Το ενδιαφέρον στοιχείο πάντως έχει να κάνει με τις προθέσεις του Ισραήλ να εξάγει φυσικό άεριο αλλά και να δώσει ρεύμα στον EuroAsia.
Η τροφοδοσία φυσικού αερίου μπορεί να γίνει μόνο μέσω της κυπριακής ΔΕΦΑ, που έχει και ως προτεραιότητα την εισαγωγή LNG, όπου οι Κύπριοι διατηρούν μονοπώλιο στο όλο εγχείρημα.
Όπως τόνισε ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός Νετανιάχου στο θέμα της εξαγωγής φυσικού αερίου, «σύντομα θα πρέπει να αποφασίσουμε για το πώς το Ισραήλ θα εξαγάγει το αέριο του και οι ίδιες αποφάσεις θα πρέπει να ληφθούν από την Κύπρο».
«Εξετάζουμε την πιθανότητα να συνεργαστούμε σε αυτό το θέμα», είπε, για να προσθέσει πως «αυτές οι αποφάσεις θα ληφθούν, πιστεύω, τους επόμενους τρεις με έξι μήνες, νομίζω εντός τριών μηνών».
Ο Νετανιάχου φέρεται να δήλωσε στην τριμερή ότι το Ισραήλ μπορεί να εγγυηθεί 10 BCM ετησίως για υγροποίηση στην Κύπρο μέσω τερματικού LNG (όχι FLNG) και υγροποίηση προς εξαγωγές. Αναμένονται σχετικά επαφές της κυπριακής κυβέρνησης με την Vitol για το θέμα. Διαθέσιμες για εξαγωγές αερίου από το Ισραήλ μπορεί να είναι ποσότητες από το μεγάλο κοίτασμα (συνολική δυναμικότητα πάνω από 800 BCM) «Λεβιάθαν» που έχει ως operator την Chevron (η οποία είναι operator και του κυπριακού κοιτάσματος «Αφροδίτη») και το νέο κοίτασμα «Katlan» (περίπου 70 BCM μαζί με γειτονικά προς αξιοποίηση κοιτάσματα) που ανήκει 100% στην Energean.
H ηλεκτρική διασύνδεση
Για το θέμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης, είπε ότι αυτή τη στιγμή υπάρχει το ζήτημα της σύνδεσης ηλεκτρικής ενέργειας από την ηπειρωτική Ελλάδα στην Κύπρο και ότι θα επιθυμούσε και το Ισραήλ να συνδεθεί «ώστε να μπορέσουμε να βελτιστοποιήσουμε τη χρήση της ηλεκτρικής ενέργειας».
«Αυτό είναι κάτι που μας ενδιαφέρει και επιδιώκουμε εναγωνίως και συζητήσαμε τον μηχανισμό πώς να το προωθήσουμε», σημείωσε.
Το θετικό για τον EuroAsia είναι ότι και το Ισραήλ ανοίγει το δικό του κεφάλαιο όσον αφορά την διασύνδεση, ανεβάζοντας έτσι το ειδικό βάρος της γεωπολιτικής σημασίας του έργου.
Άλλωστε, είναι το ισραηλινό fund που έχει προσυμφωνήσει με τον AΔΜΗΕ για το χρηματοδοτικό σχήμα συμμετοχής από κοινού στο 33% του εγχειρήματος.
Το φυσικό αέριο "γέρνει" προς την Αίγυπτο
Το ενδιαφέρον όμως εντοπίζεται στον τομέα αξιοποίησης και μεταφοράς του φυσικού αερίου, καθώς η Chevron έχει σαν στόχο την δημιουργία υποθαλάσσιου αγωγού και μεταφοράς του αερίου στην Αίγυπτο, για να εξαχθεί από εκεί στις δυτικές αγορές. Οι Κύπριοι διαφωνούν και κρίσιμες θα είναι οι επαφές του Κύπριου ΥΠΕΝ κ. Παπαναστασίου που αναχωρεί για την Σιγκαπούρη, όπου την Τετάρτη θα συμμετάσχει, στο πλαίσιο του Συνεδρίου Στρατηγικής της διεθνούς έκθεσης ενέργειας Gastech 2023, σε συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με θέμα «Ξεκλειδώνοντας το πλήρες δυναμικό του φυσικού αερίου χαμηλών εκπομπών της Ανατολικής Μεσογείου» (Unlocking the full potential of East Mediterranean low-carbon gas).
Κατά την ολιγοήμερη επίσκεψή του στη Σιγκαπούρη, ο κ. Παπαναστασίου θα συναντηθεί, επίσης, κατ’ ιδίαν με τον Υπουργό Πετρελαίου της Αιγύπτου, Tarek El Molla, καθώς και με τον Γενικό Γραμματέα του East Mediterranean Gas Forum, Osama Mobarez, ενώ συναντήσεις του έχουν προγραμματιστεί και με ανώτερα στελέχη εταιρειών ενέργειας που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο και, συγκεκριμένα, της αμερικανικής Chevron και της ολλανδικής Vitol.
Το ζήτημα είναι εξαιρετικά σύνθετο καθώς σύμφωνα με δημοσίευμα του Reuters (Ron Busso) η αμερικανική πλευρά στηρίζει την επιλογή της Chevron, που θέλει να διασυνδέσει το κοίτασμα της Αφροδίτης με την Αίγυπτο. Η Κύπρος από την πλευρά της έχει καθυστερήσει τις υποδομές και εκφράζονται ανησυχίες για περαιτέρω χρονική επιμήκυνση παράδοσης του FSRU από την Κίνα, που θα αποτελέσει την δική της βασική υποδομή.
Κομβικό ρόλο παίζει το Ισραήλ ως partner στην Αφροδίτη, που πιέζει για λύσεις, ενώ οι Αμερικανοί εκτιμούν ότι οι αιγυπτιακές υποδομές εξασφαλίζουν χαμηλότερο ενεργειακό αποτύπωμα. Και οι πηγές σημειώνουν ότι το επιτελείο του Biden δεν θέλει να επιλεγούν ακριβά και μη αναγκαία projects, σε μια περίοδο που προτεραιότητα δίνεται στην πράσινη μετάβαση.
Όπως και να έχει το ζήτημα οι διάδρομοι του φυσικού αερίου στη ΝΑ Μεσόγειο δείχνουν προς το παρόν ότι ενισχύουν τον ρόλο της Αιγύπτου, που θα είναι κομβικός και στον τομέα της υποθαλάσσιας ηλεκτρικής διασύνδεσης με την Ελλάδα.
www.worldenergynews.gr