελληνικών τροφίμων-ποτών στο ΗΒ έχει σχεδόν διπλασιαστεί, περνώντας από 210 εκ.λίρες το 2012 σε 416 εκ.λίρες το 2022, ενώ η συνολική ποσότητα των εξαγόμενων προϊόντων της κατηγορίας έχει παρουσιάσει αύξηση σχεδόν κατά 70%. Έντονη κάμψη της εξαγωγικής δραστηριότητας και στον τομέα τροφίμων ποτών καταγράφεται κατά το διάστημα 2020-2021, η οποία αιτιολογείται από τις επιπτώσεις της πανδημίας στο διεθνές εμπόριο. Συγκεκριμένα, η συνολική αξία των εισαγωγών της συγκεκριμένης κατηγορίας παρουσίασε πτώση κατά 16%, ενώ η συνολική ποσότητα μειώθηκε κατά 13%. Παρά τις νέες προκλήσεις που συνεπάγεται η έξοδος του ΗΒ από την ΕΕ, η εμπορική δραστηριότητα μεταξύ των δύο χωρών στον τομέα τροφίμων-ποτώνέχει πλέον ανακάμψει πλήρως. Μάλιστα, μόνο το έτος 2022, η ελληνικές εξαγωγές στην κατηγορία παρουσίασαν αύξηση κατά 41% σε αξία και 25% σε ποσότητα, σε σχέση με το 2021.(Γράφημα 2)
Τρόφιμα-Ποτά ως μέρος των ελληνικών εξαγωγών προς το ΗΒ
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία στο Γράφημα 3, η συνολική αξία των εισαγόμενων τροφίμων και ποτών καταλαμβάνει διαχρονικά περίπου το 30% των συνολικών εξαγωγών της Ελλάδας στο ΗΒ. Ωστόσο, το μερίδιο στη συνολική αξία των ελληνικών εξαγωγών προς το ΗΒ της
συγκεκριμένης κατηγορία έχει ελαφρώς πτωτική πορεία. Συγκεκριμένα, ενώ το 2012, τα τρόφιμα και τα ποτά αποτελούσαν το 31% της συνολικής αξίας των ελληνικών εξαγωγών προς το ΗΒ, το 2022 αντιστοιχούν στο 28% των εξαγωγών.
Επιπλέον, παρόλο που το 2022, η ποσότητα των εισαγόμενων τροφίμων και ποτών επανέφερε το θετικό πρόσημο και σημείωσε σημαντική αύξηση (41%), παραμένει σε σημαντικά χαμηλότερους ρυθμούς συγκριτικά με την αύξηση των συνολικών εξαγωγών της Ελλάδας προς το ΗΒ, δεδομένης (72%)
Η ίδια τάση παρατηρείται για την εν λόγω κατηγορία και σε ποσοτικούς όρους, με τα δεδομένα από το 2021 στο 2022 να σηματοδοτούν μια εξαιρετική αύξηση που ανέρχεται στο 114%. (Γράφημα 4).
Τρέχουσα σύνθεση ελληνικών εξαγωγών προς το ΗΒ – Η θέση των τροφίμων-ποτών
Παρόλο που η συλλογή δεδομένων για το 2023 δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί, τα στοιχεία σχετικά με τις ελληνικές εισαγωγές προς το Ηνωμένο Βασίλειο κατά την διάρκεια των οκτώ πρώτων μηνών του 2023, εξακολουθούν να περιλαμβάνουν αρκετές υποκατηγορίες τροφίμων-ποτών στις 15 πρώτες που εξάγει η χώρα μας προς τη βρετανική αγορά (Πίνακας 2, επόμενη σελίδα). Συγκεκριμένα, κατά το διάστημα Ιανουάριος-Αύγουστος 2023, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα αυγά και το μέλι, καταλαμβάνουν τη 2η θέση, με την αξία των εξαγωγών να πλησιάζουν τις 80 εκατ. λίρες. Στη συνέχεια, τα παρασκευάσματα από λαχανικά, φρούτα και ξηρούς καρπούς, στην 4η θέση σε αξία. Ακολουθούν τα παρασκευάσματα από δημητριακά, αλεύρι, άμυλο ή γάλα, προϊόντα ζαχαροπλαστικής στην 12η θέση. Τέλος, τα βρώσιμα φρούτα
και οι ξηροί καρποί καταλαμβάνουν τη 14η θέση των προϊόντων που εξάγει η Ελλάδα στο ΗΒ, παρουσιάζοντας ωστόσο πτώση κατ’ αξία (2-13%), ενώ όλα τα προϊόντα παρουσιάζουν πτώση στις εξαγόμενες ποσότητες (8-32%), σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2022.
Συμπερασματικά και με βάση τα παραπάνω στοιχεία, συγκρατούμε τα ακόλουθα:
-Κατά την δεκαετία 2012-2022 η αξία των ελληνικών εξαγωγών προς το ΗΒ κατέγραψε ισχυρά ανοδική πορεία, με εξαίρεση την περίοδο της πανδημίας. Ειδικότερα, από το 2012 έως το 2022, η αξία των εισαγόμενων στο ΗΒ ελληνικών προϊόντων έχει υπερδιπλασιαστεί (από 678 εκ. το 2012 σε 1,5 δισ. λίρες το 2022), ενώ ακόμα πιο εντυπωσιακή είναι η αύξηση των εξαγόμενων ποσοτήτων (στοιχείο που δεν επηρεάζεται από τις διακυμάνσεις της ισοτιμίας).
-Τα τρόφιμα και τα ποτά καταλαμβάνουν διαχρονικά σημαντικό μερίδιο των ελληνικών εξαγωγών προς το ΗΒ, αποτελώντας σχεδόν το 30% του συνόλου. Ωστόσο το μερίδιο τους βαίνει ελαφρώς μειούμενο, περνώντας από 30% το 2012 σε 28% το 2022. Τέλος, με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία του 2023, παρόλο που αρκετές υποκατηγορίες τροφίμων εξακολουθούν να αποτελούν κύρια προϊόντα στην εξαγωγική δραστηριότητα της Ελλάδας, φαίνεται να σημειώνουν χαμηλότερες εξαγωγικές επιδόσεις σε σχέση με άλλα υψηλότερης προστιθέμενης αξίας (φαρμακευτικά προϊόντα, τεχνουργήματα από σίδηρο ή χάλυβα, διάφορα όργανα και συσκευές).
www.worldenergynews.gr
