Περίπου 70 εκατ. ευρώ ετησίως η εξοικονόμηση από την πρόωρη μερική αποπληρωμή του ΔΝΤ
Οι μακροοικονομικές συνθήκες στην Ελλάδα βελτιώνονται σημαντικά, ειδικά καθώς η νέα κυβέρνηση έχει μια σαφή ατζέντα υπέρ των μεταρρυθμίσεων, σύμφωνα με την HSBC.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την τελευταία 14σέλιδη ανάλυση υπό τον τίτλο "Stars aligned? Key takeaways from our investor trip to Athens", η οποία αποτελεί και τα συμπεράσματα από το επενδυτικό ταξίδι της στην Αθήνα, η HSBC θεωρεί ότι ο στόχος για τη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων είναι εφικτός, ενώ σε συνδυασμό με τη μεγαλύτερη πρόοδο στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων στις τράπεζες, μπορεί να βελτιώσουν περαιτέρω το κλίμα των επενδυτών για τη χώρα.
Ο ήλιος λάμπει στην Αθήνα
Η HSBC επισημαίνει ότι κατά το ταξίδι της στην Ελλάδα, είχε συναντήσεις με σημαντικά μέλη της νέας κυβέρνησης από την κεντροδεξιά Νέα Δημοκρατία (Υπουργό Οικονομικών, αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών αρμόδιος για το τραπεζικό σύστημα, Υπουργό Ανάπτυξης), τον Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας και άλλους οικονομολόγους από την Τράπεζα της Ελλάδος, καθώς και εκπροσώπους από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την υπηρεσία διαχείρισης χρέους, το ταμείο χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και το ταμείο ιδιωτικοποιήσεων.
Επίσης είχε συναντήσεις με εκπροσώπους των εμπορικών τραπεζών.
Βελτίωση των μακροοικονομικών προοπτικών
Μετά από μια αργή έναρξη του έτους, η ανάπτυξη έχει βελτιωθεί πρόσφατα, με τους δείκτες επιχειρηματικές και καταναλωτικής εμπιστοσύνης να έχουν φτάσει σε πολυετή υψηλά τους τελευταίους μήνες.
Μέχρι στιγμής η Ελλάδα φαίνεται ότι ήταν σχετικά ανεπηρέαστη από την επιδείνωση του εξωτερικού περιβάλλοντος, ακόμη και αν το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών έχει αρχίσει να διευρύνεται.
Οι πρόσφατα ανακοινωθείσες φορολογικές περικοπές από την κυβέρνηση πρέπει να ενισχύσουν περαιτέρω την ανάπτυξη το 2020.
Η νέα κυβέρνηση υπό την ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας έχει μια ατζέντα υπέρ των επιχειρήσεων, καθώς επικεντρώνεται στη μείωση των φόρων, αλλά και για τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για την απελευθέρωση των αγορών εργασίας και την προσέλκυση ξένων επενδύσεων.
Επίσης, η κυβέρνηση έχει επιβεβαιώσει τη δέσμευση της για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων και των μεταρρυθμίσεων.
Αυτό αυξάνει επίσης τις πιθανότητες η κυβέρνηση να διαπραγματευτεί με τις ευρωπαϊκές αρχές ελαφρώς χαμηλότερους δημοσιονομικούς στόχους για τα επόμενα χρόνια, γεγονός που θα της επέτρεπε να ανακοινώσει περαιτέρω φορολογικές περικοπές για την ανάπτυξη.
Συνέχιση του ράλι των ελληνικών assets
Σύμφωνα με την HSBC, μπορεί να υπάρχει περιθώριο για περαιτέρω βελτίωση των ελληνικών περιουσιακών στοιχείων.
Η φιλοσοφική στάση της νέας κυβέρνησης είναι ευπρόσδεκτη από τις αγορές.
Το spread των 10ετών ελληνικών ομολόγων έχει μειωθεί στο ήμισυ από 400 μονάδες βάσης τον Ιανουάριο και η απόδοση υποχώρησε ακόμη περισσότερο (από το 4,5% στο 1,5% τώρα).
Η βελτίωση είχε ήδη αρχίσει από την προηγούμενη κυβέρνηση, αλλά επιταχύνθηκε από τις εκλογές του Ιουλίου, με το ράλι της αγοράς να έχει επεκταθεί και σε άλλα περιουσιακά στοιχεία (ιδίως σε μετοχές τραπεζών).
Και η μείωση της απόδοσης μπορεί να μην έχει τελειώσει.
Ο διοικητήςτης κεντρικής τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας σχολίασε πρόσφατα ότι με την επανέναρξη του QE της ΕΚΤ, οι προοπτικές για την ανάκτηση του επενδυτικού βαθμού από την Ελλάδα δεν είναι υπερβολικά υψηλές.
