Τι αναφέρουν τα δύο πρώτα κεφάλαια
Τα δύο πρώτα κεφάλαια για το ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΑΓΟΡΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΔΕΗ, ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΕΠΑ ΚΑΙ ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΩΝ ΑΠΕ» έχουν ως εξης:
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄
Θέματα Οργάνωσης και Εποπτείας των Αγορών Ενέργειας
Βασικός σκοπός της προτεινόμενης διάταξης του άρθρου 1 αποτελεί ο σχεδιασμός και η εφαρμογή δεσμευτικού χάρτη ενεργειών και χρονοδιαγράμματος υλοποίησης αυτών για την ολοκλήρωση της αναδιοργάνωσης της ελληνικής αγοράς ενέργειας σε εφαρμογή του υποδείγματος – στόχου (Target Model) της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ολοκλήρωση της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Η εφαρμογή της νομοθεσίας για την ολοκλήρωση της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας είχε αρχικά επιδιωχθεί κυρίως με τις διατάξεις του Ν. 4001/2011, ο οποίος ενσωμάτωσε στην ελληνική έννομη τάξη το νομοθετικό πλαίσιο της Τρίτης Ενεργειακής Δέσμης. Στη συνέχεια, με το Ν. 4425/2016 (Α’ 185), ως τροποποιήθηκε με το Ν. 4512/2018 (Α’ 5), προβλέφθηκε η λειτουργία διακριτών Αγορών Ενέργειας, ήτοι των Αγορών Ηλεκτρικής Ενέργειας, Φυσικού Αερίου, Περιβαλλοντικών Αγορών, καθώς και της Ενεργειακής Χρηματοπιστωτικής Αγοράς.
Οι Αγορές δε Ηλεκτρικής Ενέργειας είναι η Αγορά Επόμενης Ημέρας, η Ενδοημερήσια Αγορά και η Αγορά Εξισορρόπησης που λειτουργούν ως αγορές ενεργειακών προϊόντων χονδρικής, κατά την έννοια του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1227/2011. Η διαχείριση της Αγοράς Εξισορρόπησης είναι αποκλειστική αρμοδιότητα του Διαχειριστή του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΜΗΕ), δηλαδή του ΑΔΜΗΕ ΑΕ, ενώ το ΕΧΕ ΑΕ αναλαμβάνει την οργάνωση και διαχείριση των λοιπών Αγορών.
Δεδομένου ότι η επείγουσα ολοκλήρωση μιας πλήρως λειτουργικής και διασυνδεδεμένης εσωτερικής αγοράς ενέργειας αποτελεί ζήτημα θεμελιώδους σημασίας για την ενεργειακή πολιτική της χώρας, η προτεινόμενη διάταξη στοχεύει στην ενίσχυση της παρακολούθησης υλοποίησης των υποχρεώσεων των εταιρειών ΑΔΜΗΕ Α.Ε. και ΕΧΕ Α.Ε., για την έγκαιρη και αποτελεσματική ολοκλήρωση της λειτουργίας των Αγορών Ενέργειας του Ν. 4425/2016, ως ισχύει, με την έκδοση Υπουργικής Απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας με το χρονοδιάγραμμα δράσεων.
Επίσης, στο πλαίσιο των διατάξεων του Ν. 4001/2011, σύμφωνα με τις οποίες το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) είναι εν γένει αρμόδιοι για την εποπτεία των Επιχειρήσεων που ασκούν Ενεργειακές Δραστηριότητες, με την προτεινόμενη ρύθμιση προβλέπεται ειδικά η επιβολή κυρώσεων, σε περίπτωση παραβίασης του ανωτέρω χρονοδιαγράμματος.
Ενόψει της υλοποίησης των Αγορών Ενέργειας, προκειμένου να είναι ασφαλές το περιβάλλον της αγοράς και οι δραστηριοποιούμενοι σε αυτήν να είναι ενήμεροι από τώρα για τις υποχρεώσεις τους, με το άρθρο 2 εναρμονίζεται το εθνικό πλαίσιο με τον Κανονισμό 1227/2011 για την ακεραιότητα και τη διαφάνεια στη χονδρική αγορά ενέργειας (“Κανονισμό REMIT”). Ο Κανονισμός αριθ. 1227/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 25ης Οκτωβρίου 2011 για την ακεραιότητα και τη διαφάνεια στη χονδρική αγορά ενέργειας θεσπίζει κανόνες σχετικά με την ορθή λειτουργία αυτών των χονδρικών αγορών ενέργειας και με την απαγόρευση των καταχρηστικών πρακτικών που επηρεάζουν τις χονδρικές αγορές ενέργειας, οι οποίοι είναι σύμφωνοι με τους κανόνες που εφαρμόζονται στις χρηματοοικονομικές αγορές, λαμβάνοντας όμως ταυτόχρονα υπόψη τα ειδικά χαρακτηριστικά των αγορών ενέργειας.
Πράγματι, ενόψει της αναδιάρθρωσης της Ελληνικής αγοράς ενέργειας με την επικείμενη υιοθέτηση του Μοντέλου Στόχου (Target Model) και τη λειτουργία του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, όπου η χονδρική αγορά ενέργειας θα περιλαμβάνει τη διαπραγμάτευση επί ενεργειακών προϊόντων χονδρικής (αγορές βασικών προϊόντων και αγορές χρηματοοικονομικών παραγώγων), η αποτροπή κάθε απόπειρας χειραγώγησης της αγοράς ενέργειας αποτελεί επιτακτική ανάγκη
Για το λόγο αυτό, με τις προτεινόμενες διατάξεις προβλέπεται η εισαγωγή στο άρθρο 3 του ν. 4001/2011 ρητής αρμοδιότητας της ΡΑΕ περί διασφάλισης ακεραιότητας και της διαφάνειας στη χονδρική αγορά ενέργειας, η οποία να περιλαμβάνει τόσο τις αγορές βασικών προϊόντων όσο και τις αγορές χρηματοοικονομικών παραγώγων και εισάγεται εκ παραλλήλου ρητή υποχρέωση των επιχειρήσεων που συμμετέχουν στη χονδρική αγορά να προάγουν τον υγιή ανταγωνισμό και τη διαφάνεια στη χονδρική αγορά ενέργειας. Περαιτέρω, εισάγεται ρητή αρμοδιότητα της ΡΑΕ στο άρθρο 22 του ν. 4001/2011 να παρακολουθεί το επίπεδο διαφάνειας, συμπεριλαμβανομένων των τιμών χονδρικής, και να διασφαλίζει τη συμμόρφωση των επιχειρήσεων που ασκούν Ενεργειακές Δραστηριότητες, καθώς επίσης και κάθε προσώπου ή οργανωμένης αγοράς της παραγράφου 4 του άρθρου 8 του Κανονισμού.
