Τη δημιουργία μηχανισμού αποζημίωσης των μονάδων παραγωγής ρεύματος από φυσικό αέριο που θα κληθούν να λειτουργήσουν με diesel σε περίπτωση διακοπής ή περιορισμού της τροφοδοσίας της χώρας με φυσικό αέριο, προβλέπει το πλαίσιο Σχεδίου Ετοιμότητας Αντιμετώπισης Κινδύνων στον τομέα του ηλεκτρισμού της Ελλάδας, που κατήρτισε η ΡΑΕ και έδωσε σε δημόσια διαβούλευση έως την Παρασκευή 24 Ιουνίου.
Το σχέδιο εξετάζει μια σειρά σεναρίων κρίσης και τα κατηγοριοποιεί με βάση την επικινδυνότητα, σε σενάρια «μη ανεκτού κινδύνου», «μη επιθυμητού κινδύνου» και «ανεκτού κινδύνου». Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ότι σύμφωνα με το σχέδιο η απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ, υπό προϋποθέσεις, θέτει σε κίνδυνο την ομαλή λειτουργία του συστήματος η οποία εξαρτάται επίσης από το χρόνο έναρξης λειτουργίας της νέας μονάδας
της ΔΕΗ Πτολεμαΐδα V.
Συγκεκριμένα στα σενάρια «μη ανεκτού κινδύνου» συγκαταλέγονται η διακοπή τροφοδοσίας με φυσικό αέριο από τη Ρωσία τον ερχόμενο χειμώνα χωρίς τη λειτουργία της νέας λιγνιτικής μονάδας της ΔΕΗ Πτολεμαΐδα V, ή με τη την Πτολεμαΐδα V σε λειτουργία, ένα κύμα ψύχους, ο καύσωνας και η κυβερνοεπίθεση σε κρίσιμες υποδομές (Β).
Στα σενάρια «μη επιθυμητού κινδύνου» συγκαταλέγονται οι πλημμύρες, η κυβερνοεπίθεση σε συστήματα του ΕΧΕ (Α), η πανδημία - ανθρώπινο λάθος, η ξηρασία - δασικές πυρκαγιές, η απόσυρση λιγνιτικών μονάδων σε συνδυασμό με τη διασύνδεση Κρήτης και χωρίς την Πτολεμαΐδα V, η απόσυρση λιγνιτικών μονάδων σε συνδυασμό με την καθυστέρηση ένταξης νέων μονάδων, η βλάβη εξοπλισμού και οι ανεμοθύελλες,
Τέλος στα σενάρια «ανεκτού κινδύνου» εντάσσονται η απόσυρση λιγνιτικών μονάδων με τη διασύνδεση Κρήτης σε λειτουργία αλλά και με την Πτολεμαΐδα V σε λειτουργία, ο σεισμός και ο σεισμός σε συνδυασμό με τη μη λειτουργία της διασύνδεσης με την Ιταλία.
Ποιά μέτρα προβλέπονται στις έκτακτες περιπτώσεις
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην έκθεση της ΡΑΕ η διακοπή τροφοδοσίας ΦΑ από Ρωσία και οι κυβερνοεπιθέσεις, αλλά και ο καύσωνας και το κύμα ψύχους, συνοδευόμενο από μεγάλης έντασης χιονοπτώσεις αναμένεται να έχει τις δυσμενέστερες συνέπειες στην τροφοδοσία των καταναλωτών και καθιστούν απαραίτητη την λήψη μέτρων πρόληψης, αντιμετώπισης και άμβλυνσης των επιπτώσεων από τους αρμόδιους φορείς.
Τα μέτρα που προβλέπονται σε περίπτωση διακοπής της τροφοδοσίας της χώρας με ρωσικό αέριο προκειμένου να μετριαστούν οι επιπτώσεις στο ηλεκτρικό σύστημα προτεραιοποιούνται ως εξής:
Παύση λειτουργίας άντλησης υδραντλητικών μονάδων
Βελτιστοποίηση κατανομής διαθέσιμων μονάδων παραγωγής
Αύξηση αποθεμάτων λιγνίτη
Ενεργοποίηση μηχανισμού μείωσης κατανάλωσης κυρίως στις ώρες αιχμής (Μηχανισμός Απόκρισης Ζήτησης)
Ενημέρωση καταναλωτών για μείωση κατανάλωσης
Ενεργοποίηση μονάδων που βρίσκονται σε ψυχρή εφεδρεία
Μηδενισμός εξαγωγών / έκτακτες εισαγωγές από γειτονικά κράτη. Αίτηση για παροχή έκτακτης βοήθειας σε γειτονικούς Διαχειριστές που δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα επάρκειας ισχύος.