Σύμφωνα με την εκτίμηση της HSBC με βάση τα πρόσφατα σχόλια των επενδυτικών οίκων, η ελληνική οικονομία θα μπορούσε να ανακτήσει την επενδυτική της βαθμίδα μέχρι το τέλος του επόμενου έτους.
Οι ελληνικές αρχές έχουν ήδη αρχίσει συζητήσεις με την ΕΕ για τη μείωση των στόχων του πρωτογενούς πλεονάσματος, προκειμένου να επιτραπούν περισσότερες φορολογικές περικοπές στο μέλλον.
Ο Στουρνάρας υποστήριξε αυτή τη δέσμευση, ενώ η επικεφαλής της ΕΚΤ Christine Lagarde έδειξε κάποια ανοχή στην ιδέα αυτή.
Οι δημοσιονομικοί κανόνες της ΕΕ αναφέρουν ότι η Ελλάδα θα πρέπει να έχει μέγιστο έλλειμμα 0,5% του ΑΕΠ σε κυκλικά προσαρμοσμένους όρους.
Έτσι, οι χαμηλότερες πληρωμές τόκων θα μπορούσαν να δημιουργήσουν περιθώρια για χαμηλότερη πρωτογενή πλεονάσματα.
Συγκεκριμένα, υπήρξε κάποια εικασία για τα κέρδη των κεντρικών τραπεζών από τα ελληνικά ομόλογα, τα οποία αντιστοιχούν περίπου στο 0,6% του ΑΕΠ ετησίως, τα οποία ενδεχομένως να συμπεριληφθούν στο πρωτογενές πλεόνασμα για τη μείωση του στόχου.
Υπάρχει επίσης η πιθανότητα η Ελλάδα να έχει τη δυνατότητα να δαπανήσει αυτά τα κέρδη σε επενδύσεις αντί να μειώσει το χρέος.
Είναι πιθανό να υπάρξει συμφωνία για αυτό (τουλάχιστον για το 2020) κατά τη συνεδρίαση του Eurogroup στις 4 Δεκεμβρίου.
Περαιτέρω πρόοδος στον τραπεζικό τομέα
Η κυβέρνηση φαίνεται πρόθυμη να επιταχύνει τα σχέδια για να συμβάλει στη μείωση της επιβάρυνσης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs) για τις τράπεζες.
Το πρόγραμμα προστασίας περιουσιακών στοιχείων και άλλες κυβερνητικές πρωτοβουλίες θα πρέπει να προστεθούν στη δέσμη εργαλείων των τραπεζών, ενώ οι θεμελιώδεις τάσεις στην αύξηση των δανείων, την ποιότητα των ακινήτων και των περιουσιακών στοιχείων φαίνεται επίσης να είναι θετικές.
Πιθανές αναβαθμίσεις των αξιολογήσεων θα φέρουν την Ελλάδα πιο κοντά στην ένταξη στο QE της ΕΚΤ, ενισχύοντας περαιτέρω την εμπιστοσύνη των επενδυτών.
Και οι κίνδυνοι φαίνεται να είναι περιορισμένοι στο εγγύς μέλλον, αναφέρει η HSBC.
Κάνοντας χρήση κάποιων μετρητών
Η ελληνική κυβέρνηση διαθέτει ένα μεγάλο ταμειακό απόθεμα (33 δισ. ευρώ, 18% του ΑΕΠ, σύμφωνα με το Γραφείο Διαχείρισης του Ελληνικού Χρέους).
Αυτό σημαίνει ακόμη και αν το πρωτογενές πλεόνασμα της Ελλάδας πέσει κάτω τα επίπεδα που συμφωνήθηκαν με τους πιστωτές (3,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2022) είναι ότι η Ελλάδα μπορεί να χρηματοδοτηθεί πλήρως μέχρι το τέλος του 2023.
Στο επίκεντρο έχει μετατοπιστεί και η διάθεση τουλάχιστον μέρους από τα μετρητά που έχει, με πιο αποτελεσματικό τρόπο.
Στις 16 Σεπτεμβρίου, η κυβέρνηση υπέβαλε επισήμως αίτημα στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) για την αποπληρωμή των εκκρεμών δανείων του ΔΝΤ ύψους 2,85 δισ, από τα συνολικά 8,85 δισ. ευρώ.
Δεδομένου ότι τα δάνεια αυτά έχουν επιτόκιο σχεδόν 5% ετησίως, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντικές αποταμιεύσεις (περίπου 70 εκατ. ευρώ ετησίως, σύμφωνα με τον Ελληνικό Οργανισμό Διαχείρισης του Χρέους.
Ενίσχυση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους
Όλοι οι παραπάνω παράγοντες ενισχύουν τη βιωσιμότητα του χρέους της Ελλάδας.
Με τη σειρά του, η ικανότητα της Ελλάδας για επίτευξη ρυθμών ανάπτυξης τουλάχιστον 1,5% είναι πρωταρχικής σημασίας - από κοινού με τη διατήρηση του κόστους δανεισμού σε χαμηλά επίπεδα - για να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του υψηλού χρέους της Ελλάδας (181,1% του ΑΕΠ πέρυσι).