Επιπροσθέτως, εισάγεται στο άρθρο 36 του νόμου 4001/2011 ειδική ρύθμιση: α) για διοικητικές κυρώσεις, οι οποίες αφορούν παραβάσεις στο πλαίσιο του Κανονισμού REMIT, οι οποίες αφορούν και φυσικά πρόσωπα και ως εκ τούτου θα πρέπει ως προς αυτά τα πρόστιμα να αποσυνδεθούν από τον κύκλο εργασιών των νομικών προσώπων, β) για διοικητικά μέτρα τα οποία μπορεί να λαμβάνει η Αρχή ανεξαρτήτως επιβολής ή μη προστίμου, γ) ώστε να εξειδικεύεται έτι περαιτέρω η παράγραφος 2 του εν λόγω άρθρου ως προς τα κριτήρια ως προς τον προσδιορισμό και την επιμέτρηση του ύψους των προστίμων που επιβάλλονται από την Αρχή. Τέλος, στο πλαίσιο αυτό και σε εφαρμογή του άρθρου 13 του Κανονισμού, ενισχύεται η παράγραφος 3 του άρθρου 6 του ν. 4425/2016, ώστε η ΡΑΕ απευθείας ή σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς, δικαστικές ή άλλες αρχές μπορεί να λαμβάνει σειρά μέτρων προς το σκοπό εκπλήρωσης των καθηκόντων της και διαπίστωσης παραβάσεων στο πλαίσιο εφαρμογής του Κανονισμού.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄
Θέματα Οργάνωσης και Λειτουργίας της ΔΕΗ ΑΕ
Στο Κεφάλαιο Β΄ περιλαμβάνονται οι ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό της ΔΕΗ, με δύο πυλώνες: πρώτον, την ενίσχυση της εταιρικής διακυβέρνησης και, δεύτερον, τν απελευθέρωση από εμπόδια στην αποτελεσματική της λειτουργία. Τελικός στόχος η μείωση του κόστους και η διασφάλιση της βιωσιμότητάς της, ενόψει του συστημικού κινδύνου που συνιστά η διακινδύνευσή της για την ελληνική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και συνακόλουθα για την εθνική οικονομία και κοινωνία.
Ήδη, η οργάνωση και λειτουργία της ΔΕΗ ΑΕ διέπεται, από της μετατροπής της δυνάμει του ΠΔ 333/2000 (Α’ 278) σε ανώνυμη εταιρεία και την μετέπειτα εισαγωγή μετοχών της στο Χρηματιστήριο Αθηνών, κατά βάση από τη νομοθεσία των ανωνύμων εταιρειών που είναι συγχρόνως δημόσιες επιχειρήσεις, υπαγόμενη στις εταιρείες του Κεφαλαίου Β’ του Ν. 3429/2005 (Α’ 314), ως ισχύει. Σε συνέχεια της απόσχισης, δυνάμει του Ν. 4001/2011 (Α’179) των Κλάδων Δικτύου Μεταφοράς (νυν ΑΔΜΗΕ) και Διανομής (νυν ΔΕΔΔΗΕ) της, οι δραστηριότητές της πλέον στην Αγορά Ηλεκτρικής Ενέργειας διακρίνονται αποκλειστικώς και μόνον σε δύο μερικότερες σχετικές αγορές, πλήρως εκτεθειμένες στον ελεύθερο ανταγωνισμό, στην (ανάντη) αγορά Παραγωγής και στην (κατάντη) αγορά Προμήθειας.
Επιπλέον, από την ολοκλήρωση των μετοχοποιήσεων της ΔΕΗ, κατά το έτος 2003, η πλειοψηφία του μετοχικού κεφαλαίου (ποσοστό 51,12%) της ΔΕΗ Α.Ε. ανήκε στο Ελληνικό Δημόσιο. Από το ως άνω ποσοστό, 17 % των μετοχών της ΔΕΗ μεταβιβάστηκε στις 11.4.2014 στο «Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου» (ΤΑΙΠΕΔ), το δε υπόλοιπο 34,12% των μετοχών του Ελληνικού Δημοσίου μεταβιβάστηκε στις 20.3.2028 στην «Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών & Περιουσίας» (ΕΕΣΥΠ), σε εκτέλεση των διατάξεων της παρ. 20 του άρθρου 380 του Ν. 4512/2018 (Α’ 5). Κατά συνέπεια, η ΕΕΣΥΠ κατέχει άμεσα το 34,123% των μετοχών της ΔΕΗ και έμμεσα το 17% μέσω ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο είναι θυγατρική της ΕΕΣΥΠ. Ακόμη, σημειώνεται πως τόσο η ΔΕΗ ΑΕ όσο και οι θυγατρικές της, κατά την πάγια βεβαίωση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους δεν επιβαρύνουν τον Κρατικό Προϋπολογισμό, ούτε επιχορηγούνται από αυτόν.
Κατά συνέπεια, προκρίνεται η αποδέσμευση της ΔΕΗ από τους περιορισμούς που ενισχύθηκαν κυρίως κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης και απηχούσαν διατάξεις εφαρμοζόμενες στον στενό Δημόσιο Τομέα, καθότι επιβάλλεται εκ των πραγμάτων και λαμβάνοντας υπόψιν την παρούσα οικονομική της κατάσταση, κάθε προσπάθεια για τη διατήρηση της βιωσιμότητας και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς της. Παράλληλα, κρίνεται σκόπιμο να ενισχυθεί στην εταιρεία η εφαρμογή των διεθνώς αναγνωρισμένων ως βέλτιστων αρχών Εταιρικής Διακυβέρνησης και να ενδυναμωθούν τα εταιρικά της όργανα κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων που αφορούν τη λειτουργία και οργάνωσή της.
Ειδικότερα, για την ανανέωση του προσωπικού, προβλέπεται νέα διαδικασία πρόσληψης των εργαζομένων αορίστου χρόνου (άρθρο 3) με εκ των προτέρων έλεγχο νομιμότητας της προκήρυξης εκ μέρους του ΑΣΕΠ ΚΑΙ εκ των υστέρων έλεγχο, με κύρωση των οριστικών πινάκων από το ΑΣΕΠ, καθώς επίσης και μη εφαρμογή σε αυτούς του προστατευτικού πλαισίου της Επιχειρησιακής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, του Κανονισμού Κατάστασης Προσωπικού ΔΕΗ και των επιχειρησιακών πρακτικών, που συνιστούσαν πλαίσιο μονιμότητας. Ο δε αριθμός των προσλήψεων θα ανάγεται στη πολιτική προσλήψεων που καταρτίζεται σύμφωνα με το Επιχειρησιακό Πλάνο της εταιρείας από την Επιτροπή Προσλήψεων και Αμοιβών (εκ μελών ΔΣ) και εγκρίνεται από το Διοικητικό Συμβούλιο.
Πράγματι, σε ό,τι αφορά ειδικά την υφιστάμενη κατάσταση του προσωπικού της ΔΕΗ και των θυγατρικών της, οι διαμορφωμένες εργασιακές σχέσεις, η χρονοβόρα διαδικασία πρόσληψης καθώς και η αδυναμία στελέχωσης της επιχείρησης με εξειδικευμένο προσωπικό, εξαιτίας των γραφειοκρατικών αγκυλώσεων, προξενούν δομικά και ουσιαστικά προβλήματα στην οργάνωση και ανάπτυξη της επιχειρηματικής στρατηγικής. Συγκεκριμένα, στο σύνολο των εργαζομένων στη ΔΕΗ, ο μέσος όρος ηλικίας αγγίζει κατά προσέγγιση τα 52 έτη, ενώ υφίσταται σοβαρό πρόβλημα στην κάλυψη συγκεκριμένων θέσεων. Το δε χρονικό διάστημα που de facto μεσολαβεί από την προκήρυξη της ΔΕΗ για προσλήψεις μέχρι και την κύρωση των οριστικών πινάκων των επιτυχόντων είναι μακροσκελές, κάτι που οδηγεί εν τέλει στη σημαντική διαφοροποίηση των αναγκών της Επιχείρησης.
Για την αντιμετώπιση όλων των ανωτέρω και με σκοπό την ανανέωση του προσωπικού και την ενίσχυση της ΔΕΗ με νέο, και κατά τεκμήριο εκπαιδευμένο σύμφωνα με τα πλέον επίκαιρα επιστημονικά δεδομένα δυναμικό, με ταυτόχρονη μείωση του μισθολογικού κόστους, θεσπίζεται η νέα διαδικασία επιλογής προσωπικού. Αυτή θα συνεχίσει να διεξάγεται με όρους διαφάνειας και αντικειμενικότητας βάσει δημόσιας προκήρυξης, ελεγχόμενης ως προς τη νομιμότητα από το ΑΣΕΠ, με εκ των υστέρων έλεγχο και επικύρωση του ΑΣΕΠ και χωρίς το ασφυκτικό πλαίσιο εργασιακών σχέσεων που έχει διαμορφωθεί μέχρι σήμερα, αλλά πάντα με εφαρμογή της ΕΓΣΣΕ και των κλαδικών ΣΣΕ.
