Η ενεργειακή μετάβαση, η διαδικασία δηλαδή της μετάβασης από ένα ενεργειακό σύστημα που βασίζεται σε ορυκτά, άρα και ρυπογόνα, καύσιμα σε ένα αντίστοιχο, στο οποίο οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα έχουν ιδιαιτέρως αυξημένο μερίδιο, αποτελεί πλέον βασική προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής αλλά και εγχώριας αγοράς ενέργειας.
Για την επίτευξη της ενεργειακής αυτής μετάβασης έχουν θεσπισθεί μέσω του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) στόχοι που προβλέπουν, μεταξύ άλλων, διείσδυση των ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ηλεκτρισμού σε ποσοστό 61% ως το 2030 και σε ποσοστό 35% στην ακαθάριστη κατανάλωση ενέργειας, που σε ισχύ αντιστοιχεί σε συνολική ισχύ 19 GW μονάδων ΑΠΕ.
Οι στόχοι βασίζονται στο προηγούμενο κλιματικό στόχο της ΕΕ για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 40% το 2030 σε σχέση με τα επίπεδα του 1990. Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Ένωση θέτει πλέον ένα νέο, πιο φιλόδοξο στόχο μείωσης εκπομπών κατά τουλάχιστον 55% το 2030, οπότε περιμένουμε και περαιτέρω αναθεώρηση του ΕΣΕΚ, η επίτευξη του οποίου θα απαιτήσει πολύ μεγαλύτερη συμμετοχή των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή.
Η ενεργειακή, βέβαια, μετάβαση, εκτός από την αύξηση του μεριδίου των καθαρών πηγών ενέργειας στο μείγμα της ηλεκτρικής ενέργειας, επιτυγχάνεται και σε μεγάλο βαθμό μέσω της αποτελεσματικότερης διαχείρισης του υπάρχοντος ενεργειακού εφοδιασμού.
Ο βέλτιστος και πιο ώριμος τεχνολογικά τρόπος της εν λόγω διαχείρισης, καθώς και της υποστήριξης της αυξημένης διείσδυσης των ΑΠΕ είναι σήμερα η χρήση της απαραίτητης χωρητικότητας, ισχύος και κατανομής κεντρικών μονάδων αποθήκευσης ενέργειας, ώστε όχι μόνο να υπάρχει εξισορρόπηση μεταξύ της προσφοράς και της ζήτησης της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, αλλά και για να μπορέσει το ηλεκτρικό δίκτυο της χώρας να υποστηρίξει την υψηλή διείσδυση αυτών.
Σε σχετική μελέτη που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ), υπολογίστηκε ότι για την επίτευξη διείσδυσης ΑΠΕ κατά 61% ως το 2030 απαιτείται νέα αποθηκευτική ισχύς της τάξης των 1,5-1,75 GW, όπου κεντρικό ρόλο θα παίξουν οι μονάδες αποθήκευσης με συσσωρευτές (μπαταρίες) λόγω του συνεχώς μειούμενου κόστος τους. Ενδεικτικά σημειώνουμε ότι το μέσο σημερινό κόστος τέτοιων μονάδων αποθήκευσης αναμένεται να μειωθεί κατά περίπου 30% μέχρι το 2025. Με την αναμενόμενη αναθεώρηση του ΕΣΕΚ οι στόχοι αυτοί υλοποίησης μονάδων αποθήκευσης ενέργειας θα αναθεωρηθούν προς τα πάνω.
Η σημασία των μονάδων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι αυτές αποτελούν πλέον τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο μια πραγματικότητα, αφού μόνο στην Ευρώπη έχουν εγκατασταθεί 5.26 GWh μονάδων αποθήκευσης με μπαταρίες, ενώ μέχρι το τέλος του 2021 αναμένεται να ξεπεράσουν τις 8.2 GWh.
