Μετά την πρόσφατη βιβλική καταστροφή στη Θεσσαλία, η κλιματική αλλαγή μπαίνει στην εξίσωση των έργων υποδομών. Το πρόταγμα της ανθεκτικότητας των μεγάλων και μικρών υποδομών της χώρας, αλλά και του υπεδάφους, απέναντι σε ακραία φαινόμενα βάζει στο τραπέζι τη συντήρηση και τον έλεγχο των υφιστάμενων έργων. Έννοιες σχεδόν άγνωστες μέχρι σήμερα για τις υποδομές της χώρας.
Ουσιαστικά, η συντήρηση μπορεί να επιμηκύνει τον χρόνο ζωής ενός έργου, που δέχεται, ούτως ή άλλως, μία φυσική φθορά, αλλά επιβαρύνεται και από τη θερμοκρασία, τα ακραία φαινόμενα, τους σεισμούς. «Τα αποσπασματικά έργα μετά από μία καταστροφή δεν φέρνουν αποτέλεσμα. Χρειάζεται στρατηγικός σχεδιασμός λαμβάνοντας υπόψη και την επικινδυνότητα κάθε περιοχής όπως αυτή θα προσδιοριστεί», τόνισε, μιλώντας στο συνέδριο ITC2023, η Δέσποινα Καλλιδρομίτου, Πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Εταιρειών-Γραφείων Μελετών (ΣΕΓΜ).
Η αύξηση των πόρων για τη συντήρηση των υφιστάμενων έργων, που μπορεί σήμερα να έχουν ηλικία και άνω των 50 ετών, καθώς και οι αλλαγές στον τρόπο δημοπράτησης νέων έργων, ώστε να εξασφαλίζεται η συντήρησή τους τίθενται ως προϋποθέσεις από στελέχη του κατασκευαστικού κλάδου.
Δεδομένου ότι σήμερα τα κονδύλια του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης διατίθενται για νέα έργα, τα οποία είναι πιο δημοφιλή και ελκυστικά για τις τοπικές κοινωνίες, απαιτείται μία εθνική στρατηγική που θα καθορίσει τις ανάγκες και το μοίρασμα των πόρων. Ως προς τις πηγές από τις οποίες μπορούν να προέλθουν αυτοί οι πόροι, ο πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Βιομηχανίας Υποδομών & Κατασκευών (ΕΣΒΥΚ), κ. Σέργιος Λαμπρόπουλος πρότεινε την ανακατανομή των δημοσίων επενδύσεων, καθώς και τη χρέωση των χρηστών.
Αλλαγή στη δημοπράτηση
Ο εκσυγχρονισμός του τρόπου με τον οποίο δημοπρατούνται τα έργα είναι μία ακόμα πρόταση των στελεχών του κλάδου των κατασκευών. Μάλιστα, φέρνουν ως παράδειγμα τις συμβάσεις ΣΔΙΤ και παραχωρήσεων, οι οποίες περιλαμβάνουν ως προϋπόθεση τη συντήρηση των έργων. Ειδικότερα, όπως λένε, δεν αρκεί πια οι διαγωνισμοί να γίνονται με μόνο κριτήριο τη χαμηλότερη τιμή, αλλά χρειάζεται να συνεκτιμάται και η ποιότητα. Ένα από τα «κλειδιά» θα μπορούσε να είναι η πρόβλεψη εγγυημένου χρόνου συντήρησης στις προκηρύξεις των έργων υποδομών, ώστε το βάρος να το αναλαμβάνει ο ανάδοχος του έργου.
Άγνωστη η ταυτότητα των υφιστάμενων υποδομών
Το οξύμωρο είναι ότι δεν γνωρίζουμε καν την ταυτότητα των υφιστάμενων έργων. Δεν υπάρχει δηλαδή μια συνολική καταγραφή των υποδομών που έχουν κατασκευαστεί στη χώρα, της ηλικίας, των χαρακτηριστικών με τα οποία σχεδιάστηκαν και κατασκευάστηκαν, των ελέγχων που πιθανώς έχουν γίνει, αλλά και των φορέων που έχουν την ευθύνη τους.
Αυτό το κενό έρχεται τον Οκτώβριο να καλύψει το Εθνικό Μητρώο Υποδομών, το οποίο «στήνει» το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, με χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης. Όπως ανήγγειλε ο πρόεδρος του ΤΕΕ, κ. Γιώργος Στασινός, στο συνέδριο ITC2023, αμέσως μετά τις αυτοδιοικητικές εκλογές θα κληθούν οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης να εντάξουν τις υποδομές τους στο Μητρώο. Επέστησε βεβαίως την προσοχή στην έλλειψη διάθεσης από την πλευρά πολλών δημάρχων να καταχωρήσουν τις υποδομές τους, διότι αυτό θα επισφραγίσει την ευθύνη που θα έχουν σε περίπτωση κάποιου έκτακτου συμβάντος ή φυσικής καταστροφής.
Για τα στελέχη της αγοράς, πάντως, το Εθνικό Μητρώο Υποδομών αποτελεί το πρώτο βήμα για να καθοριστούν οι ανάγκες συντήρησης των υφιστάμενων έργων.
Έλεγχος των γεφυρών
Το δεύτερο μητρώο που βρίσκεται προ των πυλών και έχει τεθεί σε προτεραιότητα από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, λόγω της κρισιμότητάς του, είναι το Εθνικό Μητρώο Γεφυρών. Μια αντίστοιχη δηλαδή ηλεκτρονική βάση δεδομένων που θα περιλαμβάνει όλα τα στοιχεία και χαρακτηριστικά των γεφυρών, με άνοιγμα από 6 μέτρα και πάνω, που υπάρχουν στο ελληνικό οδικό δίκτυο.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ σε μήκος αντιστοιχούν μόλις στο 2-3% των χιλιομέτρων του οδικού δικτύου, αντιστοιχούν στο 30% περίπου του κόστους κατασκευής. Επίσης, οι συνολικές δαπάνες για την επισκευή μιας γέφυρας υπερβαίνουν συνήθως, το 20πλάσιο της κεφαλαιοποιημένης δαπάνης επιθεώρησης, συντήρησης και έγκαιρης αποκατάστασης.
Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει ήδη συντάξει το Εθνικό Εγχειρίδιο Επιθεώρησης και Αξιολόγησης Γεφυρών, καθώς και τον Κανονισμό Επιθεώρησης και Συντήρησης Γεφυρών. Μάλιστα, αναμένεται στο αμέσως επόμενο διάστημα, σύμφωνα με τον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, κ. Χρήστο Σταϊκούρα, η Υπουργική Απόφαση για την έγκριση του Κανονισμού και τη συγκρότηση της Διοικητικής Αρχής Γεφυρών, η οποία θα εποπτεύει την εφαρμογή και την τήρηση των κανόνων σε όλες τις γέφυρες. Η ΥΑ θα δώσει το έναυσμα για την έναρξη των επιθεωρήσεων.
www.worldenergynews.gr