Παράλληλα, στις παρούσες συνθήκες, η εταιρεία (και οι θυγατρικές της) καλείται να προσαρμοστεί στο νέο ανταγωνιστικό περιβάλλον της ενέργειας με την καλύτερη λειτουργία των υποδομών της, την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών της, αλλά και μετασχηματίζοντας δράσεις, αναλαμβάνοντας νέες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες και αναζητώντας νέες αγορές. Έτσι, τα ανώτερα και ανώτατα στελέχη έχουν την ευθύνη μεγάλων επιχειρησιακών μονάδων, οι οποίες απασχολούν πλήθος εργαζομένων, διαχειρίζονται πάγια μεγάλης αξίας, παίρνουν αποφάσεις υψηλού ρίσκου και καλούνται να επιλύσουν συχνά προβλήματα υψηλού κόστους. Για τον λόγο αυτό, είναι απαραίτητο να υπάρχει η ευελιξία τα στελέχη αυτά να αντλούνται και από την αγορά, όπως και μέσα από την εταιρεία, να λογοδοτούν αλλά και να έχουν επαρκή κίνητρα, προκειμένου να ανταποκρίνονται στις προκλήσεις που αναφέρθηκαν.
Για τους παραπάνω λόγους, καθώς και για την επίτευξη του στόχου λειτουργίας της ΔΕΗ με πιο αποδοτικό τρόπο, προβλέπεται η πρόσληψη των Αναπληρωτών Διευθυνόντων Συμβούλων, Γενικών Διευθυντών, Διευθυντών και Βοηθών Διευθυντών (των τελευταίων έως το 20% των προβλεπόμενων θέσεων) της εταιρείας με συμβάσεις μέχρι τριετούς διάρκειας, κατόπιν δημόσιας προκήρυξης (άρθρο 4). Περαιτέρω, ακριβώς για την προσέλκυση στελεχών με εμπειρία από την αγορά, προβλέπεται ότι εξαιρούνται του πλαφόν των αποδοχών του αρ. 28 ν. 4354/2015 οι Αναπληρωτές Διευθύνοντες Σύμβουλοι, οι Γενικοί Διευθυντές και Διευθυντές της εταιρείας.
Το νέο πλαίσιο συμπληρώνεται με την ενδυνάμωση της υφιστάμενης Επιτροπής Αμοιβών της εταιρείας, η οποία μετασχηματίζεται σε Επιτροπή Προσλήψεων και Αμοιβών και αποκτά νέες αρμοδιότητες, προκειμένου να οριοθετήσει τις ευχέρειες που δίνονται με τις λοιπές διατάξεις του σχεδίου νόμου (άρθρο 5). Η νέα Επιτροπή Προσλήψεων και Αμοιβών θα αποτελείται από ανεξάρτητα μη εκτελεστικά μέλη του ΔΣ και θα έχει λόγο αφενός στην κατάστρωση της πολιτικής προσλήψεων για το προσωπικό αορίστου χρόνου, σύμφωνα με το Επιχειρησιακό Πλάνο της εταιρείας, και αφετέρου στη διαδικασία για την πρόσληψη των ανώτατων και ανώτερων διευθυντικών στελεχών καθώς και τις αμοιβές τους.
Στη συνέχεια, περιγράφεται το πλαίσιο για τριών ειδών συστήματα κινητικότητας του προσωπικού (εθελούσιες εξόδους με επιβάρυνση της ΔΕΗ – άρθρο 6, κινητικότητα εντός Ομίλου με ειδική διαδικασία βάσει αναγκών – άρθρο 7- και μεταφορά στο Δημόσιο – άρθρο 8) της ΔΕΗ ΑΕ, του ΔΕΔΗΕ ΑΕ, της ΔΕΗ ΑΝ ΑΕ, της ΛΙΓΝΙΤΙΚΗ ΜΕΛΙΤΗΣ ΑΕ και της ΛΙΓΝΙΤΙΚΗ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΗΣ ΑΕ.
Ειδικότερα, με τη ρύθμιση για τα προγράμματα εθελούσιας εξόδου του προσωπικού (άρθρο 6) τίθεται το πλαίσιο για στοχευμένες εθελούσιες εξόδους, με στόχο την ανανέωση, τη μείωση των δαπανών, αλλά και ενόψει της απολιγνιτοποίησης.
Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι με αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου των παραπάνω εταιριών θα μπορούν να εφαρμόζονται στοχευμένα προγράμματα εθελουσίας εξόδου του προσωπικού τους, με βάση καθορισμένα κριτήρια, ιδίως για συγκεκριμένες κατηγορίες/ειδικότητες ή για συγκεκριμένες υπηρεσιακές μονάδες.
Ρητά δε προβλέπεται ότι η επιβάρυνση από τα προγράμματα αυτά θα αναλαμβάνεται από την εταιρία, άλλως από τη ΔΕΗ ΑΕ και θα προσδιορίζεται το ύψος του οικονομικού κινήτρου που μπορεί να δίνεται με την εφαρμογή συγκεκριμένων κριτηρίων, όπως ενδεικτικά: η οικονομική κατάσταση της εταιρίας, τα χαρακτηριστικά των προς έξοδο κατηγοριών προσωπικού και το πλήθος των ωφελουμένων.
Περαιτέρω, για την καλύτερη και αποδοτικότερη διαχείριση του προσωπικού, με το σχέδιο νόμου (άρθρο 7) προβλέπεται σύστημα εσωτερικής κινητικότητας, ώστε οι εργαζόμενοι να μπορούν να μετακινηθούν από και προς τις προαναφερόμενες εταιρίες.
Ειδικότερα, το προσωπικό της εταιριών αυτών θα μπορεί να μεταφέρεται ή να αποσπάται στις λοιπές εταιρίες, σε κενές οργανικές θέσεις αντίστοιχης ή παρεμφερούς ειδικότητας, της ίδιας εκπαιδευτικής βαθμίδας με αυτήν που ανήκει ο εργαζόμενος, με βάση τα τυπικά προσόντα που κατέχει.
Οι μετακινήσεις αυτές θα διενεργούνται βάσει ενός εσωτερικού Συστήματος Κινητικότητας, στο πλαίσιο του οποίου θα έχει προηγηθεί η καταγραφή σε ανάγκες προσωπικού συγκεκριμένων κατηγοριών/ειδικοτήτων από τις εταιρίες-υποδοχείς του αποχωρούντος προσωπικού και θα ακολουθεί πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος από την εταιρία προς το προσωπικό της, για την κάλυψη των συγκεκριμένων θέσεων.
Τέλος, προβλέπεται ρητώς ότι, η εταιρία προέλευσης διατηρεί το δικαίωμα μεταφοράς προσωπικού, ιδίως στη περίπτωση που η πρόσκληση αποβεί άγονη.
