Σε 102 εκατ. ευρώ υπολογίζονται οι υποχρεώσεις του κλάδου για την τετραετία 2017-2020, στην περίπτωση μη εκπλήρωσης των στόχων του
Σοβαρούς κινδύνους για τη βιωσιμότητα των εταιριών εμπορίας πετρελαιοειδών, οι οποίες λειτουργούν ήδη σε μια χειμαζόμενη λόγω της οικονομικής κρίσης αγορά, αλλά και περαιτέρω αύξησης των τιμών των καυσίμων για τους τελικούς καταναλωτές, υποκρύπτει ο τρόπος εφαρμογής της οδηγίας της ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση και την εξοικονόμηση ενέργειας.
Σύμφωνα με τους εκπροσώπους του κλάδου, ο τρόπος εφαρμογής της Οδηγίας μπορεί να οδηγήσει τις εταιρίες σε σημαντικές ζημιές, τόσο μέσω της μείωσης της κατανάλωσης καυσίμων σε μια αγορά που έχει απολέσει το 40% του τζίρου της από το 2009, αλλά και μέσω των υψηλών προστίμων που επαπειλούνται σε βάρος τους.
Είναι χαρακτηριστικό ότι μια εταιρία με μερίδιο αγοράς 9% αν δεν επιτύχει το στόχο εξοικονόμησης ενέργειας, τιμωρείται με πρόστιμο 13 εκ. ευρώ.
Για το σύνολο του κλάδου το «κόστος συμμόρφωσης σύμφωνα με υπουργική απόφαση του 2017 ανέρχεται σε 500.000 ευρώ ανά ktoe, δηλαδή οι συνολικές υποχρεώσεις των εταιριών εμπορίας πετρελαιοειδών για την τετραετία 2017-2020, υπολογίζονται σε 102.000.000 στην περίπτωση μη εκπλήρωσης των στόχων τους.
Επίτευξη του στόχου
Αξίζει να σημειωθεί ότι η προηγούμενη ελληνική κυβέρνηση επέλεξε να εμπλέξει τις εταιρίας εμπορίας καυσίμων στην συγκεκριμένη υποχρέωση παρά το γεγονός ότι σύμφωνα με την Οδηγία θα μπορούσαν να εξαιρεθούν από τα υπόχρεα μέρη οι εταιρίες που διακινούν καύσιμα για μεταφορές.
Πάντως πλέον οι εταιρίες καυσίμων έχουν συμπεριληφθεί στα υπόχρεα μέρη και μάλιστα την προηγούμενη διετία προχώρησαν στην εφαρμογή συμπεριφορικών μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας με βάση τα οποία επέτυχαν το στόχο τους και ως εκ τούτου επί του παρόντος δεν απειλούνται με πρόστιμα.
Προ των πυλών υψηλές μη ανταποδοτικές επενδύσεις
Ωστόσο για την περίοδο 2021-2030 θα τεθεί σε εφαρμογή νέα Οδηγία, αυστηρότερη ως προς τους στόχους εξοικονόμησης.
Μέχρι στιγμής δεν έχει αποσαφηνιστεί η συμμετοχή των Καθεστώτων Επιβολής, δηλαδή των προστίμων στην κάλυψη των νέων αυτών στόχων, ούτε και οι αντίστοιχες υποχρεώσεις των Εταιριών Εμπορίας που με την τρέχουσα οδηγία ήταν 330 ktoe.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις για το σύνολο της χώρας το ύψος της εξοικονόμησης θα είναι της τάξης των 7.700 ktoe, έναντι 3.300 ktoe (χιλιάδες τόνοι ισοδυνάμου πετρελαίου) που ήταν την περίοδο 2017-2020.
Πάντως ακόμη και να μην προβλεφθούν πρόστιμα οι δράσεις όμως που θα πρέπει να αναληφθούν θα προϋποθέτουν κυρίως τεχνικά μέτρα, που μεταφράζονται σε υψηλές, μη ανταποδοτικές επενδύσεις.
Έτσι η αναμενόμενη αδυναμία επίτευξης των στόχων εξοικονόμησης ενέργειας από τις Εταιρίες του Κλάδου, σε συνδυασμό με την απαίτηση για μεγάλες, μη ανταποδοτικές επενδύσεις, θα δημιουργήσει σοβαρά οικονομικά προβλήματα που, πιθανά, να καταστήσουν ορισμένες από αυτές μη βιώσιμες, με άμεση συνέπεια την απώλεια θέσεων εργασίας.
