Την προηγούμενη Κυριακή ο ΑΔΜΗΕ λόγω της χαμηλής ζήτησης αναγκάστηκε να «κόψει» μονάδες ΑΠΕ. Το ίδιο συνέβη και την περίοδο των αργιών του Πάσχα. Μάλιστα ο Διαχειριστής προειδοποιεί ότι πρόκειται για μια κατάσταση που ήρθε για να μείνει, έως ότου δημιουργηθούν νέες ισορροπίες με την εγκατάσταση συστημάτων αποθήκευσης, την ενίσχυση των δικτύων μεταφοράς και διανομής, αλλά και τις διασυνδέσεις.
Στο μεσοδιάστημα, δηλαδή τουλάχιστον για την τρέχουσα δεκαετία, οι υποχρεωτικές περικοπές έγχυσης ενέργειας στο σύστημα από τις μονάδες ΑΠΕ θα είναι η λύση και παρά το γεγονός ότι μέχρι στιγμής δεν έχουν καταγραφεί διαμαρτυρίες από τους εμπλεκόμενους αυτό δεν σημαίνει ότι κάτι τέτοιο δεν θα συμβεί στο μέλλον.
Οι υποχρεωτικές περικοπές σημαίνουν απώλεια εσόδων για τους επενδυτές, μεγάλους αλλά και μικρούς, που δεν είναι βέβαιο ότι έχουν προβλεφθεί στις μελέτες βιωσιμότητας των έργων. Οι μονάδες ΑΠΕ που αμείβονται σε συμβολαιοποιημένες τιμές βλέπουν τα έσοδα τους να μειώνονται λόγω υποχρεωτικής περικοπής της εισφερόμενης ενέργειας, ενώ οι μονάδες που λειτουργούν στην αγορά βρίσκονται αντιμέτωπες με πολύ χαμηλές, μηδενικές ή και ακόμη και αρνητικές τιμές. Αυτό σημαίνει ότι εάν για κάποιους τεχνικούς λόγους επιλέξουν να εισφέρουν την ενέργεια τους στο σύστημα, όχι μόνο δεν αμείβονται αλλά καλούνται και να πληρώσουν.
Επί του παρόντος το θεσμικό πλαίσιο αλλά και οι τεχνικές δυνατότητες του δικτύου οδηγούν σε περικοπές της προσφερόμενης παραγωγής κυρίως από τις μεγαλύτερες μονάδες ΑΠΕ (έχουν προτεραιότητα έγχυσης οι μονάδες μέχρι 400 KW) . Αυτό βεβαίως σημαίνει ότι ένα έργο για τη δημιουργία του οποίου έχουν επενδυθεί εκατομμύρια ευρώ αναγκαστικά παράγει λιγότερο από τις δυνατότητες του και βεβαίως έχει απώλειες εσόδων.
Διεύρυνση του χάσματος
Όσο δε για τη σειρά και τον τρόπο που γίνονται οι περικοπές φαίνεται ότι τις μεγαλύτερες επιπτώσεις υφίστανται τα μεγαλύτερα έργα και για τεχνικούς λόγους. Δηλαδή ένα φωτοβολταικό που είναι συνδεδεμένο στο τηλεχειριζόμενο δίκτυο του ΑΔΜΗΕ κόβεται πολύ πιο εύκολα από ένα μικρότερο που μπορεί να μην έχει προτεραιότητα έγχυσης αλλά βρίσκεται σε δίκτυο, που δεν είναι τηλεχειριζόμενο και στην ίδια γραμμή υπάρχουν κατοικίες αγροτικές εκμεταλλεύσεις ή οτιδήποτε άλλο.
Το πρόβλημα δεν είναι προσωρινό και εκτιμάται ότι η Άνοιξη και το Φθινόπωρο όταν η ζήτηση είναι περιορισμένη θα είναι μεγαλύτερο. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ΑΔΜΗΕ που έχει την ευθύνη για την επάρκεια και στην ευστάθεια του συστήματος θεωρεί πως τους επόμενους μήνες του καλοκαιριού η κατάσταση θα εξομαλυνθεί λόγω αύξησης της ζήτησης παρά την υπερπροσφορά των ΑΠΕ.
Σήμερα το σύνολο της εγκατεστημένης ισχύος των ΑΠΕ ξεπερνάει τα 10 GW και σύμφωνα με τους σχεδιασμούς για την πράσινη μετάβαση θα υπερδιπλασιαστεί έως το 2030. Αυτό σημαίνει ότι η παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ σήμερα είναι υψηλότερη από την αιχμή της ζήτησης και το χάσμα θα διευρυνθεί όσο θα αυξάνεται η εγκατεστημένη ισχύς τους.
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι οι ΑΠΕ από μόνες τους καλύπτουν το σύνολο της ζήτησης των Ελλήνων καταναλωτών. Όμως το πράγμα δεν είναι τόσο απλό λόγω της στοχαστικότητας της πράσινης ενέργειας. Ένα σύννεφο μπορεί ξαφνικά να μηδενίσει την παραγωγή των φωτοβολταϊκών και αντιστοίχως ο αέρας δεν είναι δεδομένος και σταθερός σε όλη τη διάρκεια του 24ωρου.
Με άλλα λόγια το σύστημα χρειάζεται και θερμικές μονάδες που θα λειτουργούν για να εξασφαλίσουν την επάρκεια και κυρίως την ευστάθεια του, τις ώρες που δεν παράγουν οι ΑΠΕ. Έτσι καθίσταται αναγκαία η δημιουργία μηχανισμών αμοιβής των μονάδων οι οποίες θα λειτουργούν μόνο για να καλύψουν τις ανάγκες του συστήματος όταν χρειαστεί. Και αυτό σημαίνει επιπλέον κόστος που θα καταλήξει στους λογαριασμούς του ρεύματος.
Αποθήκευση
Υπάρχουν λύσεις στο πρόβλημα λένε παράγοντες της αγοράς και παραπέμπουν στα συστήματα αποθήκευσης και στα δίκτυα. Ωστόσο πρόκειται για λύσεις μακροπρόθεσμες καθώς η τεχνολογία των μπαταριών δεν είναι αρκετά ώριμη ενώ ειδικά στη χώρα μας μπορεί να έχουν δοθεί χιλιάδες κατ΄αρχήν άδειες αλλά αναμένεται να γίνουν διαγωνισμοί για να προσδιοριστεί το ύψος της αμοιβής τους.
Τα δε δίκτυα χρειάζονται χρόνο για να αναβαθμιστούν. Μιλάμε δηλαδή για παρεμβάσεις που θα αρχίσουν να αποδίδουν μετά το 2030, πόσο μάλλον αν αναλογιστεί κανείς ότι σήμερα ο ΔΕΔΔΗΕ εάν χρειαστεί να κόψει ένα φωτοβολταικό θα πρέπει να στείλει επιτόπου συνεργείο για να κατεβάσει το διακόπτη.
Με άλλα λόγια το ενεργειακό σύστημα χρειάζεται συνολικό ανασχεδιασμό και η ραγδαία ενσωμάτωση των ΑΠΕ θα πρέπει να συνοδευτεί από ταχείες παρεμβάσεις σε όλους τους τομείς του.
www.worldenergynews.gr