Τέλος, με το άρθρο 8 προβλέπεται η δυνατότητα μεταφοράς προσωπικού των παραπάνω εταιριών, με την ίδια σχέση εργασίας, σε υπηρεσίες και φορείς του στενού ή του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Οι μεταφορές αυτές θα γίνονται βάσει διαδικασίας που θα διενεργείται από το Υπουργείο Εσωτερικών και θα καλύπτουν τις ανάγκες σε στελέχωση υπηρεσιών του δημοσίου σε κατηγορίες προσωπικού και ειδικότητες,
Περαιτέρω, για την ενίσχυση της ευελιξίας της, προβλέπεται η εξαίρεση της ΔΕΗ από τις διαδικασίες ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων, καθώς και των σχετικών ρυθμίσεων για την έννομη προστασία που εφαρμόζονται στον δημόσιο τομέα. Η ανάθεση των σχετικών συμβάσεων θα διενεργείται βάσει του Κανονισμού Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών της εταιρείας (άρθρο 9), πάντα με την επιφύλαξη της ενωσιακής νομοθεσίας.
Ήδη, με ρητή διατύπωση του ν. 4412/2016 για τις δημόσιες συμβάσεις και συγκεκριμένα, με την πρόβλεψη του άρθρου 222, παρ. 7, η ΔΕΗ είχε εξαιρεθεί από την εφαρμογή μεγάλου μέρους των εθνικών διατάξεων για την ανάθεση συμβάσεων έργων, προμηθειών, υπηρεσιών, καθώς και από το σύνολο των διατάξεων της εκτέλεσης, ως εταιρεία του Κεφαλαίου Β’ του ν. 3429/2005, δραστηριοποιούμενη στον τομέα της ενέργειας.
Δεδομένων των ανωτέρω και σταθμίζοντας την ανάγκη αφενός διασφάλισης της εφαρμογής του οικείου ενωσιακού νομικού πλαισίου και αφετέρου επίτευξης ευελιξίας και ταχύτητας κατά τη διαδικασία σύναψης συμβάσεων, που κατά τεκμήριο, εξαιτίας του ύψους τους, δεν είναι ικανές να προκαλούσαν αισθητά αποτελέσματα στον ανταγωνισμό, με την προτεινόμενη ρύθμιση προβλέπεται ότι στο εξής η ΔΕΗ θα εξαιρείται από την κείμενη νομοθεσία για την ανάθεση, έννομη προστασία κατά την ανάθεση και εκτέλεση συμβάσεων έργων, αγαθών, υπηρεσιών (ενδεικτικά ν. 4412/2016, ν. 4013/2011), τηρώντας όμως τις προβλέψεις της Οδηγίας 2014/25/ΕΕ και, όπου εφαρμόζεται, της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ.
Ως δε θεσμικό αντίβαρο στα ανωτέρω, προβλέπεται η ενίσχυση της Επιτροπής Ελέγχου που ήδη υφίσταται, με αρμοδιότητες θεματοφύλακα αφενός της εφαρμογής του κανονιστικού πλαισίου Προμηθειών (Procurement) της εταιρείας και αφετέρου της αποδοτικότητας της λειτουργίας Προμηθειών, δηλαδή της ανάθεσης έργων, προμηθειών και υπηρεσιών. Συγκεκριμένα, επιπροσθέτως των αρμοδιοτήτων που ήδη ασκεί η Επιτροπή Ελέγχου, προτείνεται να παρακολουθεί την ορθή εφαρμογή του Κανονισμού Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών της εταιρείας και να προτείνει τροποποιήσεις σε αυτόν και βελτιώσεις στην λειτουργία των Προμηθειών (Procurement) και, επιπροσθέτως, να συντάσσει ετήσια αναφορά προς το ΔΣ σχετικά με την απόδοση της λειτουργίας των Προμηθειών με συγκεκριμένους δείκτες (πχ χρόνοι ολοκλήρωσης, χρήση ανοιχτών διαδικασιών, ύψος και είδος συμβάσεων κοκ), προκειμένου να μειωθούν οι συναφείς κίνδυνοι για την εταιρεία.
Τέλος, προβλέπεται ότι το προαναφερόμενο πλαίσιο εφαρμόζεται και στις θυγατρικές της ΔΕΗ, ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ και ΔΕΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ (άρθρο 10), προς τον ίδιο σκοπό του εκσυγχρονισμού τους, προκειμένου και οι εταιρείες αυτές να ενισχυθούν σε ό,τι αφορά τα όργανα και τις διαδικασίες εταιρικής διακυβέρνησης και να υπαχθούν στο πιο ευέλικτο πλαίσιο ρυθμίσεων που προβλέπεται με τον παρόντα νόμο.
Στο τέλος του Κεφαλαίου τίθεται η πρόβλεψη για τη μείωση της έκπτωσης στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία είχε θεσπισθεί υπέρ του προσωπικού και των συνταξιούχων της ΔΕΗ και των θυγατρικών της, για λόγους περιορισμού του κόστους της εταιρείας (άρθρο 11).
Πράγματι, με την ΠΥΣ 127 της 07/15.11.1990 καθορίσθηκε το ανώτατο όριο κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους της ΔΕΗ Α.Ε., μέχρι του οποίου θα ισχύει ειδικό μειωμένο τιμολόγιο προσωπικού. Περαιτέρω, με την εν λόγω ΠΥΣ ορίζεται ότι με το ειδικό μειωμένο τιμολόγιο προσωπικού, όπως είχε διαμορφωθεί με την απόφαση 219/80 Διοικητικού Συμβουλίου της ΔΕΗ θα τιμολογούνται οι καταναλώσεις μέχρι των ανώτατων ορίων που προβλέπονται σε αυτήν.
Ωστόσο, κατά το χρόνο θέσπισης της εν λόγω ρύθμισης η ΔΕΗ Α.Ε. λειτουργούσε ως Κάθετα Ολοκληρωμένη Επιχείρηση και κατά συνέπεια οι επιβαλλόμενες χρεώσεις εκ μέρους της ενσωμάτωναν το αντάλλαγμα για το σύνολο των υπηρεσιών που παρείχε.
Ήδη με την ενσωμάτωση του δεύτερου και του τρίτου ευρωπαϊκού Ενεργειακού Πακέτου, πραγματοποιήθηκε διαχωρισμός των επιμέρους δραστηριοτήτων της ΔΕΗ. Συνακολούθως, διακρίθηκαν και οι χρεώσεις προμήθειας από τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις. Ωστόσο, το ειδικό τιμολόγιο των εργαζομένων και των συνταξιούχων της ΔΕΗ -και των θυγατρικών της πλέον- συνέχισε να εφαρμόζεται στο σύνολο των καταναλώσεων χωρίς να γίνεται διάκριση των χρεώσεων σε χρεώσεις προμήθειας και μη ρυθμιζόμενες χρεώσεις.
Με την προτεινόμενη ρύθμιση η προσαρμογή της έκπτωσης γίνεται σε εύλογο ύψος, που εφαρμόζεται ευρέως μεταξύ των Προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας, ήτοι μέχρι 30% (από 75% που ήταν μέχρι σήμερα. Διευκρινίζεται δε ρητώς ότι η έκπτωση δεν καταλαμβάνει το ρυθμιζόμενο σκέλος του λογαριασμού, το οποίο υποχρεωτικά αποδίδει η ΔΕΗ σε τρίτους, λειτουργεί δηλαδή εν προκειμένω ως ενδιάμεσος για την είσπραξη διαφόρων τελών (δημοτικών κ.α), αλλά μόνο για την κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος.
