Τρία πιθανά σενάρια σε ότι αφορά τον τρόπο λειτουργίας μιας πλατφόρμας διαπραγμάτευσης πράσινων PPAs αναλύει η μελέτη της εταιρίας AFRY Management Consulting που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας και δόθηκε σε δημόσια διαβούλευση έως τις 16 Δεκεμβρίου.
Η εταιρία στη μελέτη της παρουσιάζει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των τριών πιθανών λύσεων που είναι:
Μια απλή πλατφόρμα διευκόλυνσης των διμερών συμβολαίων μεταξύ παραγωγών πράσινης ενέργειας και καταναλωτών,
Μια πλατφόρμα διευκόλυνσης αλλά με ενισχυμένα χαρακτηριστικά όπου οι ενδιαφερόμενοι θα ακολουθούν τυποποιημένους συμβατικούς όρους και θα ανταλλάσσουν προϊόντα.
Μια πλατφόρμα με δεσμευτικές προσφορές και συγκεκριμένη αυτόματη αντιστοίχιση της προσφοράς και της ζήτησης δηλαδή ένα είδος χρηματιστηρίου PPAs.
Η επιλογή της ανάλυσης
Πάντως η ίδια η AFRY φαίνεται να προκρίνει την άμεση δημιουργία μιας απλής πλατφόρμας διευκόλυνσης που θα μετεξελιχθεί σταδιακά αφού μετρηθεί το ενδιαφέρον της αγοράς. Συγκεκριμένα στα συμπεράσματα της σημειώνει τα εξής:
«Η πρώτη επιλογή είναι μια σχετικά εύκολη στην εφαρμογή της λύση, που απαιτεί λιγότερο χρόνο για να αναπτυχθεί πλήρως. Θεωρούμε ότι μια πλατφόρμα διευκόλυνσης θα μπορούσε να αναπτυχθεί ως ένα πρώτο βήμα προκειμένου να μετρηθεί το ενδιαφέρον της αγοράς και της διάθεσης των πωλητών και των αγοραστών να συμμετάσχουν. Στη συνέχεια ως μέρος των δραστηριοτήτων παρακολούθησης από τον διαχειριστή της πλατφόρμας μπορεί να γίνει το επόμενο βήμα για την ανάπτυξη στοιχείων της δεύτερης επιλογής».
Σύμφωνα με την AFRY αυτή η διαδικασία μπορεί να είναι απαραίτητη για να «ξεκλειδώσει» περαιτέρω ισχύς ΑΠΕ τα επόμενα 6-8 χρόνια ή να εξεταστεί πώς μπορούν τα έργα ΑΠΕ μικρότερης κλίμακας να επωφεληθούν από έναν τέτοιο μηχανισμό.
Η εταιρία θεωρεί ότι η τρίτη επιλογή δεν προσφέρει πολλά οφέλη στην ελληνική αγορά και θα ήταν δύσκολο να εφαρμοστεί αφού αφορά αγορές με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά όπως τα χαμηλά επίπεδα διείσδυσης ΑΠΕ. Επισημαίνει ακόμη ότι ο παράγοντας χρόνος είναι ουσιαστικός και ότι όλοι οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να δράσουν γρήγορα ώστε μια τέτοια λύση να παράγει θετικά αποτελέσματα.
Οι προϋποθέσεις
Πρέπει να σημειωθεί ότι οι βασικές αρχές μιας κεντρικά οργανωμένης πλατφόρμας PPAs στην Ελλάδα όπως τις έχει θέσει η ΡΑΕ με στόχο να αναπτυχθεί περαιτέρω και να ωριμάσει η συγκεκριμένη αγορά είναι οι εξής:
Να παραμένει εθελοντική για τους συμμετέχοντες·
Να σχεδιαστεί κατά τρόπο που ενθαρρύνει τις διμερείς διαπραγματεύσεις μεταξύ των ενδιαφερομένων.
Να μην καθυστερεί τις τρέχουσες ή μελλοντικές διαπραγματεύσεις μεταξύ των ενδιαφερόμενων που επιθυμούν να συνάψουν συμβάσεις ΑΠΕ διμερώς και εκτός του μηχανισμού.
Να μην επηρεάζει τα σχέδια για τη συνέχιση των δημοπρασιών ΑΠΕ με FiP ή οποιονδήποτε άλλο μηχανισμό που ήδη εξετάζεται όπως το Green Pool, αλλά να λειτουργήσει παράλληλα με αυτά.
Εξάλλου σύμφωνα με τη μελέτη της AFRY η πλατφόρμα θα πρέπει:
Να παρέχει έναν χώρο που προωθεί και υποστηρίζει τις διμερείς διαπραγματεύσεις μεταξύ πωλητών και αγοραστών όλων των κατηγοριών.
Να βρει έναν τρόπο προώθησης τραπεζικών επιλογών χρηματοδότησης, π.χ. επιτρέποντας στον φορέα εκμετάλλευσης της πλατφόρμας να παρακολουθεί την αγορά PPAs χωρίς παρέμβαση, διασφαλίζοντας την εμπιστευτικότητα των δεδομένων που παρέχονται.