Κλειδί για την γρήγορη και επιτυχή υλοποίηση τέτοιων μονάδων αποθήκευσης στη χώρα μας είναι η άμεση θέσπιση του νέου ρυθμιστικού πλαισίου που επεξεργάζεται σήμερα το Υπουργείο. Ενός ρυθμιστικού πλαισίου το οποίο πρέπει να ορίζει σαφείς κανόνες υλοποίησης αυτόνομων μονάδων αποθήκευσης με μπαταρίες, με κριτήρια αξιοκρατικά, θεσπίζοντας μια σαφή αδειοδοτική διαδικασία για τις αυτόνομες μονάδες αποθήκευσης με συσσωρευτές, που θα εναρμονίζεται με το Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης. Με τον τρόπο αυτό θα αποφευχθούν φαινόμενα χορήγησης πλήθους αδειών που επιβαρύνουν τις συναρμόδιες υπηρεσίες αδειοδότησης και που δεν είναι αναγκαίες για το Σύστημα. Παράλληλα το ρυθμιστικό αυτό πλαίσιο θα πρέπει να προβλέπει ρυθμίσεις που θα εξασφαλίζουν αφενός την χρηματοδότηση και αφετέρου την βιωσιμότητα των σημαντικών αυτών επενδύσεων με την θεσμοθέτηση επαρκούς Μηχανισμού Αποζημίωσης Ισχύος και απαλλαγή από χρεώσεις χρήσης συστήματος και μονοπωλιακές χρεώσεις, οι οποίες, επενδύσεις παρά την συνεχή μείωση του κόστους εξακολουθούν να απαιτούν ιδιαίτερα αυξημένα κεφάλαια.
Με αυτό τον τρόπο, ως χώρα θα επιτύχουμε γρηγορότερη ενσωμάτωση περισσότερων μονάδων ΑΠΕ στο Ενεργειακό Σύστημα, μείωση του κόστους της ενεργειακής παραγωγής, συμβολή στην επάρκεια ισχύος του Συστήματος, καθώς και βελτίωση της ασφάλειας και της λειτουργίας του.
Ο Όμιλος Κοπελούζου, πρωτοπόρος στην ανάπτυξη έργων ΑΠΕ στη χώρα μας, διέκρινε έγκαιρα την σημασία των μονάδων κεντρικής αποθήκευσης για την επίτευξη της ενεργειακής μετάβασης και εξασφάλισε τις πρώτες Άδειες Παραγωγής συνολικής ισχύος 300 MW για τέτοιες μονάδες από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας στη περιοχή της Αλεξανδρούπολης και της Αχαϊας, ενώ έχει ήδη εκπονήσει ένα στοχευμένο σχέδιο μονάδων αποθήκευσης πολλαπλάσιας συνολικής ισχύος επεκτείνοντας περαιτέρω το χαρτοφυλάκιό του στη Δυτική Μακεδονία και σε άλλες περιοχές της χώρας, με στόχο αφενός τη βέλτιστη συμμετοχή στην ενεργειακή αγορά και αφετέρου τη δυνατότητα ολοκληρωμένης παροχής υπηρεσιών στο Σύστημα.
Η ύπαρξη εξειδικευμένης τεχνογνωσίας στο τομέα των ΑΠΕ και της νέας ενεργειακής αγοράς όπως αυτή διαμορφώνεται, η εμπειρία στην επιτυχή ολοκλήρωση σύνθετων και τεχνολογικά προηγμένων έργων, το εκτεταμένο χαρτοφυλάκιο έργων ΑΠΕ του Ομίλου, καθώς και η επενδυτική του αποτελεσματικότητα είναι οι ουσιαστικοί παράμετροι που θα καταστήσουν τον Όμιλο Κοπελούζου έναν από τους βασικούς πυλώνες της ενεργειακής μετάβασης της χώρας μας, με την αποτελεσματική αξιοποίηση και των πολλαπλών οφελών των κεντρικών μονάδων αποθήκευσης με μπαταρίες.
*Ο κ.Γιάννης Καρύδας είναι Chief Executive Officer, Renewables and Energy Storage της Κοπελούζος Group
Ιούνιος 2021- www.worldenergynews.gr