Πρόταση του ΣΕΕΠΕ για την υιοθέτηση ευρωπαϊκών πρακτικών
Έναντι όλων αυτών ο Σύνδεσμος Εταιριών Εμπορίας Πετρελαιοειδών προτείνει την υιοθέτηση από το κράτος μιας σειράς εναλλακτικών μέτρων που έχουν εφαρμοστεί και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, ώστε να μην επιβαρυνθούν περαιτέρω οι υπόχρεοι των Καθεστώτων Επιβολής. Συγκεκριμένα ο Σύνδεσμος προτείνει να υιοθετηθεί:
• Σύστημα πιστοποίησης εξοικονόμησης ενέργειας
Τα πιστοποιητικά μπορούν να αποκτηθούν από ιδιώτες ή επιχειρήσεις από διαπιστευμένους φορείς, με την εφαρμογή μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας. Η αξία των πιστοποιητικών εξαρτάται από την αναμενόμενη εξοικονόμηση ενέργειας και αποτελεί συνάρτηση των τάσεων της αγοράς. Οι κύριοι στόχοι είναι να:
• ενισχυθούν δράσεις ενεργειακής απόδοσης στον τομέα των τελικών χρηστών,
• αυξηθεί η εξοικονόμηση ενέργειας στην παραγωγή ενέργειας
• και να μειωθούν οι απώλειες στους τομείς της διανομής ενέργειας και της μεταφοράς.
Τα πιστοποιητικά θα διατίθενται μέσω θεσμοθετημένης αγοράς σε υπόχρεους ή θα ανταλλάσσονται με φοροαπαλλαγές ή εκπτώσεις από Πράσινους Φόρους κτλ. Ο ενδεικτικός στόχος ετήσιας ξοικονόμησης είναι 365 Ktoe και τα κράτη που εφαρμόζεται το μέτρο είναι η Γαλλία, η Ιταλία και η Πολωνία.
• Συμβουλευτική – επιδότηση ενεργειακών ελέγχων στις ΜμΕ
Ο μηχανισμός παρέχει ενίσχυση σε ΜμΕ, ώστε να ελεγχθούν ενεργειακά και να δεχθούν συμβουλές/μελέτες για τη βελτίωση της ενεργειακής τους απόδοσης. Σκοπός των ενεργειακών ελέγχων και της συμβουλευτικής για τις ΜμΕ είναι να επισημανθούν οι αδυναμίες στη χρήση ενέργειας και να δεχθούν προτάσεις ή συγκεκριμένα σχέδια δράσης για βελτιώσεις εξοικονόμησης ενέργειας και κόστους. Οι επιδοτήσεις χορηγούνται για ειδικές και ανεξάρτητες μελέτες ενεργειακής απόδοσης στις ΜμΕ. Οι ΜμΕ μπορούν να λάβουν χρηματοδότηση για αρχική συμβουλευτική ή / και λεπτομερή συμβουλευτική διάρκειας αρκετών ημερών. Ο ενδεικτικός στόχος ετήσιας εξοικονόμησης είναι οι 50 Ktoe
• Εθελοντικές συμφωνίες ενεργειακής απόδοσης
Οι εθελοντικές συμφωνίες ενεργειακής απόδοσης για το εμπόριο και τη βιομηχανία περιλαμβάνουν σχέδιο δράσης για τις βιομηχανίες υψηλής έντασης ενέργειας και παράλληλα τομεακά σχέδια δράσης για μεγάλες και μεσαίες επιχειρήσεις (αγροτικός τομέας, τουριστικός, βιομηχανικός και μεταφορές) και ένα γενικό σχέδιο δράσης για επιχειρήσεις που δεν έχουν ξεχωριστό σχέδιο δράσης για τον δικό τους τομέα. Οι συμφωνίες επιτυγχάνονται μέσω των Κλαδικών Ενώσεων. Ενδεικτικός στόχος ετήσιας εξοικονόμησης είναι οι 265 Ktoe ενώ το μέτρο εφαρμόζεται στην Κύπρο.
• Πράσινο ταμείο -Ενίσχυση επενδύσεων ενεργειακής εξοικονόμησης
Συγκροτείται Πράσινο Ταμείο στο οποίο κατατίθενται η Πράσινη Συνεισφορά, ενεργειακά /περιβαλλοντικά πρόσημα και πρόστιμα, έσοδα από μη συμμορφώσεις κτλ. Από τους πόρους του Ταμείου ενισχύονται άμεσα ή μέσω φοροαπαλλαγών μελέτες και δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας επιχειρήσεων, μέσω ενός λεπτομερούς καταλόγου επιλέξιμων επενδύσεων / δράσεων. Ενδεικτικός στόχος ετήσιας εξοικονόμησης 70 Ktoe και κράτη που εφαρμόζεται το μέτρο Ολλανδία και Πολωνία.
