Υπερδιπλάσια ισχύ ΑΠΕ από αυτή που εγκατέστησε τις δύο προηγούμενες δεκαετίες θα πρέπει να εγκαταστήσει η χώρα μέσα σε διάστημα οχτώ ετών για να πετύχει τους αναβαθμισμένους στόχους στο αναθεωρημένο ΕΣΕΚ για την διείσδυση της ¨πράσινης¨ ενέργειας στο ηλεκτρικό σύστημα. Αυτός είναι ο φιλόδοξος στόχος για το μερίδιο των ΑΠΕ στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής το 2030 , όπως θα αποτυπωθεί στο νέο ΕΣΕΚ που αναμένεται να οριστικοποιηθεί αύριο σε σύσκεψη της Ειδικής Επιτροπής που έχει συσταθεί στο ΥΠΕΝ υπό την γενική γραμματέα Αλεξάνδρα Σδούκου. Οι στόχοι για τη συμμετοχή των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή αναπροσαρμόζονται σύμφωνα με τα όσα επισήμως έχει δηλώσει η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ από το 65% στο υφιστάμενο ΕΣΕΚ στο 80% για να συμπεριλάβουν και τις νέες κατευθύνσεις του RePowerEu που έθεσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης και την απεξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία και τα ορυκτά καύσιμα. Με βάση το σενάριο που φαίνεται να ¨κλειδώνει» στην αυριανή σύσκεψη για να παρουσιαστεί πιθανότατα την ίδια ημέρα στην Διυπουργική Επιτροπή , η συνολική ισχύς των ΑΠΕ το 2030 θα πρέπει να φτάσει στα 28 GW έναντι στόχου για 19 GW στο υφιστάμενο ΕΣΕΚ. Στην ισχύ αυτή συμπεριλαμβάνεται και δεσμευτικός στόχος για 2-2,5 GW υπεράκτιων αιολικών. Εμφαση δίνεται στο νέο ΕΣΕΚ στην αποθήκευση (μπαταρίες) , το μερίδιο της οποίας από 1,5 GW στο ΕΣΕΚ του 2019 αναπροσαρμόζεται στα 8 GW. Δεδομένου ότι η σημερινή εγκατεστημένη ισχύ των ΑΠΕ στο διασυνδεδεμένο σύστημα (πλην νησιών ) ανέρχεται σε 10,2 GW, αυτό σημαίνει, ότι θα πρέπει έως το 2030 να εγκατασταθεί νέα ¨πράσινη» ισχύ 17,8 GW.
Τα «παράδοξα»
Ο δρόμος για την επίτευξη αυτών των στόχων με δεδομένη την ενεργειακή πραγματικότητα της χώρας θα είναι δύσβατος, υψηλού κόστους και φαινομενικά τουλάχιστον θα συνοδεύεται από πολλά παράδοξα. Στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής της χώρας εξακολουθεί να κυριαρχεί το φυσικό αέριο με συμμετοχή 43% το 2022 (από 42% το 21). Μαζί με το λιγνίτη (11,2%) η συμμετοχή των ορυκτών καυσίμων το 2022 έφτασε στο 44,2%. Η υψηλή συμμετοχή του φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή κατατάσσει τη χώρα μας, στους πρωταθλητές των χωρών του ΟΟΣΑ και της ΕΕ σε σχέση με τις χονδρεμπορικές τιμές ρεύματος. Το 2022 η συμμετοχή των ΑΠΕ στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής με αυξημένη μάλιστα εγκατεστημένη ισχύ πάνω από 580 MW σε σχέση με το 2021 περιορίστηκε από 34% σε 26%. Η αρνητική αυτή μεταβολή είναι αποτέλεσμα αυτού που αποκαλούμε στοχαστικότητα των ΑΠΕ. Της συνάρτησης δηλαδή της απόδοσης των αιολικών και των φωτοβολταϊκών από την ένταση των ανέμων και την ηλιοφάνεια. Αυτός ακριβώς ο παράγοντας υποχρεώνει τη χώρα για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα να επενδύει παράλληλα με την ταχύτερη διείσδυση των ΑΠΕ και σε νέες ευέλικτες μονάδες βάσης, απαραίτητες για την διασφάλιση της επάρκειας που θα λειτουργούν για να καλύψουν την μεταβλητότητα των ΑΠΕ. Με απλά λόγια να μην πέφτει συσκότιση στο δίκτυο όταν δεν φυσάει ή δεν έχει ήλιο.
Η νέα μελέτη επάρκειας του ΑΔΜΗΕ με ορίζοντα το 2034 προβλέπει αύξηση της ισχύος από μονάδες φυσικού αερίου από τα 5,2 GW σήμερα στα 7,9 GW σταδιακά έως το 2031. Για να είναι ασφαλές το σύστημα, σύμφωνα με τον ΑΔΜΗΕ θα πρέπει μέχρι το 2025 να έχουν μπει στο σύστημα τρεις νέες μονάδες φυσικού αερίου συνολικής ισχύος 2,7 GW και πιθανότατα και μία τέταρτη μετά το 2026 ισχύος 600-800 MW. H πρώτη μονάδα ισχύος 826 MW που λειτουργεί ήδη δοκιμαστικά και αναμένεται να μπει σε εμπορική λειτουργία μέσα στο πρώτο τρίμηνο του έτους είναι της Mytilineos στη Βοιωτία. Η δεύτερη, ισχύος 876 MW κατασκευάζεται στη ΒΙΠΕ Κομοτηνής από την Τέρνα και την Μotor Oil με προγραμματισμένη λειτουργία για τον Ιανουάριο του 2025 και η Τρίτη με ισχύ 840 MW που κατασκευάζουν από κοινού η ΔΕΗ, η ΔΕΠΑ και η Damco Energy (Oμιλος Κοπελούζου) στην ΒΙΠΕ Αλεξανδρούπολης. Μια ακόμη μονάδα ισχύος 860 MW έχει σχεδιάσει η Elpedison στη Θεσσαλονίκη και μια 660 MW o όμιλος Καράτζη στη Θεσσαλία. Οι νέες μονάδες φυσικού αερίου αλλά και οι υφιστάμενες, σύμφωνα με την μελέτη επάρκειας του ΑΔΜΗΕ θα πρέπει να επιδοτηθούν για να διασφαλισθεί η βιωσιμότητά τους κι αυτό γιατί αφ’ ενός θα πρέπει να υπάρχουν για να λειτουργήσουν ένα χρειαστεί αφετέρου όσο μεγαλύτερη ισχύ ΑΠΕ μπαίνει στο σύστημα θα γίνονται πιο αντιοικονομικές.
Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα δηλαδή οι ΑΠΕ θα πρέπει να συνυπάρχουν με μονάδες φυσικού αερίου. «Αυτή η συνύπαρξη θα έχει ένα διπλό κόστος και αναπόφευκτη επίπτωση στις τιμές της ενέργειας αλλά και στο περιβάλλον» τονίζει στην «Κ» ο διευθύνων σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ κ. Μάνος Μανουσάκης. Σύμφωνα με τον ίδιο, θα πρέπει στους καταναλωτές να φτάσει το μήνυμα , ότι στο μεσοδιάστημα προς την ενεργειακή μετάβαση για να έχουμε ρεύμα χωρίς διακοπές θα πρέπει να το πληρώσουμε ακριβότερα.
www.worldenergynews.gr
