Όταν ο Darren Woods ανέλαβε το τιμόνι της ExxonMobil πριν από έξι χρόνια, ελάχιστοι μπορούσαν να προβλέψουν ότι αυτός ο άνθρωπος του Κάνσας θα αντιμετώπιζε σύντομα αυτό που οι βετεράνοι του κλάδου πετρελαιοειδών του Τέξας λένε ένα «ολόκληρο βουνό προβλημάτων». Τρία χρόνια αργότερα, η κατάρρευση της αγοράς πετρελαίου κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 οδήγησε την ExxonMobil που έχει 140 χρόνια ιστορίας στις πρώτες της ετήσιες ζημιές εδώ και τέσσερις δεκαετίες. Η μετοχή υποχώρησε και η εταιρεία αφαιρέθηκε από τον δείκτη Dow Jones Industrial Average όπου βρισκόταν για 100 χρόνια. Καθώς οι ανταγωνιστές της έπαψαν τις επενδύσεις σε ορυκτά καύσιμα, η ExxonMobil σταθεροποιήθηκε αλλά οι μέτοχοι συσπειρώθηκαν ενάντια στα οικονομικά της και τις βασικές στρατηγικές της εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Αργότερα όμως ήρθε ο πόλεμος στην Ουκρανία που ενίσχυσε τις τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου και άλλαξε τους όρους της συζήτησης σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης της υπερθέρμανσης του πλανήτη, συμπεριλαμβάνοντας σε αυτή την ενεργειακή ασφάλεια. Έτσι η ExxonMobil ανέκαμψε. Χάρη στα κέρδη ρεκόρ που είχε το 2022, τις ισχυρές ταμειακές ροές και την πολυετή αναδιάρθρωση του χρέους της ύψους 9 δισεκατομμυρίων δολαρίων, η εταιρεία μπορεί ξανά να αναπτυχθεί και να επενδύσει στις παραδοσιακές της δραστηριότητες και σε αυτά που αντιλαμβάνεται ως λύσεις χαμηλών εκπομπών άνθρακα, όπως το υδρογόνο, η δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα και η χρήση καυσίμων με χαμηλότερες εκπομπές ρύπων.
Ο Woods συναντήθηκε πρόσφατα με τον ανώτερο συνεργάτη της McKinsey, Thomas Hundertmark, για να διερευνήσει τη θέση της ExxonMobil σχετικά με το μεταβαλλόμενο ενεργειακό τοπίο και τη σημασία της τήρησης των θεμελιωδών επιχειρηματικών αρχών. Η συνομιλία τους καταγράφηκε στο The Quarterly.
Τα χαρακτηριστικά του σύγχρονου ενεργειακού συστήματος
The Quarterly: Ας ξεκινήσουμε θέτοντας το πλαίσιο: Πώς πρέπει να αντιλαμβάνονται οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις το παγκόσμιο ενεργειακό σύστημα και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η κοινωνία;
Darren Woods: Θα έλεγα ότι υπάρχουν τρία βασικά στοιχεία. Το πρώτο είναι το μέγεθος. Νομίζω ότι οι άνθρωποι δεν αντιλαμβάνονται πλήρως το μέγεθος του υπάρχοντος ενεργειακού συστήματος. Από την πλευρά της ζήτησης πετρελαίου, έχουμε ζήτηση εκατό εκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου την ημέρα. Εάν μετατρέψουμε το φυσικό αέριο σε ισοδύναμα βαρέλια πετρελαίου την ημέρα, έχουμε 70 εκατομμύρια βαρέλια, άρα έχουμε ζήτηση 170 εκατομμύρια βαρελιών πετρελαίου και φυσικού αερίου την ημέρα. Είναι δύσκολο να καταλάβουμε πόσο μεγάλο είναι αυτό το μέγεθος. Το υπάρχον ενεργειακό σύστημα είναι τεράστιο και σήμερα προσπαθούμε να το μεταμορφώσουμε αλλά δεν νομίζω ότι οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται σε όλη του την έκταση πόσο μεγάλη δουλειά είναι αυτή.
Ο δεύτερος είναι ο κρίσιμος ρόλος που παίζει το ενεργειακό σύστημα στη στήριξη της οικονομικής ανάπτυξης και του βιοτικού επιπέδου των ανθρώπων. Υπάρχουν ακόμη σχεδόν ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι που ζουν σε ενεργειακή φτώχεια.
Τρίτον, ο ζωτικός ρόλος του πετρελαίου και του φυσικού αερίου στο ενεργειακό σύστημα λόγω των χαρακτηριστικών τους: είναι ενεργειακά πυκνά, μεταφέρονται εύκολα και είναι εξαιρετικά διαθέσιμα. Έχουν δηλαδή ένα επίπεδο ευκολίας, αξιοπιστίας και προσιτότητας που είναι δύσκολο να αντικατασταθεί.
