Στο πλαίσιο αυτό οι αντιπροσωπείες των κρατών μελών αλλά και οι ενδιαφερόμενοι φορείς έχουν λάβει ένα κείμενο προβληματισμού γύρω από τις εξελίξεις της ενεργειακής αγοράς, το οποίο χαρακτηρίζει ξεπερασμένο το τρέχον σύστημα τιμολόγησης και επισημαίνει ότι αν συνεχιστεί η εφαρμογή του οι υψηλές τιμές θα συνεχίσουν να πλήττουν τους καταναλωτές, οικιακούς και επιχειρηματικούς, καθώς το φυσικό αέριο θα συνεχίσει για πολλά χρόνια ακόμα να αποτελεί το οριακό καύσιμο που θα ισορροπεί την προσφορά με τη ζήτηση, λόγω της ασταθούς παραγωγής των ΑΠΕ.
Η γαλλική προεδρία εκτιμά ότι τόσο οι τιμές του αερίου όσο και αυτές που διαμορφώνονται στη χονδρική αγορά ηλεκτρισμού θα παραμένουν υψηλές για χρόνια.
Το φυσικό άεριο κρίνεται υπεύθυνο για τις υψηλές τιμές
Σημειώνει δε ότι τρέχουσα ενεργειακή κρίση θέτει σε αμφισβήτηση την αποτελεσματικότητα του συστήματος όσον αφορά την ηλεκτρική ενέργεια, τονίζοντας ότι η αύξηση της τιμής μπορεί να αποφέρει απροσδόκητα υψηλά κέρδη σε ορισμένες κατηγορίες ενεργειακών εταιριών, άσχετα με το επιχειρηματικό τους μοντέλο, επιβαρύνοντας τους καταναλωτές
Επίσης, υπογραμμίζει τη σημασία των μακροπρόθεσμων συμβάσεων, αναφέροντας ότι οι καταναλωτές αντιμετώπισαν ραγδαία αυξανόμενους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας, ειδικά εκείνοι των οποίων οι συμβάσεις προμήθειας δεν βασίζονταν σε μακροπρόθεσμα συμβόλαια.
Οι υψηλές τιμές είναι πιθανό να διατηρηθούν για τα επόμενα χρόνια, λόγω της χρήσης σταθμών ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο ως οριακών μονάδων παραγωγής και της αναμενόμενης αύξησης της τιμής του άνθρακα.
Αυτό σημαίνει ότι οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στις αγορές χονδρικής θα συνεχίσουν, ακόμη και μεσοπρόθεσμα, να αντανακλούν άμεσα τις τιμές των ορυκτών καυσίμων και των δικαιωμάτων εκπομπής CO2, οι οποίες είναι πολύ ασταθείς και ενδέχεται να παρουσιάσουν σημαντικές αυξήσεις.
Είναι χαρακτηριστικό, ότι το non paper εκτιμά ότι ακόμη και αν βρεθούν οι τεχνολογίες που θα αντιμετωπίζουν την αστάθεια των ΑΠΕ, αυτό δεν θα λύσει το ζήτημα της μεταφοράς στους τελικούς καταναλωτές των απροσδόκητων κερδών που θα αποκομίσουν οι ενεργειακές εταιρίες χαμηλού διοξειδίου του άνθρακα, όσο οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας συνεχίσουν να καθοδηγούνται από τα ορυκτά καύσιμα.
Η προοπτική αυτή αποθαρρύνει τον εξηλεκτρισμό της βιομηχανικής παραγωγής, της θέρμανσης και της ψύξης. Η τιμή του CO2 θα πρέπει να είναι προβλέψιμη για να δώσει στις βιομηχανίες τα κατάλληλα κίνητρα για επενδύσεις σε τεχνολογίες απαλλαγής από άνθρακα. Ωστόσο, εάν το σήμα της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας δεν αντικατοπτρίζει την αυξανόμενη απαλλαγή από τον άνθρακα , τότε αποθαρρύνει τον εξηλεκτρισμό της βιομηχανικής παραγωγής.
Τα ερωτήματα που τίθενται
Η τρέχουσα αρχιτεκτονική της αγοράς θα μπορούσε να λειτουργήσει σαν μπούμερανγκ, αποδυναμώνοντας την ενεργειακή μετάβαση, καθώς το αυξανόμενο κόστος της ενέργειας θα μείωνε την κοινωνική και την πολιτική αποδοχή της.
Έτσι το βασικό ερώτημα προς τις χώρες-μέλη της ΕΕ, προκειμένου να συνδιαμορφωθεί η ενεργειακή πολιτική στον τομέα αυτό είναι πώς θα μπορούσε να εξασφαλιστεί προς όλους τους ευρωπαίους καταναλωτές η συνεχής παροχή ενέργειας σε προσιτή τιμή. Πώς μπορεί η ΕΕ να προστατεύσει αποτελεσματικά από την υπερβολική αστάθεια των τιμών και τις πιθανές αστοχίες των παρόχων ενέργειας στη λιανική αγορά.
Απαιτούνται πρόσθετοι κανονισμοί ή μεταρρυθμίσεις της αγοράς για να διατηρηθεί το επενδυτικό σήμα στις τεχνολογίες της ενεργειακής μετάβασης, οι οποίες είναι μεγαλύτερης εντάσεως κεφαλαίου από τις προηγούμενες;
Το μεγάλο στοίχημα είναι πώς τα κράτη μέλη θα μπορέσουν να αναδιανείμουν στις οικονομίες και τους πολίτες τους τα οφέλη από τη σταδιακή εξάλειψη των εκπομπών άνθρακα κατά τρόπο που να προωθεί την κοινωνική δικαιοσύνη και την αποδοχή της ενεργειακής μετάβασης, διατηρώντας παράλληλα την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών οικονομιών.
www.worldenergynews.gr