Η βιωσιμότητα του χρέους της Ελλάδας παρακολουθείται στενά από τους οργανισμούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας.
Στο παρελθόν, η Κομισιόν και το ΔΝΤ έχουν αποκλίνει στις απόψεις τους σχετικά με τη βιωσιμότητα του χρέους της Ελλάδας, ιδιαίτερα μετά το 2033, όταν λήγει η περίοδος χάριτος για τα εκκρεμή δάνεια της ευρωζώνης.
Το ΔΝΤ χρησιμοποίησε ελαφρώς χαμηλότερες παραδοχές για τη μακροπρόθεσμη αύξηση του ΑΕΠ από ό, τι η Κομισιόν (1% σε σύγκριση με το 1,5% της ΕΚΤ), γεγονός που οδήγησε την Ελλάδα στην εκπλήρωση των κριτηρίων βιωσιμότητας του χρέους του ΔΝΤ (Ακαθάριστες Χρηματοδοτικές Ανάγκες λιγότερο από 15-20% του ΑΕΠ).
Αλλά η ανάλυσή της βασίστηκε σε spread περίπου 350 μονάδων βάσης.
Στην ανάλυση της HSBC όμως, βασισμένη σε περισσότερο μέτρια αύξηση του ποσοστού άνευ κινδύνου και το spread να παραμένει ευρέως στα τρέχοντα επίπεδα, δείχνει ότι ακόμη και κάτω από τις χαμηλότερες παραδοχές ανάπτυξης, θα πληρούνται τα κριτήρια του ΔΝΤ.
Το ΔΝΤ οφείλει σύντομα να δημοσιεύσει την έκθεσή του βάσει του άρθρου IV σχετικά με την Ελλάδα, με την HSBC να μην αποκλείει την πιθανότητα να έχει μια πιο αισιόδοξη άποψη για τη βιωσιμότητα του χρέους της Ελλάδας.
Πολλά υποσχόμενο το σχέδιο «Ηρακλής» για τα NPEs των ελληνικών τραπεζών – Ο «κρυφός» κίνδυνος από την πώληση εξασφαλισμένων NPLs
Τον ζήλο και την εστίαση στον άθλο της μείωσης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων εκθείασε η HSBC, η οποία στο πρόσφατο ταξίδι της στην Αθήνα διαπίστωσε την δραστηριοποίηση της ελληνικής κυβέρνησης αλλά και των τραπεζών στην αντιμετώπιση αυτού του δύσκολου εμποδίου τόσο για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης όσο και την αξιολόγηση της οικονομίας.
Όπως επισημαίνει, φαίνεται να ανανεώνεται η πίεση από το εσωτερικό της χώρας ώστε οι τράπεζες να ξεπεράσουν τα υπάρχοντά τους σχέδια για τη μείωση των NPEs.
Ο στόχος για τα NPEs για το 2021 θεωρείται πολύ υψηλός και το μήνυμα είναι σαφές: οι τράπεζες πρέπει να πάνε πιο γρήγορα, γρηγορότερα και ταχύτερα.
Πέρα από το καθεστώς προστασίας περιουσιακών στοιχείων (APS), η κυβέρνηση μελετά ήδη άλλες εναλλακτικές λύσεις που θα διευκόλυναν την μείωση.
Αλλά υπάρχει επίσης η αντίληψη ότι ο χρόνος για δράσεις είναι τώρα.
Οι τράπεζες, αντίθετα, μαζί με ορισμένα θεσμικά όργανα, εμφανίστηκαν πιο αυστηρές.
Υπάρχει γενικά η αίσθηση ότι η μείωση των NPEs πηγαίνει σύμφωνα με το σχέδιο.
Επιπλέον, οι τράπεζες μπόρεσαν να βελτιώσουν τα κεφάλαια τους, εξέλιξη που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη βελτίωση των υφιστάμενων σχεδίων.
Οι τάσεις στη μείωση του NPE είναι βελτιωμένες, με το αυξανόμενο ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών να αγοράζουν χαρτοφυλάκια, βελτιώνοντας τα ποσοστά θεραπείας και επανεκτέλεσης.
Ωστόσο, υπάρχει η ανησυχία ότι οι αγοραστές χαρτοφυλακίων NPLs θα πλημμυρίσουν την αγορά με εξασφαλίσεις που αναζητούν γρήγορους χρόνους ανάκαμψης.
Πάντως, η βελτίωση στην αγορά ακινήτων βοηθά επίσης την διαδικασία.
Το σύστημα προστασίας περιουσιακών στοιχείων
Το APS πρωτοεμφανίστηκε τον Οκτώβριο του 2018 ως πρόταση του Ελληνικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας για την αντιμετώπιση του υψηλού επιπέδου NPEs στη χώρα.