Έτσι, όταν επιδιώκουμε την ενεργειακή μετάβαση πρέπει να αντιληφθούμε την πρόκληση που υπάρχει στην αντικατάσταση του μεγέθους, της χρησιμότητας, της ανάγκης και της αποτελεσματικότητας του σημερινού ενεργειακού συστήματος με κάτι νέο. Δεδομένου του μεγέθους και της πολυπλοκότητας του συστήματος, θα είναι μια μετάβαση που θα πρέπει να διαχειριστούμε προσεκτικά για πολλές δεκαετίες. Για κάθε βαρέλι ή τόνο φυσικού αερίου που παράγουμε, πρέπει να βρούμε τον νέο αντικαταστάτη του για να διατηρήσουμε το επίπεδο προσφοράς και, ταυτόχρονα, να κάνουμε τις επενδύσεις για τη μετάβαση. Ο κόσμος χρειάζεται να πετύχουμε μια ισορροπία μεταξύ αυτών που κάνει το σημερινό ενεργειακό σύστημα, ενώ παράλληλα θα εργαζόμαστε για την ανάπτυξη των τεχνολογιών και τη μείωση του κόστους μετάβασης σε ένα ενεργειακό σύστημα χαμηλότερων εκπομπών.
The Quarterly: Πώς θα περιγράφαμε σωστά το πρόβλημα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και της ενεργειακής ασφάλειας;
Darren Woods: Μία από τις δυσκολίες στην επίλυση των προκλήσεων της κλιματικής αλλαγής και της ενεργειακής μετάβασης είναι ο τρόπος περιγραφής του προβλήματος. Υπάρχει ένα κόστος που σχετίζεται με το σημερινό ενεργειακό σύστημα, το οποίο είναι οι εκπομπές αερίων ρύπων και ο αντίκτυπος που έχουν στο κλίμα. Αυτό είναι αλήθεια, και πρέπει να αντιμετωπίσουμε αυτό το κόστος. Αλλά η άποψη αυτή αγνοεί τα οφέλη του υπάρχοντος ενεργειακού συστήματος για την κοινωνία. Και έχουμε δει, τα τελευταία αρκετά χρόνια, ότι όταν αυτά τα οφέλη εξαφανίζονται - σκεφτείτε πώς η Ευρώπη έχασε τις πηγές προμήθειας του φυσικού αερίου, με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία- οι οικονομίες και οι χώρες επιστρέφουν ξανά στον άνθρακα για να παράγουν ηλεκτρική ενέργεια.
Κάποιοι ορίζουν το ζήτημα ως: «Πρέπει να απαλλαγούμε από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο». Πρέπει όμως να το ορίσουμε ως: «Πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις εκπομπές που σχετίζονται με την καύση πετρελαίου και φυσικού αερίου».
Σε πολλές περιπτώσεις, αυτό σημαίνει ότι θα σταματήσετε να καίτε πετρέλαιο και φυσικό αέριο επειδή θα έχετε μια εναλλακτική λύση. Εκεί θα παίξουν ρόλο η αιολική και η ηλιακή ενέργεια και τα ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα. Αυτές είναι αναγκαίες λύσεις, αλλά όχι αρκετές. Επομένως, νομίζω ότι η δήλωση του προβλήματος πρέπει να είναι: μειώστε τις εκπομπές αερίων ρύπων, βρείτε την τεχνολογία για να το κάνετε και βρείτε τεχνολογίες με προσιτό κόστος για να έχουμε αποτελεσματική εφαρμογή των λύσεων. Δεν έχουμε αφιερώσει αρκετό χρόνο ως κοινωνία δουλεύοντας σε αυτό το κομμάτι της εξίσωσης.
«Πρέπει να αντιμετωπισουμε τις εκπομπές αερίων ρύπων»
The Quarterly : Ποια είναι η κύρια πρόκληση για την αλλαγή του σημερινού συστήματος;
Darren Woods: Η μεγάλη πρόκληση με τη μετατροπή του σημερινού συστήματος σε ένα νέο σύστημα είναι το κόστος. Για να μειώσετε το κόστος με τις εναλλακτικές ενεργειακές τεχνολογίες που είναι διαθέσιμες σήμερα, χρειάζονται τεχνολογικές καινοτομίες. Οι λύσεις που έχουμε σήμερα είναι πολύ δαπανηρές και ενδεχομένως παρουσιάζουν προβλήματα που μπορεί να αυξήσουν κι άλλο ή να αλλάξουν το κόστος. Επομένως, οι τεχνολογικές ανακαλύψεις είναι κρίσιμης σημασίας για να μειωθεί το κόστος και να διασφαλιστεί ότι οι εναλλακτικές λύσεις είναι ευρέως διαθέσιμες, αξιόπιστα διαθέσιμες και προσιτές. Αυτό είναι το νούμερο ένα.