Αναβολή συντηρήσεων μονάδων παραγωγής και αυξημένη λειτουργία λιγνιτικών και υδροηλεκτρικών μονάδων
Ενεργοποίηση μονάδων με δυνατότητα λειτουργίας με εναλλακτικό καύσιμο
Κυλιόμενες περικοπές φορτίου δηλαδή περικοπές ηλεκτροδότησης
Ενημέρωση καταναλωτών για μειωμένη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας (κυρίως τις ώρες αιχμής).
Τα προαναφερόμενα μέτρα προβλέπονται ήδη και μάλιστα αρκετά από αυτά έχουν ενεργοποιηθεί σε προβληματικές περιόδους όπως ο καύσωνας και πυρκαγιές του περασμένου καλοκαιριού όποτε και έγιναν αναγκαστικές περικοπές ηλεκτροδότησης κυρίως στις περιοχές όπου βρίσκονταν σε εξέλιξη οι πυρκαγιές. Επίσης το χειμώνα του 2017 λόγω περιορισμένης διαθεσιμότητας ρωσικού αερίου είχε ζητηθεί από τις μονάδες φυσικού αερίου που έχουν τη δυνατότητα καύσης ντίζελ να το πράξουν. Το μέτρο αυτό είχε προκαλέσει τότε μεγάλες αντιδράσεις κυρίως λόγω του κόστους με αποτέλεσμα να αξιοποιηθούν κυρίως τα υδροηλεκτρικά έργα της ΔΕΗ για την κάλυψη των αναγκών του συστήματος.
Έτσι και προκειμένου να αποφευχθούν ανάλογα φαινόμενα ειδικά σε μια περίοδο που ο κίνδυνος διακοπής της τροφοδοσίας της Ευρώπης με ρωσικό φυσικό αέριο είναι πιο ορατός από ποτέ, η ΡΑΕ εισηγείται τον σχεδιασμό μηχανισμού αποζημίωσης μονάδων με δυνατότητα εναλλαγής καυσίμου κατά τη λειτουργία τους σε περιόδους κρίσης.
Η αλλαγή καυσίμου
Ο συγκεκριμένος μηχανισμός αφορά την αποζημίωση των μονάδων για την λειτουργία τους με εναλλακτικό καύσιμο (diesel), κατά τη διάρκεια κρίσης ΦΑ και συγκεκριμένα κατάσταση συναγερμού 3 του ΕΣΦΑ.
Η αποζημίωση των μονάδων εξαρτάται από τη χρονική στιγμή λήψης της απόφασης της Ομάδας Διαχείρισης Κρίσης για εναλλαγή καυσίμου και την μετέπειτα εντολή που δίδεται από τον ΑΔΜΗΕ προς τις μονάδες να αλλάξουν το καύσιμό τους από φυσικό αέριο σε πετρέλαιο. Προβλέπονται δύο περιπτώσεις:
- Εντολή της Ομάδας Διαχείρισης Κρίσης για λειτουργία των μονάδων του με εναλλακτικό καύσιμο (πετρέλαιο), κατόπιν υποβολής προσφορών στην Αγορά Επόμενης Ημέρας (DAM) του Χρηματιστηρίου Ενέργειας (ΕΝΕΧ)
- Εντολή του ΑΔΜΗΕ κατόπιν απόφασης της Ομάδας Διαχείρισης Κρίσης για λειτουργία των μονάδων του με εναλλακτικό καύσιμο (πετρέλαιο), πριν την υποβολή προσφορών στην Αγορά Επόμενης Ημέρας (DAM) του Χρηματιστηρίου Ενέργειας (ΕΝΕΧ)
Στην περίπτωση που η εντολή για αλλαγή καυσίμου από τον ΑΔΜΗΕ δοθεί κατόπιν υποβολής των προσφορών στην Αγορά Επόμενης Ημέρας, οι μονάδες θα κληθούν να παράξουν τις ποσότητες μέσω των θέσεων τους στην Αγορά της Επόμενης Ημέρας και την Ενδοημερήσια Αγορά, τηρώντας τις Εντολές Πωλήσεων τους έως τη λήξη της ημέρας D+1.
Προτείνεται Ειδικός Μηχανισμός Αποζημίωσης Μονάδων με Εναλλακτικό καύσιμο. Η αποζημίωση θα καλύπτει μόνο τις ώρες λειτουργίας με εναλλακτικό καύσιμο. Η διάρκεια της αποζημίωσης δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 36 ώρες λειτουργίας. Για τον υπολογισμό της, θα λαμβάνονται υπόψη τρεις παράγοντες:
- Τα έσοδα από την αγορά για τη λειτουργία της μονάδας
- Τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν από την αγορά λόγω μειωμένης διαθέσιμης ισχύος σε λειτουργία με εναλλακτικό καύσιμο.
- Το μεταβλητό κόστος παραγωγής με καυσίμου πετρέλαιο, που χρησιμοποιήθηκε για παραγωγή.