Η ρύθμιση αυτή κρίνεται απολύτως επιβεβλημένη στο πλαίσιο της συνολικής προσπάθειας οικονομικής ανάταξης και διατήρησης της βιωσιμότητάς της ΔΕΗ. Κάθε ομάδα εμπλεκομένων στην ενεργειακή αγορά της χώρας, όπως οι καταναλωτές, οι παραγωγοί, οι έμποροι καλούνται να συμβάλλουν στην προσπάθεια αυτή, επιπροσθέτως δε και οι εργαζόμενοι της ΔΕΗ, οι οποίοι θα συνεχίσουν να έχουν μια έκπτωση, ωστόσο πιο εύλογη αναλογική και δίκαιη.
www.worldenergynews.gr
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄
Θέματα Οργάνωσης και Εποπτείας των Αγορών Ενέργειας
Βασικός σκοπός της προτεινόμενης διάταξης του άρθρου 1 αποτελεί ο σχεδιασμός και η εφαρμογή δεσμευτικού χάρτη ενεργειών και χρονοδιαγράμματος υλοποίησης αυτών για την ολοκλήρωση της αναδιοργάνωσης της ελληνικής αγοράς ενέργειας σε εφαρμογή του υποδείγματος – στόχου (Target Model) της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ολοκλήρωση της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Η εφαρμογή της νομοθεσίας για την ολοκλήρωση της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας είχε αρχικά επιδιωχθεί κυρίως με τις διατάξεις του Ν. 4001/2011, ο οποίος ενσωμάτωσε στην ελληνική έννομη τάξη το νομοθετικό πλαίσιο της Τρίτης Ενεργειακής Δέσμης. Στη συνέχεια, με το Ν. 4425/2016 (Α’ 185), ως τροποποιήθηκε με το Ν. 4512/2018 (Α’ 5), προβλέφθηκε η λειτουργία διακριτών Αγορών Ενέργειας, ήτοι των Αγορών Ηλεκτρικής Ενέργειας, Φυσικού Αερίου, Περιβαλλοντικών Αγορών, καθώς και της Ενεργειακής Χρηματοπιστωτικής Αγοράς.
Οι Αγορές δε Ηλεκτρικής Ενέργειας είναι η Αγορά Επόμενης Ημέρας, η Ενδοημερήσια Αγορά και η Αγορά Εξισορρόπησης που λειτουργούν ως αγορές ενεργειακών προϊόντων χονδρικής, κατά την έννοια του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1227/2011. Η διαχείριση της Αγοράς Εξισορρόπησης είναι αποκλειστική αρμοδιότητα του Διαχειριστή του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΜΗΕ), δηλαδή του ΑΔΜΗΕ ΑΕ, ενώ το ΕΧΕ ΑΕ αναλαμβάνει την οργάνωση και διαχείριση των λοιπών Αγορών.
Δεδομένου ότι η επείγουσα ολοκλήρωση μιας πλήρως λειτουργικής και διασυνδεδεμένης εσωτερικής αγοράς ενέργειας αποτελεί ζήτημα θεμελιώδους σημασίας για την ενεργειακή πολιτική της χώρας, η προτεινόμενη διάταξη στοχεύει στην ενίσχυση της παρακολούθησης υλοποίησης των υποχρεώσεων των εταιρειών ΑΔΜΗΕ Α.Ε. και ΕΧΕ Α.Ε., για την έγκαιρη και αποτελεσματική ολοκλήρωση της λειτουργίας των Αγορών Ενέργειας του Ν. 4425/2016, ως ισχύει, με την έκδοση Υπουργικής Απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας με το χρονοδιάγραμμα δράσεων.
Επίσης, στο πλαίσιο των διατάξεων του Ν. 4001/2011, σύμφωνα με τις οποίες το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) είναι εν γένει αρμόδιοι για την εποπτεία των Επιχειρήσεων που ασκούν Ενεργειακές Δραστηριότητες, με την προτεινόμενη ρύθμιση προβλέπεται ειδικά η επιβολή κυρώσεων, σε περίπτωση παραβίασης του ανωτέρω χρονοδιαγράμματος.
Ενόψει της υλοποίησης των Αγορών Ενέργειας, προκειμένου να είναι ασφαλές το περιβάλλον της αγοράς και οι δραστηριοποιούμενοι σε αυτήν να είναι ενήμεροι από τώρα για τις υποχρεώσεις τους, με το άρθρο 2 εναρμονίζεται το εθνικό πλαίσιο με τον Κανονισμό 1227/2011 για την ακεραιότητα και τη διαφάνεια στη χονδρική αγορά ενέργειας (“Κανονισμό REMIT”). Ο Κανονισμός αριθ. 1227/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 25ης Οκτωβρίου 2011 για την ακεραιότητα και τη διαφάνεια στη χονδρική αγορά ενέργειας θεσπίζει κανόνες σχετικά με την ορθή λειτουργία αυτών των χονδρικών αγορών ενέργειας και με την απαγόρευση των καταχρηστικών πρακτικών που επηρεάζουν τις χονδρικές αγορές ενέργειας, οι οποίοι είναι σύμφωνοι με τους κανόνες που εφαρμόζονται στις χρηματοοικονομικές αγορές, λαμβάνοντας όμως ταυτόχρονα υπόψη τα ειδικά χαρακτηριστικά των αγορών ενέργειας.
Πράγματι, ενόψει της αναδιάρθρωσης της Ελληνικής αγοράς ενέργειας με την επικείμενη υιοθέτηση του Μοντέλου Στόχου (Target Model) και τη λειτουργία του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, όπου η χονδρική αγορά ενέργειας θα περιλαμβάνει τη διαπραγμάτευση επί ενεργειακών προϊόντων χονδρικής (αγορές βασικών προϊόντων και αγορές χρηματοοικονομικών παραγώγων), η αποτροπή κάθε απόπειρας χειραγώγησης της αγοράς ενέργειας αποτελεί επιτακτική ανάγκη
Για το λόγο αυτό, με τις προτεινόμενες διατάξεις προβλέπεται η εισαγωγή στο άρθρο 3 του ν. 4001/2011 ρητής αρμοδιότητας της ΡΑΕ περί διασφάλισης ακεραιότητας και της διαφάνειας στη χονδρική αγορά ενέργειας, η οποία να περιλαμβάνει τόσο τις αγορές βασικών προϊόντων όσο και τις αγορές χρηματοοικονομικών παραγώγων και εισάγεται εκ παραλλήλου ρητή υποχρέωση των επιχειρήσεων που συμμετέχουν στη χονδρική αγορά να προάγουν τον υγιή ανταγωνισμό και τη διαφάνεια στη χονδρική αγορά ενέργειας. Περαιτέρω, εισάγεται ρητή αρμοδιότητα της ΡΑΕ στο άρθρο 22 του ν. 4001/2011 να παρακολουθεί το επίπεδο διαφάνειας, συμπεριλαμβανομένων των τιμών χονδρικής, και να διασφαλίζει τη συμμόρφωση των επιχειρήσεων που ασκούν Ενεργειακές Δραστηριότητες, καθώς επίσης και κάθε προσώπου ή οργανωμένης αγοράς της παραγράφου 4 του άρθρου 8 του Κανονισμού.
