Η εποχή του Ρομαντισμού και των υψηλών ιδανικών έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί.
Η Γερμανία σχεδόν έχει ολοκληρώσει τον αγωγό Nord Stream II (πλην των τελευταίων 165 χιλιομέτρων) με τη Ρωσία στη Βαλτική, παράλληλα στον ήδη από χρόνια εν λειτουργία Nord Stream I.
Η ολοκλήρωση του νέου αγωγού θα διπλασιάσει τουλάχιστον τα ετήσια έσοδα της Ρωσίας από την Γερμανία από τα €10 δισ. ετησίως στα €20 ή και περισσότερα δισεκατομμύρια.
Οι ΗΠΑ αντιδρούν σε αυτή την προοπτική αύξησης των συναλλαγών της Γερμανίας με τη Ρωσία, τον βασικότερο αντίπαλο του ΝΑΤΟ από 75ετίας, και δεύτερη στον κόσμο πυρηνική δύναμη. Μάλιστα, κάποιοι Αμερικανοί Γερουσιαστές [εκλεγμένοι πετρελαιοπαραγωγών Πολιτειών] έστειλαν επιστολή στη γερμανική κυβέρνηση ότι η Γερμανία μπορεί να υποστεί κυρώσεις (sanctions) από τις ΗΠΑ αν προχωρήσει σε ολοκλήρωση της ενεργειακής συνένωσης της με την Ρωσία.
Επιπροσθέτως ο Πρόεδρος των ΗΠΑ αποσύρει 12.000 από τους 36.000 αμερικανούς στρατιώτες που είναι σταθμευμένοι σε αμερικανικές βάσεις στην Γερμανία με σκοπό την στρατιωτική προστασία της, χρησιμοποιώντας την αιτιολόγηση ότι η Γερμανία δεν αύξησε τις αμυντικές δαπάνες της από το 1,4% στο 2% που απαιτεί η συμμετοχή στο ΝΑΤΟ, παρότι συμφώνησε να το πράξει προ 6ετίας.
Φυσικά με την ενεργειακή σύζευξη με την Ρωσία, η Γερμανία θα έχει πολύ μικρότερη ως μηδαμινή ενεργειακή εξάρτηση από το υγροποιημένο φυσικό αέριο που αγοράζει μεταξύ άλλων και από τις ΗΠΑ. Επίσης θα έχει τη δυνατότητα να αποτελέσει άξονα (hub) διάθεσης του Ρωσικού αερίου προς την υπόλοιπη Ευρώπη, κάτι που φοβίζει τις ΗΠΑ ότι θα δώσει περισσότερη πολιτική ισχύ στη Ρωσία για να παρέμβει στην Ευρώπη και να ανατρέψει τις ισορροπίες του ΝΑΤΟ.
Από την άλλη πλευρά της Ευρώπης, νότια, τα σχέδια υλοποίησης του αγωγού South Stream ακυρώθηκαν, με την προοπτική ότι θα τον αντικαταστήσει ο TurkStream ο οποίος θα περνάει από τη Βουλγαρία για να διανείμει μετά το Ρωσικό αέριο στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Και ενώ όλα αυτά εξελίσσονταν με την Ευρώπη, τη Ρωσία και την Τουρκία, στις 2 Ιανουαρίου του 2020 ήρθε και η συμφωνία Ελλάδας-Ισραήλ-Κύπρου για την δημιουργία του αγωγού East Med, ο οποίος θα μπορούσε και να συνδεθεί με αυτόν ανάμεσα σε Αίγυπτο και Ισραήλ για να διαθέσει φυσικό αέριο στην Ευρώπη που:
α) ΔΕΝ θα προέρχεται από την Ρωσία
β) ΔΕΝ θα περνάει μέσα από την Τουρκία, και
γ) ΔΕΝ θα αφήνει την Γερμανία να έχει τον μονοσήμαντο έλεγχο της παροχής φυσικού αερίου στην υπόλοιπη βόρεια Ευρώπη.
Ο East Med θα ενισχύσει την συνεργασία των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου, δηλαδή Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ, Αιγύπτου, Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και πιθανόν να προσελκύσει και την Σαουδική Αραβία σε δεύτερο χρόνο. Η παραπάνω συνεργασία εξαιρεί την Τουρκία.