Η πρόσφατα εκλεγμένη κυβέρνηση επανεξέτασε την υφιστάμενη πρόταση και την υπέβαλε εκ νέου στην Κομισιόν προς έγκριση νέο σχέδιο με την κωδική ονομασία "Hercules".
Σύμφωνα με δημοσιεύματα του Τύπου η κυβέρνηση θα παράσχει 9 δισ. ευρώ εγγυήσεις για τη διευκόλυνση της τιτλοποίησης των 30 δισ. ευρώ των NPEs.
Σε αντάλλαγμα, οι τράπεζες θα πληρώνουν ένα είδος αμοιβής προς το κράτος για την εγγύηση.
Με αυτόν τον τρόπο ο κλάδος θα έχει περιθώρια κεφαλαιακής βελτίωσης.
Το Hercules APS θα βασίζεται στην αγορά όσον αφορά την τιμολόγηση και, κυρίως, στον εθελοντικό χαρακτήρα.
Οι τράπεζες θα χρειαστεί να σταθμίσουν το όφελος της ανακούφισης κεφαλαίου διευκολύνοντας τη μείωση των NPEs έναντι του κόστους της εγγύησης.
Αν και οι λεπτομέρειες του σχεδίου δεν είναι ακόμη διαθέσιμες, οι πρώτες ενδείξεις από τις τράπεζες είναι ότι θεωρείται προσιτό και ευεργετικό.
Οι τιτλοποιήσεις θα περιλαμβάνουν κυρίως εξασφαλισμένα NPEs.
Το κόστος της εγγύησης θα βασίζεται στην καμπύλη CDS του κράτους, με την έκπτωση που συνδέεται και τα spread κατά μέσο όρο σε ένα ορισμένο χρονικό ορίζοντα για να αποφευχθεί ο αντίκτυπος της μεταβλητότητας.
Το καθεστώς αναμένεται να συμμορφωθεί πλήρως με τις απαιτήσεις της ΕΚΤ.
Μείωση των NPEs πέρα από το σχέδιο "Ηρακλής"
Πέρα από το καθεστώς προστασίας περιουσιακών στοιχείων και πέρα από τα υφιστάμενα σχέδια των τραπεζών, υπάρχουν λίγες
ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες για τον σχεδιασμό.
Η πρόταση της Τράπεζας της Ελλάδος, η οποία τέθηκε επίσης στο τραπέζι τον Οκτώβριο του 2018 φαίνεται να είναι παγωμένη.
Πιο άμεσα, η κυβέρνηση αναμένει να καταθέσει έναν νόμο στο κοινοβούλιο το οποίο θα βελτιώσει τη λειτουργία της δευτερογενούς αγοράς των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Στο εγγύς μέλλον, υπάρχει επίσης πρόθεση να μεταρρυθμιστεί το νομικό σύστημα προκειμένου να βελτιωθεί η διαδικασία της μη εμπιστευτικής μεταχείρισης.
Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση έχει αναθέσει σε συμβούλους να δημιουργήσουν ένα νέο πλαίσιο αφερεγγυότητας που θα κωδικοποιήσει, θα απλοποιήσει και θα ενοποιήσει τον σύνθετο ιστό των νόμων.
Ένα άλλο καυτό θέμα της συζήτησης ήταν η αγορά ακινήτων δεδομένου ότι οι τιμές των κατοικιών φαίνεται να βελτιώνονται.
Από θεμελιώδη πλευρά, η μείωση της ανεργίας, οι πρόσφατες κυβερνητικές πρωτοβουλίες για τη δημιουργία κινήτρων με τη μείωση της φορολογίας, ο τουρισμός και την κάλυψη της ζήτησης μετά από 10 χρόνια υποεπενδύσεων, είναι όλοι θετικοί παράγοντες.
Σε πιο επίκαιρα θέματα, η χρυσή βίζα καθώς και μια έκρηξη στην αγορά βραχυπρόθεσμης μίσθωσης μέσω ηλεκτρονικών πλατφορμών θα βοηθήσουν την αγορά.
Παρά την αύξηση των τιμών, μόνο το 15% των συναλλαγών φαινομενικά χρηματοδοτείται με ενυπόθηκα δάνεια (έναντι 70% πριν από την κρίση) με ξένες επενδύσεις στην ακίνητη περιουσία να είναι στα 740 εκατ. ευρώ μόνο στο πρώτο εξάμηνο.
Από την πλευρά των τραπεζών, η βελτίωση στην αγορά ακινήτων καταργεί την ανάγκη αύξησης των προβλέψεων για αναπροσαρμογή των εξασφαλίσεων, ενώ μειώνει επίσης την πιθανότητα αθέτησης.
Τέλος, αλλά εξίσου σημαντικό θέμα, θα διευκολύνει επίσης την πώληση των εξασφαλισμένων χαρτοφυλακίων.