Επιπροσθέτως, εισάγεται στο άρθρο 36 του νόμου 4001/2011 ειδική ρύθμιση: α) για διοικητικές κυρώσεις, οι οποίες αφορούν παραβάσεις στο πλαίσιο του Κανονισμού REMIT, οι οποίες αφορούν και φυσικά πρόσωπα και ως εκ τούτου θα πρέπει ως προς αυτά τα πρόστιμα να αποσυνδεθούν από τον κύκλο εργασιών των νομικών προσώπων, β) για διοικητικά μέτρα τα οποία μπορεί να λαμβάνει η Αρχή ανεξαρτήτως επιβολής ή μη προστίμου, γ) ώστε να εξειδικεύεται έτι περαιτέρω η παράγραφος 2 του εν λόγω άρθρου ως προς τα κριτήρια ως προς τον προσδιορισμό και την επιμέτρηση του ύψους των προστίμων που επιβάλλονται από την Αρχή. Τέλος, στο πλαίσιο αυτό και σε εφαρμογή του άρθρου 13 του Κανονισμού, ενισχύεται η παράγραφος 3 του άρθρου 6 του ν. 4425/2016, ώστε η ΡΑΕ απευθείας ή σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς, δικαστικές ή άλλες αρχές μπορεί να λαμβάνει σειρά μέτρων προς το σκοπό εκπλήρωσης των καθηκόντων της και διαπίστωσης παραβάσεων στο πλαίσιο εφαρμογής του Κανονισμού.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄
Θέματα Οργάνωσης και Λειτουργίας της ΔΕΗ ΑΕ
Στο Κεφάλαιο Β΄ περιλαμβάνονται οι ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό της ΔΕΗ, με δύο πυλώνες: πρώτον, την ενίσχυση της εταιρικής διακυβέρνησης και, δεύτερον, τν απελευθέρωση από εμπόδια στην αποτελεσματική της λειτουργία. Τελικός στόχος η μείωση του κόστους και η διασφάλιση της βιωσιμότητάς της, ενόψει του συστημικού κινδύνου που συνιστά η διακινδύνευσή της για την ελληνική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και συνακόλουθα για την εθνική οικονομία και κοινωνία.
Ήδη, η οργάνωση και λειτουργία της ΔΕΗ ΑΕ διέπεται, από της μετατροπής της δυνάμει του ΠΔ 333/2000 (Α’ 278) σε ανώνυμη εταιρεία και την μετέπειτα εισαγωγή μετοχών της στο Χρηματιστήριο Αθηνών, κατά βάση από τη νομοθεσία των ανωνύμων εταιρειών που είναι συγχρόνως δημόσιες επιχειρήσεις, υπαγόμενη στις εταιρείες του Κεφαλαίου Β’ του Ν. 3429/2005 (Α’ 314), ως ισχύει. Σε συνέχεια της απόσχισης, δυνάμει του Ν. 4001/2011 (Α’179) των Κλάδων Δικτύου Μεταφοράς (νυν ΑΔΜΗΕ) και Διανομής (νυν ΔΕΔΔΗΕ) της, οι δραστηριότητές της πλέον στην Αγορά Ηλεκτρικής Ενέργειας διακρίνονται αποκλειστικώς και μόνον σε δύο μερικότερες σχετικές αγορές, πλήρως εκτεθειμένες στον ελεύθερο ανταγωνισμό, στην (ανάντη) αγορά Παραγωγής και στην (κατάντη) αγορά Προμήθειας.
Επιπλέον, από την ολοκλήρωση των μετοχοποιήσεων της ΔΕΗ, κατά το έτος 2003, η πλειοψηφία του μετοχικού κεφαλαίου (ποσοστό 51,12%) της ΔΕΗ Α.Ε. ανήκε στο Ελληνικό Δημόσιο. Από το ως άνω ποσοστό, 17 % των μετοχών της ΔΕΗ μεταβιβάστηκε στις 11.4.2014 στο «Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου» (ΤΑΙΠΕΔ), το δε υπόλοιπο 34,12% των μετοχών του Ελληνικού Δημοσίου μεταβιβάστηκε στις 20.3.2028 στην «Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών & Περιουσίας» (ΕΕΣΥΠ), σε εκτέλεση των διατάξεων της παρ. 20 του άρθρου 380 του Ν. 4512/2018 (Α’ 5). Κατά συνέπεια, η ΕΕΣΥΠ κατέχει άμεσα το 34,123% των μετοχών της ΔΕΗ και έμμεσα το 17% μέσω ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο είναι θυγατρική της ΕΕΣΥΠ. Ακόμη, σημειώνεται πως τόσο η ΔΕΗ ΑΕ όσο και οι θυγατρικές της, κατά την πάγια βεβαίωση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους δεν επιβαρύνουν τον Κρατικό Προϋπολογισμό, ούτε επιχορηγούνται από αυτόν.
Κατά συνέπεια, προκρίνεται η αποδέσμευση της ΔΕΗ από τους περιορισμούς που ενισχύθηκαν κυρίως κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης και απηχούσαν διατάξεις εφαρμοζόμενες στον στενό Δημόσιο Τομέα, καθότι επιβάλλεται εκ των πραγμάτων και λαμβάνοντας υπόψιν την παρούσα οικονομική της κατάσταση, κάθε προσπάθεια για τη διατήρηση της βιωσιμότητας και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς της. Παράλληλα, κρίνεται σκόπιμο να ενισχυθεί στην εταιρεία η εφαρμογή των διεθνώς αναγνωρισμένων ως βέλτιστων αρχών Εταιρικής Διακυβέρνησης και να ενδυναμωθούν τα εταιρικά της όργανα κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων που αφορούν τη λειτουργία και οργάνωσή της.
Ειδικότερα, για την ανανέωση του προσωπικού, προβλέπεται νέα διαδικασία πρόσληψης των εργαζομένων αορίστου χρόνου (άρθρο 3) με εκ των προτέρων έλεγχο νομιμότητας της προκήρυξης εκ μέρους του ΑΣΕΠ ΚΑΙ εκ των υστέρων έλεγχο, με κύρωση των οριστικών πινάκων από το ΑΣΕΠ, καθώς επίσης και μη εφαρμογή σε αυτούς του προστατευτικού πλαισίου της Επιχειρησιακής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, του Κανονισμού Κατάστασης Προσωπικού ΔΕΗ και των επιχειρησιακών πρακτικών, που συνιστούσαν πλαίσιο μονιμότητας. Ο δε αριθμός των προσλήψεων θα ανάγεται στη πολιτική προσλήψεων που καταρτίζεται σύμφωνα με το Επιχειρησιακό Πλάνο της εταιρείας από την Επιτροπή Προσλήψεων και Αμοιβών (εκ μελών ΔΣ) και εγκρίνεται από το Διοικητικό Συμβούλιο.
Πράγματι, σε ό,τι αφορά ειδικά την υφιστάμενη κατάσταση του προσωπικού της ΔΕΗ και των θυγατρικών της, οι διαμορφωμένες εργασιακές σχέσεις, η χρονοβόρα διαδικασία πρόσληψης καθώς και η αδυναμία στελέχωσης της επιχείρησης με εξειδικευμένο προσωπικό, εξαιτίας των γραφειοκρατικών αγκυλώσεων, προξενούν δομικά και ουσιαστικά προβλήματα στην οργάνωση και ανάπτυξη της επιχειρηματικής στρατηγικής. Συγκεκριμένα, στο σύνολο των εργαζομένων στη ΔΕΗ, ο μέσος όρος ηλικίας αγγίζει κατά προσέγγιση τα 52 έτη, ενώ υφίσταται σοβαρό πρόβλημα στην κάλυψη συγκεκριμένων θέσεων. Το δε χρονικό διάστημα που de facto μεσολαβεί από την προκήρυξη της ΔΕΗ για προσλήψεις μέχρι και την κύρωση των οριστικών πινάκων των επιτυχόντων είναι μακροσκελές, κάτι που οδηγεί εν τέλει στη σημαντική διαφοροποίηση των αναγκών της Επιχείρησης.
Για την αντιμετώπιση όλων των ανωτέρω και με σκοπό την ανανέωση του προσωπικού και την ενίσχυση της ΔΕΗ με νέο, και κατά τεκμήριο εκπαιδευμένο σύμφωνα με τα πλέον επίκαιρα επιστημονικά δεδομένα δυναμικό, με ταυτόχρονη μείωση του μισθολογικού κόστους, θεσπίζεται η νέα διαδικασία επιλογής προσωπικού. Αυτή θα συνεχίσει να διεξάγεται με όρους διαφάνειας και αντικειμενικότητας βάσει δημόσιας προκήρυξης, ελεγχόμενης ως προς τη νομιμότητα από το ΑΣΕΠ, με εκ των υστέρων έλεγχο και επικύρωση του ΑΣΕΠ και χωρίς το ασφυκτικό πλαίσιο εργασιακών σχέσεων που έχει διαμορφωθεί μέχρι σήμερα, αλλά πάντα με εφαρμογή της ΕΓΣΣΕ και των κλαδικών ΣΣΕ.