Το δεύτερο είναι ότι πρέπει να αναπτύξουμε μια οικονομία που θα πληρώνει για τη μείωση του άνθρακα. Τελικά, πρέπει να υπάρξει μια αγορά όπου οι καταναλωτές και οι εταιρείες θα είναι πρόθυμες να πληρώσουν ένα premium, μια προσαύξηση για τη μείωση του άνθρακα. Διότι σήμερα, ειλικρινά, δεν υπάρχει κανένα κίνητρο για να δικαιολογηθούν οι επενδύσεις που θα πρέπει να κάνουν οι ιδιωτικές εταιρείες σχεδόν σε κάθε τομέα.
Με την πάροδο του χρόνου, και ελπίζω όσο μειώνεται το κόστος της τεχνολογίας, θα χρειαστεί να υπάρξει κάτι που θα το έλεγα «αγορά άνθρακα», όπου η κοινωνία θα πληρώνει για τις μειώσεις των εκπομπών άνθρακα, κι έτσι θα δημιουργηθούν τα κίνητρα για να γίνουν οι επενδύσεις που χρειάζονται για τη μείωση του άνθρακα.
Το τρίτο κρίσιμο στοιχείο είναι η πολιτική. Οι κυβερνήσεις μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο ώστε οι ιδιωτικές βιομηχανίες να ξεκινήσουν αυτές οι επενδύσεις στην τεχνολογία. Η πολιτική πρέπει να έχει διαφάνεια και σταθερότητα. Επειδή οι κυβερνήσεις του κόσμου δεν έχουν την πολυτέλεια να πληρώνουν αν δεν αναπτυχθούν οι ανάλογες τεχνολογίες και η αγορά άνθρακα. Αλλά είναι σημαντικό να ξεκινήσουν τα πράγματα.
Οι πράσινες δραστηριότητες της ExxonMobil
The Quarterly : Πώς τοποθετείται η ExxonMobil σε αυτήν την εξίσωση;
Darren Woods: Πολλοί άνθρωποι προσπαθούν να εισέλθουν σε νέες και διαφορετικές δραστηριότητες ως απάντηση στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής και της μετάβασης. Η άποψή μας ήταν ότι εμείς αντιπροσωπεύουμε ένα μοναδικό σύνολο δεξιοτήτων και ικανοτήτων που έχουμε αναπτύξει τα τελευταία 140 χρόνια που γενικά επικεντρώνονται στον μετασχηματισμό μορίων: των μόρια του υδρογόνου και των μορίων του άνθρακα. Και ποιο είναι το σύνολο δεξιοτήτων μας; Ποιοι είναι οι τομείς τεχνολογίας στους οποίους έχουμε τεχνογνωσία και θα χρειαστούν; Εστιάζουμε στη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα, στην παραγωγή υδρογόνου και στα βιοκαύσιμα, που θα είναι απαραίτητες λύσεις και μέρος της εξίσωσης στο μέλλον. Η δουλειά μας σε ότι αφορά την ενεργειακή μετάβαση είναι να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητές μας, να συνεχίσουμε να εξελίσσουμε τις συγκεκριμένες τεχνολογίες, να μειώσουμε τα κόστη τους και, στη συνέχεια, να αναπτύξουμε τη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα, την παραγωγή υδρογόνου και τα βιοκαύσιμα, σε εμπορική κλίμακα.
Το άλλο πλεονέκτημα είναι ότι ξεκινάμε νέες αλυσίδες αξίας κι επιχειρήσεις σε χώρες σε όλο τον κόσμο. Έχουμε τη δυνατότητα να συνεργαστούμε με κυβερνήσεις, κοινότητες και ενδιαφερόμενους φορείς για να δημιουργήσουμε επιχειρήσεις από την αρχή. Και, ειλικρινά, στον τομέα της μείωσης του άνθρακα, πρέπει να κάνουμε ακριβώς το ίδιο πράγμα. Έτσι, αυτό το σύνολο δεξιοτήτων που έχουμε αναπτύξει στις παραδοσιακές μας δραστηριότητες προσφέρεται για εφαρμογή στις δραστηριότητες χαμηλών εκπομπών άνθρακα.