Είναι επίσης σημαντικό να ανησυχεί κανείς για το γεγονός ότι οι αγοραστές χαρτοφυλακίων NPLs θα πλημμυρίσουν την αγορά με εξασφαλίσεις που αναζητούν γρήγορους χρόνους ανάκαμψης.
www.bankingnews.gr
www.worldenergynews.gr
Ειδικότερα, σύμφωνα με την τελευταία 14σέλιδη ανάλυση υπό τον τίτλο "Stars aligned? Key takeaways from our investor trip to Athens", η οποία αποτελεί και τα συμπεράσματα από το επενδυτικό ταξίδι της στην Αθήνα, η HSBC θεωρεί ότι ο στόχος για τη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων είναι εφικτός, ενώ σε συνδυασμό με τη μεγαλύτερη πρόοδο στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων στις τράπεζες, μπορεί να βελτιώσουν περαιτέρω το κλίμα των επενδυτών για τη χώρα.
Ο ήλιος λάμπει στην Αθήνα
Η HSBC επισημαίνει ότι κατά το ταξίδι της στην Ελλάδα, είχε συναντήσεις με σημαντικά μέλη της νέας κυβέρνησης από την κεντροδεξιά Νέα Δημοκρατία (Υπουργό Οικονομικών, αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών αρμόδιος για το τραπεζικό σύστημα, Υπουργό Ανάπτυξης), τον Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας και άλλους οικονομολόγους από την Τράπεζα της Ελλάδος, καθώς και εκπροσώπους από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την υπηρεσία διαχείρισης χρέους, το ταμείο χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και το ταμείο ιδιωτικοποιήσεων.
Επίσης είχε συναντήσεις με εκπροσώπους των εμπορικών τραπεζών.
Βελτίωση των μακροοικονομικών προοπτικών
Μετά από μια αργή έναρξη του έτους, η ανάπτυξη έχει βελτιωθεί πρόσφατα, με τους δείκτες επιχειρηματικές και καταναλωτικής εμπιστοσύνης να έχουν φτάσει σε πολυετή υψηλά τους τελευταίους μήνες.
Μέχρι στιγμής η Ελλάδα φαίνεται ότι ήταν σχετικά ανεπηρέαστη από την επιδείνωση του εξωτερικού περιβάλλοντος, ακόμη και αν το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών έχει αρχίσει να διευρύνεται.
Οι πρόσφατα ανακοινωθείσες φορολογικές περικοπές από την κυβέρνηση πρέπει να ενισχύσουν περαιτέρω την ανάπτυξη το 2020.
Η νέα κυβέρνηση υπό την ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας έχει μια ατζέντα υπέρ των επιχειρήσεων, καθώς επικεντρώνεται στη μείωση των φόρων, αλλά και για τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για την απελευθέρωση των αγορών εργασίας και την προσέλκυση ξένων επενδύσεων.
Επίσης, η κυβέρνηση έχει επιβεβαιώσει τη δέσμευση της για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων και των μεταρρυθμίσεων.
Αυτό αυξάνει επίσης τις πιθανότητες η κυβέρνηση να διαπραγματευτεί με τις ευρωπαϊκές αρχές ελαφρώς χαμηλότερους δημοσιονομικούς στόχους για τα επόμενα χρόνια, γεγονός που θα της επέτρεπε να ανακοινώσει περαιτέρω φορολογικές περικοπές για την ανάπτυξη.
Συνέχιση του ράλι των ελληνικών assets
Σύμφωνα με την HSBC, μπορεί να υπάρχει περιθώριο για περαιτέρω βελτίωση των ελληνικών περιουσιακών στοιχείων.
Η φιλοσοφική στάση της νέας κυβέρνησης είναι ευπρόσδεκτη από τις αγορές.
Το spread των 10ετών ελληνικών ομολόγων έχει μειωθεί στο ήμισυ από 400 μονάδες βάσης τον Ιανουάριο και η απόδοση υποχώρησε ακόμη περισσότερο (από το 4,5% στο 1,5% τώρα).
Η βελτίωση είχε ήδη αρχίσει από την προηγούμενη κυβέρνηση, αλλά επιταχύνθηκε από τις εκλογές του Ιουλίου, με το ράλι της αγοράς να έχει επεκταθεί και σε άλλα περιουσιακά στοιχεία (ιδίως σε μετοχές τραπεζών).
Και η μείωση της απόδοσης μπορεί να μην έχει τελειώσει.
Ο διοικητήςτης κεντρικής τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας σχολίασε πρόσφατα ότι με την επανέναρξη του QE της ΕΚΤ, οι προοπτικές για την ανάκτηση του επενδυτικού βαθμού από την Ελλάδα δεν είναι υπερβολικά υψηλές.
Σύμφωνα με την εκτίμηση της HSBC με βάση τα πρόσφατα σχόλια των επενδυτικών οίκων, η ελληνική οικονομία θα μπορούσε να ανακτήσει την επενδυτική της βαθμίδα μέχρι το τέλος του επόμενου έτους.