Παράλληλα, στις παρούσες συνθήκες, η εταιρεία (και οι θυγατρικές της) καλείται να προσαρμοστεί στο νέο ανταγωνιστικό περιβάλλον της ενέργειας με την καλύτερη λειτουργία των υποδομών της, την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών της, αλλά και μετασχηματίζοντας δράσεις, αναλαμβάνοντας νέες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες και αναζητώντας νέες αγορές. Έτσι, τα ανώτερα και ανώτατα στελέχη έχουν την ευθύνη μεγάλων επιχειρησιακών μονάδων, οι οποίες απασχολούν πλήθος εργαζομένων, διαχειρίζονται πάγια μεγάλης αξίας, παίρνουν αποφάσεις υψηλού ρίσκου και καλούνται να επιλύσουν συχνά προβλήματα υψηλού κόστους. Για τον λόγο αυτό, είναι απαραίτητο να υπάρχει η ευελιξία τα στελέχη αυτά να αντλούνται και από την αγορά, όπως και μέσα από την εταιρεία, να λογοδοτούν αλλά και να έχουν επαρκή κίνητρα, προκειμένου να ανταποκρίνονται στις προκλήσεις που αναφέρθηκαν.
Για τους παραπάνω λόγους, καθώς και για την επίτευξη του στόχου λειτουργίας της ΔΕΗ με πιο αποδοτικό τρόπο, προβλέπεται η πρόσληψη των Αναπληρωτών Διευθυνόντων Συμβούλων, Γενικών Διευθυντών, Διευθυντών και Βοηθών Διευθυντών (των τελευταίων έως το 20% των προβλεπόμενων θέσεων) της εταιρείας με συμβάσεις μέχρι τριετούς διάρκειας, κατόπιν δημόσιας προκήρυξης (άρθρο 4). Περαιτέρω, ακριβώς για την προσέλκυση στελεχών με εμπειρία από την αγορά, προβλέπεται ότι εξαιρούνται του πλαφόν των αποδοχών του αρ. 28 ν. 4354/2015 οι Αναπληρωτές Διευθύνοντες Σύμβουλοι, οι Γενικοί Διευθυντές και Διευθυντές της εταιρείας.
Το νέο πλαίσιο συμπληρώνεται με την ενδυνάμωση της υφιστάμενης Επιτροπής Αμοιβών της εταιρείας, η οποία μετασχηματίζεται σε Επιτροπή Προσλήψεων και Αμοιβών και αποκτά νέες αρμοδιότητες, προκειμένου να οριοθετήσει τις ευχέρειες που δίνονται με τις λοιπές διατάξεις του σχεδίου νόμου (άρθρο 5). Η νέα Επιτροπή Προσλήψεων και Αμοιβών θα αποτελείται από ανεξάρτητα μη εκτελεστικά μέλη του ΔΣ και θα έχει λόγο αφενός στην κατάστρωση της πολιτικής προσλήψεων για το προσωπικό αορίστου χρόνου, σύμφωνα με το Επιχειρησιακό Πλάνο της εταιρείας, και αφετέρου στη διαδικασία για την πρόσληψη των ανώτατων και ανώτερων διευθυντικών στελεχών καθώς και τις αμοιβές τους.
Στη συνέχεια, περιγράφεται το πλαίσιο για τριών ειδών συστήματα κινητικότητας του προσωπικού (εθελούσιες εξόδους με επιβάρυνση της ΔΕΗ – άρθρο 6, κινητικότητα εντός Ομίλου με ειδική διαδικασία βάσει αναγκών – άρθρο 7- και μεταφορά στο Δημόσιο – άρθρο 8) της ΔΕΗ ΑΕ, του ΔΕΔΗΕ ΑΕ, της ΔΕΗ ΑΝ ΑΕ, της ΛΙΓΝΙΤΙΚΗ ΜΕΛΙΤΗΣ ΑΕ και της ΛΙΓΝΙΤΙΚΗ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΗΣ ΑΕ.
Ειδικότερα, με τη ρύθμιση για τα προγράμματα εθελούσιας εξόδου του προσωπικού (άρθρο 6) τίθεται το πλαίσιο για στοχευμένες εθελούσιες εξόδους, με στόχο την ανανέωση, τη μείωση των δαπανών, αλλά και ενόψει της απολιγνιτοποίησης.
Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι με αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου των παραπάνω εταιριών θα μπορούν να εφαρμόζονται στοχευμένα προγράμματα εθελουσίας εξόδου του προσωπικού τους, με βάση καθορισμένα κριτήρια, ιδίως για συγκεκριμένες κατηγορίες/ειδικότητες ή για συγκεκριμένες υπηρεσιακές μονάδες.
Ρητά δε προβλέπεται ότι η επιβάρυνση από τα προγράμματα αυτά θα αναλαμβάνεται από την εταιρία, άλλως από τη ΔΕΗ ΑΕ και θα προσδιορίζεται το ύψος του οικονομικού κινήτρου που μπορεί να δίνεται με την εφαρμογή συγκεκριμένων κριτηρίων, όπως ενδεικτικά: η οικονομική κατάσταση της εταιρίας, τα χαρακτηριστικά των προς έξοδο κατηγοριών προσωπικού και το πλήθος των ωφελουμένων.
Περαιτέρω, για την καλύτερη και αποδοτικότερη διαχείριση του προσωπικού, με το σχέδιο νόμου (άρθρο 7) προβλέπεται σύστημα εσωτερικής κινητικότητας, ώστε οι εργαζόμενοι να μπορούν να μετακινηθούν από και προς τις προαναφερόμενες εταιρίες.
Ειδικότερα, το προσωπικό της εταιριών αυτών θα μπορεί να μεταφέρεται ή να αποσπάται στις λοιπές εταιρίες, σε κενές οργανικές θέσεις αντίστοιχης ή παρεμφερούς ειδικότητας, της ίδιας εκπαιδευτικής βαθμίδας με αυτήν που ανήκει ο εργαζόμενος, με βάση τα τυπικά προσόντα που κατέχει.
Οι μετακινήσεις αυτές θα διενεργούνται βάσει ενός εσωτερικού Συστήματος Κινητικότητας, στο πλαίσιο του οποίου θα έχει προηγηθεί η καταγραφή σε ανάγκες προσωπικού συγκεκριμένων κατηγοριών/ειδικοτήτων από τις εταιρίες-υποδοχείς του αποχωρούντος προσωπικού και θα ακολουθεί πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος από την εταιρία προς το προσωπικό της, για την κάλυψη των συγκεκριμένων θέσεων.
Τέλος, προβλέπεται ρητώς ότι, η εταιρία προέλευσης διατηρεί το δικαίωμα μεταφοράς προσωπικού, ιδίως στη περίπτωση που η πρόσκληση αποβεί άγονη.
Τέλος, με το άρθρο 8 προβλέπεται η δυνατότητα μεταφοράς προσωπικού των παραπάνω εταιριών, με την ίδια σχέση εργασίας, σε υπηρεσίες και φορείς του στενού ή του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Οι μεταφορές αυτές θα γίνονται βάσει διαδικασίας που θα διενεργείται από το Υπουργείο Εσωτερικών και θα καλύπτουν τις ανάγκες σε στελέχωση υπηρεσιών του δημοσίου σε κατηγορίες προσωπικού και ειδικότητες,
Περαιτέρω, για την ενίσχυση της ευελιξίας της, προβλέπεται η εξαίρεση της ΔΕΗ από τις διαδικασίες ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων, καθώς και των σχετικών ρυθμίσεων για την έννομη προστασία που εφαρμόζονται στον δημόσιο τομέα. Η ανάθεση των σχετικών συμβάσεων θα διενεργείται βάσει του Κανονισμού Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών της εταιρείας (άρθρο 9), πάντα με την επιφύλαξη της ενωσιακής νομοθεσίας.