• Πράσινη συνεισφορά
Μέρος των ήδη επιβαλλόμενων ή μελλοντικών εσόδων από δασμούς και φόρους στα ενεργειακά Προϊόντα θα κατατίθενται στο Πράσινο Ταμείο για τη χρηματοδότηση δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας και μείωσης ρύπων. Ενδεικτικός στόχος ετήσιας εξοικονόμησης 450 Ktoe. Κράτη που εφαρμόζεται: Σουηδία, Φινλανδία
Μείωση ορίων ταχύτητας
Μειώνονται τα όρια ταχύτητας στους αυτοκινητόδρομους από 120 χλμ/ώρα σε 110 χλμ/ώρα και στις πόλεις από 40 χλμ/ώρα σε 30 χλμ/ώρα. H πλήρης τήρηση του ορίου ταχύτητας και ο έλεγχος της ταχύτητας στα 110 χλμ/ώρα θα οδηγήσει σε σημαντική μείωση της κατανάλωσης καυσίμου (-12% στην περίπτωση ενός πετρελαιοκίνητου οχήματος και -18% στην περίπτωση βενζινοκίνητου οχήματος). Ενδεικτικός στόχος ετήσιας εξοικονόμησης 55 Ktoe. Κράτη που εφαρμόζεται Ηνωμένο Βασίλειο, Σουηδία και ΗΠΑ
Ενεργειακό δίκτυο της βιομηχανίας
Συγκροτείται Δίκτυο Ενεργειακών Καταναλωτών, ως εθελοντικός φορέας εταιρειών που εργάζονται για τη διατήρηση ισχυρής ενεργειακής διαχείρισης και πρακτικών προστασίας του περιβάλλοντος. Οι εταιρείες που συμμετέχουν στο Δίκτυο δεσμεύονται να αναπτύξουν ένα πρόγραμμα διαχείρισης της ενέργειας, καθορίζοντας και αναθεωρώντας τους ενεργειακούς στόχους, πραγματοποιώντας ετήσιο ενεργειακό έλεγχο και δημιουργώντας έναν ετήσιο λογαριασμό ενεργειακής απόδοσης. Ενδεικτικός στόχος ετήσιας εξοικονόμησης 50 Ktoe. Κράτη που εφαρμόζεται Σουηδία, Ιρλανδία, Κροατία
www.worldenergynews.gr
Σύμφωνα με τους εκπροσώπους του κλάδου, ο τρόπος εφαρμογής της Οδηγίας μπορεί να οδηγήσει τις εταιρίες σε σημαντικές ζημιές, τόσο μέσω της μείωσης της κατανάλωσης καυσίμων σε μια αγορά που έχει απολέσει το 40% του τζίρου της από το 2009, αλλά και μέσω των υψηλών προστίμων που επαπειλούνται σε βάρος τους.
Είναι χαρακτηριστικό ότι μια εταιρία με μερίδιο αγοράς 9% αν δεν επιτύχει το στόχο εξοικονόμησης ενέργειας, τιμωρείται με πρόστιμο 13 εκ. ευρώ.
Για το σύνολο του κλάδου το «κόστος συμμόρφωσης σύμφωνα με υπουργική απόφαση του 2017 ανέρχεται σε 500.000 ευρώ ανά ktoe, δηλαδή οι συνολικές υποχρεώσεις των εταιριών εμπορίας πετρελαιοειδών για την τετραετία 2017-2020, υπολογίζονται σε 102.000.000 στην περίπτωση μη εκπλήρωσης των στόχων τους.
Επίτευξη του στόχου
Αξίζει να σημειωθεί ότι η προηγούμενη ελληνική κυβέρνηση επέλεξε να εμπλέξει τις εταιρίας εμπορίας καυσίμων στην συγκεκριμένη υποχρέωση παρά το γεγονός ότι σύμφωνα με την Οδηγία θα μπορούσαν να εξαιρεθούν από τα υπόχρεα μέρη οι εταιρίες που διακινούν καύσιμα για μεταφορές.
Πάντως πλέον οι εταιρίες καυσίμων έχουν συμπεριληφθεί στα υπόχρεα μέρη και μάλιστα την προηγούμενη διετία προχώρησαν στην εφαρμογή συμπεριφορικών μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας με βάση τα οποία επέτυχαν το στόχο τους και ως εκ τούτου επί του παρόντος δεν απειλούνται με πρόστιμα.