Οι ελληνικές αρχές έχουν ήδη αρχίσει συζητήσεις με την ΕΕ για τη μείωση των στόχων του πρωτογενούς πλεονάσματος, προκειμένου να επιτραπούν περισσότερες φορολογικές περικοπές στο μέλλον.
Ο Στουρνάρας υποστήριξε αυτή τη δέσμευση, ενώ η επικεφαλής της ΕΚΤ Christine Lagarde έδειξε κάποια ανοχή στην ιδέα αυτή.
Οι δημοσιονομικοί κανόνες της ΕΕ αναφέρουν ότι η Ελλάδα θα πρέπει να έχει μέγιστο έλλειμμα 0,5% του ΑΕΠ σε κυκλικά προσαρμοσμένους όρους.
Έτσι, οι χαμηλότερες πληρωμές τόκων θα μπορούσαν να δημιουργήσουν περιθώρια για χαμηλότερη πρωτογενή πλεονάσματα.
Συγκεκριμένα, υπήρξε κάποια εικασία για τα κέρδη των κεντρικών τραπεζών από τα ελληνικά ομόλογα, τα οποία αντιστοιχούν περίπου στο 0,6% του ΑΕΠ ετησίως, τα οποία ενδεχομένως να συμπεριληφθούν στο πρωτογενές πλεόνασμα για τη μείωση του στόχου.
Υπάρχει επίσης η πιθανότητα η Ελλάδα να έχει τη δυνατότητα να δαπανήσει αυτά τα κέρδη σε επενδύσεις αντί να μειώσει το χρέος.
Είναι πιθανό να υπάρξει συμφωνία για αυτό (τουλάχιστον για το 2020) κατά τη συνεδρίαση του Eurogroup στις 4 Δεκεμβρίου.
Περαιτέρω πρόοδος στον τραπεζικό τομέα
Η κυβέρνηση φαίνεται πρόθυμη να επιταχύνει τα σχέδια για να συμβάλει στη μείωση της επιβάρυνσης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs) για τις τράπεζες.
Το πρόγραμμα προστασίας περιουσιακών στοιχείων και άλλες κυβερνητικές πρωτοβουλίες θα πρέπει να προστεθούν στη δέσμη εργαλείων των τραπεζών, ενώ οι θεμελιώδεις τάσεις στην αύξηση των δανείων, την ποιότητα των ακινήτων και των περιουσιακών στοιχείων φαίνεται επίσης να είναι θετικές.
Πιθανές αναβαθμίσεις των αξιολογήσεων θα φέρουν την Ελλάδα πιο κοντά στην ένταξη στο QE της ΕΚΤ, ενισχύοντας περαιτέρω την εμπιστοσύνη των επενδυτών.
Και οι κίνδυνοι φαίνεται να είναι περιορισμένοι στο εγγύς μέλλον, αναφέρει η HSBC.
Κάνοντας χρήση κάποιων μετρητών
Η ελληνική κυβέρνηση διαθέτει ένα μεγάλο ταμειακό απόθεμα (33 δισ. ευρώ, 18% του ΑΕΠ, σύμφωνα με το Γραφείο Διαχείρισης του Ελληνικού Χρέους).
Αυτό σημαίνει ακόμη και αν το πρωτογενές πλεόνασμα της Ελλάδας πέσει κάτω τα επίπεδα που συμφωνήθηκαν με τους πιστωτές (3,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2022) είναι ότι η Ελλάδα μπορεί να χρηματοδοτηθεί πλήρως μέχρι το τέλος του 2023.
Στο επίκεντρο έχει μετατοπιστεί και η διάθεση τουλάχιστον μέρους από τα μετρητά που έχει, με πιο αποτελεσματικό τρόπο.
Στις 16 Σεπτεμβρίου, η κυβέρνηση υπέβαλε επισήμως αίτημα στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) για την αποπληρωμή των εκκρεμών δανείων του ΔΝΤ ύψους 2,85 δισ, από τα συνολικά 8,85 δισ. ευρώ.
Δεδομένου ότι τα δάνεια αυτά έχουν επιτόκιο σχεδόν 5% ετησίως, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντικές αποταμιεύσεις (περίπου 70 εκατ. ευρώ ετησίως, σύμφωνα με τον Ελληνικό Οργανισμό Διαχείρισης του Χρέους.
Ενίσχυση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους
Όλοι οι παραπάνω παράγοντες ενισχύουν τη βιωσιμότητα του χρέους της Ελλάδας.
Με τη σειρά του, η ικανότητα της Ελλάδας για επίτευξη ρυθμών ανάπτυξης τουλάχιστον 1,5% είναι πρωταρχικής σημασίας - από κοινού με τη διατήρηση του κόστους δανεισμού σε χαμηλά επίπεδα - για να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του υψηλού χρέους της Ελλάδας (181,1% του ΑΕΠ πέρυσι).
Η βιωσιμότητα του χρέους της Ελλάδας παρακολουθείται στενά από τους οργανισμούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας.