Ήδη, με ρητή διατύπωση του ν. 4412/2016 για τις δημόσιες συμβάσεις και συγκεκριμένα, με την πρόβλεψη του άρθρου 222, παρ. 7, η ΔΕΗ είχε εξαιρεθεί από την εφαρμογή μεγάλου μέρους των εθνικών διατάξεων για την ανάθεση συμβάσεων έργων, προμηθειών, υπηρεσιών, καθώς και από το σύνολο των διατάξεων της εκτέλεσης, ως εταιρεία του Κεφαλαίου Β’ του ν. 3429/2005, δραστηριοποιούμενη στον τομέα της ενέργειας.
Δεδομένων των ανωτέρω και σταθμίζοντας την ανάγκη αφενός διασφάλισης της εφαρμογής του οικείου ενωσιακού νομικού πλαισίου και αφετέρου επίτευξης ευελιξίας και ταχύτητας κατά τη διαδικασία σύναψης συμβάσεων, που κατά τεκμήριο, εξαιτίας του ύψους τους, δεν είναι ικανές να προκαλούσαν αισθητά αποτελέσματα στον ανταγωνισμό, με την προτεινόμενη ρύθμιση προβλέπεται ότι στο εξής η ΔΕΗ θα εξαιρείται από την κείμενη νομοθεσία για την ανάθεση, έννομη προστασία κατά την ανάθεση και εκτέλεση συμβάσεων έργων, αγαθών, υπηρεσιών (ενδεικτικά ν. 4412/2016, ν. 4013/2011), τηρώντας όμως τις προβλέψεις της Οδηγίας 2014/25/ΕΕ και, όπου εφαρμόζεται, της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ.
Ως δε θεσμικό αντίβαρο στα ανωτέρω, προβλέπεται η ενίσχυση της Επιτροπής Ελέγχου που ήδη υφίσταται, με αρμοδιότητες θεματοφύλακα αφενός της εφαρμογής του κανονιστικού πλαισίου Προμηθειών (Procurement) της εταιρείας και αφετέρου της αποδοτικότητας της λειτουργίας Προμηθειών, δηλαδή της ανάθεσης έργων, προμηθειών και υπηρεσιών. Συγκεκριμένα, επιπροσθέτως των αρμοδιοτήτων που ήδη ασκεί η Επιτροπή Ελέγχου, προτείνεται να παρακολουθεί την ορθή εφαρμογή του Κανονισμού Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών της εταιρείας και να προτείνει τροποποιήσεις σε αυτόν και βελτιώσεις στην λειτουργία των Προμηθειών (Procurement) και, επιπροσθέτως, να συντάσσει ετήσια αναφορά προς το ΔΣ σχετικά με την απόδοση της λειτουργίας των Προμηθειών με συγκεκριμένους δείκτες (πχ χρόνοι ολοκλήρωσης, χρήση ανοιχτών διαδικασιών, ύψος και είδος συμβάσεων κοκ), προκειμένου να μειωθούν οι συναφείς κίνδυνοι για την εταιρεία.
Τέλος, προβλέπεται ότι το προαναφερόμενο πλαίσιο εφαρμόζεται και στις θυγατρικές της ΔΕΗ, ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ και ΔΕΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ (άρθρο 10), προς τον ίδιο σκοπό του εκσυγχρονισμού τους, προκειμένου και οι εταιρείες αυτές να ενισχυθούν σε ό,τι αφορά τα όργανα και τις διαδικασίες εταιρικής διακυβέρνησης και να υπαχθούν στο πιο ευέλικτο πλαίσιο ρυθμίσεων που προβλέπεται με τον παρόντα νόμο.
Στο τέλος του Κεφαλαίου τίθεται η πρόβλεψη για τη μείωση της έκπτωσης στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία είχε θεσπισθεί υπέρ του προσωπικού και των συνταξιούχων της ΔΕΗ και των θυγατρικών της, για λόγους περιορισμού του κόστους της εταιρείας (άρθρο 11).
Πράγματι, με την ΠΥΣ 127 της 07/15.11.1990 καθορίσθηκε το ανώτατο όριο κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους της ΔΕΗ Α.Ε., μέχρι του οποίου θα ισχύει ειδικό μειωμένο τιμολόγιο προσωπικού. Περαιτέρω, με την εν λόγω ΠΥΣ ορίζεται ότι με το ειδικό μειωμένο τιμολόγιο προσωπικού, όπως είχε διαμορφωθεί με την απόφαση 219/80 Διοικητικού Συμβουλίου της ΔΕΗ θα τιμολογούνται οι καταναλώσεις μέχρι των ανώτατων ορίων που προβλέπονται σε αυτήν.
Ωστόσο, κατά το χρόνο θέσπισης της εν λόγω ρύθμισης η ΔΕΗ Α.Ε. λειτουργούσε ως Κάθετα Ολοκληρωμένη Επιχείρηση και κατά συνέπεια οι επιβαλλόμενες χρεώσεις εκ μέρους της ενσωμάτωναν το αντάλλαγμα για το σύνολο των υπηρεσιών που παρείχε.
Ήδη με την ενσωμάτωση του δεύτερου και του τρίτου ευρωπαϊκού Ενεργειακού Πακέτου, πραγματοποιήθηκε διαχωρισμός των επιμέρους δραστηριοτήτων της ΔΕΗ. Συνακολούθως, διακρίθηκαν και οι χρεώσεις προμήθειας από τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις. Ωστόσο, το ειδικό τιμολόγιο των εργαζομένων και των συνταξιούχων της ΔΕΗ -και των θυγατρικών της πλέον- συνέχισε να εφαρμόζεται στο σύνολο των καταναλώσεων χωρίς να γίνεται διάκριση των χρεώσεων σε χρεώσεις προμήθειας και μη ρυθμιζόμενες χρεώσεις.
Με την προτεινόμενη ρύθμιση η προσαρμογή της έκπτωσης γίνεται σε εύλογο ύψος, που εφαρμόζεται ευρέως μεταξύ των Προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας, ήτοι μέχρι 30% (από 75% που ήταν μέχρι σήμερα. Διευκρινίζεται δε ρητώς ότι η έκπτωση δεν καταλαμβάνει το ρυθμιζόμενο σκέλος του λογαριασμού, το οποίο υποχρεωτικά αποδίδει η ΔΕΗ σε τρίτους, λειτουργεί δηλαδή εν προκειμένω ως ενδιάμεσος για την είσπραξη διαφόρων τελών (δημοτικών κ.α), αλλά μόνο για την κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος.
Η ρύθμιση αυτή κρίνεται απολύτως επιβεβλημένη στο πλαίσιο της συνολικής προσπάθειας οικονομικής ανάταξης και διατήρησης της βιωσιμότητάς της ΔΕΗ. Κάθε ομάδα εμπλεκομένων στην ενεργειακή αγορά της χώρας, όπως οι καταναλωτές, οι παραγωγοί, οι έμποροι καλούνται να συμβάλλουν στην προσπάθεια αυτή, επιπροσθέτως δε και οι εργαζόμενοι της ΔΕΗ, οι οποίοι θα συνεχίσουν να έχουν μια έκπτωση, ωστόσο πιο εύλογη αναλογική και δίκαιη.
www.worldenergynews.gr