Προ των πυλών υψηλές μη ανταποδοτικές επενδύσεις
Ωστόσο για την περίοδο 2021-2030 θα τεθεί σε εφαρμογή νέα Οδηγία, αυστηρότερη ως προς τους στόχους εξοικονόμησης.
Μέχρι στιγμής δεν έχει αποσαφηνιστεί η συμμετοχή των Καθεστώτων Επιβολής, δηλαδή των προστίμων στην κάλυψη των νέων αυτών στόχων, ούτε και οι αντίστοιχες υποχρεώσεις των Εταιριών Εμπορίας που με την τρέχουσα οδηγία ήταν 330 ktoe.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις για το σύνολο της χώρας το ύψος της εξοικονόμησης θα είναι της τάξης των 7.700 ktoe, έναντι 3.300 ktoe (χιλιάδες τόνοι ισοδυνάμου πετρελαίου) που ήταν την περίοδο 2017-2020.
Πάντως ακόμη και να μην προβλεφθούν πρόστιμα οι δράσεις όμως που θα πρέπει να αναληφθούν θα προϋποθέτουν κυρίως τεχνικά μέτρα, που μεταφράζονται σε υψηλές, μη ανταποδοτικές επενδύσεις.
Έτσι η αναμενόμενη αδυναμία επίτευξης των στόχων εξοικονόμησης ενέργειας από τις Εταιρίες του Κλάδου, σε συνδυασμό με την απαίτηση για μεγάλες, μη ανταποδοτικές επενδύσεις, θα δημιουργήσει σοβαρά οικονομικά προβλήματα που, πιθανά, να καταστήσουν ορισμένες από αυτές μη βιώσιμες, με άμεση συνέπεια την απώλεια θέσεων εργασίας.
Πρόταση του ΣΕΕΠΕ για την υιοθέτηση ευρωπαϊκών πρακτικών
Έναντι όλων αυτών ο Σύνδεσμος Εταιριών Εμπορίας Πετρελαιοειδών προτείνει την υιοθέτηση από το κράτος μιας σειράς εναλλακτικών μέτρων που έχουν εφαρμοστεί και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, ώστε να μην επιβαρυνθούν περαιτέρω οι υπόχρεοι των Καθεστώτων Επιβολής. Συγκεκριμένα ο Σύνδεσμος προτείνει να υιοθετηθεί:
• Σύστημα πιστοποίησης εξοικονόμησης ενέργειας
Τα πιστοποιητικά μπορούν να αποκτηθούν από ιδιώτες ή επιχειρήσεις από διαπιστευμένους φορείς, με την εφαρμογή μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας. Η αξία των πιστοποιητικών εξαρτάται από την αναμενόμενη εξοικονόμηση ενέργειας και αποτελεί συνάρτηση των τάσεων της αγοράς. Οι κύριοι στόχοι είναι να:
• ενισχυθούν δράσεις ενεργειακής απόδοσης στον τομέα των τελικών χρηστών,
• αυξηθεί η εξοικονόμηση ενέργειας στην παραγωγή ενέργειας
• και να μειωθούν οι απώλειες στους τομείς της διανομής ενέργειας και της μεταφοράς.
Τα πιστοποιητικά θα διατίθενται μέσω θεσμοθετημένης αγοράς σε υπόχρεους ή θα ανταλλάσσονται με φοροαπαλλαγές ή εκπτώσεις από Πράσινους Φόρους κτλ. Ο ενδεικτικός στόχος ετήσιας ξοικονόμησης είναι 365 Ktoe και τα κράτη που εφαρμόζεται το μέτρο είναι η Γαλλία, η Ιταλία και η Πολωνία.