Να στοχεύει στη δημιουργία μιας πιο ανταγωνιστικής αγοράς PPAs που προσφέρει ισότιμη πρόσβαση σε όλους τους συμμετέχοντες (παλαιοί νέοι, μικρότεροι ή μεγαλύτεροι, αγοραστές και πωλητές.
Να λαμβάνει υπόψη όλες τις κατηγορίες απορρόφησης όπως εταιρείες κοινής ωφέλειας, traders και εταιρικοί καταναλωτές ενέργειας.
Να υποστηριχθεί η συμμετοχή από παίκτες μικρής κλίμακας παρέχοντας κίνητρα στους aggregators να κάνουν χρήση της πλατφόρμας.
Να αποφεύγει παρεμβάσεις στις τρέχουσες διαπραγματεύσεις PPAs μεταξύ των μερών που επιθυμούν να συνάψουν σύμβαση ΑΠΕ διμερώς.
Να μην παρέμβει στους υφιστάμενους σχεδιασμούς για συνέχιση των δημοπρασιών FiP ή άλλους μηχανισμούς υπό εξέταση, αλλά να παρέχει μια εναλλακτική διαδρομή που να επιτρέπει την ανάπτυξη πρόσθετων ΑΠΕ πέραν των υφιστάμενων μηχανισμών.
Με βάση αυτά τα δεδομένα η AFRY προτείνει αναλυτικά τα εξής τρία σενάρια:
Πρώτη πλατφόρμα διευκόλυνσης
Πρόκειται μια πλατφόρμα που διευκολύνει τη σύνδεση μεταξύ των μερών που ενδιαφέρονται για τη σύναψη συμβάσεων ΑΠΕ. Οι προσφορές είναι ανώνυμες και μη δεσμευτικές. Οι διαπραγματεύσεις ολοκληρώνονται εκτός της πλατφόρμας μεταξύ των μερών (πωλητών/αγοραστών) που έχουν εκφράσει ενδιαφέρον. Η συγκεκριμένη πλατφόρμα θα παρέχει την ευελιξία αποδοχής και εγγραφής προσφορών με διαφορετικούς όρους οι οποίοι θα καθορίζονται από τους συμμετέχοντες. Θα μπορούσε να συμπεριληφθεί μια διαδικασία «απλής επισήμανσης» βασισμένη σε έναν αλγόριθμο που αξιολογεί τις προσφορές ώστε να ειδοποιεί πωλητές και αγοραστές με στόχο την επιτάχυνση της διαδικασίας. Το σενάριο αυτό προσομοιάζει με το «ιταλικό μοντέλο» αγοράς PPAs που εφαρμόζεται από τον Μάρτιο του 2022.
Δεύτερη πλατφόρμα διευκόλυνσης με ενισχυμένα χαρακτηριστικά
Πρόκειται για το πρώτο σενάριο με πρόσθετα χαρακτηριστικά. Αυτά μπορούν να λάβουν τη μορφή ανταλλαγής με προκαθορισμένους, τυποποιημένους συμβατικούς όρους και «προϊόντα». Οι συμμετέχοντες θα έχουν την επιλογή να συμμετάσχουν με ανώνυμο τρόπο με προσφορές από τις δυο πλευρές και αντιστοίχιση, αφού επιλεγεί και επιβεβαιωθεί η δεσμευτική προσφορά. Αυτό δημιουργεί τελικά την ανάγκη ένα τρίτο μέρος να ενεργεί ως αντισυμβαλλόμενος τόσο για τους πωλητές όσο και για τους αγοραστές καθώς και οι συμμετέχοντες να παρέχουν εγγυήσεις ή εξασφαλίσεις μετά την αντιστοίχιση των προσφορών, ως μέσο για τον μετριασμό του κινδύνου για τον διαχειριστή.
Τρίτη πλατφόρμα με δεσμευτικές προσφορές και αυτόματη αντιστοίχιση
Το σενάριο αυτό προβλέπει μια αυτοματοποιημένη διαδικασία αντιστοίχισης (για παράδειγμα μέσω δημοπρασιών διπλής όψης) δεσμευτικών προσφορών και προσφορών που απαιτούν προκαθορισμένους, τυποποιημένους όρους σύμβασης και «προϊόντα». Αντί για αντιστοίχιση ενός προς ένα (σύμφωνα με το δεύτερο σενάριο) ένας αλγόριθμος θα συγκεντρώνει όλες τις διαφορετικές προσφορές και θα δίνει μια ενιαία «βέλτιστη» λύση. Και αυτή η διαδικασία δημιουργεί την ανάγκη για ένα τρίτο μέρος που θα συνάπτει χωριστές συμβάσεις με τους πωλητές και τους αγοραστές και οι συμμετέχοντες θα παρέχουν εγγυήσεις ή εξασφαλίσεις, για τον μετριασμό του κινδύνου για τον διαχειριστή. Σε αυτό το σενάριο θα πρέπει να υποβληθούν εκ των προτέρων εγγυήσεις ή εξασφαλίσεις, ώστε η αλγοριθμική λύση να είναι δεσμευτική.
www.worldenergynews.gr