The Quarterly: Μπορείτε να δώσετε ένα παράδειγμα όπου ένα ισχυρό σας στοιχείο που απορρέει από τις βασικές σας δραστηριότητες μπορεί να εφαρμοστεί σε μια τέτοια νέα δραστηριότητα;
Darren Woods: Σκεφτείτε τη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα. Απαιτεί την υπόγεια αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα. Το σύνολο δεξιοτήτων μας στις υπόγειες δραστηριότητες — η ικανότητά μας να μοντελοποιούμε δεξαμενές, να διοχετεύουμε διοξείδιο του άνθρακα υπογείως, να ανοίγουμε φρεάτια — που έχουμε από τις παραδοσιακές μας δραστηριότητες παίζει σημαντικό ρόλο στη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα ή στην κατασκευή έργων σε μεγάλη κλίμακα. Συν τοις άλλοις, έχουμε τη δυνατότητα για επενδύσεις μεγάλου μεγέθους και για ανάπτυξη τεχνολογίας σε αυτές τις επενδύσεις. Στις παραδοσιακές μας δραστηριότητες διαχειριζόμαστε μόρια και στην ενεργειακή μετάβαση και τις δραστηριότητες που συνδέονται μαζί της διαχειριζόμαστε επίσης μόρια, υδρογόνου και άνθρακα.
Τι περιλαμβάνει η δραστηριότητα Low Carbon Solution
The Quarterly: Ποιο είναι το όραμα για την δραστηριότητά σας Low Carbon Solutions;
Darren Woods: Την αναπτύσσουμε σε συγκεκριμένους τομείς. Η πρόκληση είναι να μειωθεί το κόστος. Έτσι, κάνουμε πολλή δουλειά στον χώρο της τεχνολογίας και, ειλικρινά, χτίζουμε μια ολοκαίνουργια δραστηριότητα. Έχουμε τις μεγαλύτερες εμπορικές συμβάσεις στον κόσμο για τη διαχείριση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα των πελατών και τη μεταφορά τους και την ασφαλή δέσμευσή τους.
Αυτή είναι μια σημαντική δραστηριότητα που θα αναπτύξουμε περαιτέρω. Εμείς, ως εταιρεία, έχουμε δεσμεύσει περισσότερο ανθρωπογενές διοξείδιο του άνθρακα από οποιαδήποτε άλλη εταιρεία στον κόσμο. Έχουμε μεγάλη εμπειρία σε αυτόν τον τομέα, αν και την έχουμε χρησιμοποιήσει σε διαφορετική εφαρμογή. Τώρα τη χρησιμοποιούμε για την αποθήκευση του διοξειδίου του άνθρακα και πρέπει να βρούμε τρόπους για να μειώσουμε το κόστος.
Νομίζω ότι τα βιοκαύσιμα θα είναι ένας άλλος σημαντικός τομέας στον οποίο μπορούμε να συνεισφέρουμε. Έχουμε εγκαταστάσεις στο έδαφος τις οποίες μπορούμε να μετατρέψουμε σε μονάδες βιοκαυσίμων. Και το υδρογόνο είναι ο τρίτος τομέας που θα είναι κρίσιμος για ένα μέλλον με χαμηλότερες εκπομπές αερίων ρύπων.
Έχουμε μεγάλη εμπειρία στο υδρογόνο. Το χρησιμοποιούμε σχεδόν σε όλες τις εγκαταστάσεις μας και γνωρίζουμε τι χρειάζεται για να διευθύνουμε μια επιχείρηση υδρογόνου. Εξάλλου έχουμε ξεκινήσει ένα έργο για την κατασκευή της μεγαλύτερης μονάδας υδρογόνου στον κόσμο. Έχουμε τα μάτια μας ανοιχτά απέναντι σε κάθε την ευκαιρία. Και το μόνο κριτήριο που χρησιμοποιούμε είναι όποια νέα δραστηριότητα αναπτύσσουμε να ταιριάζει καλά με τις βασικές μας δυνατότητες, ώστε να έχουμε ένα συγκριτικό πλεονέκτημα και να προσφέρουμε αποδόσεις πάνω από τον μέσο όρο του κλάδου. Εάν δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό, η άποψή μας είναι ότι δεν πρέπει να ασχολούμαστε με τις συγκεκριμένες δραστηριότητες.
Εκτός από αυτό, είμαστε ανοιχτόμυαλοι. Εάν μπορέσουμε να βρούμε έναν τρόπο να μειώσουμε το κόστος παραγωγής ανθρακονημάτων, θα αναπτύξουμε δραστηριότητες δομικών υλικών. Πρόσφατα αγοράσαμε μια μικρή εταιρεία που διαθέτει μιας δική της τεχνολογία για τη μετατροπή ενός παραγώγου μορίων βενζίνης σε προϊόντα που αντικαθιστούν τον χάλυβα. Σήμερα λοιπόν, φτιάχνουμε ένα προϊόν που θα μπορεί να αντικαταστήσει τον οπλισμό στις κατασκευές.
www.wordlenergynews.gr