• Συμβουλευτική – επιδότηση ενεργειακών ελέγχων στις ΜμΕ
Ο μηχανισμός παρέχει ενίσχυση σε ΜμΕ, ώστε να ελεγχθούν ενεργειακά και να δεχθούν συμβουλές/μελέτες για τη βελτίωση της ενεργειακής τους απόδοσης. Σκοπός των ενεργειακών ελέγχων και της συμβουλευτικής για τις ΜμΕ είναι να επισημανθούν οι αδυναμίες στη χρήση ενέργειας και να δεχθούν προτάσεις ή συγκεκριμένα σχέδια δράσης για βελτιώσεις εξοικονόμησης ενέργειας και κόστους. Οι επιδοτήσεις χορηγούνται για ειδικές και ανεξάρτητες μελέτες ενεργειακής απόδοσης στις ΜμΕ. Οι ΜμΕ μπορούν να λάβουν χρηματοδότηση για αρχική συμβουλευτική ή / και λεπτομερή συμβουλευτική διάρκειας αρκετών ημερών. Ο ενδεικτικός στόχος ετήσιας εξοικονόμησης είναι οι 50 Ktoe
• Εθελοντικές συμφωνίες ενεργειακής απόδοσης
Οι εθελοντικές συμφωνίες ενεργειακής απόδοσης για το εμπόριο και τη βιομηχανία περιλαμβάνουν σχέδιο δράσης για τις βιομηχανίες υψηλής έντασης ενέργειας και παράλληλα τομεακά σχέδια δράσης για μεγάλες και μεσαίες επιχειρήσεις (αγροτικός τομέας, τουριστικός, βιομηχανικός και μεταφορές) και ένα γενικό σχέδιο δράσης για επιχειρήσεις που δεν έχουν ξεχωριστό σχέδιο δράσης για τον δικό τους τομέα. Οι συμφωνίες επιτυγχάνονται μέσω των Κλαδικών Ενώσεων. Ενδεικτικός στόχος ετήσιας εξοικονόμησης είναι οι 265 Ktoe ενώ το μέτρο εφαρμόζεται στην Κύπρο.
• Πράσινο ταμείο -Ενίσχυση επενδύσεων ενεργειακής εξοικονόμησης
Συγκροτείται Πράσινο Ταμείο στο οποίο κατατίθενται η Πράσινη Συνεισφορά, ενεργειακά /περιβαλλοντικά πρόσημα και πρόστιμα, έσοδα από μη συμμορφώσεις κτλ. Από τους πόρους του Ταμείου ενισχύονται άμεσα ή μέσω φοροαπαλλαγών μελέτες και δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας επιχειρήσεων, μέσω ενός λεπτομερούς καταλόγου επιλέξιμων επενδύσεων / δράσεων. Ενδεικτικός στόχος ετήσιας εξοικονόμησης 70 Ktoe και κράτη που εφαρμόζεται το μέτρο Ολλανδία και Πολωνία.
• Πράσινη συνεισφορά
Μέρος των ήδη επιβαλλόμενων ή μελλοντικών εσόδων από δασμούς και φόρους στα ενεργειακά Προϊόντα θα κατατίθενται στο Πράσινο Ταμείο για τη χρηματοδότηση δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας και μείωσης ρύπων. Ενδεικτικός στόχος ετήσιας εξοικονόμησης 450 Ktoe. Κράτη που εφαρμόζεται: Σουηδία, Φινλανδία
Μείωση ορίων ταχύτητας
Μειώνονται τα όρια ταχύτητας στους αυτοκινητόδρομους από 120 χλμ/ώρα σε 110 χλμ/ώρα και στις πόλεις από 40 χλμ/ώρα σε 30 χλμ/ώρα. H πλήρης τήρηση του ορίου ταχύτητας και ο έλεγχος της ταχύτητας στα 110 χλμ/ώρα θα οδηγήσει σε σημαντική μείωση της κατανάλωσης καυσίμου (-12% στην περίπτωση ενός πετρελαιοκίνητου οχήματος και -18% στην περίπτωση βενζινοκίνητου οχήματος). Ενδεικτικός στόχος ετήσιας εξοικονόμησης 55 Ktoe. Κράτη που εφαρμόζεται Ηνωμένο Βασίλειο, Σουηδία και ΗΠΑ
Ενεργειακό δίκτυο της βιομηχανίας
Συγκροτείται Δίκτυο Ενεργειακών Καταναλωτών, ως εθελοντικός φορέας εταιρειών που εργάζονται για τη διατήρηση ισχυρής ενεργειακής διαχείρισης και πρακτικών προστασίας του περιβάλλοντος. Οι εταιρείες που συμμετέχουν στο Δίκτυο δεσμεύονται να αναπτύξουν ένα πρόγραμμα διαχείρισης της ενέργειας, καθορίζοντας και αναθεωρώντας τους ενεργειακούς στόχους, πραγματοποιώντας ετήσιο ενεργειακό έλεγχο και δημιουργώντας έναν ετήσιο λογαριασμό ενεργειακής απόδοσης. Ενδεικτικός στόχος ετήσιας εξοικονόμησης 50 Ktoe. Κράτη που εφαρμόζεται Σουηδία, Ιρλανδία, Κροατία
www.worldenergynews.gr