Στο παρελθόν, η Κομισιόν και το ΔΝΤ έχουν αποκλίνει στις απόψεις τους σχετικά με τη βιωσιμότητα του χρέους της Ελλάδας, ιδιαίτερα μετά το 2033, όταν λήγει η περίοδος χάριτος για τα εκκρεμή δάνεια της ευρωζώνης.
Το ΔΝΤ χρησιμοποίησε ελαφρώς χαμηλότερες παραδοχές για τη μακροπρόθεσμη αύξηση του ΑΕΠ από ό, τι η Κομισιόν (1% σε σύγκριση με το 1,5% της ΕΚΤ), γεγονός που οδήγησε την Ελλάδα στην εκπλήρωση των κριτηρίων βιωσιμότητας του χρέους του ΔΝΤ (Ακαθάριστες Χρηματοδοτικές Ανάγκες λιγότερο από 15-20% του ΑΕΠ).
Αλλά η ανάλυσή της βασίστηκε σε spread περίπου 350 μονάδων βάσης.
Στην ανάλυση της HSBC όμως, βασισμένη σε περισσότερο μέτρια αύξηση του ποσοστού άνευ κινδύνου και το spread να παραμένει ευρέως στα τρέχοντα επίπεδα, δείχνει ότι ακόμη και κάτω από τις χαμηλότερες παραδοχές ανάπτυξης, θα πληρούνται τα κριτήρια του ΔΝΤ.
Το ΔΝΤ οφείλει σύντομα να δημοσιεύσει την έκθεσή του βάσει του άρθρου IV σχετικά με την Ελλάδα, με την HSBC να μην αποκλείει την πιθανότητα να έχει μια πιο αισιόδοξη άποψη για τη βιωσιμότητα του χρέους της Ελλάδας.
Πολλά υποσχόμενο το σχέδιο «Ηρακλής» για τα NPEs των ελληνικών τραπεζών – Ο «κρυφός» κίνδυνος από την πώληση εξασφαλισμένων NPLs
Τον ζήλο και την εστίαση στον άθλο της μείωσης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων εκθείασε η HSBC, η οποία στο πρόσφατο ταξίδι της στην Αθήνα διαπίστωσε την δραστηριοποίηση της ελληνικής κυβέρνησης αλλά και των τραπεζών στην αντιμετώπιση αυτού του δύσκολου εμποδίου τόσο για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης όσο και την αξιολόγηση της οικονομίας.
Όπως επισημαίνει, φαίνεται να ανανεώνεται η πίεση από το εσωτερικό της χώρας ώστε οι τράπεζες να ξεπεράσουν τα υπάρχοντά τους σχέδια για τη μείωση των NPEs.
Ο στόχος για τα NPEs για το 2021 θεωρείται πολύ υψηλός και το μήνυμα είναι σαφές: οι τράπεζες πρέπει να πάνε πιο γρήγορα, γρηγορότερα και ταχύτερα.
Πέρα από το καθεστώς προστασίας περιουσιακών στοιχείων (APS), η κυβέρνηση μελετά ήδη άλλες εναλλακτικές λύσεις που θα διευκόλυναν την μείωση.
Αλλά υπάρχει επίσης η αντίληψη ότι ο χρόνος για δράσεις είναι τώρα.
Οι τράπεζες, αντίθετα, μαζί με ορισμένα θεσμικά όργανα, εμφανίστηκαν πιο αυστηρές.
Υπάρχει γενικά η αίσθηση ότι η μείωση των NPEs πηγαίνει σύμφωνα με το σχέδιο.
Επιπλέον, οι τράπεζες μπόρεσαν να βελτιώσουν τα κεφάλαια τους, εξέλιξη που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη βελτίωση των υφιστάμενων σχεδίων.
Οι τάσεις στη μείωση του NPE είναι βελτιωμένες, με το αυξανόμενο ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών να αγοράζουν χαρτοφυλάκια, βελτιώνοντας τα ποσοστά θεραπείας και επανεκτέλεσης.
Ωστόσο, υπάρχει η ανησυχία ότι οι αγοραστές χαρτοφυλακίων NPLs θα πλημμυρίσουν την αγορά με εξασφαλίσεις που αναζητούν γρήγορους χρόνους ανάκαμψης.
Πάντως, η βελτίωση στην αγορά ακινήτων βοηθά επίσης την διαδικασία.
Το σύστημα προστασίας περιουσιακών στοιχείων
Το APS πρωτοεμφανίστηκε τον Οκτώβριο του 2018 ως πρόταση του Ελληνικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας για την αντιμετώπιση του υψηλού επιπέδου NPEs στη χώρα.
Η πρόσφατα εκλεγμένη κυβέρνηση επανεξέτασε την υφιστάμενη πρόταση και την υπέβαλε εκ νέου στην Κομισιόν προς έγκριση νέο σχέδιο με την κωδική ονομασία "Hercules".