Η στάση της Τουρκίας τους τελευταίους μήνες έχει ξεκάθαρο στόχο να δημιουργήσει πρόβλημα στην διαδρομή του East Med ώστε να ευοδωθεί η ολοκλήρωση του TurkStream. Από εκεί προκύπτει και η πρόσφατη αντιπαλότητά της προς την Αίγυπτο πέραν της στήριξης των Αδερφών Μουσουλμάνων ενάντια στην κυβέρνηση Σίσι.
Παρόλα αυτά, τα προβλήματα του αγωγού East Med δεν περιορίζονται στις προσπάθειες της Τουρκίας να τον εγκλωβίσει μέσω της σύναψης του Τουρκολιβυκού Συμφώνου για την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη αναμεταξύ τους (ΑΟΖ), αλλά είναι και τεχνικά.
Ο East Med θα πρέπει να περάσει από το πιο βαθύ σημείο της θαλάσσιας περιοχής, με κόστος που είναι δυσανάλογα υψηλό λαμβάνοντας υπόψιν τις σημερινές τιμές φυσικού αερίου. Η Τουρκία προτείνει το επιχείρημα ότι ένα σύντομο πέρασμα από την Κύπρο στην Ανατολία είναι πιο λογικό από οικονομικής άποψης. Όμως μετά η Άγκυρα θα ήθελε να πάρει ιδιοκτησία του αερίου αυτού, να το χρησιμοποιήσει στην δική της οικονομία και να πουλήσει το υπόλοιπο έναντι κέρδους, όπως και θα ήθελε να κάνει το ίδιο και στην περίπτωση των αγωγών TAP και TurkStream (σσ: αντί για την κλασσική συμφωνία "free-passage" που συνήθως κάνουν ενδιάμεσα κράτη που περνούν αγωγοί).
Η Ρωσία επίσης ξεκάθαρα θέλει να διαθέσει περισσότερο από το αέριό της στην Ευρώπη, ανεξάρτητα αν θα το κάνει μέσω του Nord Stream 2 ή του TurkStream. Σίγουρα όμως ο East Med δεν της αρέσει, ούτε η προοπτική να έχει να ανταγωνιστεί με την Αίγυπτο και πιθανά και την Σαουδική Αραβία σε τιμές αερίου.
Ο αγωγός Nord Stream II θα επιτρέψει στον Πούτιν να πατήσει στο λαιμό τις Ουκρανία, Λευκορωσία, Πολωνία, Τσεχία, Σλοβακία, Ρουμανία κλπ, επιτρέποντάς του να τους κόβει την παροχή αερίου το χειμώνα αν δεν αποδέχονται να εξυπηρετούν τα δικά του συμφέροντα.
Αν μάλιστα ο Nord Stream II ακυρωθεί, όπως επιθυμούν οι ΗΠΑ, τότε ο TurkStream είναι η μόνη δυνατότητα της Ρωσίας να αυξήσει τις πωλήσεις αερίου της στην Ευρώπη, ενώ ο East Med θα μπορούσε να ακυρώσει τον TurkStream αν μπουν εξαρχής οι Αίγυπτος-Σ.Α. στην προμήθεια αερίου και ρίξουν τις τιμές.
Η Αίγυπτος μοιάζει να ακολουθεί τα συμφέροντα του East Med, μάλλον και λόγω των ειδικών αμυντικών και οικονομικών σχέσεών της με τη Γαλλία.
Παρεμπιπτόντως, η Αίγυπτος σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει το δικό της φυσικό αέριο για να "αεριοποιήσει" την δική της οικονομία.
Παλαιότερα σχεδίαζε να εισαγάγει αέριο από το Ισραήλ, το οποίο Ισραήλ όμως προσβλέπει να εξάγει το αέριό του μέσω του East Med. Ίσως να υπάρξουν εξαγωγές από την Αίγυπτο αλλά κυρίως αναμένεται ότι θα χρησιμοποιήσει το αέριό της εσωτερικά στην οικονομία της.
O κ. Αγης Βερούτης ήταν υποψήφιος ευρωβουλευτής με τη Νέα Δημοκρατία, μηχανολόγος και ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα
www.worldenergynews.gr
