ΒΟΑΚ: Πόσο πράσινος θα είναι ο νέος αυτοκινητόδρομος της Κρήτης

Στην τελική ευθεία μπαίνει το μεγαλύτερο υποδομής που θα υλοποιηθεί στην Ευρώπη και η τελευταία πολύ μεγάλη παραχώρηση στη χώρα μας. Ως ένα πράσινο έργο, χαρακτήρισε πρόσφατα τον Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ), η γενική γραμματέας Υποδομών, κυρία Μαρία – Έλλη Γεράρδη κι αυτό δεν είναι τυχαίο αφού όχι μόνο θα μειώσει τις περιβαλλοντικές πιέσεις από τον υφιστάμενο άξονα σε όλη τη βόρεια ακτή του νησιού, αλλά θα κατασκευαστεί και με τα πλέον σύγχρονα χαρακτηριστικά, ενισχύοντας την ισόρροπη ανάπτυξη των περιοχών που διασχίζει.

Το παζλ του ανατολικού ΒΟΑΚ συμπληρώθηκε, την Κυριακή, με την υπογραφή του έργου ΣΔΙΤ για το τμήμα Νεάπολη – Χερσόνησος, μήκους 22,5 χλμ., με το σχήμα ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Intrakat - ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις. Όσο για το μεγάλο κομμάτι της παραχώρησης από τα Χανιά ως το Ηράκλειο, που αναμένεται να έχει μειοδότη ως το τέλος του έτους, αυτό βρίσκεται στην τελευταία φάση. Οι δεσμευτικές προσφορές ορίσθηκαν για τις 8 Μαΐου, μετά από ολιγοήμερη παράταση.

Το ενδιαφέρον εκτιμάται πως θα είναι μεγάλο στη φάση των δεσμευτικών προσφορών. Τα σχήματα που έχουν περάσει στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού, ο οποίος ξεκίνησε το 2018, είναι: ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΒΑΞ, Vinci και Μυτιληναίος-Intertoll. Πληροφορίες της αγοράς μιλούν για συμμαχίες μεταξύ των «μνηστήρων, με τρία σχήματα να θεωρείται πως βρίσκονται προ των πυλών, προκειμένου να κατέβουν με καλές πιθανότητες στη διεκδίκηση ενός έργου αξίας 1,75 δισ. ευρώ.

Περιβαλλοντική αδειοδότηση για τις παρακάμψεις

Πριν δεκαπέντε ημέρες, τροποποιήθηκε η Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) του έργου της παραχώρησης, μήκους 157 χλμ., από τα Χανιά ως το Ηράκλειο, ώστε να συμπεριλάβει τις παρακάμψεις των τριών μεγάλων πόλεων: Χανίων, Ρεθύμνου και Ηρακλείου. Πρόκειται για το μεγαλύτερο στοίχημα της κατασκευής, καθώς οι τρεις παρακάμψεις, κυρίως αυτή του Ηρακλείου έχουν συγκεντρώσει διάφορες αντιδράσεις.

Οι συγκρατημένες εκτιμήσεις για τον τουρισμό του νησιού, που αποτελεί ναυαρχίδα του τουριστικού προϊόντος της χώρας, με δεδομένη και την ανέγερση του νέου Διεθνούς Αεροδρομίου στο Καστέλλι, φτάνουν στους 12 εκατ. επισκέπτες, που σταδιακά ίσως φτάσουν στα 18 εκατ. Αυτό καθρεφτίζει και τη μεγάλη αναγκαιότητα για τον ΒΟΑΚ.

Ο νέος σύγχρονος αυτοκινητόδρομος της Κρήτης θα εκτείνεται στην πλήρη ανάπτυξή του σε 300 χλμ., ενώνοντας από τα δυτικά το Καστέλι Κισσάμου μέχρι τα ανατολικά στη Σητεία. Στο μεγαλύτερο κομμάτι από τα Χανιά ως το Ηράκλειο τα 106,6 χλμ. θα είναι νέος δρόμος και περίπου 41,3 χλμ. οι παρακάμψεις των μεγάλων πόλεων.
Όπως εξήγησε σε πρόσφατο συνέδριο για τις υποδομές, ο αντιπεριφερειάρχης Κρήτης αρμόδιος για τον τομέα του Περιβάλλοντος, κ. Νίκος Ξυλούρης, οι μεγάλες σήραγγες του έργου διασφαλίζουν μικρότερη ζημιά στο περιβάλλον, προστατεύοντας συγχρόνως το φυσικό τοπίο. Κι αυτό αποτελεί σημαντική παράμετρο σε μία χώρα όπου το περιβάλλον αποτελεί συγκριτικό πλεονέκτημα. Στον ΒΟΑΚ, που είναι ένα απαιτητικό έργο, περιλαμβάνονται 21 σήραγγες συνολικού μήκους περί τα 31,5 χλμ. και 18 σήραγγες ανοικτής εκσκαφής (cut & cover) συνολικού μήκους περί τα 9,6 χλμ.