Σύμφωνα με δημοσιεύματα του Τύπου η κυβέρνηση θα παράσχει 9 δισ. ευρώ εγγυήσεις για τη διευκόλυνση της τιτλοποίησης των 30 δισ. ευρώ των NPEs.
Σε αντάλλαγμα, οι τράπεζες θα πληρώνουν ένα είδος αμοιβής προς το κράτος για την εγγύηση.
Με αυτόν τον τρόπο ο κλάδος θα έχει περιθώρια κεφαλαιακής βελτίωσης.
Το Hercules APS θα βασίζεται στην αγορά όσον αφορά την τιμολόγηση και, κυρίως, στον εθελοντικό χαρακτήρα.
Οι τράπεζες θα χρειαστεί να σταθμίσουν το όφελος της ανακούφισης κεφαλαίου διευκολύνοντας τη μείωση των NPEs έναντι του κόστους της εγγύησης.
Αν και οι λεπτομέρειες του σχεδίου δεν είναι ακόμη διαθέσιμες, οι πρώτες ενδείξεις από τις τράπεζες είναι ότι θεωρείται προσιτό και ευεργετικό.
Οι τιτλοποιήσεις θα περιλαμβάνουν κυρίως εξασφαλισμένα NPEs.
Το κόστος της εγγύησης θα βασίζεται στην καμπύλη CDS του κράτους, με την έκπτωση που συνδέεται και τα spread κατά μέσο όρο σε ένα ορισμένο χρονικό ορίζοντα για να αποφευχθεί ο αντίκτυπος της μεταβλητότητας.
Το καθεστώς αναμένεται να συμμορφωθεί πλήρως με τις απαιτήσεις της ΕΚΤ.
Μείωση των NPEs πέρα από το σχέδιο "Ηρακλής"
Πέρα από το καθεστώς προστασίας περιουσιακών στοιχείων και πέρα από τα υφιστάμενα σχέδια των τραπεζών, υπάρχουν λίγες
ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες για τον σχεδιασμό.
Η πρόταση της Τράπεζας της Ελλάδος, η οποία τέθηκε επίσης στο τραπέζι τον Οκτώβριο του 2018 φαίνεται να είναι παγωμένη.
Πιο άμεσα, η κυβέρνηση αναμένει να καταθέσει έναν νόμο στο κοινοβούλιο το οποίο θα βελτιώσει τη λειτουργία της δευτερογενούς αγοράς των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Στο εγγύς μέλλον, υπάρχει επίσης πρόθεση να μεταρρυθμιστεί το νομικό σύστημα προκειμένου να βελτιωθεί η διαδικασία της μη εμπιστευτικής μεταχείρισης.
Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση έχει αναθέσει σε συμβούλους να δημιουργήσουν ένα νέο πλαίσιο αφερεγγυότητας που θα κωδικοποιήσει, θα απλοποιήσει και θα ενοποιήσει τον σύνθετο ιστό των νόμων.
Ένα άλλο καυτό θέμα της συζήτησης ήταν η αγορά ακινήτων δεδομένου ότι οι τιμές των κατοικιών φαίνεται να βελτιώνονται.
Από θεμελιώδη πλευρά, η μείωση της ανεργίας, οι πρόσφατες κυβερνητικές πρωτοβουλίες για τη δημιουργία κινήτρων με τη μείωση της φορολογίας, ο τουρισμός και την κάλυψη της ζήτησης μετά από 10 χρόνια υποεπενδύσεων, είναι όλοι θετικοί παράγοντες.
Σε πιο επίκαιρα θέματα, η χρυσή βίζα καθώς και μια έκρηξη στην αγορά βραχυπρόθεσμης μίσθωσης μέσω ηλεκτρονικών πλατφορμών θα βοηθήσουν την αγορά.
Παρά την αύξηση των τιμών, μόνο το 15% των συναλλαγών φαινομενικά χρηματοδοτείται με ενυπόθηκα δάνεια (έναντι 70% πριν από την κρίση) με ξένες επενδύσεις στην ακίνητη περιουσία να είναι στα 740 εκατ. ευρώ μόνο στο πρώτο εξάμηνο.
Από την πλευρά των τραπεζών, η βελτίωση στην αγορά ακινήτων καταργεί την ανάγκη αύξησης των προβλέψεων για αναπροσαρμογή των εξασφαλίσεων, ενώ μειώνει επίσης την πιθανότητα αθέτησης.
Τέλος, αλλά εξίσου σημαντικό θέμα, θα διευκολύνει επίσης την πώληση των εξασφαλισμένων χαρτοφυλακίων.
Είναι επίσης σημαντικό να ανησυχεί κανείς για το γεγονός ότι οι αγοραστές χαρτοφυλακίων NPLs θα πλημμυρίσουν την αγορά με εξασφαλίσεις που αναζητούν γρήγορους χρόνους ανάκαμψης.
www.bankingnews.gr
www.worldenergynews.gr
