Στην πράξη θα κριθεί το αποτύπωμα της ευρωπαϊκής συμφωνίας για μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου σε ποσοστό 15% το διάστημα από 1ης Αυγούστου 2022 έως 31 Μαρτίου 2023 κατ αρχήν σε εθελοντική βάση από τα κράτη –μέλη και υπό όρους σε υποχρεωτική. Η συμφωνία που ενέκρινε χθες το Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας σε έκτακτη συνεδρίασή του περιλαμβάνει μια σειρά από εξαιρέσεις, δύο εκ των οποίων τέθηκαν και από την Ελλάδα.
Τα κέρδη
Η πρώτη που θεωρείται και η πλέον σημαντική για τη χώρα μας είναι η δυνατότητα που δίνεται στα κράτη –μέλη να εξαιρέσουν από το 15% ποσότητες φυσικού αερίου που χρησιμοποιούνται από μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, κρίσιμες για την ευστάθεια του συστήματος. Την εν λόγω εξαίρεση εκτός από την Ελλάδα ζήτησαν και η Ισπανία, η Ιταλία και η Πορτογαλία. Για την περίπτωση της χώρας μας αξιολογείται ως πολύ σημαντική γιατί παρέχει προστασία στο ευαίσθητο από την υψηλή εξάρτηση του φυσικού αερίου (70%) ηλεκτρικό σύστημα. Χωρίς αυτή την εξαίρεση κατά κοινή εκτίμηση των αρμοδίων φορέων της χώρας, ήταν αδύνατη η διασφάλιση της ομαλής τροφοδοσίας της χώρας σε ηλεκτρισμό, ακόμη και με διπλασιασμό της λιγνιτικής παραγωγής και με την λειτουργία των πέντε μονάδων φυσικού αερίου που διαθέτουν τεχνική δυνατότητα, με ντίζελ. Οι περικοπές φορτίων ακόμη και σε οικιακούς καταναλωτές θα ήταν αναπόφευκτες. Η εξαίρεση, προσφέρει δυνατότητες μιας λιγότερο ανώδυνης διαχείρισης σε περίπτωση κρίσης εφοδιασμού με φυσικό αέριο.
Η δεύτερη εξαίρεση που η Ελλάδα ζήτησε και πέτυχε, είναι να περιληφθεί στο τελικό κείμενο της συμφωνίας πρόβλεψη που κατ’ εξαίρεση στο άρθρο 2 και στο άρθρο 5, επιτρέπει τον υπολογισμό της μείωσης κατανάλωσης φυσικού αερίου σε ποσοστό 15% σε σχέση, όχι με τον μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας, αλλά με την προηγούμενη χρονιά και συγκεκριμένα το διάστημα από 1ης Αυγούστου 2021- 31 Μαρτίου 2022. Η εξαίρεση αυτή περιορίζει την υποχρέωση για μείωση της κατανάλωσης στο 15% και συγκεκριμένα σε 7,5 Tεραβατώρες έναντι ποσοστού 24% που θα έπρεπε να μειώσει με τον υπολογισμό βάσει μέσου όρου πενταετίας.
Ποιές αβεβαιότητες παραμένουν
Αντιθέτως η Ελλάδα δεν κατάφερε να εισπράξει αντάλλαγμα με τη μορφή εξαιρέσεων για τις ποσότητες φυσικού αερίου που διαθέτει σε τρίτες χώρες και οι οποίες αντιστοιχούν στο 22% των συνολικών εισαγωγών της χώρας.
Η συμφωνία παρέχει εξαίρεση στα κράτη μέλη προσαρμογής της υποχρέωσής τους για μείωση της κατανάλωσης εάν έχουν περιορισμένες διασυνδέσεις με άλλα κράτη και μπορούν να αποδείξουν ότι οι εξαγωγικές ικανότητες διασύνδεσης ή η εγχώρια υποδομή ΥΦΑ τους , χρησιμοποιούνται για την ανακατεύθυνση φυσικού αερίου σε άλλα κράτη μέλη στο έπακρο. Η εξαίρεση αυτή καλύπτει την Ισπανία, την Πορτογαλία και τρεις ακόμη χώρες της ΕΕ με μεγαλύτερες δυνατότητες εξαγωγών, αφήνοντας απ έξω την Ελλάδα.
Η συμφωνία, αφήνει εκτεθειμένη κατά ορισμένους τη βιομηχανία η οποία θα κληθεί πρώτη να περικόψει φορτία χωρίς αποζημίωση και δεν είναι τυχαία η χθεσινή παρέμβαση της Επιτροπής Ενέργειας του ΣΕΒ για τις επιπτώσεις που θα προκαλέσει στον κλάδο η μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου σε ποσοστό 15%. «Η επιπλέον επιβολή ενός στόχου μείωσης της κατανάλωσης φυσικού αερίου κατά 15% θα θέσει σε κίνδυνο την ομαλή λειτουργία της βιομηχανίας, δεδομένου ότι οι δυνατότητες μείωσης της κατανάλωσης φυσικού αερίου είναι πολύ περιορισμένες, ιδίως σε σημαντικούς κλάδους έντασης ενέργειας, με εξαιρετικά δυσμενείς συνέπειες σε καθοριστικές αλυσίδες αξίας, τόσο για την Ελληνική όσο και για την Ευρωπαϊκή οικονομία και κοινωνία» αναφέρει στην ανακοίνωσή της η Επιτροπή Ενέργειας του ΣΕΒ, πριν την συνεδρίαση των ΥΠΕΝ.
Κατά άλλους φορείς της βιομηχανίας το αποτέλεσμα με τα παρόντα δεδομένα είναι θετικό σε πρωτη φάση, καθώς περιλαμβάνει στρατηγικούς τομείς και δημιουργεί αναχώματα για αρνητικές εξελίξεις.
Το κύριο πρόβλημα αφορά το ύψος των τιμών του φυσικού αερίου που ξεπέρασε τα 200 ευρώ/MWh.
Ο ΣΕΒ σημειώνει ακόμη ότι ελληνικές βιομηχανικές επιχειρήσεις θα υποστούν σημαντικές συνέπειες, διότι το κόστος παραγωγής τους επηρεάζεται έμμεσα λόγω της υψηλής συμμετοχής του φυσικού αερίου (άνω του 70%) στην παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος. Ανεξάρτητα με το εάν και πότε αποφασιστεί υποχρεωτική ενεργοποίηση της συμφωνίας, τα κράτη –μέλη θα πρέπει να προχωρήσουν στις περικοπές φορτίων φυσικού αερίου σε εθελοντική βάση από την 1η Αυγούστου.
Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα θα πρέπει να επιταχύνει τον ρυθμό αύξησης της λιγνιτικής παραγωγής προκειμένου να υποκαταστήσει παραγωγή από φυσικό αέριο, με τη ΔΕΗ να επισπεύδει τα προγράμματα ανάπτυξης νέων πεδίων και να εξαντλεί τις δυνατότητες για γρηγορότερη ένταξη στο σύστημα της νέα μονάδας Πτολεμαϊδα 5. Σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα θα πρέπει να παραδώσει στην ΕΕ μέχρι την 1η Νοεμβρίου ένα αναθεωρημένο σχέδιο προληπτικής δράσης για την αντιμετώπιση κρίσης εφοδιασμού που να συμπεριλαμβάνει και την μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου σε ποσοστό 15%.
www.worldenergynews.gr