Με την απόφαση για τους περιβαλλοντικούς όρους που υπογράφηκε τον Ιούλιο του 2022, στην οποία ενσωματώνονται οι παρακάμψεις, προβλέπονται μια σειρά μέτρων και περιορισμών για την πρόληψη, ελαχιστοποίηση, επανόρθωση των δυνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων του έργου. Ο παραχωρησιούχος, μάλιστα, θα πρέπει σε κάθε περίπτωση τρεις μήνες πριν την έναρξη της περιόδου κατασκευής να έχει συστήσει «Μονάδα Περιβάλλοντος», με την απαραίτητη επιστημονική στελέχωση και υλικοτεχνική υποδομή, καθώς και τις αναγκαίες αρμοδιότητες και πόρους.
Αυτή τόσο στη φάση της κατασκευής, όσο και σε αυτή της λειτουργίας θα παρακολουθεί και θα ελέγχει την τήρηση και εφαρμογή των περιβαλλοντικών όρων από όλους τους εμπλεκόμενους. Θα παρακολουθεί και θα αξιολογεί την επάρκειά των περιβαλλοντικών όρων, μέτρων και περιορισμών της ΑΕΠΟ και θα μεριμνά για την αναθεώρησή της, στην περίπτωση που παρατηρηθούν απρόβλεπτες επιπτώσεις ή ζητήματα υποβάθμισης του περιβάλλοντος.
Επίσης, θα αναπτύξει και θα εφαρμόσει Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης (ΣΠΔ) και Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Παρακολούθησης (ΠΠΠ) του έργου. Τέλος, θα αποτελεί τον σύνδεσμο επικοινωνίας με τις τοπικές κοινωνίες και τις αρμόδιες υπηρεσίες για όλα τα περιβαλλοντικά θέματα του έργου.

Αντιπλημμυρική προστασία

Μετά τα έντονα πλημμυρικά φαινόμενα των τελευταίων ετών στην Κρήτη, που έχουν στοιχίσει και τη ζωή σε πολίτες, ιδιαίτερη σημασία δίνεται στην υδραυλική θεώρηση και την αντιπλημμυρική προστασία του ΒΟΑΚ. Για αυτό και θα υλοποιηθούν μία σειρά έργων, μεταξύ των οποίων γέφυρες και κιβωτοειδείς οχετοί για την απρόσκοπτη ροή των επιφανειακών υδάτων που διασταυρώνει ο οδικός άξονας, δίκτυο αποστράγγισης ομβρίων, υπόγειο δίκτυο αποχέτευσης, έργα διαχείρισης υδάτων και στερεομεταφοράς (λεκάνες ηρεμίας, ανάσχεσης/συγκράτησης φερτών, αναβαθμοί κ.λπ.) για την μείωση της πλημμυρικής αιχμής, έργα διευθέτησης υφισταμένων υδατορευμάτων και υδραυλικών τάφρων.
Προβλέπονται όμως και πρόσθετα έργα, εκτός ορίων του έργου, προκειμένου να θωρακιστεί ο αυτοκινητόδρομος απέναντι σε ακραία φαινόμενα και τις συνέπειές τους, αλλά και να αποτραπούν οι συνακόλουθες περιβαλλοντικές ζημιές.
Με την απόφαση τροποποίησης της ΑΕΠΟ, την οποία υπογράφει ο Γενικός Διευθυντής Περιβαλλοντικής Πολιτικής του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ενσωματώνονται στο έργο τα επιμέρους υποτμήματα των παρακάμψεων Χανίων, μήκους 7,71 χλμ., Ρεθύμνου, μήκους 7 χλμ., Ηρακλείου, μήκους 25,45 χλμ., καθώς και η οδική σύνδεση με το ΠΑΓΝΗ και το ΙΤΕ, συνολικού μήκους 1,2 χλμ.

www.worldenergynews.gr